ΕΞΟΔΟΣ

ΔΙΕΘΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ
Ο διεθνούς φήμης μαρξιστής ιστορικός Πέρρυ Άντερσον παρουσιάζει μία συνοπτική επισκόπηση της ιστορίας του διεθνισμού από τον 18ο αιώνα μέχρι σήμερα, σε μία διαλεκτική σχέση με την γέννεση και ανάπτυξη του εθνικισμού, καθώς, όπως επισημαίνει, το νόημα του πρώτου εξαρτάται λογικά από μία έννοια του δεύτερου. Ο συγγραφέας παρουσιάζει το αρχικό νόημα του διεθνισμού και παρακολουθεί τις ποικίλες μεταπλάσεις του επισημαίνοντας την διαφορετική σημασία που αποκτά κάθε φορά ο όρος μαζί με την συχνή μετατροπή στο αντίθετό του, καθώς ο εθνικισμός και...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ
«Τον δρόμον της γνώσεως θα τον βαδίσετε και σεις εις την ζωήν, που σας ανοίγεται σήμερα. Μη λησμονήσετε του Πλάτωνος τας οδηγίας. Μη λησμονήσετε, ότι καλλιέργεια του νου δεν είναι συσσώρευσις εξωτερική γνώσεων και πολυμάθειας. Αι γνώσεις είναι ανθρωπίνης, όχι θείας προελεύσεως, και είναι υλικόν, όπως ο πλούτος και τ' άλλα του κόσμου τα χαρίσματα· η χρήσις τας μεταβάλλει εις αγαθόν ή κακόν, όργανον ευδαιμονίας ή όργανον ολέθρου και ματαιότητος. Μέσα σας πρέπει να εργασθήτε, δια να καλλιεργήσετε τον νουν σας. Την γνώσιν, όχι τας γνώσεις πρέ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΙΛΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΖΩΗ
«Η φιλολογία [...] εκείνα κυρίως τα μνημεία της γλώσσης εξαίρει, τα οποία και παλαιούμενα διατηρούν την αξίαν των και δια την σύγχρονον πνευματικήν ζωήν. Είναι δε ταύτα εκείνα κυρίως τα έργα περί των οποίων δύναται να λεχθή, ότι είναι κάτοπτρα του όλου κόσμου, του κόσμου που περιβάλλει τον άνθρωπον έξω αυτού, και προ παντός του κόσμου που κλείει ο άνθρωπος μέσα εις τα στήθη του, του κόσμου των αξιών, των θρησκευτικών, των ηθικών, των αισθητικών αξιών, όλων ομού εις την αρμονίαν της μορφής και της τέχνης υποτεταγμένων. [...] Διότι τα δημιου...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΣΜΟΥ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΕΩΡΓΙΟ ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΙΟ ΣΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΙΤΣΙΚΗ
O όρος "ελληνοτουρκισμός" περιγράφει αφ' ενός το πολιτισμικό φαινόμενο της ωσμώσεως μεταξύ ελληνισμού και τουρκισμού από τον 11ο αιώνα και έπειτα, και αφ' ετέρου την ιδεολογία που προσβλέπει στη συγκρότηση μιας ελληνοτουρκικής κρατικής οντότητας επί τη βάσει αυτού του φαινομένου. Το παρόν βιβλίο εξετάζει την ιστορική εξέλιξη της συγκεκριμένης ιδεολογίας, εκδιπλώνοντας μία μακρά ακολουθία σημαινόντων ανθρώπων που υπεστήριξαν την ιδέα της ελληνοτουρκικής πολιτικής ενοποίησης: τον ύστερο Βυζαντινό φιλόσοφο Γεώργιο Τραπεζούντιο (15ος αιώνας) ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΠΡΑΣΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ
«Η αληθινή δημοκρατία υπάρχει μόνο με την άμεση συμμετοχή του λαού και όχι διαμέσου της δραστηριότητας των αντιπροσώπων του. Τα κοινοβούλια είναι ένας νομικός φραγμός ανάμεσα στον λαό και την άσκηση εξουσίας που αποκλείει τις μάζες από την σοβαρή πολιτική και μονοπωλεί στην θέση τους την λαϊκή κυριαρχία. Στον λαό αφήνεται μοναχά μία πρόσοψη δημοκρατίας, που εκδηλώνεται στις μεγάλες ουρές για να ρίξει την ψήφο του στην κάλπη. Η πραγματική δημοκρατία δεν έχει παρά μία μέθοδο και μία θεωρία. Η ανομοιομορφία και η ποικιλομορφία των συστημάτων ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΕΡΙ ΕΛΛΗΝΩΝ
"Εκείνο το οποίον καθ' ημάς αποτελεί κύριον και βασικόν χαρακτηριστικόν του ελληνικού πνευματικού βίου είναι η νεότης του, η αιώνια νεότης των Ελλήνων. Τι εννοούμεν όμως όταν ομιλώμεν περί της αιώνιας νεότητος των Ελλήνων; [...] Είναι λοιπόν νέοι οι Έλληνες, διότι δεν έχουν το βάρος μιας παραδόσεως, η οποία να πιέζη τον νούν των και να τους αναγκάζη να πορεύωνται τους ίδιους απαραλλάκτους δρόμους. Και δεν έχουν το βάρος αυτό, όχι διότι δεν έχουν ιστορίαν και παράδοσιν, όχι διότι είναι φύσει νέοι, αλλά διότι έχουν την δύναμιν ν' αποβάλλουν...
Διαβάστε περισσότερα...

Η έγχρωμη παγκόσμια επανάσταση
Ο λαγός μπορεί να ξεγελά την αλεπού, αλλά τα ανθρώπινα όντα δεν μπορούν να ξεγελούν το ένα το άλλο. Ο έγχρωμος άνθρωπος διαπερνά με το βλέμμα του τον λευκό, όταν ο λευκός ομιλεί περί "ανθρωπότητος" και αιωνίας ειρήνης. Οσμίζεται την αδυναμία και την αβουλία του λευκού να υπερασπισθεί τον εαυτό του. Γι' αυτό είναι απαραίτητη μία μεγάλη εκπαιδευτική προσπάθεια: αυτή που έχω αποκαλέσει "πρωσσική" ή αυτή που άλλοι μπορούν να αποκαλέσουν "σοσιαλιστική". Τι σημασία έχουν οι λέξεις! Πρέπει να είναι μία εκπαίδευση που αφυπνίζει την κοιμωμένη ενέργ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΔΥΟ ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΗΣ ΡΩΣΣΙΑΣ
Δεν μπορεί να υπάρχει καμμία αμφιβολία. Ένας νέος ρωσσικός λαός βρίσκεται σε διαδικασία γενέσεως. Συγκλονίστηκε και απειλήθηκε μέχρι τα βάθη της ψυχής του από μία τρομερή μοίρα, αναγκάστηκε να διεξάγει μια εσωτερική αντίσταση, αλλά με τον καιρό θα γίνει στέρεος και θα ακμάσει. Είναι παθιασμένα θρήσκος με έναν τρόπο που εμείς, οι Δυτικοευρωπαίοι, δεν θα μπορούσαμε να είμαστε εδώ και αιώνες. Μόλις αυτό το θρησκευτικό ρεύμα κατευθυνθεί σε έναν σκοπό, θα διαθέτει τεράστιες δυνατότητες επέκτασης. Σε αντίθεση με εμάς, ένας τέτοιος λαός δεν υπολο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΠΛΟΙΟ ΤΩΝ ΤΡΕΛΩΝ
[...] Ένας από τους επιβάτες ήταν καθηγητής πανεπιστημίου. Αυτός αφού έπλεξε τα χέρια του αναφώνησε: «Όλα αυτά είναι απαίσια πράγματα! Είναι πράγματα ανήθικα! Ρατσισμός, σεξισμός, ανθρωποκεντρισμός, ομοφοβία και εκμετάλλευση της εργατικής τάξης! Δεν είναι παρά απαράδεκτες διακρίσεις! Πρέπει να υπάρχει κοινωνική δικαιοσύνη: ίσοι μισθοί για τους Μεξικάνους ναύτες, υψηλότεροι μισθοί για όλους τους ναύτες, αποζημίωση στον Ινδιάνο, ίσος αριθμός κουβερτών για τις κυρίες, εγγυημένο δικαίωμα στην πεολειξία και όχι άλλες κλωτσιές στον σκύλο!» «Ναι-...
Διαβάστε περισσότερα...

Τι είναι σιωνισμός
Ο Σιωνισμός είναι μία λέξη που δύσκολα μπορεί να μην γνωρίζει κάθε μορφωμένος άνθρωπος που παρακολουθεί με κάποια προσοχή τα πιο σημαντικά κινήματα της εποχής μας. Όπως είναι γενικώς γνωστόν, ο Σιωνισμός είναι μία πνευματική κίνησις, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει βρει πολλούς υποστηρικτές μεταξύ των Εβραίων όλων των χωρών, και ειδικώς των Εβραίων της Ανατολής. Όμως, συγκριτικώς λίγοι μεταξύ των μη Εβραίων ή μεταξύ των Εβραίων έχουν μία εντελώς σαφή αντίληψη περί των σκοπών και των μεθόδων του Σιωνισμού. Οι μη Εβραίοι, επειδή οι εβραϊκέ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ
Από την πρώτη του εμφάνιση ο Δραγούμης εκδηλώνεται αντικοινοβουλευτικός. Αποκρούει το σύστημα και περιφρονεί την κοινοβουλευτική αριστοκρατία που βγάζουν στην επιφάνεια οι κάλπες. Από την πρώτη του εμφάνιση εκδηλώνεται επίσης αντιδημοκρατικός, όχι μόνον διότι συγγενεύουν οι δυο έννοιες, όχι μόνον διότι δεν ανέχεται το ισοπέδωμα και ζητεί μια διαφορετική τοποθέτηση και ικανοποίηση των αξιών, αλλά και διότι διαπιστώνει ότι ο λαός είναι αντιδημοκρατικός βαθύτατα. [...] Αντικοινοβουλευτικός, αντιδημοκρατικός, αντικομματικός ο Δραγούμης, κατανο...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΩΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ
"Η ψευδαισθησία της προόδου είναι βαθύτατα ριζωμένη εις τας πεποιθήσεις της μεγάλης μάζης των μορφωμένων, ακριβώς διότι τους λείπει η ιστορική και φιλοσοφική ενατένισις της ζωής. Ο αφιλοσόφητος δεν είναι εις θέσιν να διακρίνη μεταξύ τεχνικών μέσων και απολύτων αξιών, μήτε να χαρή την διαρκή, την ακοίμητον πάλην, που γίνεται μέσα μας μεταξύ του απολύτου και αιωνίου κόσμου της ιδέας και της ρευστής και φθαρτής ζωής των αισθήσεων. Του χρειάζεται προς τούτο θάρρος και καρτερία, ενώ εκείνος ζητεί την ησυχίαν του και την εσωτερικήν γαλήνην. Ούτ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Την 1η Νοεμβρίου του 1755 έγινε ένας ισχυρότατος, καταστρεπτικός σεισμός στη Λισσαβώνα της Πορτογαλίας, ο οποίος έγινε αισθητός μέχρι την Βενετία. Επακολούθησαν τσουνάμι και πυρκαγιές με αποτέλεσμα την καταστροφή μεγάλου μέρους της πόλης. Ο αριθμός των νεκρών έφτασε τις 20.000! Το γεγονός συγκλονίζει την Ευρώπη, τους διανοουμένους και τους απλούς ανθρώπους, που θέτουν ερωτήματα για το ποιος ευθύνεται για την φοβερή καταστροφή: η φύση, ο Θεός ή ο άνθρωπος; Ή όλα αυτά μαζί; Οι διανοούμενοι διασταυρώνουν τα ξίφη τους δίνοντας διάφορες ερμηνεί...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΡΧΟΥΣΑ ΤΑΞΗ
«Μεταξύ των σταθερών γεγονότων και τάσεων πού απαντώνται σε όλους τους πολιτικούς οργανισμούς, ένα είναι τόσο πρόδηλο ώστε να είναι φανερό και στο πιο επιπόλαιο μάτι. Σε όλες τις κοινωνίες -από τις κοινωνίες που είναι πολύ ισχνά ανεπτυγμένες και που έχουν φθάσει μόλις στις απαρχές του πολιτισμού έως τις πιο προηγμένες και ισχυρές κοινωνίες- εμφανίζονται δύο τάξεις ανθρώπων: μια τάξη που άρχει και μια τάξη που άρχεται. [...] Στην πρακτική ζωή όλοι μας γνωρίζουμε ότι στην δικιά μας χώρα, οποιαδήποτε κι αν αυτή είναι, η διεύθυνση των δημοσίω...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ Η ΤΕΧΝΙΚΗ
Η χρήσις των μηχανών προφανώς δεν είνε η αιτία της «μηχανοποιήσεως του ανθρώπου». Δεν προήλθεν η μηχανικός άνθρωπος από την χρήσιν της μηχανής, αλλ' η χρήσις της μηχανής προηλθεν από τον μηχανικόν άνθρωπον προς χάριν του μηχανικού ανθρώπου και προς αξιοποίησιν του μηχανικού ανθρώπου. Δηλαδή του «μέσου ανθρώπου». Ο αυτοματισμός της σκέψεως του μηχανικού ανθρώπου -στερεοτυπία, σχηματοποίησις, επανάληψις-. ο οποίος χαρακτηρίζει την κατωτέραν διανοητικότητα, ανευρίσκεται και εις μίαν κάθετον τομήν όλων των κοινωνικών τάξεων και επαγγελμάτων κα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΟ ΤΟ ΠΛΗΘΟΣ ΣΤΟ ΚΟΙΝΟ
Το πλήθος, η μάζα, αποτελεί την κοινωνική ομάδα του παρελθόντος. Μετά την οικογένεια, το πλήθος αποτελεί την αρχαιότερη από όλες τις κοινωνικές ομάδες. Είναι σε όλες τις μορφές του, είτε όρθιο ή καθιστό, σταθερό ή εν δράσει, ανίκανο να εκτείνεται πέραν μιας μικρής εμβέλειας. Όταν οι ηγέτες του σταματούν να το έχουν «στο χέρι», όταν βρίσκεται εκτός της εμβέλειας της φωνής τους, αυτό δραπετεύει. Το πιο πολυπληθές κοινό που έχει υπάρξει ήταν αυτό του Κολοσσαίου, το οποίο δεν υπερέβαινε τους εκατό χιλιάδες ανθρώπους. Τα ακροατήρια του Περικλή ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΜΑΡΞ, Ο ΕΝΓΚΕΛΣ ΚΑΙ Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ
Η έννοια του προλεταριακού κόμματος κατέχει κεντρική θέση στην πολιτική σκέψη και την πολιτική δράση του Μαρξ και του Ένγκελς. "Απέναντι στην συλλογική εξουσία των κατεχουσών τάξεων" υποστήριξαν ότι "η εργατική τάξη δεν μπορεί να δράσει ως τάξη παρά μόνο αν συγκροτηθεί σε πολιτικό κόμμα διακριτό και αντιτιθέμενο σε όλα τα παλιά κόμματα πού έχουν σχηματιστεί από τις κατέχουσες τάξεις". Πουθενά, ωστόσο, οι συγγραφείς του "Κομμουνιστικού Μανιφέστου" δεν εξέθεσαν με συστηματική μορφή μία θεωρία περί προλεταριακού κόμματος, περί της φύσεως και ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΙΔΕΟΛΟΓΙΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΥΤΟΠΙΩΝ
"Το πρόβλημα των ιδεολογιών και των ουτοπιών δεν είναι νέον, ούτε αφορά μόνον την αστικήν κοινωνίαν. Η αδιάλειπτος παρουσία των διανοουμένων και των δημαγωγών εις όλους τους λαούς και εις όλους τους αιώνας μαρτυρεί τον μακροχρόνιον βίον των και την απαραίτητον κοινωνικήν λειτουργίαν των, από των πρώτων μάγων, θαυματοποιών, νομομαθών, ιατρών και ιερέων των πρωτογόνων κοινωνιών μέχρι της εποχής της επιστήμης, της βιομηχανίας, των τηλεπικοινωνιών και της ατομικής ενεργείας. Διότι ο ρόλος των εδράζεται αθεραπεύτως επί των φυσικών νόμων και της...
Διαβάστε περισσότερα...

Η επαναστατική μάζα - Το φαινόμενο του Ε.Α.Μ.
Από της απλής δυσφορίας μέχρι της κοινωνικής "μειώσεως" και του θανάσιμου μίσους, η κλίμαξ αυτή των αρνητικών συναισθημάτων διέπει την ψυχολογίαν της μάζης. Αποκλεισμένη εκ των θετικών ψυχικών συναισθημάτων και πολιτιστικών αξιών της κυριάρχου ομάδος -της ικανοποιήσεως της υπεροχής, της αναπτύξεως των δημιουργικών συναισθημάτων του οικογενειακού και του κοινωνικού βίου, της ψυχικής ηρεμίας και καλλιέργειας, της πνευματικής συγκεντρώσεως, εις τα οποία βασίζεται ο πολιτισμός- η μάζα ευρίσκεται, απογυμνωμένη και αρνητική, άντικρυς αντίθετος π...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΘΝΙΚΗ ΜΑΣ ΜΟΥΣΙΚΗ
Η τελευταία προοδευτική φάσις του ανθρωπίνου πνεύματος φέρει και τούτο το παράδοξον, ότι επενόησε μίαν κοινήν των λαών τέχνην, μη υποκειμένην εις καμμίαν επίδρασιν φυσικού και κοινωνικού περιβάλλοντος, φυλής κτλ., ορίσασα δι' αυτήν μίαν θέσιν σχεδόν αεροστατικήν, εις ένα ορίζοντα όπου να υπάρχη μόνον διαφορά ποσότητος καλλιτεχνικής ιδιοφυΐας. [...] Πας άνθρωπος, και υπέρ πάντα άλλον ο καλλιτέχνης εισπνέει την κοινωνική και φυσικήν ατμοσφαίραν του τόπου του. [...] Τον εθνικόν ποιητήν τον δημιουργεί το φυσικόν και κοινωνικόν περιβάλλον του τ...
Διαβάστε περισσότερα...