ΒΙΒΛΙΟΡΑΜΑ

Η ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΩΝ
Στα βουνά της Βόρειας Ελλάδας, στο Μπούλκες της Βοϊδοδίνας -τη μεγαλύτερη κοινότητα προσφύγων κατά τη διάρκεια του εμφυλίου-, στις υπόλοιπες λαϊκές δημοκρατίες συγκροτήθηκαν, από την αρχή της εμφύλιας σύρραξης και με ευθύνη του ελληνικού κομμουνιστικού κόμματος, εκδοτικά συνεργεία. Στην παραγωγή τους συγκαταλέγονται έντυπα προορισμένα για την εκπαίδευση και την εμψύχωση του Δημοκρατικού Στρατού, αλλά και ξενόγλωσσα φυλλάδια για την ενημέρωση της διεθνούς κοινής γνώμης, καθώς και σχολικά εγχειρίδια για τα "παιδιά του εμφυλίου", που μετακινή...
Διαβάστε περισσότερα...

1917
Το 1917 συμβολίζει μια κορύφωση της νεωτερικότητας, και ειδικότερα του μοντερνισμού, αλλά ταυτόχρονα κι ένα ευδιάκριτο όριό τους. Συνοψίζει μια μακρά επαναστατική διαδικασία, από το 1905 έως περίπου το 1930, τόσο στο πεδίο της πολιτικής όσο και σε αυτό της τέχνης, διαδικασία που δεν είχε "αίσια έκβαση", σύμφωνα τουλάχιστον με την κινούσα αντίληψή της, αλλά κατέληξε, από τη μια, στην ακύρωση/διάψευση του πρωτοφανούς πειράματος λυσιτελούς κοινωνικού μετασχηματισμού, και, από την άλλη, στην ακύρωση/διάψευση των επαναστατικών προταγμάτων των κ...
Διαβάστε περισσότερα...

Καβάφης
Το ανά χείρας βιβλίο πραγματεύεται την υπαρξιακή αγωνία της Ελευθερίας και οδηγεί εκεί που δίνονται οι κορυφαίες μάχες της ανθρώπινης συνείδησης: από την πιο απλή και άμεση καθημερινότητα έως τις πιο αφηρημένες παρυφές κάθε δυνατής ή υποθετικής ιδέας του απόλυτου. Στην περίπτωση του Καβάφη, συμβαίνουν και τα δύο. Οι σπουδαιότερες στιγμές του νεότερου ελληνικού Λόγου, όσον αφορά την Ελευθερία, είναι εκείνη του Σολωμού και η άλλη του Καβάφη. Σε αυτό το βιβλίο αναδεικνύεται η δεύτερη, όπου συστηματικά εκβάλλει η ομηρική μαγεία της καβαφικής μ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΣΤΗ ΦΛΩΡΙΝΑ
Στην Ταξιαρχία μας είχαμε και προωθημένα τμήματα, πολύ μπροστά απ' τη γραμμή του μετώπου. Στην προωθημένη γραμμή εναλλάξ, κάθε εικοσιτετράωρο, πήγαινε μία διμοιρία. Κάθε βράδυ γινόταν ή αλλαγή. Ή γραμμή αυτή απείχε απ' τις γραμμές του αντίπαλου 200 μέτρα. Ήταν ένα όρυγμα 300 μέτρων, με ενάμισι μέτρο βάθος. Βρισκόταν σε γραμμή πυρός και οι μαχητές ήταν υποχρεωμένοι να βρίσκονται όλη μέρα στα ορύγματα, τα όποια ήταν ακάλυπτα. Ένα βράδυ ό πολιτικός επίτροπος της Ταξιαρχίας μου λέει: "Νίκο, δεν πάμε απόψε να δούμε πώς περνούν τα παιδιά, οι σύν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΠΟΛΕΙΣ ΤΟΥ ΜΕΣΑΙΩΝΑ
Η ανάπτυξη των πόλεων κατέχει κεντρική θέση στον σύγχρονο δυτικό πολιτισμό. Κύτταρα ζωής στην αρχαιότητα, χάνουν, με την παρακμή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, τη σημασία τους. Από τον 10ο μ.Χ. αι. όμως επανακάμπτουν βαθμηδόν στο προσκήνιο της ιστορίας, μαζί με τους νέους κοινωνικούς παράγοντες που τις δημιουργούν και τις στηρίζουν. Το νήμα αυτής της σύνθετης διαδικασίας, η οποία προσέδωσε στην ιστορική εξέλιξη τα σημερινά της χαρακτηριστικά, ξετυλίγει με μαστοριά ο συγγραφέας σε ένα ευσύνοπτο, γλαφυρό, ριζοσπαστικό κείμενο, το οποίο έμελλε ν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΗΝΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ;
«Οι σοβαρές προσπάθειες πρέπει να εξαίρονται, ιδίως όταν δεν αρκούνται όπως η προκείμενη στην ερμηνεία της πραγματικότητας αλλά φιλοδοξούν και να την αλλάξουν.» (Νίκος Κ. Αλιβιζάτος, Σύγχρονα θέματα, τχ. 116, 2012) «Το ερώτημα Ποιος είναι έλληνας πολίτης; όπως και η απάντηση, αφορούν θεμελιώδη ζητήματα για την ελληνική, συνταγματική, δημοκρατική Πολιτεία και την αξιακή της συγκρότηση.» (Στέφανος Δημητρίου, Η Αυγή, 24 Φεβρουαρίου 2013) «Το αντικείμενο που πραγματεύεται ο Χριστόπουλος απαιτεί τον συνδυασμό τακ νομικών γνώσεων με την ιστορία ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΔΟΙΠΟΡΩΝΤΑΣ ΣΕ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΚΑΙ ΗΠΕΙΡΟ - ΑΛΒΑΝΙΑ ΕΝ ΕΤΕΙ 1850 [+CD]
«Είθε οι ενδεείς ούτοι κόποι μας να καταστώσι χρήσιμοι! Είθε να γείνωσι πρόδρομοι μεγάλων κατορθωμάτων! Αι τερπναί προσδοκίαι των Ελλήνων να πληρωθώσιν, ο δε σταυρός, επερειδόμενος επί του σκήπτρου και της σπάθης, να μεταφέρη θριαμβευτικώς τας ελληνικάς σημαίας μέχρι περάτων!... Μέσα από το οδοιπορικό του Βασίλειου Νικολαΐδη σε Μακεδονία, Θεσσαλία και Ήπειρο-Αλβανία, ανιχνεύονται οι αρμοί του ελληνικού αλυτρωτισμού, ενώ συγχρόνως εξιστορούνται οι τύχες της αγνότατης έως σήμερα λιθόγραφης Στρατιωτικής Γεωγραφίας (1851) του λόγιου λοχαγού στ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ, 1940-1960
"Το Συνέδριο: "Αριστερά και Αστικός Πολιτικός Κόσμος 1940-1960": Η οργάνωση συνεδρίων για αυτή την περίοδο, ένα ενδιαφέρον θέμα που έχει τη δική του ιστορία, έχει ξεκινήσει από τα τέλη της δεκαετίας του 1970, όπως αρκετοί γνωρίζουν ενώ άλλοι επιλέγουν να ξεχνούν. Αυτή η διαδικασία συνέβαλε, σε συνδυασμό με τις διδακτορικές διατριβές που είχαν ήδη υποστηριχθεί ή ήταν σε εξέλιξη (όχι φυσικά στην Ελλάδα], να ανοίξει η συζήτηση και η μελέτη σε νέα πλαίσια. Ως γνωστόν, η συζήτηση αυτή δεν είχε σταματήσει ποτέ σε πείσμα των απαγορεύσεων και των ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΘΝΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΩΙΜΟΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΣΜΟΣ
Πώς ακριβώς διαμορφώθηκαν, μετασχηματίστηκαν κι εμπεδώθηκαν οι ανταγωνιστικές εθνικές ταυτότητες και συνειδήσεις στη Μακεδονία, κατά την πρωταρχική ιδίως (και λιγότερο μελετημένη) φάση που προηγήθηκε των Βαλκανικών πολέμων του 1912-1913 και της ενσωμάτωσης της περιοχής στα γειτονικά βαλκανικά κράτη; Οι παραδοσιακές εθνικές ιστοριογραφίες δεν θέτουν καν το ερώτημα, καθώς εκλαμβάνουν τον εθνικό χαρακτήρα της περιοχής σαν κάτι το εξαρχής -και διαχρονικά- δεδομένο: γι' αυτές, η ιστορία της Μακεδονίας εξισώνεται μ' εκείνη του μακεδονικού ελληνι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΘΝΑΦΥΠΝΙΣΗ ΚΑΙ ΕΘΝΟΓΕΝΕΣΗ
Η σχεδόν αυτονόητη ένταξη των Ορλωφικών στην άμεση προϊστορία του Εικοσιένα αποτέλεσε μέρος ενός συνολικότερου επιχειρήματος περί εθναφύπνισης, το οποίο η ελληνική ιστοριογραφία επεξεργάζεται από τα μέσα του 19ου αιώνα. Η μελέτη αναλύει κριτικά τις φάσεις οικοδόμησης του ενοποιητικού επιχειρήματος της εθναφύπνισης εντοπίζοντας τις ιδεολογικές και πολιτικές διαφορές ανάμεσα στο 1770 και στο 1821. Υπό την οπτική αυτή, παρακολουθεί και ανασυστήνει τους τρόπους με τους οποίους ενσωματώνονται διαφορετικού τύπου προσδοκίες και σχέδια απελευθέρωσ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΦΛΕΒΑ ΤΗΣ ΓΗΣ
Η εξόρυξη μεταλλικών και α μέταλλων ορυκτών υπήρξε, ήδη από τον 19ο αιώνα, μια κατεξοχήν διεθνοποιημένη οικονομική δραστηριότητα, με σημαντικές επιπτώσεις στη ζωή και την εργασία, ανδρών και γυναικών, στις τοπικές κοινωνίες και το περιβάλλον. Στο σταυροδρόμι των αναζητήσεων της οικονομικής και κοινωνικής ιστορίας, το βιβλίο επιχειρεί να καλύψει ένα ερευνητικό κενό, αναφορικά με την ιστορία των μεταλλευτικών-εξορυκτικών επιχειρήσεων στην Ελλάδα, και να καταδείξει τη σημασία της εξορυκτικής δραστηριότητας στην ελληνική οικονομία και κοινωνία...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙΚΟΔΟΜΟΙ
Ποια θέση κατέχουν τα μεταπολεμικά χρόνια στην αντίληψή μας για το ιστορικό παρελθόν; Οι δεκαετίες του 1950 και του 1960 μοιάζουν συγχρόνως κοντινές και απόμακρες, τις φέρνουν κοντά στο σήμερα οι εικόνες του ελληνικού κινηματογράφου, που επαναλαμβάνονται στον άχρονο χρόνο της τηλεόρασης τις απομακρύνουν τρέχοντα διλήμματα και ερωτήματα, που φαίνονται να έχουν ξεπεράσει το παρελθόν. Και όμως. Οι πόλεις όπου ζούμε πήραν τη μορφή τους εκείνη την εποχή. Οι άνθρωποι που τις έχτισαν είναι οι παππούδες και οι πατεράδες των σημερινών νέων. Η δική...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΟ ΧΙΟΝΙ
Το κρυοπάγημα δίνει και παίρνει. Δεν το ξέρετε σεις το κρυοπάγημα. Που να το ξέρετε. Είναι φρούτο της Αρβανιτιάς. Μας το φερε η απαίσια χειμωνιά και η πίστη να κρατήσουμε και να σπρώξουμε την θέση μας. Πώς γίνεται και πέφτουν σάπια τα χέρια και τα πόδια; Πώς τα χάνεις χωρίς να πάρεις είδηση; Πως υποφέρεις το μαρτύριο το πρωτάκουστο να νοιώθεις σιγά να χάνεται η αίσθηση. Ότι ένα μέλος χάνεται σιγά. Δεν το έχεις. Αρχίζει το πάγωμα απ' τα νύχια που το συνοδεύουν αλγηδόνες σαν να σε τσίμπησαν οχιές πολλές και περνούν και τρέχουν και διαχύονται...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΕΣ
Η έκδοση αυτή στοχεύει στην παράλληλη εξέταση δυο φαινομένων κρίσιμων κατά την πρόσφατη ελληνική ιστορία, τα οποία έχουν ως τώρα αντιμετωπισθεί αποσπασματικά και ξεχωριστά το ένα από το άλλο. Επιδιώκει έτσι την όσμωση ανάμεσα σε μελέτες δυο διακριτών ομάδων, ωστόσο επί κοινών πεδίων της κοινωνικής έρευνας και επιστήμης: την έρευνα για τους μετανάστες και εκείνη για τις μειονότητες, με άξονα το λόγο και τις πολιτικές που τους αφορούν και το λόγο που ως υποκείμενα αναπτύσσουν. Στο κέντρο της παράλληλης αυτής ανάλυσης βρίσκεται αφενός ο λόγος...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΩΣ ΦΙΛΗΣΑ ΤΟΝ ΜΟΥΣΣΟΛΙΝΙ! (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ο φασισμός δεν ήταν ένα περιθωριακό φαινόμενο του Μεσοπολέμου, αλλά είχε πανευρωπαϊκές διαστάσεις και λίγο έλειψε να επιβληθεί. Βρήκε όμως απήχηση στην Ελλάδα την ίδια εποχή; Ποια κινητήρια πάθη και ποια πολιτικά συναισθήματα διευκόλυναν την ανάπτυξή του; Πως συνδεόταν η άκρα δεξιά αυτής της περιόδου με την παλαιότερη αντικοινοβουλευτική παράδοση και με τις ιδέες του Περικλή Γιαννόπουλου και του Ίωνα Δραγούμη; (. . .) Η απάντηση στα (. . .) ερωτήματα δεν μπορεί παρά να δοθεί σε αντιπαραβολή με τις μορφές που πήρε την ίδια εποχή ο φασισμός ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΒΙΑΣ
Στον τόμο αυτόν δημοσιεύονται κείμενα που διερευνούν τις αντιφάσεις αλλά και τις ιστορικές ωσμώσεις ανάμεσα στα παραδοσιακά συστήματα σκέψης και στις ιδέες του Διαφωτισμού και των μεγάλων αστικών επαναστάσεων, όπως αυτές κωδικοποιήθηκαν με αναφορά στην εθνική ιδεολογία, στις αξίες του Εικοσιένα και στη συλλογική εμπειρία του πολέμου της Ελληνικής Ανεξαρτησίας. (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΧΑΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ
"Τον Άρη τον είδαμε σε λίγο. Ήταν απλά ντυμένος, με πυκνά, μαύρα γένια με φυσεκλίκια. Μας χαιρέτησε θερμά. Το μάτι του ήταν αεικίνητο πολύ ζωντανό μάτι. Αφού τέλειωσαν τα καλωσορίσματα, ζήτησε χωριστά κάθε μέλος του αρχηγείου για να συζητήσει. Με ρώτησε ποιες είναι οι εντυπώσεις μου και τι γνώμη είχα πάνω στη ζωή μας. Του μίλησα για τις πολλές συνελεύσεις, για τη γνωστή τακτική μας και τον καλογερίστικο ασκητεμό μας. Δυο λόγια μου 'πε: "- Καλά συμφωνάς πως πρέπει να γεμίσουμε τη ζωή των παιδιών, για να μην περπατάει το μυαλό τους στο σπ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΚΑΜΗΛΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
Η παρούσα εργασία αποτελεί τμήμα μιας ευρύτερης έρευνας για την κατανόηση της κοινωνικοπολιτικής λειτουργίας του ελληνικού σχολείου τη μεταπολεμική περίοδο (1944). Στοχεύοντας να καλύψει ένα σύστοιχο ερευνητικό κενό, εντάσσεται αναγκαστικά στο πεδίο των θεωρητικών πολιτικών συγκρούσεων της σημερινής συγκυρίας, μια και διασταυρώνεται ποικιλότροπα με παλιότερα και ιδίως νεότερα ομόλογα διακυβεύματα για την ιστορία της Κατοχής, της Απελευθέρωσης και του Εμφυλίου, δηλαδή με διακυβεύματα που αφορούν την ερμηνεία της ανάκτησης και διασφάλισης τη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤ΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΤΑ ΝΕΟΤΕΡΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΧΡΟΝΙΑ
Αυτή είναι η β' έκδοση του βιβλίου ιστορίας που βρέθηκε στο επίκεντρο μιας μεγάλης δημόσιας διαμάχης για την ιστορία, τη μνήμη και την εθνική ταυτότητα. Εκδίδεται για να μπορεί να μελετηθεί και να κριθεί, να κατακριθεί ενδεχομένως, όχι μόνον για ό, τι συμβολίζει αλλά και για ό, τι πραγματικά είναι. Εκδίδεται επίσης για να μπορεί να αξιοποιηθεί, συμπληρωματικά έστω, στη διδασκαλία της ιστορίας στο σχολείο και να εκπληρώσει μ' αυτό τον τρόπο το σκοπό της συγγραφής του. Εκδίδεται, τέλος, για να αντισταθεί στην αυθαιρεσία της απόσυρσής του και...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΗΣ ΑΜΑΘΕΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΤΗΣ
«Παρά την επίσημη προπαγάνδα είναι πια δύσκολο να αποσιωπάται σήμερα η παρακμή της κριτικής διάνοιας και του νοήματος της γλώσσας στην οποία οδήγησαν οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις εδώ και 30 χρόνια, μεταρρυθμίσεις που επέβαλε η άρχουσα τάξη και οι υποτιθέμενοι ειδήμονες των "επιστημών της εκπαίδευσης". Το ευρύ κοινό ωστόσο δεν βλέπει σ' αυτή την παρακμή παρά μια απλή αποτυχία των μεταρρυθμίσεων που έχουν επιβληθεί. Πολύ λίγο του περνά από το μυαλό η ιδέα ότι αυτά τα αποτελέσματα παρακμής βαθμιαία αποτέλεσαν την πρωταρχική λειτουργία των...
Διαβάστε περισσότερα...