ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ: ΕΙΡΗΝΗ
Φθινόπωρο του 422 π.Χ. Ο Πελοποννησιακός πόλεμος μαινόταν ήδη 10 χρόνια! Οι δύο αντίπαλοι είχαν φτάσει πια στα όρια της αντοχής τους. Αμέσως μετά τη μάχη της Αμφίπολης, όπου σκοτώθηκαν οι δύο φιλοπόλεμοι αρχηγοί Κλέωνας και Βρασίδας, άρχισαν προσπάθειες για διαπραγματεύσεις... Η επιθυμία του Αριστοφάνη για ειρήνη μεταφέρεται στο ομώνυμο έργο που ανεβάζει την επόμενη άνοιξη στα Μεγάλα Διονύσια, σε έναν ανάλαφρο αλλά και βαθύτατο λυρικό καημό, όπως τον αισθάνονται οι απλοί άνθρωποι του λαού, αυτοί που σ' όποιο στρατόπεδο και αν βρίσκονται, π...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ: ΑΧΑΡΝΕΙΣ
Η αγεφύρωτη διαφορά ανάμεσα στην αριστοκρατική Σπάρτη και στη δημοκρατική Αθήνα ήταν η βασική αιτία που οδήγησε το 431 π.Χ. τις δυο πόλεις και τους συμμάχους τους στον Πελοποννησιακό πόλεμο που κράτησε 27 χρόνια! Το 425 π.Χ. που ο Αριστοφάνης παρουσίασε στα Λήναια τους "Αχαρνείς", η κατάσταση στην Αθήνα ήταν αβάσταχτη. Πείνα, κακουχίες και αρρώστιες θέριζαν τους κατοίκους. Ελπίδα για ειρήνη δεν φαινόταν από πουθενά! Οι φιλόδοξοι δημαγωγοί που ήθελαν τη συνέχιση του πολέμου, για να παίρνουν εύκολα αξιώματα, είχαν μεγάλη δύναμη... Οι "Αχαρνε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ: ΛΥΣΙΣΡΑΤΗ
Η "Λυσιστράτη", που παίχτηκε στην αθηναϊκή σκηνή το 411 π.Χ., είναι το τρίτο έργο του Αριστοφάνη, που προτρέπει άμεσα τους Έλληνες να σταματήσουν τον Πελοποννησιακό πόλεμο και να συμφιλιωθούν! Η εποχή τότε (δύο μόλις χρόνια μετά την πανωλεθρία των αθηναίων στη Σικελία) δεν ήταν μόνο τραγική, ήταν και επικίνδυνη! Οι πραγματικοί εχθροί, οι Πέρσες, καθώς και άλλα βαρβαρικά στίφη του Βορρά που καραδοκούσαν να καταλάβουν τη χώρα, ήταν οι μόνοι κερδισμένοι από τον εικοσαετή αλληλοσκοτωμό των Ελλήνων! Οι λίγοι συνετοί που κατάφερναν να δουν την κ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ
Η «ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ», πού πρωτοπαρουσιάστηκε από τον Καλλίστρατο στα Λήναια τό 411 π.Χ., είναι ίσως ή πιό διαφημισμένη και πολυπαιγμένη αριστοφανική κωμωδία. Δέν θεωρώ άμοιρη γι' αυτή την προτίμηση τη μέσα στούς αιώνες αναπαραγόμενη παρεξήγηση γύρω από τον φεμινιστικό της χαρακτήρα. Σημαντικότερος όμως λόγος της επαναληπτικής δραστικότητας της συγκεκριμένης κωμωδίας μοιάζει νά είναι τό ιδιοφυές εύρημα της ερωτικής αποχής τών γυναικών προς εξασφάλιση τής ειρήνης, καθώς και ή εξόχως γαργαλιστική αθυροστομία του κειμένου. [. . .] Η ανά χείρας μετάφ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ
Ο Αριστοφάνης (445 π.Χ.-386 π.Χ.) ήταν Αθηναίος σατιρικός ποιητής του 5ου αιώνα. Ο Αριστοφάνης είναι, μαζί με τον Εύπολι και τον Κρατίνο, ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της περιόδου της αρχαίας αθηναϊκής κωμωδίας που χαρακτηρίζεται ως «αρχαία κωμωδία» και ο μοναδικός, του οποίου σώζονται ακέραια έργα, με εξαίρεση τον Μένανδρο του οποίου σώζεται ακέραιο μόλις ένα έργο. Κατά τον 5ο αιώνα π.Χ., συνέγραψε 46 κωμωδίες. Από αυτές σώζονται 11 ακέραιες, ενώ παραδίδονται 924 αποσπάσματα. Διαθέτουμε ελάχιστες, ανεξάρτητες πληροφορίες για ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ: ΙΠΠΕΙΣ
Ο 425 π.Χ., ενώ ο Πελοποννησιακός πόλεμος βρισκόταν στον έβδομο χρόνο του, οι Αθηναίοι με αρχηγό τον Κλέωνα σημείωσαν μια ανέλπιστη νίκη στην Πύλο γεγονός που φάνηκε να αλλάζει αυτόματα υπέρ τους την τελική έκβαση του πολέμου. Φυσικά, μετά από αυτό, ο Κλέωνας έγινε ισχυρότατος και, καταφέρνοντας να αναζωπυρώσει τα φιλοπόλεμα αισθήματα του λαού, κατέστησε αδύνατη κάθε συζήτηση για διαπραγματεύσεις με τους Σπαρτιάτες. Ο Αριστοφάνης, τελείως αντίθετος με την πολιτική γραμμή του Κλέωνα, με βαθιά πίστη ότι η συνέχιση του πολέμου μόνο συμφορές θ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ: ΒΑΤΡΑΧΟΙ
Οι "Βάτραχοι" παρουσιάστηκαν στα Λήναια το 405 π.Χ. και πήραν το πρώτο βραβείο. Πρόκειται για μια "φιλολογική κωμωδία", αφού το κύριο θέμα της περιστρέφεται γύρω από το έργο του Αισχύλου και του Ευριπίδη. Δεν λείπουν όμως και οι πολιτικές προεκτάσεις... Με τους "Βατράχους" ο Αριστοφάνης φαίνεται να θέλει να "ξεκαθαρίσει τους λογαριασμούς του" με τον Ευριπίδη, αυτόν τον νεωτεριστή, τον ποιητή-φιλόσοφο που ήθελε αληθινή ανανέωση και πρότεινε μια καινούργια κοινωνική οργάνωση που θα μπορούσε να αναστηλώσει και να σώσει τον αθηναϊκό πολιτισμό....
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ: ΑΠΑΝΤΑ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ο γέροντας Στρεψιάδης προσπαθεί να διδαχτεί από έναν δάσκαλο της σοφιστικής τρόπο για να μην πληρώνει τα χρέη του, ώσπου φτάνει να πυρπολήσει το σχολείο του Σωκράτη. Κριτική των νεοτεριστικών μεθόδων των σοφιστών και του Σωκράτη, η οποία, κατά τον Πλάτωνα, συνέβαλε στη διαστρέβλωση της αλήθειας σχετικά με την προσωπικότητα του μεγάλου φιλοσόφου. Ο Αριστοφάνης, ο περίφημος κωμικός ποιητής, καταγόταν από τον αθηναϊκό δήμο των Κυδαθηναίων. Γεννήθηκε στα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ. και η ακμή του τοποθετείται στην περίοδο άνθησης της πολιτικής ελε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ: ΕΚΚΛΗΣΙΑΖΟΥΣΑΙ (ΤΕΥΧΟΣ 68)
Η υπόθεσις των "Εκκλησιαζουσών" του Αριστοφάνους ενθυμίζει εν πολλοίς τας "Θεσμοφοριάζουσας" του ιδίου ποιητού. Και εκεί, όπως ενταύθα, γυναίκες διαδραματίζουν τον κύριον ρόλον και περί της ιδιωτικήν ζωήν των περιστρέφεται ο όλος μύθος του δράματος. Με την διαφοράν ότι, ενώ εις τας "Θεσμοφοριάζουσας" αι γυναίκες αποτελούν βοηθητικόν στοιχείον -τον κύριον λόγον έχει ο Ευριπίδης, τον οποίον με χίλιους τρόπους εξευτελίζουν-, εδώ τουναντίον αι ίδιαι κρατούν απ' αρχής έως τέλους τα ηνία του δράματος. Εκείνο, που κινεί τον θαυμασμόν, είναι αναμφ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ: ΑΧΑΡΝΕΙΣ
Ποιος είναι ο Δικαιόπολης; Τι έχει στο μυαλό του; Μην είναι ο σωτήρας μας που κάνει το δικό του; Οι Αχαρνείς είναι το πιο παλιό από τα σωζόμενα έργα του Αριστοφάνη. Έξι χρόνια μετά την έναρξη του Πελοποννησιακού Πολέμου, όλος ο αγροτικός πληθυσμός μετακινήθηκε εντός των τειχών της Αθήνας. Η ύπαιθρος ερήμωσε. Ο αγρότης Δικαιόπολης, αγανακτισμένος και απογοητευμένος από τους πολιτικούς που δε νοιάζονται για τα δεινά του πολέμου, αποφασίζει να συνάψει ιδιωτική συνθήκη ειρήνης με τους Σπαρτιάτες. "Με μια ειρήνη Ι.Χ. έκανα την ανακωχή. Τέλος πι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ ΝΕΦΕΛΑΙ
Πιστεύεται πως η κωμωδία αυτή είναι η πιο σημαντική από λογοτεχνική άποψη και η λιγότερο αθυρόστομη σε σχέση με τις άλλες που σώζονται. Ο ίδιος ο Αριστοφάνης μάλιστα υποστηρίζει πως η κωμωδία Νεφέλαι είναι το καλύτερό του έργο μέχρι την κωμωδία «Σφήκες» (στ.1047), αλλά είναι αμφίβολο αν είναι η καλύτερη από όλες τις σωζόμενες κωμωδίες του. Ενώ η παράδοση αυτού του είδους δράματος είχε μια ροπή προς το χοντροκομμένο αστείο και το άσεμνο, ο ποιητής προσπάθησε να το εξευγενίσει και να προσφέρει στους θεατές κάτι ποιοτικά ανώτερο, στο οποίο όμ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ ΟΡΝΙΘΕΣ
Ο Αριστοφάνης, συντηρητικός αλλά επαναστατικός ποιητής, είχε δυό βασικούς τρόπους προς το κωμωδείν: είτε την άρνηση και κατειρώνευση προσώπων και πραγμάτων της εποχής του, με αντίστοιχη εξιδανίκευση του παρελθόντος, είτε τη φυγή, τη δραπέτευση προς φανταστικά σχήματα μιας "τελειοτέρας κοινωνίας". Στάσεις σοφές, μια κι ο κωμωδιογράφος είναι πάντα και από τη φύση του εισαγγελέας του παρόντος και συνάμα είτε νοσταλγός ενός ωραιοποιημένου παρελθόντος είτε οραματιστής ενός καλύτερου μέλλοντος. Στην περίπτωση των "Ορνίθων", όπως άλλωστε και του ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ
Με την Λυσιστράτη κερδίζεται ο αγών ανάμεσα στην Ιστορία και την Ποίηση με νικητή την δεύτερη, και η νίκη αυτή λέει και σημαίνει ότι, αν και ανακυκλώνεται ο κύκλος του αίματος και της βλακείας -η αιώνια επιστροφή του Ίδιου-, με την Ποίηση ο κύκλος αυτός δέχεται μία συγκλονιστική κρούση, και παρόλο ότι η Ποίηση δεν καταργεί αυτόν τον κύκλο, μπορεί εντούτοις να τον εμφανίζει απροκάλυπτα γυμνό και να τον μετατρέπει σε υλικό για ποιητική χρήση. Η Λυσιστράτη είναι η καταστολή της σύνθλιψης από την τραγωδία της Ιστορίας και με αυτήν την έννοια α...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ: ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ - ΝΕΦΕΛΕΣ - ΒΑΤΡΑΧΟΙ - ΕΚΚΛΗΣΙΑΖΟΥΣΕΣ (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Ο Αριστοφάνης έγραψε σε μια εποχή κατά την οποία η Αθήνα κατέρρεε πολιτικά και κοινωνικά. Με τα έργα του εξέφραζε την πικρία του για την παρακμή και στιγμάτιζε τη διαφθορά. Ασκούσε σκληρή κριτική εναντίον των σοφιστών, των δημαγωγών κ.ά. Είχε πάρα πολλές γνώσεις, γεγονός που διαφαίνεται από τις παραπομπές που έκανε σε πολλά έργα γνωστών και άγνωστων ποιητών. Περιέγραφε την πραγματικότητα με ζωηρότητα και παραστατικότητα, ενώ η λεπτή ειρωνεία και οι ευφυείς υπαινιγμοί μαρτυρούν την ευστροφία του. Το πρώτο έργο του Αριστοφάνη, οι Δαιταλείς (...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ: ΑΠΑΝΤΑ (ΕΝΑΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Οι γυναίκες μεταμφιέζονται σε άντρες και πηγαίνουν στην εκκλησία του δήμου για να πάρουν αποφάσεις στα ζητήματα όπου οι άντρες απέτυχαν. Σάτιρα των ιδεών για τη γυναικεία χειραφέτηση. Ο Αριστοφάνης, ο περίφημος κωμικός ποιητής, καταγόταν από τον αθηναϊκό δήμο των Κυδαθηναίων. Γεννήθηκε στα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ. και η ακμή του τοποθετείται στην περίοδο άνθησης της πολιτικής ελευθερίας και όλων των μορφών τέχνης. Η επαφή του, αφ' ενός, με τον Όμηρο, τον Ησίοδο, τη χορική και λυρική ποίηση, καθώς και με τη δραματική, που εξελισσόταν παράλλη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ: ΙΠΠΕΙΣ
"Αριστοφάνης εναντίον Κλέωνα: Μια μονομαχία κωμικών διαστάσεων" Ο Αθηναίος κωμωδιογράφος Αριστοφάνης γεννήθηκε στα μέσα του "χρυσού" 5ου αιώνα π.Χ., ενός αιώνα που είδε τη δημοκρατική Αθηναϊκή Πολιτεία να εκτοξεύεται στον κολοφώνα της δόξας της μετά τη νίκη στους Περσικούς πολέμους, αλλά και να καταβαραθρώνεται μετά τη συντριπτική ήττα στον Πελοποννησιακό πόλεμο (431-404 π.Χ.). Οι Ιππείς διδάχθηκαν τον χειμώνα του 424 π.Χ, στα Λήναια, στη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου, μέσα σε ένα συγκρουσιακό πολιτικό κλίμα. Το έργο, που χάρισε στο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ: ΘΕΣΜΟΦΟΡΙΑΖΟΥΣΑΙ (ΤΕΥΧΟΣ 74)
Δύο μεγάλους στόχους είχε βάλει ο Αριστοφάνης στην προσπάθειά του να αναμορφώση με το ποιητικό του έργο τα ήθη της πατρίδος του και να αποκαταστήση το παλιό γόητρό της και μεγαλείο, που είχε αρχίσει να κλονίζεται με τη συνέχιση του Πελοποννησιακού πολέμου. Ο ένας στόχος του ήταν η Πολιτική, το πολυκέφαλο αυτό τέρας, που άλλοτε εξυψώνει και άλλοτε διαφθείρει τις κοινωνίες. Ο άλλος ήταν τα διάφορα κοινωνικά φαινόμενα (παιδεία, οικονομία, ανθρώπινα δικαιώματα κ.λ.π.). Με ηθογραφίες δεν ασχολήθηκε ο Αριστοφάνης. Οι "Θεσμοφοριάζουσες" ανήκουν σ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ: ΑΠΑΝΤΑ (ΔΕΚΑΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Κατά την εορτή των Θεσμοφορίων, όπου απαγορεύεται η παρουσία αντρών, οι γυναίκες συσκέπτονται για το πώς θα τιμωρήσουν τον Ευριπίδη, ο οποίος τις έχει συκοφαντήσει στα έργα του. Ο ποιητής πείθει τον πεθερό του να μεταμφιεστεί σε γυναίκα και να πάει να τον υπερασπιστεί, όπως και συμβαίνει μέχρι τη στιγμή που ο μεταμφιεσμένος αποκαλύπτεται. Ο Αριστοφάνης, ο περίφημος κωμικός ποιητής, καταγόταν από τον αθηναϊκό δήμο των Κυδαθηναίων. Γεννήθηκε στα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ. και η ακμή του τοποθετείται στην περίοδο άνθησης της πολιτικής ελευθερίας...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ: ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ
Άχρηστες απαγορεύσεις και αναστολές και καταπιεσμένα υλικά, γίνονται πονηράδες και βαφτίζονται τολμηρότητες και αθυροστομίες. Αφού έτσι το καταστούν οι άνθρωποι, γιατί τότε να μην το εκμεταλλευθεί το θέμα ο Αροστοφάνης; (Από την παρουσίαση της έκδοσης)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ: ΚΩΜΩΔΙΑΙ (ΤΡΙΤΟΣ ΤΟΜΟΣ-ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Διαβάζοντας ή βλέποντας κανείς τους "Όρνιθες" έχει την εντύπωση πως η κωμωδία αυτή γράφτηκε από σύγχρονο συγγραφέα, με βάση τη σημερινή πραγματικότητα, και πως οι ήρωές της αποτελούν αντίγραφα πιστά των ανθρώπων που ζουν και κινούνται ανάμεσά μας. Καημός τους το αιώνιο αίτημα της φυγής προς κάτι καλύτερο και τελειότερο, μακρυά απ' τις ενοχλήσεις που σέρνει πίσω της μια οργανωμένη κοινωνία, δίκες, φιλονεικίες, απάτες κι άλλα αναρίθμητα δεινά, που μας αναγκάζουν, ως και τον ίδιο μας τον τόπο ν' αρνιούμαστε κάποτε. Τα πρόσωπα των "Ορνίθων" εί...
Διαβάστε περισσότερα...