ΑΣΤΡΟΛΑΒΟΣ/ΕΥΘΥΝΗ

Ο ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΣΗΜΕΡΑ
«Η ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ: Το Έθνος που λησμονεί τους ηγέτες του κινδυνεύει -είτε οι ηγέτες αυτοί ανήκουν στο χώρο της πολιτικής είτε στην περιοχή του πνεύματος. Κινδυνεύει να αποπροσανατολιστεί και να λησμονήσει για ποιο λόγο ζει. Τον πολύτιμο λόγο ύπαρξης ενός Έθνους εκφράζουν ακριβώς οι ηγέτες του. Για τούτο είναι ανάγκη το Έθνος να στρέφεται σταθερά προς αυτούς, να αντικρύζει στο πρόσωπό τους τον εαυτό του ενσαρκωμένο και να διδάσκεται από τη δική τους πολιτεία. Ακόμη μεγαλύτερη όμως ανάγκη μιας τέτοιας υψηλής μορφής επικοινωνίας έχει το δικό μας Έ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΣΠΟΡΑ ΤΗΣ ΛΗΘΗΣ
Μοίρα του κόσμου ολόκληρου είναι η Λήθη, όχι η Μνήμη. Ίσως αυτή συνιστά και την έσχατη ελευθέρωση της Δημιουργίας όλης από τα δεσμά του χρόνου, αφού ο Θεός είναι Άχρονος, πάνω και πέρα από την χρονικότητα. Και βέβαια, κάθε τόσο, η Μνήμη, λειτουργώντας παλινδρομικά, επαναφέρει μέσα στην συγκλονίζουσα Στιγμή, κάποιο Πρόσωπο, κάποιο Γεγονός, που αμέσως το ξανακαταπίνει η αχόρταγη Λήθη. (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΒΙΟΥ
Θεωρώ τα κείμενα του τόμου αυτού ως αυθεντικές καταγραφές ενός μονολόγου. Προεκτείνουν και βαθαίνουν μέσα στην μυστηριώδη νόηση της γλώσσας την μοναξιά που ένιωσα από παιδί, μια παράδοξη σιγή που ανέδιδε υποβλητικά ο κόσμος. Δεν έχουνε τα κείμενά μου, το υπογραμμίζω, καμιάν οργανική σχέση με την Φιλοσοφία (βλ. και "Λόγος περί Παθών - Τα όρια"). Αποτελούν καρπίσματα μιας πολλών ετών, ολόκληρης θα έλεγα της ζωής μου, επίμονης ενδοσκόπησης. Τα θεωρώ, για να επαναλάβω τον λόγο του Kant, ως "ίχνη της εμπειρικής γνώσης". Εμπειρίες προσωπικές, πα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΥΣΤΗΡΙΟ

Η ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑ
Ο πολιτισμός ενός λαού θεμελιώνεται πάνω σε ορισμένες βασικές ιδέες, που καθοδηγούν την πορεία του από το υποσυνείδητο του λαού αυτού σαν "μύθοι". Είναι ιδέες, που έρχεται ώρα και αναγνωρίζουνται σαν ιδιαίτερα χαρακτηριστικές του λαού, όταν μέσα στη διαδρομή του χρόνου αποκτήσουν ένα κάποιο σχήμα. Γεννώνται κάτω από ορισμένες συνθήκες και αναπτύσσονται εξαντλητικά με βραδύν ρυθμό. Στη συνέχεια όμως η δημιουργική αποδοτικότητά τους αρχίζει και χαλαρώνεται και αυτή με βραδύν ρυθμό και κάποτε σβήνει. Υπάρχει λοιπόν στη "ζωή" τους μια γέννηση...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΝΩΠΙΟΝ ΑΛΛΩΝ
Στον τόμο αυτό, πέμπτο στη σειρά των κωδικοποιημένων πλέον κειμένων του κορυφαίου νεοέλληνα ζωγράφου Ν. Χατζηκυριάκου-Γκίκα, συνάχθηκαν οι πλέον εξέχουσες καί πλούσιες σε απόψεις καί πληροφορίες συνεντεύξεις πού έδωσε στον Ελληνικό Τύπο καί στο Ραδιόφωνο στα τελευταία 35 περίπου χρόνια. Μέσα από τίς συνεντεύξεις αυτές φωτίζεται πολυμερώς καί πολυτρόπως καί ή φυσιογνωμία καί το έργο του διάσημου δημιουργού πού παρέχει, με τον τρόπο του, τίς κλείδες πού το διερμηνεύουν και τό αποκρυπτογραφούν. Αλλά στα κείμενα αυτά πού γεννήθηκαν από τίς ερω...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ
Β' έκδοση συμπληρωμένη με ενδεικτικό ανθολόγιο. Η Κυριακή είναι ο χρόνος των οικείων κακών, ο προβολέας που φωτίζει τις εσώτερες πληγές, το παράθυρο διαφυγής προς έναν άλλον κόσμο, μια συσσάρκωση απονενοημένης απελπισίας. Ο ποιητής της Κυριακής αποζητά τη δημιουργική του έκφραση μέσα σε ένα καθεστώς πλήρους απαισιοδοξίας. Η Κυριακή γίνεται μια επί μέρους πτυχή μέσα στην όλη θεματογραφία της ποίησής του. Η Κυριακή επιβάλλει τη δική της διάσταση μέσα στις προθέσεις του ποιήματος. Συνήθως αγγίζει εκείνες τις χορδές της ποιητικής φαντασίας, ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΑΠΑΝΤΕΧΑ ΚΟΝΤΑ
"Αβαπώ": Υπάρχω πάλι γιατί με τα μικρά σου χέρια αβασάνιστα όπως αλλάζεις θέση στο αρκουδάκι σου με μετακίνησες από τον σκυθρωπό κόσμο της ερημιάς μου στη χώρα των θαυμάτων σου. Υπάρχω στα λατρεμένα σύμφωνα πού αλλάζεις λέξεις συνθέτοντας δικές σου στο "αβαπώ" σου πιο πολύτιμο απ' όσα "αγαπώ" έχουν πετρώσει στης μνήμης μου το μυστικό τοπίο. Υπάρχω ακόμη στα δάκρυα πού δροσοσταλίδες λαμπυρίζουν στις πυκνές σου βλεφαρίδες -λόχμες πού συγκρατούνε την ορμή τους όταν βιάζομαι να φύγω- και τότε αποφασίζω ν' αναβάλω ακόμα και τον θάνατό ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΛΛΗ ΓΡΑΦΗ

ΜΟΡΦΕΣ
Καθώς γράφω το απλό αυτό κείμενο για τον Διονύσιο Σολωμό, φέρω πάλι εμπρός μου την μορφή του διδασκάλου μου: είχε ένα λεπτό ευγενικό πρόσωπο, στοχαστικό ήρεμο βλέμμα, φωνή απαλή, αρμονία στην κίνηση των χεριών -συνήθιζε να τοποθετεί το χέρι στο στήθος του- ντύσιμο απλό, αλλά καλαίσθητο. Μας εθύμιζε τις προσωπογραφίες του Σολωμού. Έτσι και οι πλέον άμουσοι συμμαθηταί μου τον εσέβονταν και τον άκουαν με προσοχή, σχεδόν με αποδοχή κι' από τους ίδιους της συγκινήσεώς του, όταν, με την άψογη άρθρωσή του μας εδιάβαζε Σολωμό ή Παπαδιαμάντη. Συνεπ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΗΛΙΝΟ ΣΧΗΜΑ

Η ΕΤΕΡΟΤΗΤΑ
Γιατί η δυναμική φαντασμαγορία της ζωής δεν κατορθώνει ν' απορροφήσει τελείως τον συνειδητό άνθρωπο; Γιατί, ούτε ο έρωτας, ούτε ο πόνος μπορούν να τον περικλείσουν ολοκληρωτικά ως ύπαρξη και νιώθει κατάβαθα μιαν εκκρεμότητά του μέσα στο κόσμο που δεν κατορθώνει να εξουδετερώσει, έστω και αν τον κατεξουσιάσει και τον κερδίσει ολόκληρο; Τι είναι κείνο που μέσα του ασίγαστα τον προειδοποιεί πώς ο κόσμος και η ύπαρξή του είναι δυο διάφορες πραγματικότητες που μπορούν να συν-εργαστούν, να συν-υπάρξουν αλλά που δεν κατορθώνουν να συν-φωνήσουν κα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΕΝΤΣ
(. . .) Ο Λεντς συμπεριφέρεται περισσότερο σαν εικονοκλάστης απέναντι στην παραδοσιακή προέλευση του θεάτρου, και θέλει τότε να γίνονται όλα σύμφωνα με τον σαιξπηρικό τρόπο. Επειδή είμαι αναγκασμένος να αναφερθώ εδώ σ' αυτό τον τόσο προικισμένο όσο και παράξενο άνθρωπο, έτσι είναι ίσως εδώ ο τόπος να πω δοκιμαστικά κάτι γι' αυτόν. Τον γνώρισα πρώτα κατά το τέλος της διαμονής μου στο Στρασβούργο. Βλεπόμαστε σπάνια η παρέα του δεν ήταν η δική μου, αλλά ζητούσαμε ευκαιρίες για να ιδωθούμε και οι συνομιλίες μας ήταν ευχάριστες, επειδή σαν συν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΕΚΑ ΜΙΚΡΕΣ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ
ΓΥΑΛΙΝΕΣ ΜΠΙΛΙΕΣ Επιτέλους βρήκα τις μπίλιες μου. Τις είχα χάσει εδώ και καιρό και ξαφνικά ένα απόγευμα, ενώ άλλαζα θέση στον βαρύ ξύλινο καναπέ του γραφείου, κάτι έπεσε με θόρυβο στο πάτωμα. Στην αρχή τρόμαξα. "Τι είναι αυτό;" αναρωτήθηκα ξαφνιασμένος. Μια μικρή πολύχρωμη γυάλινη σφαίρα κύλησε με ασήμαντη δύναμη στα μαύρα παπούτσια μου. "Τι αντίθεση!" σκέφτηκα και υποκλίθηκα στην ομορφιά της. Την πήρα στα χέρια και με περισσή φροντίδα την εναπόθεσα στην τσέπη μου. Σε κάθε στιγμή της μετακόμισης να 'σου ξεπρόβαλλε και μία. Άλλη μεγαλύτερη,...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΑΜΗΛΟΦΩΝΑ
Είναι μερικά κείμενα τα οποία, παρά το ότι έχουν δει - κατά καιρούς και σε διάφορα έντυπα - το φως της δημοσιότητας, σε μια διαφορετική χρονική συγκυρία αποκτούν μια απροσδόκητη επικαιρότητα και δυναμική. Και τότε, ξαναδιαβάζοντάς τα, προσθέτοντας και σκέψεις που, στο μεταξύ, ήρθαν να ενσωματωθούν στις αρχικές, θαρρείς και εκφράζουν την έντονη απαίτηση να στεγαστούν κάπου μαζί, έχοντας την ανάγκη να "μιλήσουν" μεταξύ τους και να αλληλοσυμπληρωθούν. Ίσως γιατί θέλουν να ολοκληρώσουν έτσι μια ιστορία που έχει γραφεί κάπως αποσπασματικά. Μια ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΓΚΩΜΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ

ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΩΣΤΑ Ε. ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟ
Την αληθινή θάλασσα, τη θάλασσα την ελληνική, μ' ένα λεπτό αίσθημα γαλήνιας ευτυχίας, με εικόνες μικρογραφικές, διάφανες, λεπτές, σαν τεχνουργημένες πάνω σε χρωματιστά βότσαλα, μας τη δίνει ο Κώστας Ε. Τσιρόπουλος, στη συλλογή του "Ωδείο για μοναχικές φωνές". Καλοκαιρινή, κυματόχαρη, νησιώτικη, κυκλαδίτικη η ποίηση αυτή, θα μπορούσε βέβαια να μας οδηγήσει στην παρατήρηση πως ξαναφέρνει επί "ποιητικού τάπητος" ένα θέμα εξαντλημένο όχι μόνο από τον Ελύτη, που το πρωτοδημιούργησε και που τόσο λαμπρά το εκμεταλλεύτηκε, μα κι' από ένα πλήθος μα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΡΟΣΩΠΟ ΚΑΙ ΕΙΔΩΛΟ ΤΟΥ Γ. ΘΕΜΕΛΗ

ΜΕ ΔΥΟ ΣΤΑΓΟΝΕΣ ΗΛΙΟ

ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΠΙΕΡ ΕΜΜΑΝΥΕΛ