ΙΣΤΟΡΙΑ > ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ

ΑΡΧΑΙΑ ΜΕΣΣΗΝΗ
Στην παρούσα έκδοση, ο αρχαιολογικός χώρος της Μεσσήνης παρουσιάζεται με εποπτικό τρόπο από τον ανασκαφέα και αναστηλωτή του, ενσωματώνοντας τα τελευταία πορίσματα της αρχαιολογικής έρευνας. Με οδηγό τα περιεκτικά κείμενα, τις εικόνες και τα σχέδια, ο επισκέπτης μπορεί να γνωρίσει την ιστορία της πόλης και να περιηγηθεί στις μνημειακές οχυρώσεις, στο Θέατρο, στην Αγορά και στα ιερά της, στο εντυπωσιακό Στάδιο, στο Γυμνάσιο και στην Παλαίστρα, αλλά και στην περιοχή των ταφικών μνημείων. Παράλληλα, μέσα από την ιστορία των ερευνών που διεξήχ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΕΡΑ ΚΑΙ ΑΓΩΝΕΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Το Ολυμπιακό ιδεώδες εκτός από την κοιτίδα του, την ιερή γη της Ολυμπίας όπου γεννήθηκε και αναπτύχθηκε, βρήκε απήχηση σε τρία ακόμη πανελλήνια ιερά, καθώς και σε τοπικές μεγάλες εορτές, από τα λαμπρά Παναθήναια μέχρι τους αθλητικούς αγώνες σε πόλεις και ιερά σε απόμακρες περιοχές του Ανατολικού και Δυτικού κόσμου. Με το βιβλίο "Ιερά και Αγώνες στην Αρχαία Ελλάδα" του καθηγητή Πάνου Βαλαβάνη, που εκδώσαμε για πρώτη φορά το 2004, όταν η Ελλάδα διεκδίκησε και πέτυχε την τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα, επιδιώξαμε να παρουσιάσουμε ένα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΕΓΑΛΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Το βιβλίο "Μεγάλες στιγμές της ελληνικής αρχαιολογίας" μάς καλεί σε ένα ταξίδι στις πιο σημαντικές ανασκαφές που έχουν διεξαχθεί στον ελληνικό χώρο από τη σύσταση του νεοελληνικού κράτους μέχρι σήμερα. Μέσα από τα γλαφυρά κείμενα και την πλούσια εικονογράφηση ο αναγνώστης παρακολουθεί το χρονικό της αποκάλυψης του αρχαίου ελληνικού κόσμου και ξαναζεί τις μεγάλες εκείνες στιγμές και τη συγκίνηση που προκάλεσαν σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι σημαντικές ανασκαφές σε ολόκληρη την Ελλάδα είναι πολλές. Στο βιβλίο διαλέξαμε αυτές που αντανακλούν πιο ε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΚΗ ΜΕΣΟΠΟΤΑΜΙΑ
Το έναυσμα για τη συγγραφή του παρόντος βιβλίου αποτέλεσε η πραγματοποίηση της ανασκαφής του Πανεπιστημίου Αθηνών στη θέση Tell Nader στο Ερμπίλ ή Αρμπίλ (δηλαδή τα αρχαία Άρβηλα) στην Περιφέρεια Κουρδιστάν του Ιράκ, από το 2011 και εξής υπό τη διεύθυνση του γράφοντος. Πρόκειται για ένα tell με διάμετρο περίπου 100μ. και ύψος 5μ., με αρχαιολογικά στρώματα που εκτείνονται χρονικά από την Ύστερη Νεολιθική (7η χιλιετία π.Χ.) έως και την Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου (πρώιμη 1η χιλιετία π.Χ.). Η κύρια φάση αυτού του μικρού οικισμού χρονολογείται στ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΕΤΡΟΝ ΑΡΙΣΤΟΝ
Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζεται για πρώτη φορά ένα πανάρχαιο και ιερό μέτρο το οποίο σχετίζεται με τις ακριβείς διαστάσεις της Γης και φαίνεται ότι ήταν γνωστό μόνο σε ελάχιστους και ιδιαίτερα μυημένους ανθρώπους, κυρίως αρχιτέκτονες. Οι διάφοροι γνωστοί σοφοί της αρχαιότητας, οι οποίοι με τα συγγράμματά τους εμφανίζονται πολλές φορές ως μυημένοι σε κάποιο βαθμό - ή πιστεύεται πως ήσαν - είχαν στην πραγματικότητα πλήρη άγνοια ορισμένων απόρρητων μυστικών. Αυτό, βεβαίως, συνεπάγεται και από τα όσα γνωρίζουμε σήμερα για τα Ελευσίνια Μυστήρια, ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΧΑΝΕΣ - ΚΡΗΤΗ
Σε μικρή απόσταση από το Ηράκλειο και την Κνωσό και μέσα σε μια καταπράσινη κοιλάδα βρίσκονται οι Αρχάνες, χώρος ιδανικός για την κατανόηση του μινωικού πολιτισμού. Τμήματα του λαμπρού ανακτόρου σώζονται ανάμεσα στα σπίτια της σημερινής κωμόπολης, ενώ στο γειτονικό Φουρνί βρέθηκε εντυπωσιακό νεκροταφείο. Λίγο ψηλότερα, στα Ανεμόσπηλια, οι ανασκαφές έφεραν στο φως συγκλονιστικές μαρτυρίες από μια ανθρωποθυσία. Οι αρχαιολόγοι Γιάννης και Έφη Σακελλαράκη καταγράφουν την ανασκαφή που έκαναν οι ίδιοι στις Αρχάνες και για την οποία βραβεύτηκαν ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΛΗΜΑΝ ΚΑΙ ΣΟΦΙΑ
[...] Το βιβλίο αυτό της Δανάης Κουλμάση, που εξερευνά για πρώτη φορά τη δύσκολη συμβίωση αυτών των δύο ανθρώπων που έγραψαν Ιστορία, κυκλοφόρησε πρώτα στη Γερμανία με μεγάλη επιτυχία. Η ελληνική, ενισχυμένη εκδοχή του βιβλίου είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα λόγω της παράθεσης των επιστολών στο πρωτότυπο. Και ως προς τούτο ιδιαίτερα γοητευτική: ο Σλήμαν γράφει ως επί το πλείστον στα ελληνικά, δηλαδή σε μια αρχαΐζουσα καθαρεύουσα και πολύ συχνά στα απολαυστικά αρχαία ελληνικά του. Η Σοφία σε μια στρωτή αλλά αυθόρμητη καθαρεύουσα, που διανθίζετ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΕΥΣΗ ΜΙΑΣ ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΕΛΙΑΣ
Αφηγήσεις με θεματικό άξονα την πολύχρονη ανασκαφική δραστηριότητα του αρχαιολόγου Γιάννη Σακελλαράκη. Εμπειρίες και συναισθήματα με αφορμή αρχαιολογικά ευρήματα: ένα κύπελλο γεμάτο προϊστορικές ελιές, ένας σφραγιδόλιθος κι ένα δαχτυλίδι στα Ανεμόσπηλια, η αίσθηση του αρχαιολόγου-χρυσοθήρα, η άσκηση της παρατηρητικότητας μέσα από τις ιστορίες της Αγκάθα Κρίστι, η σύγκριση της αστυνομικής με την ιστορική έρευνα, η ανωνυμία της προϊστορίας, και η αγάπη για τον άλλο Οθέλλο. Αφανείς και επώνυμοι χαρακτήρες, άγνωστες πτυχές και λεπτομέρειες των...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ, ΕΘΝΟΣ ΚΑΙ ΦΥΛΗ
Το Αρχαιολογία, έθνος και φυλή είναι ένα βιβλίο απαραίτητο, όχι μόνο για τους σπουδαστές της αρχαιολογίας και των γειτονικών της πεδίων, αλλά και για το ευρύτερο κριτικά σκεπτόμενο κοινό. Με τη μορφή ενός οξυδερκούς και ζωηρού διαλόγου ανάμεσα σε δύο κορυφαίους μελετητές, το βιβλίο συγκρίνει τη σύγχρονη Ελλάδα με το σύγχρονο Ισραήλ -δύο αρχετυπικές και καθοριστικές περιπτώσεις όπου η αρχαιολογία βρίσκεται στην καρδιά του νεωτερικού εθνικού φαντασιακού-, αναδεικνύοντας όψεις οι οποίες συχνά αποσιωπώνται από τον κυρίαρχο θεσμικό Λόγο. Μέσα α...
Διαβάστε περισσότερα...

Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων
Τι συμβαίνει στο εμπόριο αρχαιοτήτων μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο; Πως σχηματίζονται οι μεγάλες σύγχρονες ιδιωτικές συλλογές και που βρίσκουν τα μεγάλα μουσεία της Δύσης καινούργια ευρήματα της αρχαίας ελληνικής τέχνης; Το διεθνές εμπόριο διαθέτει ένα πολύπλοκο αλλά ορατό σύστημα λειτουργίας για το «ξέπλυμα» και τη νομιμοποίηση των λαθρανασκαφών στις χώρες που είναι πλούσιες σε αρχαιότητες. Ο αρχαιολόγος Νηλ Μπρόντι, διευθυντής του Κέντρου Ερευνών Παράνομων Αρχαιοτήτων του Πανεπιστημίου του Καίημπριτζ υποστηρίζει: «Ανακαλύπτεις δια...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΓΡΑΦΕΣ
Η κρατούσα γνώμη είναι πως η Γραμμική Β δημιουργήθηκε τον 15ο αιώνα. Υπάρχουν όμως και διαφορετικές απόψεις, οι οποίες δεν είναι παντελώς αναιτιολόγητες, ότι η Γραμμική Β είναι πολύ παλαιότερη. Οπαδός αυτής της δεύτερης εκδοχής ο J. T. Hooker, αναφέρει "Η εμφάνιση του τρίτου και τελευταίου είδους Αιγαιακής Γραφής, της Γραμμικής Γραφής Β, του Έβανς, συνήθως τοποθετείται στον 15ο αιώνα π.Χ. Μπορούμε όμως βάσιμα να υποθέσουμε ότι εμφανίσθηκε σε κάποια αρκετά παλαιότερη χρονολογία". (Εισαγωγή στην Γραμμική Β). Πολλοί διατείνονται ότι η Γραμμικ...
Διαβάστε περισσότερα...

AHHIYAWA
Μεταξύ του 15ου και 13ου αι. π.Χ. το χεττιτικό βασίλειο ήταν ένα από τα σημαντικότερα της Εγγύς Ανατολής, καθώς ήλεγχε μεγάλο τμήμα της Μικράς Ασίας και της βόρειας Συρίας. Διατηρούσε στενές διπλωματικές επαφές με όλα τα ισχυρά βασίλεια της εποχής, ενώ στην πρωτεύουσά του ανακαλύφθηκαν δεκάδες χιλιάδες πινακίδες, οι οποίες μάς προσφέρουν πληθώρα πληροφοριών. Αρκετές πινακίδες αναφέρονται στο βασίλειο της Αχιγιάβα, δηλαδή ένα σημαντικό μυκηναϊκό βασίλειο στο Αιγαίο, θεωρείται πλέον δεδομένο ότι ο συγκεκριμένος όρος συνδέεται ετυμολογικά με...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑΣ
(. . .) Ο John Boardman ερευνά πώς οι αρχαίοι Έλληνες ανέπλασαν το ίδιο τους το παρελθόν - στην πραγματικότητα, πώς το επινόησαν - μέσα από αντικείμενα και εικόνες που είτε σώθηκαν ως τις μέρες μας είτε αναφέρονται σε κείμενα είτε μπορούμε να εικάσουμε την ύπαρξή τους. Συγκεντρώνει επίσης μια σειρά από αναφορές σε αρχαίους συγγραφείς, που συνθέτουν ένα πολύ ενδιαφέρον ανάγνωσμα αυτές καθαυτές, εκτός του ότι χρησιμεύουν ως υλικό έρευνας για τους μελετητές. Η ''Αρχαιολογία της νοσταλγίας'' ρίχνει νέο φως στις διαδικασίες διαμόρφωσης του μύθο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΧΑΙΟΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η αρχαιοπολιτική -έννοια που πατά στη βιοπολιτική όπως την περιέγραψε και μας την κληροδότησε ο Φουκό- ορίζεται ως ο δημόσιος λόγος περί του παρελθόντος- ένας λόγος που εργαλειοποιεί το διάχυτο στην κοινωνία ενδιαφέρον για τις υλικότητες του χτες, ώστε να επιβάλει νεότευκτες πολιτικές τεχνολογίες στο σήμερα. Σε νεωτερικές κοινωνίες όπως η Ελλάδα, οι οποίες διακρίνονται από ένα επίμονο αρχαιολατρικό ήθος, η αρχαιοπολιτική εμφανίζεται υποδυόμενη μια ευγενών προθέσεων αρχαιοφιλία, ως επίκληση ενός υψηλότερου τρόπου ζωής και σκέψης που, αν και...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΘΗΝΑ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΕΣ 1853-1854
Πρόκειται για τον κατάλογο της ομώνυμης φωτογραφικής έκθεσης που παρουσιάστηκε το Νοέμβριο του 1998 στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Μέσα από τις σελίδες του λευκώματος αυτού παρουσιάζονται οι 44 φωτογραφίες του διακεκριμένου περιηγητή φωτογράφου James Robertson, δωρεά της Ρένας Ανδρεάδη στα Φωτογραφικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη. Θεματογραφικά ο Robertson ακολουθεί την καθιερωμένη διαδρομή των φωτογράφων του 19ου αι. Με το φακό του απαθανατίζει τα μνημεία της Ακρόπολης και τα μνημεία της κάτω πόλης. Η σύγχρονη Αθήνα εικονίζεται είτε σε δεύ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΛΑΙΟΓΡΑΦΙΑ
"Παλαιογραφία" είναι η επιστήμη που ως αντικείμενό της έχει τις αρχαίες γραφές στις διάφορες φάσεις της εξέλιξης και της μεταμόρφωσής τους στο πέρασμα των αιώνων. Σύμφωνα με την ετυμολογική προέλευση της λέξης, η παλαιογραφία έπρεπε να περιλαμβάνει ολόκληρη την ιστορία της γραφής και, για να περιοριστούμε ειδικότερα στον ελληνικό πολιτισμό, έπρεπε να εκτείνει τα όριά της από τη "γραμμική Β", τη γραφή της μυκηναϊκής εποχής (15ος αιώνας π. Χ.), ως την οριστική επικράτηση της τυπογραφίας στην εποχή της Αναγέννησης. Η ποικιλία όμως του υλικού ...
Διαβάστε περισσότερα...

Κατάγειος οίκος
Το έργο αυτό αποτελεί συστηματική μελέτη των απαρχών της οίκησης του Ελλαδικού Χώρου, από τις πρωιμότερες διαθέσιμες μαρτυρίες την Μεσολιθική έως και την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (9η-3η χιλιετία π.Χ.), συνεκτιμώντας ανάλογα δεδομένα από την ευρύτερη Ανατολική Μεσόγειο (κυρίως 14η χιλιετία π.Χ. κ.ε.), Εγγύς Ανατολή, Μεσοποταμία, Ανατολία, Πόντος - Κασπία, Αίγυπτος - Αφρική. Εξετάζονται οι χρονικές απαρχές του φαινομένου, η μορφολογία, αλλά και οι αρχές που διέπουν την πρώιμη οικιστική οργάνωση, κατά τόπους και περιφέρειες. Η συνθετική πραγμά...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο τάφος του Μ. Αλεξάνδρου
Τα ερωτήματα που σχετίζονται με τον τάφο του Μ. Αλεξάνδρου αφορούν στη θέση του, τον τύπο του και τον χρόνο που καταστράφηκε ή περιέπεσε σε λήθη. Συγκρίνοντας σχετικά κείμενα ορισμένων αρχαίων συγγραφέων (Στράβωνα, Καίσαρα, Ζηνοβίου, Αχιλλέα Τατίου, αλλά και αποσπάσματα από τον Πολύβιο, που δεν έχουν αξιοποιηθεί), συμπεραίνουμε ότι ο τάφος είναι πιθανότερο να βρισκόταν κοντά στο σημείο, όπου ενώνονταν οι δύο πλατείες οδοί της Αλεξάνδρειας, το μετέπειτα Τετράπυλο, και όχι κοντά στη θάλασσα ή στα τζαμιά Nabi Daniel και Attarin, ούτε στον λεγ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΠΡΩΙΜΕΣ ΚΥΚΛΑΔΕΣ
Στο βιβλίο αυτό εξετάζονται οι τρόποι κατανόησης των νησιών και των νησιωτών στο απώτατο και απώτερο παρελθόν. Πιο συγκεκριμένα, ερευνάται η δυναμική εκείνων των νησιωτικών κοινοτήτων της Μεσογείου (και ιδιαίτερα του Αιγαίου) που κατά τη διάρκεια της Νεολιθικής και της ΠΕΧ κατοικούσαν στο αρχιπέλαγος το οποίο σήμερα ονομάζουμε Κυκλάδες. Μέσα από αυτή τη διερεύνηση προσφέρεται μια νέα ερμηνεία των αρχαιολογικών δεδομένων που αφορούν την κατοίκηση αυτών των νησιών κατά τις πρώτες τρεις χιλιετίες της ζωής τους. Ακόμη, στο βιβλίο προωθείται μι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΧΑΙΟΖΩΟΛΟΓΙΑ
Από τη στιγμή που ο άνθρωπος έγινε κτηνοτρόφος, ζει διαρκώς με τη συντροφιά των ζώων και αναπτύσσει ποικίλες σχέσεις μαζί τους. Η αρχαιοζωολογία αποτελεί πλέον μια από τις σημαντικές ειδικότητες της αρχαιολογίας. Μέσω της μελέτης των καταλοίπων που άφησαν τα ζώα (οστά, δόντια, όστρεα κ.ά.) ανασυστήνει ως κάποιο βαθμό την αγροτική οικονομία των αρχαίων κοινωνιών. Προσφέρει έτσι πληροφορίες σχετικά με τις κοινωνικές σχέσεις, τις ανταλλαγές και το εμπόριο, καθώς και τη θρησκεία. Στο εγχειρίδιο αυτό γίνεται παρουσίαση της ειδικότητας και των ...
Διαβάστε περισσότερα...