ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ

ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ ΜΙΑΣ ΖΩΗΣ (ΔΙΤΟΜΟ)
Μια αυτοβιογραφία συνιστά μια αυτοπεριγραφή: είναι η εξιστόρηση του βίου ενός ανθρώπου από τον ίδιο, αυτοπεριγραφή και εξωτερική, και εσωτερική. Έτσι, υπό την επιβολή μιας χρονολογικής συνέπειας, αναπλάθεται και με την δύναμη των λέξεων ορθώνεται, μέσα από ένα κείμενο και ο εξωτερικός, και ο εσωτερικός βίος του ανθρώπου εκείνου που αποφασίζει να αυτοπεριγραφεί. Το κείμενο που με τέτοιο τρόπο παραδίδεται στους άλλους συνιστά και μιαν εξομολόγηση, και μιαν αποκάλυψη, και μιαν αποφόρτωση αλλά κάποτε, και μια προσπάθεια αυτοδικαίωσης. Και κάπο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΜΙΛΙΕΣ ΤΗΣ ΓΥΜΝΗΣ ΨΥΧΗΣ
Την ώρα που ανοίγω το βιβλίο τούτο με τα δοκίμια με συνεπαίρνει ο πόθος να κοιτάξω το είδος εταστικότερα. Η ιστορία του Λόγου, επιφαινόμενο και συνάρτηση της ιστορίας του Ανθρώπου, μας ξαφνιάζει συχνά με κάποιους μετασχηματισμούς, με κάποιους χαμούς και ξαναγεννημούς, που θα έπρεπε να τους προσδοκούμε, ωστόσο, αν βρισκόταν η μπόρεσή μας στο επίπεδο της ουσίας του περιστατικού. Και κείνο που φαίνεται κάποτες, στην πρώτη ματιά, σα μια δήλωση ατομικής πρωτοβουλίας, χωρίς ρίζες και χωρίς παρακλάδια, δεν είναι στο βάθος παρά μια έκφραση του και...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΕΙΧΤΕΣ ΠΟΡΕΙΑΣ
Με την άδεια του αναγνώστη θάθελα ναρχίσω αυτό το εισαγωγικό σημείωμα με κάτι προσωπικό. Για τον Dag Hammarskjold δεν ήξερα τίποτε πιο πολύ από ό, τι γενικά και συγκεχυμένα ξέρει ο πολύς ο κόσμος. Όταν όμως κυκλοφόρησε το "ημερολόγιό" του τα Χριστούγεννα του 1963, τότε "γνώρισα" τον Dag Hammarskjold από "μέσα" για πρώτη φορά. Το βιβλίο του μου έκανε βαθύτατη εντύπωση. Αποκάλυπτε ένα διαφορετικώτερο άνθρωπο από αυτόν που ήταν λιγώτερο ή περισσότερο εξωτερικά γνωστός. Ζούσα με τη σκέψη του Dag Hammarskjold αδιάκοπα. Σ' αυτό συντελούσε και το...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΣΚΛΗΡΟΙ ΚΑΙΡΟΙ
Ελεύθεροι στοχασμοί απάνω σε θέματα και προβλήματα του εικοστού αιώνα. Ίσως είναι ο προσφυέστερος χαρακτηρισμός που θα μπορούσε να δοθεί σε τούτα τα κείμενα - έτσι καθώς είναι γραμμένα με την παρόρμηση της πρώτης στιγμής, την παρόρμηση που δίνει την αφορμή ν' αναπηδήσουν από τα βάθη παρατηρήματα που κινδυνεύουν ν' αχρηστευθούν. Γιατί οι καιροί, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, δεν είναι "μενετοί". (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΗΡΩΑΣ ΠΕΦΤΕΙ
Ο ήρωας ξυπνά ανοίγει τα μάτια του βγάζει τα χάρτινα φτερά του τ' απλώνει στο κρεβάτι κάνει τον σταυρό του ανοίγει το παράθυρο Ο ήρωας πέφτει Λιποτακτώντας εξιλεώνεται [Από την έκδοση]...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΣΙΩΠΗΛΟ ΣΥΝΟΡΟ
Γράφω αυτές τις σημειώσεις για ένα βιβλίο που με δυναστεύει όλη μου τη ζωή ώσπου να το πω. Ένα έργο ζωής που δεν μπορεί να τελειώσει. Αποσπασματικό; Όχι περισσότερο από ό,τι είναι απαραίτητο. Αν ασθμαίνει η μαρτυρία μου είναι γιατί έρχεται από μακριά. Εκεί όπου τόσο προσεχτικά και με τόση προνοητικότητα την είχα εξορίσει. Λάθος μου ήταν, και τώρα πρέπει να το πληρώσω, που της επέτρεψα να ξαναγυρίσει. (Από την παρουσίαση της έκδοσης)...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΔΙΑΒΟΛΟΣ
Θλίψη Σταυροδρόμια Συγχώρεση Αγρύπνια Σε εννέα όγδοα Γενέθλια Ψευδορκία Το παράθυρο Δύοντας Η ήμερα Ρίσκο Αντί επιλόγου Το χέρι Ξέσπασμα Μάταιο Σίσυφος Το δέντρο Τα πρόσωπα Εγωισμός Θα σε ξανασταυρώσω Βροχή Η αγκαλιά Ειρωνικό Αφορισμός Απόηχος Ιερόδουλη Ο μίτος της Αριάδνης Κρυφτό Φρόνηση...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΕΡΩΤΙΚΑ
Η Λένα Παππά γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και Γαλλική Φιλολογία στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών. Παρακολούθησε μαθήματα Ιστορίας της Τέχνης στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αθηνών και μετεκπαιδεύτηκε με υποτροφία στο Παρίσι όπου παρακολούθησε στη Σορβόννη μαθήματα Μοντέρνας Τέχνης και πήρε το Diplome d' etudes approfondies. (D.E.A.) (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΣΤΟΧΑΣΜΟΣ ΚΑΙ Ο ΛΟΓΟΣ
"Ο στοχασμός και ό λόγος" έρχεται, κατά κάποιον τρόπο, να συνεχίσει τις "Ομιλίες της γυμνής ψυχής", τη σειρά τα δοκίμια τα τυπωμένα στα 1946. Τα εφτά χρόνια πού πέρασαν από τότε σημαδεύτηκαν, ανάμεσα στ' άλλα, και σε κάποια γραψίματα, πού αμεσότερα εκφράζουν το περπάτημα μέσα στον εσωτερικό χώρο. Όσα βρίσκονται πιο σιμά, χρονολογικά θέλω να πω, προς τις "Ομιλίες της γυμνής ψυχής", δένονται μαζί τους στενότερα κατά το ήθος. Όσα πάλι πλησιάζουν την παρούσα στιγμή επισημαίνουν τη μεταλλαγή. Ό αναγνώστης, πού θα θελήσει να σκύψει στα κείμενα τ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΚΟΣΜΟΣ
Α΄ ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΟ ΑΤΟΜΟ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΑ ΕΘΝΗ ΤΟ ΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΟ ΤΑ ΛΟΦΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ Η ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΕΡΙ ΒΛΑΚΕΙΑΣ ΠΕΡΙ ΑΝΑΙΔΕΙΑΣ ΑΙΔΩΣ ΚΑΙ ΝΕΜΕΣΙΣ Β΄ ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ Η ΥΠΟΔΟΜΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ Η ΕΝΟΤΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Η ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΥΡΩΠΗ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΕΞΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΠΑΝΕΥΡΩΠΗΣ ΕΠΙΛΟΓΙΚΗ ΣΗΜΕΙΩΣΗ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΚΑΙΡΟΥ ΜΑΣ
(. . .) Η σημασιολόγηση της σπουδαιότητας του περίγυρου του ανθρώπου στο έργο του Ορτέγα φωτίζει και αποδείχνει αδικαίωτη - αν όχι αδύνατη - την ανθρώπινη μοναξιά. Αφού "εμείς" δεν είμαστε μονάχα "εμείς" αλλά "εμείς και το περιβάλλον μας", "εμείς και οι άλλοι", όταν αυτό το φυσικό, αρμονικό για τον καθένα μας περιβάλλον αποκοπεί από την ύπαρξή μας βίαια, τότε δεν είμαστε ακέραια "εμείς". Η ύπαρξή μας βρίσκεται τότε σ' έκπτωση. Θάλεγε κανείς πως ο περίγυρος αυτός είναι η κοινωνική ουσία της ανθρωπιάς μας, ο χώρος όπου φανερώνεται και ασκείτ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΑΙΩΝΑ
«Τα κείμενα του βιβλίου αυτού, είναι επιλογή από άρθρα πολλά που δημοσιεύτηκαν τα τελευταία χρόνια στην εφημερίδα "Το Βήμα", στην τακτική στήλη της Τετάρτης, κάτω από τη γενική επικεφαλίδα "Οι άνθρωποι και το πνεύμα". Ένα μόνον αποτελεί εξαίρεση: μια σύντομη ομιλία σε φιλολογικό μνημόσυνο του Albert Camus. Επειδή όμως κι αυτή δημοσιεύτηκε αμέσως ύστερα στο "Βήμα", κι επειδή συμπληρώνει κάπως το άρθρο " Ο θάνατος του Καμύ", θεωρήθηκε σκόπιμο να μη λείψει από τη σειρά τούτη. Δεν άλλαξα στα κείμενα σχεδόν τίποτα, λέξεις μόνον, εδώ-εκεί. Η τά...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΗΦΑΙΣΤΕΙΟ
Τι είναι το Αρκάδι για μένα, δεν ξέρω αν μπορεί να το εκφράσει ο λόγος. Αφότου ένιωσα τον κόσμο, το Αρκάδι μεγαλώνει μέσα μου. Το αντίκρισα πρώτη μου φορά παιδί, όταν με πήρε ο συγχωρεμένος ο πατέρας μου μαζί με το μεγαλύτερο αδελφό μου και μας πήγε να προσκυνήσουμε. Είχαμε κι εμείς έναν δικό μας σε κείνο τ' Ολοκαύτωμα, το θείο μου το Γιωργάκη. Ένα χρόνο ύστερα από το χαμό του, ο παππούς μου είχε κάμει έναν άλλο γιο και τονε βάφτισε Γιώργη, για τη μνήμη του σκοτωμένου. Είχε πράξει σα χωρικός που ήταν: του έκαψε το αστροπελέκι το κυπαρίσσι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑ ΜΙΑ ΔΙΚΑΙΩΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
Τό Γενεαλογικό μας δέντρο πλουτίζεται: Φαίνεται πώς υπάρχουν νεώτερα για την καταγωγή μας. Στό συνέδριο πενήντα παλαιοντολόγων, το οργανωμένο από την Ουνέσκο, ό δρ. Λούις Λήκυ από τη Ναϊρόμπι, εξέθεσε - διαβάζουμε- τη θεωρία του για την προέλευση του ανθρώπου. Η θεωρία αυτή προβάλλει δύο θέματα: τη σημασία ενός προγόνου μας άγνωστου πρίν από το 1963: του "χόμο χάμπιλις" (Homo Habilis), πού τον ανεκάλυψε εκείνη τη χρονιά η οικογένεια Λήκυ -πατέρας, μητέρα, δύο γιοί, όλοι τους παλαιοντολόγοι- καί το γνώρισμα πού, κατά τον δόκτορα Λήκυ, ξεχωρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΙΡΟΙ ΤΡΙΚΥΜΙΣΜΕΝΟΙ
Κάποιες φορές, ό υπεύθυνος μιας στήλης βρίσκεται στην ανάγκη να παίξει το ρόλο του διαιτητή. Είναι ή περίπτωση ακριβώς του υπογραφόμενου, καθώς δύο παρεμβάσεις αναγνωστών, σε οξύτατη αντίθεση μεταξύ τους (θεωρητική ευτυχώς), διατυπωμένη σ' αντίστοιχες επιστολές τους, τον κάνει να συλλογιστεί πώς ή διαφωνία τούτη, μπορεί καί να έχει έκταση γενικώτερη, κι ας μην εκφράζεται από όλους με τον γραπτό λόγο. Αδύνατο, λοιπόν να την παραβλέψουμε. Ιδού το θέμα: Εδώ καί δύο περίπου μήνες, είχα παραθέσει την άποψη αναγνώστη της στήλης της Τετάρτης, πού...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ

ΚΑΒΑΦΗΣ Π. Κ.
Χρειάστηκε να συλλογιστώ πολύ, πριν αποφασίσω οριστικά ν' αφιερώσω το βιβλίο μου τούτο στον Καβάφη. Ερχόμουν από τη χώρα του Παλαμά κ' έπρεπε να πορευτώ στους αντίποδες. Η μετατόπιση κάτεχε κάποιο θέλγητρο -σαν ένα ταξίδι της ανήσυχης φαντασίας ανάμεσα στους πλανήτες που φωσφορίζουν στο διάστημα μα πραγμάτωνε σύγκαιρα και μιαν ανάγκη βαθύτερη, την ανάγκη που νιώθει ο κουρασμένος άνθρωπος της πολιτείας για λίγη σιωπή, για λίγη μοναξιά. Και το παράδοξο ίσια ίσια στην περίσταση είναι τούτο: που ο Παλαμάς, ο ασάλευτος, ο αταξίδευτος, ο δεμένο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΕΡΩΤΗΜΑΤΩΝ

ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ
Το πέρασμα από τη μια χρονιά στην άλλη, συνηθίζεται να το συνοδεύει, ένα από τα τρία: ή απολογισμός ή προγραμματικές προρρήσεις ή συνδυασμός και των δυο. Άλλα για τον απολογισμό, εμείς εδώ δεν διαθέτουμε αρμοδιότητα. Χρειάζονται για τούτο θετικά στοιχεία, αριθμοί, υπεύθυνη ιδιότητα, κι ένα ποσοστό αυταρέσκειας χωρίς την οποία ο απολογισμός χάνει τον εποικοδομητικό του χαρακτήρα, άρα τον αποχρώντα λόγο του. Οι προρρήσεις πάλι, κινδυνεύουν να θυμίσουν στους πονηρούς -και δεν είναι λίγοι- τη γνωστή παροιμία για τους προφήτες τους μετά Χριστόν...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΧΑΜΕΝΟΣ ΟΥΡΑΝΟΣ
«Υπάρχουν πεζογράφοι που συγγράφουν παρατηρώντας τον τριγύρω τους κόσμο, τους ανθρώπους που ζουν εν κοινωνία. Τέτοιοι ο Μπαλζάκ και ο Τολστόι. Και υπάρχουν πεζογράφοι που παρατηρούν και μελετούν τον μέσα τους κόσμο. Τέτοιοι ο Ντοστογιέφσκι και ο Κάφκα. Οι πρώτοι χαρίζουν στη γλώσσα τους αφηγήματα οριζόντια. Οι δεύτεροι κάθετα. Ο Τερζάκης, ανήκει, πιστεύω, στη δεύτερη κατηγορία στοχαστών. Χωρίς να καταφρονεί τον γύρω κόσμο -και τον κόσμο-, χωρίς να παραθεωρεί την εποχή του -και ποια εποχή-, ανάγει τελικά ολόκληρη τη λειτουργία του στοχασμού...
Διαβάστε περισσότερα...