ΑΡΤΟΣ ΖΩΗΣ

ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΔΥΟ ΚΟΣΜΟΥΣ
Ο Απόστολος διαφέρει από το Ευαγγέλιο. Στα κείμενά του δεν υπάρχουν γεγονότα της ζωής του Χριστού, θαύματα, διδασκαλίες. Ευαγγέλιο στα αποστολικά κείμενα είναι και εννοείται μόνο ο Σταυρός και η Ανάσταση. Στις Πράξεις και στις Επιστολές π αφήγηση της μαρτυρίας του Σταυρού και της Ανάστασης του Χριστού υπόκειται σε κάθε λέξη τους και συνέχει δραστικά τα πάντα. Πρόκειται για την εποποιία της εξάπλωσης του χριστιανισμού, της συγκρότησης των πρώτων εκκλησιαστικών κοινοτήτων στις πόλεις και την ενδοχώρα των ακτών της Μεσογείου και της αντιμετώπ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΥΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗ
ΑΝ ΕΧΩ ΕΝΑ "ΣΥΣΤΗΜΑ", τότε αυτό συνίσταται στο ότι διατηρώ κατά το δυνατόν επίμονα προ οφθαλμών αυτό που ο Κίρκεγκωρ αποκάλεσε "άπειρη ποιοτική διαφορά" χρόνου και αιωνιότητας, με τη θετική και την αρνητική της σημασία. "Ο Θεός βρίσκεται στον ουρανό και εσύ στη γη". Η σχέση αυτού του Θεού προς αυτόν τον άνθρωπο, η σχέση αυτού του ανθρώπου προς αυτόν τον Θεό είναι για μένα το θέμα της Βίβλου και η σύνοψη της φιλοσοφίας εν ταυτώ. Στο σταυροδρόμι αυτό η Βίβλος βλέπει τον Ιησού Χριστό. Προσεγγίζοντας τώρα ένα κείμενο όπως η Προς Ρωμαίους επιστ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΘΕΟΔΩΡΟΣ Ο ΜΟΨΟΥΕΣΤΙΑΣ ΩΣ ΕΡΜΗΝΕΥΤΗΣ ΤΩΝ ΓΡΑΦΩΝ
«. . .Το όνομά του είχε επί αιώνες διασυρθεί επρόκειτο, λέει, περί Νεστοριανού αιρετικού, αλλά σήμερα πολύ συχνά εξυμνείται ως ο πατέρας της νεώτερης βιβλικής κριτικής. Το ενδιαφέρον για τον Θεόδωρο Μοψουεστίας και για το έργο του αυξάνεται συνεχώς κατά τα τελευταία 50 χρόνια, και το ενδιαφέρον αυτό παρωθείται εκ της αποδοχής πολλών μεθόδων ερμηνείας εντός της Εκκλησίας και εξαιτίας της ανακάλυψης χειρογράφων και αποσπασμάτων από τα έργα του. . .». (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΠΙΤΟΜΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ
Στο ανά χείρας βιβλίο παρουσιάζονται οι βασικές γνώσεις της Θεολογίας της Καινής Διαθήκης: το κήρυγμα του Ιησού, το κήρυγμα του αρχικού χριστιανισμού, η θεολογία του αποστόλου Παύλου, η θεολογία των συνοπτικών Ευαγγελίων, η θεολογία του Ευαγγελίου και των επιστολών του Ιωάννη, η αποστολική διδασκαλία της Εκκλησίας. Οι θέσεις που εκτίθενται αφετηριακά σε κάθε παράγραφο εκφράζουν περιληπτικά ό,τι αναπτύσσεται αναλυτικότερα εν συνεχεία. Προσφέρεται με αυτόν τον τρόπο ένας δείκτης προσανατολισμού, ο οποίος όμως δεν πρέπει να γίνεται άκριτα δ...
Διαβάστε περισσότερα...

Αρά γε γινώσκεις α αναγινώσκεις;
Οι απαρτίζοντες το Διοικητικό Συμβούλιο του Λυμπεροπούλειου Φιλανθρωπικού Ιδρύματος "Άρτος Ζωής" με χαρά στέλνουν προς δημοσίευση άρθρα του προέδρου του Ιδρύματος, Ομότιμου Καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, κ. Σάββα Αγουρίδη. Και από τον πίνακα μόνο των θεμάτων που δημοσιεύονται στον τόμο αυτό καταλαβαίνει καθένας τι διά του τόμου τούτου προσφέρεται στην επιστήμη της θεολογίας, στους διδασκάλους της στη Μέση Παιδεία, στους φοιτητές της Θεολογικής Σχολής, και γενικότερα στον ενδιαφερόμενο για τέτοια ζητήματα Έλληνα αναγνώστη. Ο τίτλος π...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ ΤΟΥ ΙΣΡΑΗΛ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ
Η ιστορία της ισραηλιτικής-ιουδαϊκής θρησκείας, από τα παλαιότερα στάδια μέχρι την ελληνιστική εποχή, περιγράφεται διεξοδικά σε αυτό το βιβλίο, όχι μόνο με διαρκή αναφορά στις θρησκείες του περιβάλλοντος της Εγγύς Ανατολής αλλά και με εκτενή πραγμάτευση της κοινωνικής ιστορίας του Ισραήλ. Η ιστορία της θρησκείας περιγράφεται ως εναλλαγή ιστορικών προκλήσεων, θρησκευτικών εμπειριών και αντιδράσεων των θεολόγων και θεολογούντων, ως συνεχής αγώνας διαφόρων ομάδων για τη σωστή θρησκευτική απάντηση στο περί Θεού ερώτημα και τον αντίστοιχο τρόπο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΠΕΝΤΕ ΜΕΓΑΛΑ ΖΩΝΤΑΝΑ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΑ
Η ελπίδα μου κατά τη συγγραφή του βιβλίου είναι ότι οι αναγνώστες του θα αποκτήσουν μεγαλύτερη κατανόηση πολλών από τα ζωντανά, καίρια θρησκευτικά ζητήματα που απασχολούν τους ανθρώπους σήμερα: Ποιο είναι το ελατήριο των Εβραίων από ολόκληρο τον κόσμο στην επιβίωση της υποστήριξης του Ισραήλ με τόσο πάθος; Τι κάνει τον ινδουισμό ελκυστικό σε δυτικούς διανοούμενους και στα παιδιά του δρόμου, αυτούς που εγκαταλείπουν τον αμερικανικό πολιτισμό της μεσαίας τάξης; Γιατί, ύστερα από αυτό που έγινε κατά τις τελευταίες μέρες της Ρώμης, υπάρχουν κα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΕΞΙΚΟ ΒΙΒΛΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ
Η σύλληψη αυτού εδώ του έργου έγινε με μια προοπτική βιβλικής θεολογίας. Ο τίτλος του δικαιολογεί την εκλογή των λημμάτων και τον τρόπο της επεξεργασίας τους. Αφήσαμε έξω καθετί που θα του έδινε το χαρακτήρα εγκυκλοπαίδειας. Ο αναγνώστης δε θα βρει εδώ λήμματα σχετικά με την αρχαιολογία (ονόματα τόπων, προσώπων κτλ) ή με την καθαρή Ιστορία (χρονολογίες βιβλίων, λεπτομέρειες θεσμών κτλ) ούτε με γενικά ζητήματα εξηγητικής (θέματα μεθόδου, κριτικές θεωρίες κτλ). Οπωσδήποτε, στο μέτρο που πληροφορίες τέτοιου είδους μπορούν να συμβάλουν αμέσως...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟΣ
Η παρούσα εργασία έχει ως αντικείμενο την έρευνα για το κεντρικό στοιχείο στο χριστιανικό μήνυμα. Αισθανόμαστε τον πειρασμό να θεωρήσουμε ως «πυρήνα» του, ως «ουσία» του ό,τι μας αρέσει σ' αυτό το μήνυμα, και, συνεπώς, μας φαίνεται πως είναι το πιο σπουδαίο, ενώ, αντίθετα, θεωρούμε, σαν εξωτερικό «πλαίσιο» που μπορεί ν' αφαιρεθεί οτιδήποτε μας είναι ξένο σ' αυτό. Είναι ο ίδιος ο πλούτος του χριστιανικού μηνύματος που μας υποχρεώνει ν' αναζητήσουμε το κεντρικό σημείο, από όπου ερμηνεύονται όλα τα άλλα, και το ουσιαστικό καθήκον της καινοδια...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΑΓΑΘΟ ΚΑΙ ΤΑ ΙΕΡΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Οι θρησκείες που θεμελιώνονται σε κάποιο ιερό κείμενο, το οποίο θεωρείται πώς αποτυπώνει τον Λόγο του Θεού -είτε πρόκειται για την Τορά είτε για τα Ευαγγέλια είτε για το Κοράνι-, συνήθως αντιμετωπίζονται ως ανορθολογικές και επικίνδυνες, καθώς βασίζονται σε "αλήθειες" ξεπερασμένες από την επιστήμη, αλλά και επειδή τρέφουν πρακτικές που πολλές φορές έρχονται σε σύγκρουση με τις αρχές μιας φιλελεύθερης ηθικής. Ο συγγραφέας αυτού του βιβλίου -καθηγητής Φιλοσοφίας και διαπρεπής μελετητής του Διαφωτισμού- αντιμετωπίζει το ζήτημα αυτό από μίαν ά...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ, ΟΧΙ ΓΙΑ ΤΟ ΚΕΡΔΟΣ
Παρά την πληθωρική παραγωγή κριτικών έργων για την παγκοσμιοποίηση και την ελεύθερη οικονομία της αγοράς, το ζήτημα της ατομικής ιδιοκτησίας παραμένει περίπου εκτός συζήτησης, όπως εξάλλου και οι εναλλακτικές προοπτικές που προτείνονται από τα κοινωνικά κινήματα σε ολόκληρο τον κόσμο. Κι όμως η ιδιοκτησία αποτελεί τον πυρήνα του σημερινού οικονομικού συστήματος, το οποίο δεν σέβεται ούτε την ανθρώπινη ζωή ούτε τη φύση. Εξετάζοντας σε βάθος τη νεωτερική έννοια της ατομικής ιδιοκτησίας, οι δύο συγγραφείς παρακολουθούν την ιστορική συγκρότηση...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
Η θεολογία ορίζει τα μυστήρια ως σημεία που πραγματοποιούν το σημαινόμενο. Πρόκειται για την έννοια του σχολαστικού ορισμού: «Significando causant». Στην πραγματικότητα όμως τα σύγχρονα εγχειρίδιά μας επιμένουν σχεδόν αποκλειστικά στο δεύτερο όρο αυτού του ορισμού. Μελετούν την αποτελεσματικότητα των μυστηρίων, αλλά ασχολούνται λίγο με τη σημασία τους. Ακριβώς στην άποψη αυτή του θέματος θα αφιερωθούν τα κεφάλαια αυτού του βιβλίου. Θα έχουν ως σκοπό την απόδοση του νοήματος των μυστηριακών τύπων και κατά ένα γενικότερο τρόπο της χριστιανικ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΡΑΔΟΞΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ
Ο αναγνώστης των κηρυγμάτων αυτού του βιβλίου είναι πολύ πιθανό να δυσκολευτεί περισσότερο στην πρόσληψη των τελευταίων παραγράφων τους. Όταν δηλαδή ο ομιλητής, έχοντας αποπειραθεί την ερμηνεία της ευαγγελικής περικοπής και την επικαιροποίησή της στο εδώ και τώρα της κοινότητας, φτάνει στην κλήση, στο κάλεσμα για ανταπόκριση στην αναγγελία των καλών νέων της Βασιλείας του Θεού, στο ευαγγέλιο. Αυτό είναι το μέρος του κηρύγματος που έχει δώσει το κακό όνομα σε αυτή τη λέξη. Είναι πράγματι δυσπρόσληπτο σε μια κοινωνία ηθικού σχετικισμού και η...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΤΘΑΙΟΣ Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ
Η μελέτη αυτή στο Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο δεν είναι στην παρούσα μορφή ερμηνευτικό υπόμνημα ούτε σε ολόκληρο ούτε σε ένα μόνο τμήμα αυτού του Ευαγγελίου. Στη φάση αυτής της προσπάθειας βαθύτερης κατανόησης του κειμένου αυτού ως συνόλου, αυτό που επιδιώξαμε ήταν, μέσα από μακρότερες ή βραχύτερες θεματικές ενότητες, αφηγηματικών και διδακτικών τμημάτων του Μτ, να παρουσιάσουμε αυτό τον Ευαγγελιστή ως ερμηνευτή και θεολόγο σε πολύ σοβαρά ζητήματα που απασχολούσαν την Εκκλησία των χρόνων του στην περιοχή του. Είναι το φάσμα των προβλημάτων πλή...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΠΙΔΑ
Μετά από ένα συνέδριο για την αγάπη και άλλο ένα για την πίστη, ήταν φυσικό και αναμενόμενο να συνεχίσουμε με την ελπίδα, ολοκληρώνοντας το μεγάλης σημασίας χριστιανικό τρίπτυχο. Η ελπίδα είναι χωρίς αμφιβολία μια ιουδαιοχριστιανική ιδέα, ενώ στην Αρχαία Ελλάδα, όπως γενικώς πιστεύεται, απουσιάζει. Αληθεύει άραγε τούτη η γενική πεποίθηση ή μήπως υπάρχει περιθώριο και για έναν αρχαιοελληνικό λόγο περί ελπίδος; Τα τέσσερα πρώτα κείμενα του τόμου θέτουν και συζητούν αυτό ακριβώς το ερώτημα. Όλα τα υπόλοιπα προσπαθούν να κατανοήσουν την ελπίδ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΠΡΟΦΗΤΕΣ
Το ανά χείρας βιβλίο αποτελεί μια συνολική παρουσίαση του ιουδαϊκού προφητικού λόγου, η οποία, ενώ υπακούει στις υψηλότερες επιστημονικές απαιτήσεις, θέλει ταυτόχρονα να είναι προσιτή σε κάθε μορφωμένο αναγνώστη. Στο πρώτο μέρος (που αντιστοιχεί στον πρώτο τόμο της δίτομης γερμανικής έκδοσης) εξετάζεται το κίνημα της κριτικής προφητείας και η καθοριστική επίδραση που άσκησε στη θρησκεία του αρχαίου Ισραήλ: διαμόρφωσε την ιουδαϊκή ιδέα περί μονοθεϊσμού και την έννοια της κοινωνικής ευθύνης του ανθρώπου, θεμελιώνοντας με αυτόν τον τρόπο τη σ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΣ ΣΥΖΗΤΗΣΟΥΜΕ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑ
Το εκκλησιαστικό κήρυγμα βρίσκεται δεκαετίες τώρα σε κατάσταση απελπιστική. Στους ναούς μας ή δεν γίνεται κήρυγμα ή αυτό που γίνεται καλύτερα να μην γινόταν. Οι εξαιρέσεις μετριούνται στα δάχτυλα. Υπάρχει όμως κάτι χειρότερο από αυτό: το κήρυγμα δεν φαίνεται να απασχολεί σχεδόν κανέναν. Ελάχιστων κληρικών και θεολόγων ταράζει τον ύπνο η κατάσταση του κηρύγματος. Αλλά υπάρχει και το τρισχειρότερο: το κήρυγμα -το κήρυγμα εν γένει, όχι απλώς αυτό που υπάρχει σήμερα- θεωρείται περιττό, κάτι που έρχεται να διαταράξει την πληρότητα και το κάλλος...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΙΗΣΟΥΣ
«Ας δω μονάχα το πρόσωπό του και θα σωθώ» είπε χωρίς αμφιβολία ο τελώνης Ζακχαίος, σκαρφαλώνοντας πάνω στη συκομουριά. Ανέβηκε σ' αυτήν, είδε και σώθηκε. Ίσως και μεις επίσης θα σωζόμαστε, αν βλέπαμε το πρόσωπό του. Αλλά είναι πάρα πολύ δύσκολο. Επειδή το παράξενο πρόσωπο μοιάζει με βιβλίο που το διαβάζεις μέσα σε καθρέφτη: αυτό το βιβλίο ματαιοπονείς διαβάζοντάς το, φαίνεται πάντοτε να μην το έχεις τελειώσει, σαν να 'χεις κάτι παραλήψει ή λάθος εννοήσει. Το ξαναδιαβάζεις και έχεις διαρκώς την ίδια εντύπωση, ατελείωτα. Το ίδιο συμβαίνει μ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΞΟΔΟΣ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
Το παρόν βιβλίο πραγματεύεται μια ιδέα με έντονη παρουσία και επίδραση στη δυτική πολιτική σκέψη, την ιδέα της απολύτρωσης από τα δεινά και την καταπίεση μια εγκόσμια λύτρωση, απελευθέρωση, επανάσταση. Προσπάθησα να περιγράψω τις απαρχές αυτής της ιδέας στην ιστορία της απολύτρωσης του λαού του Ισραήλ από την Αίγυπτο και κατόπιν να δώσω μια ανάγνωση της Εξόδου, των Αριθμών και του Δευτερονομίου σχεδιασμένη έτσι ώστε να εξηγεί τη σημασία τους για τόσες γενιές θρησκευτικών και πολιτικών ριζοσπαστών. Η απόδραση από την αιχμαλωσία, η περιπλάν...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΙΗΣΟΥΣ ΑΠΟ ΤΗ ΝΑΖΑΡΕΤ
Η σειρά αυτή του Κέντρου Βιβλικών Μελετών «Άρτος Ζωής» περιλαμβάνει μεταφράσεις βασικών έργων της διεθνούς βιβλικής έρευνας. Η επιλογή γίνεται με κριτήριο την ποιότητα των βιβλίων, την ουσιαστική συμβολή τους στις βιβλικές σπουδές, τη σαφήνεια και τη συντομία στην έκθεση των απόψεων και τη δυνατότητά τους να αποτελέσουν αφορμή για δημιουργική περαιτέρω μελέτη από τον έλληνα αναγνώστη των ίδιων των βιβλικών κειμένων. Έτσι, επιλέγονται και μεταφράζονται βιβλία που αποτελούν σταθμό στην έρευνα, διδακτικά εγχειρίδια που παρέχουν σαφή και ολοκλ...
Διαβάστε περισσότερα...