ΔΟΜΟΣ

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΤΕΡΟΤΗΤΑ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ, 18ος-20ός ΑΙΩΝΑΣ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ο τόμος αυτός είναι ένας από τους τρεις των Πρακτικών του Β' Διεθνούς Συνεδρίου που οργάνωσε η Ελληνική Εταιρεία Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας, τον Νοέμβριο του 1998 στην Αθήνα, με θέμα "Ταυτότητα και ετερότητα στη λογοτεχνία, 18ος-20ός αιώνας". Στο πλαίσιο του Συνεδρίου πραγματοποιήθηκε η ετήσια σύγκληση του Εκτελεστικού Συμβουλίου της Διεθνούς Εταιρείας Συγκριτικής Φιλολογίας (AILC/ICLA). Ανακοινώσεις παρουσίασαν μέλη του Εκτελεστικού Συμβουλίου της AILC/ICLA, μέλη της Ελληνικής Εταιρείας και νεοελληνιστές του εξωτερικού. Επίσημ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΖΗΣΙΜΟΣ ΛΟΡΕΝΤΖΑΤΟΣ: ΜΕΛΕΤΕΣ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
"Δόσε - κηρύττω - στο έργον σου όλην την δύναμί σου, όλην την μέριμνα, και πάλι το έργον σου θυμήσον μες στην δοκιμασίαν, ή όταν η ώρα σου πια γέρνει". Τώρα που η ώρα μου πια γέρνει, σύμφωνα με τη θαυμαστή έκφραση του Καβάφη, καιρός να μαζέψω τις μελέτες αυτές που μου παραστάθηκαν βοηθός σε στιγμές δύσκολες -"μες στην δοκιμασίαν"- ή με απότρεψαν από το παραπάτημα της αρχαίας ύβρης σε στιγμές δυνατής χαράς. Από καιρό δεν κυκλοφορούσαν στην αγορά και πολλοί, για τούτο, μου καταλόγισαν παρατραβηγμένη αμέλεια. [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΟ ΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΣΤΗ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑ
Όπως συμβαίνει με όλες σχεδόν τις προηγούμενες συγκεντρωτικές εκδόσεις μελετημάτων του συγγραφέα, η σύμμεικτη θεματική και του τόμου αυτού ορίζεται από το τρίπτυχο των γενικών κατηγοριών: Λογοτεχνία - Κριτική - Φιλολογία και αναφέρεται σε διαστάσεις και "στιγμές" της νεοελληνικής παρουσίας στις περιοχές αυτές της δημιουργικής γραμματείας και της αξιολογικής και επιστημονικής σπουδής της. Είναι γνωστό ότι στη βιβλιογραφία των ανάλογων συναγωγών εμφανίζεται διάχυτη ή αναφορά στην αυτονόητη πρακτική χρησιμότητα της συγκέντρωσης διάσπαρτων συ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΧΕΔΙΑΣΜΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Το βιβλίο αυτό δεν φιλοδοξεί να είναι μια γενική εισαγωγή στα φιλοσοφικά συστήματα που διαμορφώθηκαν κατά τη διαδρομή της ανθρώπινης Ιστορίας. Δεν έχει ιστορικό χαρακτήρα και δεν εξαντλεί όσες φιλοσοφικές απόψεις και θεωρίες διατυπώθηκαν σε σχέση με τα θέματα που θίγονται στις σελίδες του. Με άλλα λόγια: η μέθοδος του βιβλίου δεν είναι η ιστορική, δηλαδή η παραθετική - αναλυτική. Είναι η μέθοδος η αφαιρετική - συνθετική: Μέσα από το τεράστιο υλικό της Ιστορίας της Φιλοσοφίας αφαιρούνται πολλά (που θα πει: θυσιάζεται η ποικιλία των προσβάσε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ: ΑΠΑΝΤΑ (ΤΡΙΤΟΣ ΤΟΜΟΣ-ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Ο Π. Νιρβάνας στα 1906, τέσσερα δηλαδή χρόνια προτού πεθάνει ο Παπαδιαμάντης, έγραφε τα εξής: "Τα φιλολογικά του έργα, τα οποία σήμερον αριθμούν τόσας εκδόσεις, εκτός της μνημειώδους εθνικής εκδόσεως, ήσαν διεσπαρμένα εις εφημερίδας και περιοδικά, τα οποία με κόπους και μόχθους περισυνέλεξαν οι εκδόται αργότερα". Το "σήμερον" το τοποθετούσε φανταστικά στον εικοστό πρώτο αιώνα, ενώ μόλις είχε μπει ο εικοστός. Αλλά τη στιγμή, που οραματιζόταν ή προέβλεπε μια τέτοια κατάσταση των παπαδιαμαντικών πραγμάτων για την επόμενη εκατονταετία, δεν υπή...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΟΣΜΑΣ ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ (TOGO)
Ο γράφων, αφού ασχολήθηκε αρκετό διάστημα με τους πολίτες ζωγράφους και αγιογράφους του δέκατου ένατου και εικοστού αιώνα, απεφάσισε να εκδώσει μια μονογραφία για τον γελοιογράφο Κ. Θεοδωρίδη (Togo), εφ' όσον αυτός κατέχει οπωσδήποτε μια σημαντική θέση, όχι μόνο μέσα στην αξιόλογη πολιτική γελοιογραφία, η οποία δυστυχώς στο μεγαλύτερο μέρος της δεν έχει μέχρι σήμερον ερευνηθεί συστηματικά, αλλά και κατά την ομολογία των ειδικών συγκαταλέγεται μεταξύ των πρωτοπόρων Τούρκων γελοιογράφων του πρώτου μισού του εικοστού αιώνα. [...] (Π.Α., από τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑ (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ) (ΕΒΔΟΜΗ ΕΚΔΟΣΗ)
-...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑ (ΕΝΑΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Ο Γ. Π. Σαββίδης παρουσιάζοντας την πέμπτη έκδοση του παρόντος συγγράμματος και αναφερόμενος στις προηγούμενες εκδόσεις του, τις χαρακτήριζε ως «συλλογικές, βελτιωμένες, ενημερωμένες και επαυξημένες». Η θετική αυτή εκτίμηση της εργασίας μου υπογραμμίζει την διαχρονική επιστημονική-φιλολογική προσήλωσή μου στο θέμα έως την παρούσα, ένατη έκδοση. Βέβαια, πέραν του ερευνητικού ζήλου, υφίσταται η αδυναμία του μελετητή να καλύψει τα πάντα στον κλάδο της νεοελληνικής φιλολογίας και μάλιστα χωρίς να κάνει κανένα λάθος. Εξάλλου και η ζωή η ίδια πρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΑ
-...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΙΣΟΔΙΚΟΝ
-...
Διαβάστε περισσότερα...

Η "ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΟΙΗΤΙΚΗ" ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΕΦΕΡΗ
H μελέτη αυτή αποτελεί καρπό της μακρόχρονης ενασχόλησής μου με την ερμηνεία της μουσικής και της ποίησης. Η πορεία αυτή, από παλιά μέχρι πολύ πρόσφατα, σημαδεύτηκε και καθορίστηκε από την παρουσία ανθρώπων πού, άλλοτε φανερά άλλοτε ανύποπτα, με ενέπνευσαν, καθοδήγησαν και ενθάρρυναν. Εδώ θα αναφερθώ ονομαστικά σε όσους ενεπλάκησαν άμεσα στη δημιουργία αυτού του βιβλίου. Η ευγνωμοσύνη και οί ευχαριστίες μου για όσους δεν ονομάζονται δεν είναι μικρότερες. Λάθη, παραλείψεις και αβλεψίες βαραίνουν αποκλειστικά εμένα. Το βιβλίο αυτό αποτελεί μ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΠΑΝΘΡΩΠΙΑ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ
Η έννοια των ατομικών δικαιωμάτων συνοψίζει τη φιλοσοφική και πολιτιστική ταυτότητα του νεωτερικού «παραδείγματος». Δεν εξαντλείται στη νομική εξειδίκευση και χρήση. Συνιστά τον άξονα (την αυτονόητη νοηματική σταθερά) της πρακτικής του βίου στη νεωτερικότητα. Το βιβλίο επιχειρεί να διερευνήσει το ερώτημα: Κατά πόσο η θεμελιακή προτεραιότητα του ατομικού δικαιώματος στο νεωτερικό οικοδόμημα σχετίζεται με τη σύγχρονη κρίση του συνολικού «παραδείγματος». Μήπως η εκδοχή των δικαιωμάτων, στην αποκλειστική προοπτική της ατομοκεντρικής κατοχύρωση...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
-...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΥΠΕΡΑΓΙΑ ΘΕΟΤΟΚΟΣ
Αρκετά χρόνια ύστερα από την πρώτη έκδοση της σειράς αυτής των ραδιοφωνικών ομιλιών, προχωρούμε σε νέα έκδοση του βιβλίου συμπληρωμένη με μία ακόμη ενότητα ομιλιών για την Υπεραγία Θεοτόκο, οι οποίες είναι μικρότερης χρονικής διάρκειας και εκφωνήθηκαν τον Αύγουστο του 2000. Έτσι η καινούργια έκδοση του βιβλίου δικαιολογεί περισσότερο τον τίτλο που του δόθηκε εξ αρχής, και συνταιριάζει με τον Πρόλογο που η αγάπη του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Γερμανίας κ. Αυγουστίνου για την Παναγία κατέθεσε γραπτώς. Ο ταπεινός ομιλητής των περιεχομένων ομι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ (ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΩΤΟ)
Πρόκειται για μουσικοπαιδαγωγικό βιβλίο κατάλληλο για αρχαρίους, σπουδαστές Μουσικών Γυμνασίων, Ωδείων και Εκκλησιαστικών Σχολών. Ο στόχος του είναι να εκμηδενίσει τυχόν συγχύσεις και απογοητεύσεις από πλευράς σπουδαστών, κατά τη διαδικασία εκμάθησης του σημειογραφικού συστήματος της Βυζαντινής Μουσικής, καθώς επίσης και να βοηθήσει τους διδασκάλους να ελέγχουν την ανά μάθημα επίδοση των σπουδαστών τους. Το πόνημα αυτό είναι προϊόν ανάδρασης του «ανέλπιστου συγγραφέα» και των κατά καιρούς μαθητών του. Η έκδοσή του θεωρήθηκε αναγκαία ύστερα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΚΑΙ ΔΥΣΗ ΣΤΗ ΝΕΩΤΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ
Σπουδάζουμε την ιστορία του "νεώτερου" Ελληνισμού με αφετηρία, συνήθως, την πτώση της Κωνσταντινούπολης (1453). Ήταν η τελική πράξη στην κατάρρευση του "βυζαντινού" -όπως λέμε σήμερα- Ελληνισμού, το τέλος των "μέσων" και η αρχή των "νεώτερων" χρόνων της ελληνικής ιστορίας. Από τη σκοπιά, ωστόσο, της εξέλιξης του πολιτισμού των Ελλήνων, ορόσημο ή αφετηρία των "νεώτερων" χρόνων δεν είναι το 1453. Είναι μάλλον το 1354: η χρονιά που ο Δημήτριος Κυδώνης, με προτροπή και του αυτοκράτορα Ιωάννη Καντακουζηνού, μεταφράζει στα ελληνικά τη Summa Theo...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΤΟΥ ΔΟΚΤΟΡΟΣ ΜΠΕΒΥ
Ο 18ος αιώνας είναι ο αιώνας του Διαφωτισμού. Κι όμως, στην καρδιά του ευρωπαϊκού πολιτισμού, στη Γαλλία, ζει ένας σοφός άνθρωπος, σφοδρός πολέμιος των νέων Ιδεών και της Επιστήμης. Κανείς δεν τον αγαπά, ούτε καν οι απλοί άνθρωποι, οι χωρικοί, οι οποίοι αποφασίζουν κάποια στιγμή να τον σκοτώσουν. Αυτός όμως κατορθώνει να φύγει, και μετά από ένα περιπετειώδες ταξίδι φτάνει στην ερημική Μήσκιθο, ένα μικρό ελληνικό νησί, όπου θα συναντήσει έναν νεαρό εραστή του δυτικού πνεύματος. (. . .) Στο μικρό αυτό νησάκι θα γραφτεί μια λαμπρή σελίδα για ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
(...) "Η Κληρονομία", διήγημα ή νουβέλα (ο Μωπασσάν χρησιμοποιεί, ως γνωστόν, αδιαφοροποίητα τους όρους conte και nouvelle), είναι χαρακτηριστικό δείγμα της τέχνης του μεγάλου Γάλλου συγγραφέα. Όποιος έχει μια στοιχειώδη έστω οικείωση με το έργο του Μωπασσάν θα επισημάνει μεμιάς γνώριμα στοιχεία: τον κόσμο των δημοσίων υπαλλήλων (του υπουργείου των Ναυτικών συγκεκριμένα, στο οποίο υπάλληλος ήταν ο Μωπασσάν), τον αρριβισμό, το χρήμα ως υπέρτατο ρυθμιστή των πάντων, τον κυνισμό, το σκληρό συμφέρον, την κληρονομιά και, κυρίως, δύο από τα βασι...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΟΛΥΤΡΟΠΙΑ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ
Στον χώρο της λογοτεχνίας, όπως και όλης της τέχνης, βρίσκει την κατ' εξοχήν διέξοδό της η πνευματική ελευθερία και πολυτροπία του ανθρώπου και επαληθεύεται η δημιουργικότητά του σε μιαν από τις υψηλότερες μορφές της. Η διανοητική, ηθική, πολιτισμική και κοινωνική σημασία του γεγονότος αυτού είναι εξαιρετικά κρίσιμη: Αποδεικνύεται η απεριόριστα ανοδική ποιοτική δυνατότητα της συνείδησης, σε συνδυασμό με την ατέρμονη πολλαπλότητα και τον διαφορισμό που όχι μόνο δεν εμποδίζουν τη συνεννόηση και συνύπαρξη των ανθρώπων αλλά και τις υποστηρίζου...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΗΡΥΓΜΑ ΚΑΙ ΛΑΤΡΕΙΑ
-...
Διαβάστε περισσότερα...