ΕΚΑΤΗ

ΑΙ ΝΕΑΙ ΑΘΗΝΑΙ
Εν έτει 1834 αι Αθήναι εκηρύχθησαν πρωτεύουσα του νέου βασιλείου αλλ' η τοσαύτα και τηλικαύτα δεινά παθούσα περίδοξος αύτη πόλις ήτο τότε κωμόπολις ελεεινή εκ των οικιών της δύο μεν ήσαν κατοικήσιμοι, και την μεν καθείξεν ο βασιλεύς, την δε η αντιβασιλεία και τας αθλίας καλύβας της, όπου έζων επισεσωρευμένοι οι μεν επί των δε τετρακισχίλιοι μόλις κάτοικοι, διέσχιζον οδοί στεναί και ρυπαραί, έλη ανέδιδον πανταχού αναθυμιάσεις δηλητηριώδεις, και που εφαίνοντο ολίγα ξηρά δένδρα, τα οποία ήθελεν εκλάβει τις αντί πασσάλων. Εικοσιπέντε έτη μό...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΗΓΕΜΟΝΑΣ
Ο Νικολό Μακιαβέλλι με τον ΗΓΕΜΟΝΑ του αναδεικνύεται στο στερέωμα της παγκόσμιας λογοτεχνίας ως συγγραφέας πρώτου μεγέθους. Αντί με τον καιρό να ελαττωθεί το κύρος αυτού του έργου και να σβήσει ή το πολύ να κλασικίσει, συνεχίζει με την ίδια ένταση την ανοδική πορεία του μέσα στο χρόνο. Αυτό συμβαίνει επειδή οι ιδέες και τα πολιτικά πάθη που πραγματεύτηκε με ευκρίνεια και εκπληκτική διορατικότητα τότε ο Μακιαβέλλι, μεταγγίζοντας την πείρα του ως πολίτης και συγγραφέας-λειτουργός της Φλωρεντινής Δημοκρατίας για τους Ιταλούς του καιρού του, δ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΚΗΣ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗΣ
. . .Στόχος αυτού του δοκιμίου είναι να παρουσιάσει το βυζαντινό υπόβαθρο της ιταλικής Αναγέννησης και ιδιαιτέρως του Ουμανισμού που θεωρείται από ορισμένους μελετητές ως η χαρακτηριστικότερη έκφραση της Αναγέννησης. Θα παρακολουθήσουμε με ιδιαίτερη προσοχή τις τύχες της ελληνικής γλώσσας στην Ιταλία, καθώς η γλώσσα αποτελεί το όχημα μεταφοράς των ιδεών. Ένα μεγάλο μέρος της προσοχής μας θα στραφεί αφ’ ενός στις σχέσεις του Βυζαντίου με την Ιταλία, και αφ’ ετέρου στην επίδραση της βυζαντινής σκέψης πάνω στην αντίστοιχη ιταλική, ενώ η τέχνη...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΔΥΤΙΚΟΣ ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ ΚΑΙ Η ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΤΗ ΝΕΟΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ο δυτικός μεσαίωνας καλύπτει συμβατικά το διάστημα από την κατάρρευση του δυτικού τμήματος της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας έως την ανάδυση της νεοτερικής Ευρώπης. Ο όρος media tempestas ανιχνεύεται για πρώτη φορά σε λογοτεχνικά κείμενα του 15ου αιώνα, με τους όρους media aetas, media antiquitas και media tempora να έπονται τον 16ο αιώνα και τον όρο medium aevum τον 17ο αιώνα. Ο πρώτος ιστορικός που αξιοποίησε πρακτικά τη διαίρεση της ιστορίας σε τρεις περιόδους, την αρχαιότητα, τον μεσαίωνα και τη νεοτερικότητα, ήταν ο Κρίστοφ Κέλλερ ή Cellariu...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΠΕΝΘΟΣ ΚΑΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΣΤΑ ΓΡΑΠΤΑ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ
Η ποίηση του Γιώργου Μαρκόπουλου καθορίζεται δίπτυχα και διπολικά: κατεξοχήν δραματικά, από τον θάνατο, οπότε και τη νοτίζει το βαθύ πένθος, που αναβλύζει άρωμα πελοποννησιακού επιταφίου, από τον πόνο της δύσκολης επαρχιακής ζωής, σε άμεση σχέση με το προορισμένο από τη μοίρα τέλος, δοσμένο με την ιερότητα μιας γηγενούς και ιδιογενούς θρησκευτικότητας. Είναι η (ιερή) ακολουθία μιας πανάρχαιας παράδοσης, τα παγανιστικά στοιχεία της οποίας, υπογειωμένα, μεταπλάθονται, διαμορφώνοντας τις δοξασίες της ορθόδοξης ψυχής του Νεοέλληνα. Εαρινό το π...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ: ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ
ΤΑ ΠΕΡΑΣΜΕΝΑ Πράματα λησμονημένα, γλυκά πράματα παλιά, που περνάτε, και λυγάτε την ψυχή μου, σα βιολιά, κάποιες ώρες, κάποια λόγια, πεθαμένα από καιρό, που όλο πάτε, και γυρνάτε, μ' έναν ήχο θλιβερό· γλυκά πράματα χαμένα, μακρυνά κι' αποσπερνά, που όλο μέσα μου ξυπνάτε, σαν πληγή που δεν περνά, πάλι, απόψε, με μεθάτε, -και το δάκρυ σας κυλά, και μαραίνει με, μαραίνει μου τ' ανθάκια, σιωπηλά... [Από την έκδοση] Ο Ναπολέων Λαπαθιώτης, ένας από τους κουρυφαίους ποιητές της "νεορρομαντικής - νεοσυμβολιστικής σχολής", όσο ζούσε (1888-1944)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΑΛΝΤΟΡΟΡ
Το πρόβλημα που γεννιέται στη σκέψη από τα «Άσματα του Μαλντορόρ», είναι ένα από τα προκλητικότερα που έγιναν ποτέ. Κι όσο περισσότερο εξοικειώνεται κανείς μ' αυτό το φανταστικό έργο, τόσο δυσκολότερο γίνεται να βρεθεί απάντηση στα άπειρα ερωτήματα που θέτει. Έχει ειπωθεί και ξαναειπωθεί πως δεν υπάρχει αερόλιθος στη λογοτεχνία (αφορισμός του Μπωντλαίρ, που έχουμε αρχίσει να ξεχνάμε πως είναι δικός του). Ωστόσο, αν κάτι παραμείνει ανεξήγητο είναι ακριβώς η απροσδόκητη παρουσία αυτού του μεγαλοφυούς έργου, με το οποίο στο τέλος της εφηβεία...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΜΗΡΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ
Σύμφωνα με τον Όμηρο, ο Αχιλλέας είναι το σώμα του. Με την πρώτη ματιά αυτό φαίνεται πολύ φυσιολογικό, αφού, όταν ο Αχιλλέας στέκεται, τρέχει, πολεμά τον εχθρό του, κάνει χειραψία με τον φίλο του, αυτά είναι το σύνολο των δραστηριοτήτων του σώματός του. Όταν όμως σκέφτεται, όταν επιθυμεί, όταν είναι χαρούμενος ή δυστυχισμένος, όταν τολμά και φοβάται, όταν αγαπά και εκρήγνυται από θυμό, τα κάνει αυτά το σώμα του ή η ψυχή του; Ίσως να φανεί παράξενο, αλλά, εάν υποστηρίξουμε την άποψη του Ομήρου και αντιληφθούμε την ψυχή ως τον εσωτερικό κόσμ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΣΧΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
"Πάσχα των Ελλήνων, Πάσχα, Μέγα Πάσχα, ουκ εστίν ώδε, αλλά ηγέρθη..." Η Ανάσταση του Χριστού, η μεγαλύτερη γιορτή της Ορθοδοξίας έχει συγκινήσει κι' εμπνεύσει πολλούς Έλληνες ποιητές μες στο χρόνο. Η παράθεση σχετικών ποιημάτων πού ακολουθεί δεν αποσκοπεί στο να καλύψει κανένα φάσμα της συγκεκριμένης θεματολογίας, αλλά στο να καταδείξει πώς, σπουδαίοι και άξιοι ποιητές του αιώνα μας χωρίς να παγιδευτούν στην απλοϊκότητα ή στην υπερβολή, περνούν το μήνυμα του Πάσχα, την ατμόσφαιρα και τη σημασία του, αυτόνομο ή σε συνδυασμό με δικές τους πρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΘΡΥΛΟΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΤΙΤΑΝΕΣ
«Χρόνια πολλά αναζητούσα στη μυθολογική κληρονομιά των αρχαίων Ελλήνων τα απομονωμένα μικρά αποσπάσματα και τους τυχαίους υπαινιγμούς για τον κόσμο των Τιτάνων, και μελετούσα τους τρόπους σύνθεσης των αρχαίων μύθων, με σκοπό να αναπαραστήσω και να διατυπώσω σε λογοτεχνική μορφή αυτούς τους χαμένους θρύλους, που αντικατοπτρίζουν τα πρώτα-πρώτα "παιδικά'' χρόνια της δημιουργικής σκέψης των Ελλήνων. Οι αφελείς, μεγαλειώδεις και, παρόλο το τερατώδες τους, συγκινητικές μορφές του τιτανικού κόσμου, στον οποίο λάμπει η ανταύγεια του ονείρου για τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΠΙΟ ΓΝΩΣΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΤΟΥ (ΔΙΓΛΩΣΣΗ ΕΚΔΟΣΗ, ΑΓΓΛΙΚΑ - ΕΛΛΗΝΙΚΑ)
Ο Έντγκαρ Άλλαν Πόε θεωρείται από την κριτική ως ένας από τους επιφανέστερους Αμερικανούς ποιητές και πεζογράφους όλων των εποχών. Η εκλεκτική ευαισθησία του τον ωθούσε να δημιουργεί ποιητικές καταστάσεις, πρόσωπα, χώρους και ιδέες που πραγματεύεται στην ποίησή του, εξυψώνοντάς τα σε μια ιδεατή σφαίρα συμβόλων, για να τα τραγουδήσει μετά υπό αυτή την εξιδανικευμένη έννοια που τους κληροδοτεί. Έτσι, αναζήτησε και τραγούδησε με πάθος την απόλυτη ομορφιά αλλά και τους ανθρώπους στην κατάσταση του θανάτου, όπως και τον ίδιο το θάνατο και το βα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΙΗΤΙΚΑ ΑΠΑΝΤΑ
Ο Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα γεννήθηκε στις 5 Ιουνίου του 1899, στο χωριό Φουέντε Βακιέρος, κοντά στη Γρανάδα. Οι γονείς του ήταν παλιοί γαιοκτήμονες της Ανδαλουσίας και το πατρικό του σπίτι ήταν τριγυρισμένο από λιοστάσια κι αμπέλια. Αυτή η περιοχή της Ισπανίας διαφέρει από την υπόλοιπη χώρα για το κλίμα και την εύφορη γη της. (...) Μέσα σ' αυτό το χώρο μεγάλωσε ο Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα. Και το κλίμα και το χρώμα αυτού του περίγυρου το διατήρησε πάντα ζωντανό στην ποίησή του, με τους χορούς και τα τραγούδια του, με τους θρύλους και τις παραδό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΛΙΑΔΑ
Αν τυχόν η εθνική γλώσσα ήτο ως η μυθική βασιλοπούλα που δεν παραδίδετο παρά μόνον εις εκείνον που θα εθυσίαζε μεγαλήτερα των άλλων δια τον έρωτά της, δεν θα εδίσταζε να στρέψη τα νώτα προς όλους ους εραστάς της, και να ανοίξη τας αγκάλας της δια να κλείση μέσα εις αυτάς τον κ. Πάλλην. Διότι ούτες είνε και από τον Εφταλιώτη ριζοσπαστικώτερος, και από τον Ψυχάρην ψυχαρικώτερος. Ο κ. Πάλλης είνε ο πάντων ακρατότατος χυδαϊστής, δια να μεταχειρισθώμεν τον παλαιόν όρον· είνε δηλονότι ο πλέον αυστηρός, ο πλέον αδιάλλακτος, ο πλέον φανατικός υπέρ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΜΠΟΡΟΣ ΝΑΥΑΓΙΩΝ
...Οι συζητήσεις στις νότιες θάλασσες έχουν ένα μοναδικό μοτίβο: ο ωκεανός είναι πράγματι απέραντος, ο κόσμος όμως είναι στενόχωρος, και δε θα συζητάς για πολλή ώρα δίχως να ακούσεις το όνομα του Χέιζ του Παλικαρά, ενός ναυτικού ήρωα που οι άθλοι και η άδοξή του εξαφάνιση άφησαν την Ευρώπη ασυγκίνητη. Θα αναφερθεί το εμπόριο, η κόπρα, τα όστρακα, μπορεί και το βαμβάκι ή τα μανιτάρια, αλλά μ' έναν απόμακρο, ερασιτεχνικό τρόπο, σαν να μην ενδιαφέρει το θέμα τους ιδιαίτερα. Μέσα σ' όλα αυτά, τα ονόματα των καραβιών και των καπετάνιων τους θα ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΙΑ ΕΠΟΧΗ ΣΤΗΝ ΚΟΛΑΣΗ - ΤΟ ΜΕΘΥΣΜΕΝΟ ΚΑΡΑΒΙ
Ο χρόνος, με την αλάθητη διεργασία του απόδειξε ότι ο Αρθούρος Ρεμπώ ήταν ένας από τους πιο εμπνευσμένους ποιητές του καιρού του. Δύο από τα έργα του υπήρξαν μοναδικά και συνεχίζουν να είναι τέτοια για πολλούς λόγους. Το ένα από αυτά είναι Το Μεθυσμένο καράβι, το εκπληκτικό αυτό ποίημα ουτοπικού οραματισμού με τις σπάνιες ποιητικές εικόνες και τρόπο σύλληψης, που δεν έχει πάψει να μεταφράζεται και να αποτελεί ακόμα και θέμα μελέτης ίσαμε τώρα, σε πάμπολλες γλώσσες. Το Μια εποχή στην κόλαση είναι το άλλο. Πεζό ποίημα σε εννιά μέρη-ιστορίες ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΔΕΡΒΙΣΣΑΙ (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Πολλά εγράφησαν περί του Ισλάμ. Εις τας ξένας γλώσσας Αγγλικήν, Γαλλικήν, Γερμανικήν, Ιταλικήν κ.τ.λ., αφθονούν τα ειδικά συγγράμματα και τα επί της θρησκείας ταύτης έργα κριτικής. Ο δε ερευνητής στενοχωρείται μόνον ως προς την επιλογήν των ενδιαφερόντων το θέμα του συγγραφών. Η Ελληνική όμως βιβλιογραφία εμφανίζει μεγίστην εν προκειμένω πενιχρότητα. Και τούτο παρά το γεγονός ότι επί χιλιετηρίδα και πλέον, από της εμφανίσεως του Ισλάμ μέχρι σήμερον, ευρίσκεται εις αδιάλειπτον και λίαν στενήν προς τους οπαδούς της θρησκείας ταύτης επαφήν. Ν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΙ ΡΩΜΑΙΚΗ ΝΕΚΡΟΜΑΝΤΕΙΑ
Η νεκρομαντεία, κατά μίαν απλουστευμένη αντίληψη, ήταν μια απάντηση στο ερώτημα των πρωτόγονων λαών με τη λατρεία των προγόνων: Πού πηγαίνουν οι πεθαμένοι πρόγονοι; Η υπόθεση για τους αρχαίους Έλληνες από τους ορφικούς ίσαμε πριν από τον Πλάτωνα ήταν: "στον κάτω κόσμο". Πώς μαθαίνουμε γι' αυτόν τον κόσμο; Μα ασφαλώς μιλώντας με τους νεκρούς. Το βιβλίο του Daniel Ogden ξεκινάει την ιστορία της νεκρομαντείας με την ιστόρηση της πρώτης γνωστής νεκρομαντικής επίκλησης στη λογοτεχνία του Δυτικού κόσμου: εκείνης του Οδυσσέα, με τη βοήθεια της Κί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΕΚΑΤΟ ΩΡΑΙΟΤΕΡΑ ΕΡΩΤΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΙΣΠΑΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
Ο έρωτας είναι το ανεξάντλητο θέμα των ποιητών. Η παγκόσμια ποίηση έχει να επιδείξει ανεπανάληπτα αριστουργήματα εμπνευσμένα από τον μικρό φτερωτό θεό που «δεν νικιέται στη μάχη». Η ποίηση που έχει γραφτεί στην ισπανική γλώσσα, έχει τη δική της μεγάλη και αδιαμφισβήτητη μερίδα από αυτά τα αριστουργήματα. Οι ποιητές και ανθολόγοι Pedro Lastra και Ρήγας Καππάτος παρουσιάζουν σ' αυτή την εκλογή τη δική τους εκδοχή των 100 ωραιότερων ερωτικών ποιημάτων που γράφτηκαν ποτέ στη γλώσσα του Γκαρθιλάσο, του Κεβέδο, του Γκόνγκορα και άλλων ποιητών το...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΡΜΗΣ Ο ΤΡΙΣΜΕΓΙΣΤΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΡΚΑΔΙΚΕΣ ΑΠΑΡΧΕΣ ΤΟΥ
Από τον ίδιο τον Ερμή προέρχεται και το «περιδέραιο της Αρμονίας», για την κατοχή του οποίου οι τυχεροί πλήρωναν με εγκλήματα και θάνατο: όλα αυτά είναι τα στοιχεία που τώρα χάρη στο «δαχτυλίδι των Νιμπελούνγκεν» έγιναν ιδιοκτησία όλου του πολιτισμένου κόσμου. Όμως, παρ' όλα αυτά, ο πειρασμός ήταν πολύ δυνατός και ο Ερμής ως κυρίαρχος των μετάλλων έγινε δέκτης πολλών προσευχών και δάσκαλος πολλών μαγειών. Τι έπρεπε να κάνουν για να γεννηθεί μέσα στο φτωχό μετάλλευμα το επιθυμητό χρυσάφι; Αυτή ήταν η πρώτη ερώτηση και μετά απ' αυτή δεν άργη...
Διαβάστε περισσότερα...

CATCH 22
Ο Joseph Heller μετά τη φρίκη και την παράνοια που έζησε ως βομβαρδιστής της αμερικανικής αεροπορίας κατά τον β΄ παγκόσμιο πόλεμο έγραψε με το μοναδικό του χιούμορ το μεγαλύτερο αντιπολεμικό μυθιστόρημα όλων των εποχών, μια μοναδική σάτιρα, περιγράφοντας κατ' επέκταση την τρέλα της σύγχρονης κοινωνίας. Το έργο του αποτελεί μια ισχυρή κριτική για τον καπιταλισμό και τις κοινωνικές σχέσεις που απορρέουν από αυτόν, καθώς η κριτική αυτή δημιουργεί ένα αντίβαρο κατά των συνθηκών της παράλογης μοντέρνας πραγματικότητας, διακωμωδώντας το παράλογο...
Διαβάστε περισσότερα...