SCRIPTA

ΤΕΣΣΕΡΑ ΔΟΚΙΜΙΑ ΠΕΡΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ
Τα τέσσερα αυτά δοκίμια διαπραγματεύονται τις διάφορες πτυχές της ατομικής ελευθερίας, εστιάζοντας μεταξύ άλλων στη διάκριση μεταξύ θετικής και αρνητικής ελευθερίας, και στην ιδέα ότι είμαστε υποχρεωμένοι να απορρίψουμε τον ντετερμινισμό, αν θέλουμε να διατηρήσουμε τις έννοιες της ευθύνης και της αυτονομίας του ανθρώπου. (ΑΠΌ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΛΩΣΟΡΙΣΑΤΕ ΣΤΗΝ ΕΡΗΜΟ ΤΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ!
Το πολυσυζητημένο τρομοκρατικό χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 ταυτίστηκε απόλυτα με τη φράση: Έπειτα από εκείνη τη μέρα, ο κόσμος δεν θα είναι πια ο ίδιος. Ακολούθησε το δίλημμα «ναι ή όχι στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας». Ο Σλάβοϊ Ζίζεκ πιστεύει πως όταν καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε παρόμοια διλήμματα (δηλαδή αυτά που απαιτούν φαινομενικά ξεκάθαρες απαντήσεις), εκείνες συνήθως που αδικούνται είναι οι εναλλακτικές λύσεις. Θεωρεί δηλαδή ότι, εάν παρασυρθούμε από το δίλημμα «δημοκρατία ή φονταμενταλισμός», θα αναγκαστούμε οπωσδήποτε να...
Διαβάστε περισσότερα...

ERRATA
Σ' αυτό το σπινθηροβόλο και γλαφυρό βιβλίο ο Τζορτζ Στάινερ, σε τόνο απροσδόκητα προσωπικό, επιλέγει επεισόδια από τη ζωή του συνδέοντάς τα με τις βασικές ιδέες και τα θέματα που διαπερνούν τη σκέψη του και τα γραφτά του, χωρίς να τα απομονώνει ποτέ από το ταραγμένο ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο μες στο οποίο εξελίχτηκαν. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΥΨΗΛΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑΣ
Στο προκλητικό και πρωτότυπο αυτό έργο, ο Σλάβοϊ Ζίζεκ μελετά το ζήτημα της ανθρώπινης δράσης σε έναν μεταμοντέρνο κόσμο. Από το ναυάγιο του Τιτανικού μέχρι τον Σιωπηλό μάρτυρα του Χίτσκοκ, από το Alien μέχρι τα εβραϊκά ανέκδοτα, η αιχμηρή ανάλυση του συγγραφέα διερευνά τις ιδεολογικές φαντασιώσεις πληρότητας και αποκλεισμού που συγκροτούν την ανθρώπινη κοινωνία. Συνδέοντας κομβικές ψυχαναλυτικές και φιλοσοφικές έννοιες με κοινωνικά φαινόμενα όπως ο ολοκληρωτισμός και ο ρατσισμός, το βιβλίο διερευνά την πολιτική σημασία αυτών των φαντασιώσ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΟΥΝΤΒΙΧ ΒΙΤΓΚΕΝΣΤΑΪΝ
Το έργο του Ludwig Wittgenstein είναι προϊόν σκληρής σκέψης και λαμπρής φαντασίας. Ο μόνος τρόπος για να γίνει πλήρως κατανοητό είναι μέσα από την ταυτόχρονη μελέτη τόσο της φιλοσοφίας όσο και της ζωής του. Ο Wittgenstein γεννήθηκε το 1889, γόνος μιας από τις πλουσιότερες οικογένειες της Βιέννης των Αψβούργων. Μέσα σ' αυτό το περιβάλλον ανέπτυξε ένα φλογερό πάθος για τα θρησκευτικά, ηθικά και πολιτισμικά ζητήματα. Η εξέλιξή του ως φιλοσόφου άρχισε το 1912, όταν πήγε στο Cambridge για να σπουδάσει φιλοσοφία με τον Russell. Το έργο του εκεί ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΒΑΡΒΑΡΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΓΝΟΙΑΣ
Ο Τζορτζ Στάινερ, μέσα από ένα έργο αφιερωμένο εν μέρει στην κατάσταση του καλλιεργημένου ανθρώπου απέναντι στη βαρβαρότητα, ανακινεί ένα θεμελιώδες ερώτημα: ποιο νόημα μπορεί να αναδυθεί από τα ερείπια που άφησε πίσω της η ιστορία του 20ου αιώνα; Απ’ αυτήν τη βαρβαρότητα ως την τεχνοκρατική και τεχνολογική εσπεράντο, όπως την αποκαλεί, η συζήτηση αφορά τη θέση που κατέχει η κουλτούρα και η διανόηση στην κοινωνία μας. Δύο αιώνες μετά τον διαφωτισμό, δύο αιώνες μετά τη διακήρυξη του Τζέφφερσον: «Στην πολιτισμένη ανθρωπότητα δεν καίγονται πο...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΧΕΙΡΑΓΩΓΗΣΗ ΤΩΝ ΜΑΖΩΝ
Από τους εξέχοντες πολιτικούς χαρτογράφους της εποχής μας, ο Νόαμ Τσόμσκι σχεδιάζει το χάρτη της αναδυόμενης παγκόσμιας οικονομικής τάξης. Στις συνεντεύξεις αυτές, ο γνωστός στοχαστής δίνει σαφές περίγραμμα των απόψεών του πάνω σ' ένα ευρύ φάσμα θεμάτων άμεσου ενδιαφέροντος, στα οποία περιλαμβάνονται τα εξής: Ελεύθερο εμπόριο και διεθνές κεφάλαιο, υπερθέρμανση του πλανήτη, υγειονομική περίθαλψη, φασισμός και η δομή των μεγάλων εταιριών, Κίνα: εμπόρια και ανθρώπινα δικαιώματα, σύγκριση ανάμεσα στο Τσιάπας και το Νότιο Κεντρικό Λος Άντζελες,...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΕΚΑ (ΠΙΘΑΝΟΙ) ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΛΑΓΧΟΛΙΑ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ
Κανένας, τίποτα δεν μπορεί να διεισδύσει αποδεδειγμένα στις σκέψεις μου. Όταν λέμε ότι κάποιος «διαβάζει» τις σκέψεις κάποιου άλλου δεν έχουμε τίποτα περισσότερο από ένα σχήμα λόγου. Τις σκέψεις μου μπορώ να τις κρύψω παντελώς. Μπορώ να συγκαλύψω και να παραποιήσω την εξωτερική τους έκφραση, όπως μπορώ να κάνω το ίδιο και για το ύφος του προσώπου μου ή για τη σωματική μου γλώσσα. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΥΠΟΘΕΣΗ ΤΟΥΛΑΓΕΦ
Η «Υπόθεση Τουλάγεφ» διαιρείται σε δέκα κεφάλαια (ή «αλληλοσυμπληρούμενους πίνακες» όπως τα αποκάλεσε ο Σερζ σε ένα φυλλάδιο). Το καθένα τους είναι λίγο ως πολύ αυτοτελές. Το καθένα εστιάζει σε έναν διαφορετικό χαρακτήρα, παρότι αρκετοί από τους χαρακτήρες εμφανίζονται σε περισσότερα από ένα κεφάλαια. Η πλοκή εξελίσσεται χρονολογικά, από την απροσχεδίαστη, σχεδόν τυχαία δολοφονία του Τουλάγεφ, ενός ανώτατου στελέχους του κόμματος, μέχρι την εκτέλεση, έναν χρόνο αργότερα, τριών ανδρών, οι οποίοι ήταν όλοι τους σημαίνοντες μπολσεβίκοι, μπλέχ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ
(. . .) Η βασική μας υπόθεση είναι ότι η κυριαρχία έχει λάβει μία νέα μορφή, συντιθέμενη από μία σειρά εθνικών και υπερεθνικών οργανισμών, τους οποίους διέπει μία και αυτή εξουσιαστική λογική. Αυτή η νεοφανής, παγκόσμια μορφή κυριαρχίας είναι ό,τι εμείς ονομάζουμε αυτοκρατορία. Η παρακμή της κυριαρχίας των εθνικών κρατών και η αυξανόμενη αδυναμία τους να ρυθμίσουν τις οικονομικές και πολιτισμικές ανταλλαγές αποτελεί, στην πραγματικότητα, ένα από τα κυριότερα συμπτώματα της έλευσης της αυτοκρατορίας. Η κυριαρχία του εθνικού κράτους ήταν ο α...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΗΘΙΚΗ
«Ανθρώπινα δικαιώματα», «βιοηθική», «σεβασμός του άλλου»: η ηθική είναι σήμερα της μόδας. Όμως, οι αξίες της (ο Άνθρωπος, ο Άλλος, η Ζωή. . .) παραείναι γενικές και δεν επιτρέπουν να σκεφτούμε τις μοναδικές καταστάσεις. Κόντρα στο ρεύμα μιας «ηθικής αρχών», που διαπρέπει κυρίως στο να καταγγέλλει παντού ένα ριζικό Κακό, μια ηθική των συγκεκριμένων αληθειών - αληθειών της πολιτικής, της επιστήμης, της τέχνης και του έρωτα - θα μας επέτρεπε να ταυτοποιήσουμε διαφορετικά το Κακό, ώστε να μπορέσουμε να το αντιμετωπίσουμε. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Σ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΞΕΝΟΙ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ
Την ώρα που ο κόσμος μας γίνεται ένα meeting pol, τίθεται ένα ερώτημα που θα αποτελέσει τη λυδία λίθο για την ηθική του 21ου αιώνα: Πώς είναι δυνατό να ζήσουμε μαζί με τους άλλους, χωρίς να τους απορρίψουμε ή να τους αφομοιώσουμε, αν δεν αναγνωρίσουμε ότι είμαστε ξένοι μέσα στον εαυτό μας; Το βιβλίο αυτό είναι μία πρόσκληση για να συλλογιστούμε τους τρόπους που διαθέτουμε για να ζήσουμε ως ξένοι ή μαζί με ξένους, ενώ, συγχρόνως, αναπαριστά τις τύχες του ξένου μέσα στον ευρωπαϊκό πολιτισμό: οι έλληνες με τους "μετοίκους" τους και τους "βαρβ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΛΗΘΕΙΑ
Τι είναι η αλήθεια; Η συμφωνία των παραστάσεών μας με την πραγματικότητα, η απλή συνοχή μεταξύ τους ή η ένδειξη της ορθής θεμελίωσης των πεποιθήσεών μας; Ορισμένοι σύγχρονοι φιλόσοφοι υποστηρίζουν ότι η αλήθεια αφορά μόνο τις νοητικές παραστάσεις, τις προτάσεις και τις θεωρίες μας. Έτσι προσπαθούν να την υποτιμήσουν και προχωρούν σε μια πραγματική μεταφυσική «συστολή» της. Αυτό το δοκίμιο αντιτίθεται σε μια τέτοια στάση που συνδέεται με το σύγχρονο σχετικισμό. Επιδιώκει να αποκαταστήσει το ρόλο της αλήθειας ως κανονιστικής αρχής και ιδεώδο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΚΑΛΟ
Μια διεισδυτική ματιά σε θέματα παγκοσμίου ενδιαφέροντος από τον συγγραφέα που οι New York Times αποκάλεσαν «ο σπουδαιότερος, κατά πάσα πιθανότητα, εν ζωή διανοούμενος». Αποσπάσματα από τις συνεντεύξεις του βιβλίου: «Ο Αριστοτέλης θεωρούσε δεδομένο ότι η δημοκρατία πρέπει να είναι πλήρως συμμετοχική (με μερικές αξιοσημείωτες εξαιρέσεις, τις γυναίκες και τους σκλάβους ας πούμε) και ότι πρέπει να αποβλέπει στο κοινό καλό. Για να το πετύχει, οφείλει να εξασφαλίζει σχετική ισότητα, "λελογισμένη και επαρκή ιδιοκτησία" και "διαρκή ευημερία" για ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΡΑΤΗΡΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΠΟΝΟ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ
Στον ανά χείρας τόμο η Σούζαν Σόνταγκ εξετάζει σε βάθος την αλληλεπίδραση ανάμεσα στην "επικαιρότητα", την τέχνη και τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τη σύγχρονη καταγραφή του πολέμου και της καταστροφής. Αποδίδουμε με μεγάλη ευκολία στις εικόνες τη δύναμη να προκαλούν τη διαμαρτυρία, να υποθάλπουν, αν όχι να γεννούν, τη βία ή να δημιουργούν απάθεια: αυτές τις θέσεις ακριβώς αναψηλαφίζει η συγγραφέας, ακολουθώντας την αρκετά μεγάλη ιστορία σχετικά με την αναπαράσταση του πόνου των άλλων - από τους Ολέθρους του πολέμου του Γκόγια και...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΑΜΟΥΕΛ ΜΠΕΚΕΤ
Αναπλάθοντας τη ζωή του Μπέκετ, ο Τζέιμς Νόουλσον ξεκινάει από την Ιρλανδία, φτάνει στην εισαγωγή του στο Trinity College του Δουβλίνου, το 1923, και συνεχίζει με το πέρασμά του στην ηπειρωτική Ευρώπη, όπου ο Μπέκετ καταδύεται στην πολυπολιτισμική λογοτεχνική κοινωνία των Παρισίων, στα τέλη της δεκαετίας του 1920. Ο βιογράφος εμπλουτίζει με νέα δεδομένα τη θυελλώδη σχέση του Μπέκετ με την μητέρα του, την ψυχοθεραπεία στην οποία υπεβλήθη μετά το θάνατο του πατέρα του, και την καθοριστική σχέση του με τον Τζέιμς Τζόυς. Όλα αυτά συμπληρώνοντ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ
Ο «Δάσκαλος» είναι ένας αναγκαίος φόρος τιμής στους δασκάλους όλου του κόσμου. Με πρόζα τολμηρή και νευρώδη, διαπνεόμενη από το εικονοκλαστικό πνεύμα του και τη σπαρακτική ειλικρίνειά του, ο Φρανκ ΜακΚόρτ καταγράφει τις δοκιμασίες, τους θριάμβους και τις εκπλήξεις που αντιμετωπίζει στα δημόσια λύκεια της Νέας Υόρκης. Αναπτύσσοντας μια κάθε άλλο παρά συμβατική μέθοδο διδασκαλίας αφήνει το στίγμα του στις καρδιές των μαθητών του, αναθέτοντάς τους να γράψουν ευρηματικές εργασίες, παρακινώντας τους σε ευτράπελα ωδικά δρώμενα κι οδηγώντας τους ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΡΙΖΕΣ ΤΟΥ ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΥ
Στο βιβλίο αυτό, παρουσιάζονται, επιτέλους σε έντυπη μορφή, οι διασημότερες διαλέξεις που έδωσε ποτέ ο Isaiah Berlin: οι διαλέξεις A. W. Mellon. Οι διαλέξεις αυτές, που πραγματοποιήθηκαν στην Ουάσινγκτον το 1965, ηχογραφήθηκαν από το BBC και έχουν μεταδοθεί αρκετές φορές από τα ερτζιανά. Η δημοσίευσή τους αναμενόταν με μεγάλη ανυπομονησία ήδη από την εποχή της πραγματοποίησής τους, πολύ περισσότερο καθώς είχε γίνει γνωστό πως ο Berlin έτρεφε την ελπίδα να γράψει ένα ολοκληρωμένο βιβλίο βασισμένο σε αυτές. Ωστόσο, μολονότι ο Berlin εργάστηκ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΘΑΡΣΗ
Ο τόμος αυτός περιέχει οκτώ θεατρικά έργα κι μαζί το «Φιλμ», το μοναδικό κινηματογραφικό σενάριο που έγραψε ο Μπέκετ και γυρίστηκε ταινία με πρωταγωνιστή τον Μπάστερ Κήτον. Τα θεατρικά έργα είναι: «Η τελευταία μαγνητοταινία του Κραπ», από τα γνωστότερα θεατρικά έργα του συγγραφέα, επισκόπηση μιας σπαταλημένης ζωής. Το «Θέατρο», απολογισμός ενός ερωτικού τριγώνου, το τελευταίο κάπως μεγαλύτερης διάρκειας έργο του. Το καίριο στη συντομία του «Πηγαινέλα», για τρία γυναικεία πρόσωπα. Η «Αναπνοή», έργο χωρίς πρόσωπα. Η «Μονωδία», μονόλογος εξα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΕΧΝΗΣ
Από τον Πλάτωνα έως τον Χάιντεγκερ, η φιλοσοφία ενδιαφέρεται λιγότερο για τα ίδια τα έργα τέχνης παρά για το ερώτημα πώς να μάθουμε αν η τέχνη μπορεί να εκφράσει την αλήθεια. Δύο αίτια, λοιπόν, καθυστέρησαν την ανάπτυξη μιας πραγματικής οντολογίας των έργων: από τη μια, η πλατωνική καταδίκη της τέχνης -που έκανε να κυριαρχήσει το καθαρό περιεχόμενο επί της αισθητής μορφής-, από την άλλη, η γέννηση της αισθητικής - που έδωσε τον τόνο στη συναισθηματική διάθεση του θεατή ή του καλλιτέχνη. Με τον Χάιντεγκερ και τον Μερλώ-Ποντύ γίνεται πράγματ...
Διαβάστε περισσότερα...