ΕΝΝΟΙΑ

ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Έχουν περάσει αιώνες από τότε που το σώμα του Χριστού, η Εκκλησία, υπέστη και συνεχίζει να υφίσταται σοβαρά τραύματα εξαιτίας της ανθρώπινης αστοχίας. Πολλές φορές, αιρέσεις και σχίσματα απείλησαν την ειρήνη και την ενότητα της Εκκλησίας, καθιστώντας πάντα επίκαιρο τον έλεγχο και το ρητορικό ερώτημα του αποστόλου Παύλου προς την κοινότητα των πιστών, «μεμέρισται ο Χριστός;» (Α' Κορ. 1,13). Για την Ορθόδοξη Εκκλησία και τα μέλη της είναι σαφώς διατυπωμένη, τεκμηριωμένη και αδιαπραγμάτευτη η πεποίθηση, εξ αυτής δε και η αυτοσυνειδησία της, ό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
Το βιβλίο αυτό γράφτηκε με σκοπό να αποτελέσει ένα βοήθημα για τους διδάσκοντες και διδασκόμενους την αρχαία ελληνική γλώσσα. Αναφέρεται σ' ένα μέρος της αρχαίας ελληνικής γλώσσας -τη γραμματική- το οποίο δυσκολεύει πολύ τους μαθητές στην εκμάθησή του, λόγω του ότι πρόκειται για ένα μάθημα που χρειάζεται απομνημόνευση πάρα πολλών γραμματικών τύπων και λεπτομερειών. Για να διευκολύνει στη γνώση, κατανόηση και αφομοίωση των γραμματικών φαινομένων, καταβάλλεται ιδιαίτερη προσπάθεια με τη χρήση πινάκων, παραδειγμάτων και πρακτικών κανόνων ερμη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΚΑΡΤΕΣΙΑΝΟ COGITO ΚΑΙ ΟΙ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΣΤΗ ΝΕΟΤΕΡΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Κεντρικό άξονα στη νεότερη φιλοσοφία αποτελεί η έννοια του υποκείμενου, η οποία συνδέεται πρωτίστως με τον ορθολογισμό, καθώς θεμελιώνεται στο καρτεσιανό cogito. Εγκαταλείποντας τη σχολαστική παράδοση, ο Καρτέσιος, οδηγεί τη φιλοσοφία σε μια καινούργια οδό στην οποία το υποκείμενο κατακτά το δικαίωμα του πρωταγωνιστή, κυριαρχεί στη σκηνή και διατηρείται σταθερά σε αυτή την προνομιακή θέση από τον 17ο έως και τον 20ό αιώνα. Για να εξεταστούν ο ρόλος του υποκειμένου και οι μετασχηματισμοί του στη νεότερη φιλοσοφία, στην παρούσα μελέτη επιχει...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΩΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ
Η αγωγή και η παιδεία ανήκουν στα δυσκολότερα προβλήματα που καλείται να λύσει ο άνθρωπος, αφού συνδέονται με τις απορίες της ελευθερίας του. Στο ανά χείρας βιβλίο υποστηρίζεται η άποψη ότι η παιδεία του προσώπου, στο κέντρο της οποίας βρίσκεται η προτεραιότητα και η ποιότητα της σχέσης παιδαγωγού και παιδαγωγούμενου, δασκάλου και μαθητή και το σχεσιακό περιβάλλον γενικότερα, είναι η απάντηση στο πρόβλημα της αγωγής του "παντοπόρου απόρου" ανθρώπου και η στέρεη βάση, για να αντιμετωπισθούν οι σύγχρονες προκλήσεις της αγωγής και της εκπαίδε...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΓΟΗΤΕΙΑ ΤΟΥ ΑΣΚΗΤΙΣΜΟΥ
Ο ασκητισμός, ως οδός ελευθερίας, ανήκει στον πυρήνα του χριστιανικού ευαγγελίου. Το γεγονός ότι στην ορθόδοξη θεολογία η "άσκηση" είναι μια άλλη λέξη για τη χριστιανική ύπαρξη, ότι κατονομάζει τη δομή, τη δυναμική και την εσχατολογική αναφορά της ελευθερίας μας ως μελών του Σώματος του Χριστού, αποτελεί μαρτυρία βιβλικής αυθεντικότητας αυτής της θεολογίας. Ασκητισμός σημαίνει παραίτηση από το ίδιον θέλημα, αυθυπέρβαση και αυτοπροσφορά, αγάπη προς τον συνάνθρωπο και σεβασμό προς την κτίση, ως έκφραση του εν Χριστώ και κατά Χριστόν ζην. Ό,τ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΣΤΟΝ ΙΟΝΕΣΚΟ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΚΑΦΚΑ
Ο Ευγένιος Ιονέσκο γεννήθηκε στη Ρουμανία από Ρουμάνο πατέρα και Γαλλίδα μητέρα. Εγκατέλειψε τη Ρουμανία το 1938 και εγκαταστάθηκε στο Παρίσι. Στο έργο του δεικνύεται η τραγικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης και η υπαρξιακή αγωνία. Ο Ιονέσκο συνομιλεί με τον θάνατο εντός ενός κόσμου στον οποίο κυριαρχεί το Κακό, δηλαδή το παράλογο, και καταφεύγει στην αντοχή του Ιώβ ότι: Είμαστε όλοι Ιώβ, χωρίς Θεό. Γι' αυτό και τελικά υποκλινόμαστε στο Κακό, με τον ίδιο τρόπο που υποτασσόμαστε αναγκαστικά στον θάνατο. Η ύπαρξη βυθίζεται εντός της αβύσσου, αγω...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
"Αλληλεγγύη" είναι σήμερα ο όρος με τον οποίο εκφράζεται η πεμπτουσία του κοινωνικού ήθους είναι η λέξη η οποία παραπέμπει στους δύο πυλώνες της ελευθερίας, τη δικαιοσύνη και την αγάπη. Η αλληλεγγύη δεν έχει το χαρακτήρα του αυθόρμητου και περιστασιακού, όπως η ελεημοσύνη, ούτε τη χροιά της συγκατάβασης προς τον πάσχοντα, όπως η συμπόνια. Είναι ήθος ευθύνης και ανθρωπιάς, απόλυτη δέσμευση για σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, χωρίς παρωπίδες και ταξικούς περιορισμούς. Πιστεύω ότι το μέλλον της ανθρωπότητας συναρτάται με την ανάπτυξη το...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ, ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ
Στο βιβλίο αυτό εξετάζεται συνοπτικά, και τις περισσότερες φορές ούτως ή άλλως επιλεκτικά, η Χριστιανική, Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Αρχαιολογία και Τέχνη στις ποικίλες εκφάνσεις τους, από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες έως και τη μεταβυζαντινή περίοδο. Ιδιαίτερα έμφαση έχει δοθεί, λόγω περιορισμού της έκτασης του βιβλίου, στην εκκλησιαστική αρχιτεκτονική και ζωγραφική. Αν και η διαδρομή ανάμεσα στους αιώνες ήταν μακρά, οι ιστορικές και καλλιτεχνικές αλλαγές σημαντικές, εντούτοις, η Χριστιανική Τέχνη διατήρησε τον χαρακτήρα και τον στό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΔΟΓΜΑΤΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ 1
Η αλήθεια, η οποία έχει αποκαλυφθεί από τον Τριαδικό Θεό, αποτελεί, ως γνωστόν, την απαραίτητη και ασφαλή πυξίδα του πιστού για την επιλογή του ορθού προσανατολισμού και την επίτευξη του πνευματικού προορισμού του, δηλαδή την κοινωνία με τον Θεό και τη μετοχή σε Αυτόν, που συνιστούν τη μακαριότητα και τη σωτηρία του ανθρώπου. Κεντρική θέση στην όλη δογματική διδασκαλία της Ορθόδοξης Καθολικής Εκκλησίας, και μάλιστα στην τριαδική Θεολογία, κατέχει η έννοια του ομοουσίου. Τούτο μπορεί να χαρακτηρισθεί, χωρίς υπερβολή, ως η καρδιά και το κέντ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο «ΠΟΙΜΗΝ» ΤΟΥ ΕΡΜΑ
Οι σχεσιακές οντολογικές δομές ανάμεσα στον αρχέγονο ή αρχαϊκό Χριστιανισμό -και δη από του β' μ.Χ. αιώνα και εξής- και στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία απετέλεσαν το έναυσμα για την δημιουργία της επιστημονικής αυτής συγγραφικής προσπάθειας. Μάλιστα, το μεταποστολικό εργίδιο «Ποιμήν του Ερμά», συνιστά ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα της ως άνω σχέσης μεταξύ Χριστιανισμού και Φιλοσοφίας, μίας σχέσης ιδιαιτέρως διακριτής, αλλά ταυτόχρονα και εκλεκτικής. Και τούτο, καθότι τα φιλοσοφικά ρεύματα της αρχαιότητας με τους ποικιλότροπους μετασχηματισμού...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΟΜΙΛΗΤΙΚΟ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ ΦΩΣΤΙΝΗ
Η ευδοκία του Θεού είναι να απλωθεί ειρήνη στον κόσμο. Για αυτό και πάντοτε οργή Θεού ξεσπά στα κεφάλια των κακοποιών κατακτητών. Οι Άγγελοι πάντοτε θα ψάλλουν το "Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία". Και η ανθρωπότης, όσοι εγνώρισαν τον Σωτήρα, "όσοι έλαβον Αυτόν", ...έλαβαν και την εξουσίαν από τον ίδιο "Τέκνα Θεού γενέσθαι". (Παντελεήμων Φωστίνης, από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΡΗΤΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΠΛΑΤΩΝΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ
Ο δημόσιος λόγος από τη φύση του ασκεί καθοριστική επίδραση στη διαμόρφωση των συνειδήσεων. Επειδή η πειστικότητά του είναι εκ των ων ουκ άνευ, στοχεύει στον επηρεασμό του συνόλου της προσωπικότητας του ακροατή. Η επαφή με τα πλατωνικά και τα αριστοτελικά κείμενα αποτελεί πολύτιμο διανοητικό και ηθικό εξοπλισμό του ανθρώπου της εποχής μας για την έρευνα του εν λόγω ζητήματος. Ο Πλάτων θα θέσει πρώτος με λεπτομέρεια το πρόβλημα της σχέσης ανάμεσα στην ηθική και τη ρητορική, βάλλοντας κατά της δημαγωγίας και του εκμαυλισμού των συνειδήσεων κ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΕΡΒΙΑΣ
Το συγγραφικό έργο του Γεωργίου Νεκταρίου Λόη "Ιστορία της Σερβίας. Πολιτική και Εκκλησιαστική", είναι προϊόν πρωτογενές πολλού μόχθου και χρόνου, ανύστακτης και επίπονης έρευνας σε βάθος και δαπάνης "ου σμικράς". Η σύλληψη στην σύνθεση και στην διασύνδεση πολιτικής και εκκλησιαστικής ιστορίας του Λαού των Σέρβων, αρχοντικών παραδοσιακών και δημοκρατικών φρονημάτων και βαθέων χριστιανικών ορθοδόξων πιστευμάτων Λαού, συγκροτεί την πρωτοτυπία του έργου. Έχουμε στην βιβλιογραφία πολλά συγγράμματα σχετικά. Αυτά, όμως, ασχολούνται είτε μόνο με ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑ
Με τη χάρη του Θεού διακόνησα 15 χρόνια ως Διδάσκων στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και την τελευταία 4ετία ως Πρόεδρος του Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας και Θρησκειολογίας. Σε αυτή την πορεία έπρεπε να καταθέσω τη δική μου μαρτυρία σε ποικίλα "ακροατήρια" για τα Ζητήματα και τις Προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Θεολογία τον 21ο αι., τα οποία βεβαίως έχουν τις ρίζες τους πολύ βαθύτερα στην Τουρκοκρατία και στα χρόνια που μεσολάβησαν έως σήμερα. Συνεπώς, στον παρόντα Τόμο αντιμετωπίζονται επί τη βάσει κατεξοχήν της εμπειρίας του αρχέγονου Χ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Η φιλοσοφία αποτελεί ίσως το πολυτιμότερο δώρο της ελληνικής ιδιοφυΐας προς την ανθρωπότητα. Οι Έλληνες δημιούργησαν τις φιλοσοφικές έννοιες, τις οποίες χρησιμοποιούμε μέχρι σήμερα, και εξακολουθούν να λειτουργούν ως οικουμενικοί διδάσκαλοι του φιλοσοφείν. Τα ανεκτίμητα κείμενα της ελληνικής φιλοσοφίας είναι γραμμένα σε μια υπέροχη γλώσσα, που έμελλε να γίνει η μητρική γλώσσα του πνεύματος. Οι κομβικές λέξεις του παγκόσμιου πολιτισμού είναι ελληνικές: λόγος, διάλογος, ανθρωπολογία, ηθική, πολιτική, δημοκρατία, θεωρία, πράξη, σχολή, θεολογί...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΣΤΟΝ ΠΡΟΚΛΟ
Το ερευνητικό αντικείμενο της ανά χείρας μελέτης εγγράφεται και στον ιστορικό και στον συστηματικό κλάδο της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας. Επεξεργάζεται την (όχι αποκλειστικώς, όπως βαθμιαία θα αναδειχθεί, κοσμολογική) κατηγορία του "χρόνου" κατά τον τρόπο δια του οποίου αρθρώνεται στην κατά κύριον λόγον κοσμολογική πραγματεία του νεοπλατωνικού Πρόκλου (412-485) "Υπόμνημα εις τον Τίμαιον του Πλάτωνος". Οίκοθεν νοείται ότι το διάστημα των οκτώ αιώνων που έχει παρεμβληθεί μεταξύ της σύνταξης του διαλόγου αυτού -ενός από τους ανήκοντες στην έ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η σιωπή ανθρώπων και θεών σε κείμενα της αρχαίας Αιγύπτου
Η παρούσα μελέτη αποτελεί ένα ερμηνευτικό ταξίδι μέσα από συνολικά 19 "κειμενικά λιμάνια", στα οποία αρθρώνεται με ευφράδεια η αντίληψη των αρχαίων Αιγυπτίων για την σιωπή. Αυτά χρονολογούνται στο Μέσο (Δυναστείες 11-13, περ. 2055-1700 π.Χ.) και στο Νέο Βασίλειο (Δυναστείες 18-20, περ. 1550-1100 π.Χ.) της αρχαίας Αιγύπτου και ανήκουν σε ποικίλα λογοτεχνικά είδη. Διά της συστηματικής έρευνας και μελέτης όλων αυτών των πηγών θα χαρτογραφηθεί το πολυσχιδές των νοηματικών όψεων και των πτυχών που λαμβάνει η σιωπή ως ρυθμιστής των σχέσεων μεταξ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΘΡΗΣΚΕΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΥΜΒΟΛΑ
Η δημιουργία και ίδρυσις Συμβόλων είναι μία δημιουργική ικανότης του ανθρώπου, μία αντίδρασις - απάντησίς του κατά την εν τη Θρησκεία συνάντησίν του με την μεταφυσικήν Πραγματικότητα. Το Σύμβολον ως η γλώσσα της Θρησκείας είναι μία αποκάλυψις του Αγίου και ως τοιαύτη μεσιτεύει εις τον άνθρωπον την παρουσίαν του Αγίου. Τα Σύμβολα διά της εσωτερικής - μυστικής των μετοχής εις το Άγιον γεννώνται κατά την "συμβολήν" και την συνάντησιν του ιερού με το βέβηλον, του Αγίου με την κοσμικήν σφαίραν. Υπό την έννοιαν ταύτην αποκτούν πολύπλευρον σημασί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑΛΜΟΥΔ
"Ταλμούδ και Ορθοδοξία": Το Ταλμούδ είναι για τον ορθόδοξο ιουδαϊσμό ό,τι περίπου είναι η Φιλοκαλία για τον ορθόδοξο χριστιανισμό. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις πρόκειται για μια μείζονος σημασίας συλλογή σχολίων από καταξιωμένες θρησκευτικές προσωπικότητες, "πατέρες", επί των πηγών της πίστης τους με άμεση αναφορά στην καθημερινή πρακτική εφαρμογή του βίου των μελών της πιστεύουσας κοινότητας διαμέσου των αιώνων. Παρά τις αναντίρρητες και αναπόφευκτες διαφοροποιήσεις παρατηρούνται πολλές ομοιότητες, που αντανακλούν την ανάγκη κάθε παράδο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΔΟΓΜΑΤΙΚΗ (ΤΡΙΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Βασικότατο τμήμα της ορθόδοξης Δογματικής αποτελεί η ορθόδοξη διδασκαλία για τη δημιουργία του κόσμου, όπου εξετάζονται όσα αναφέρονται στη δημιουργία του πνευματικού, υλικού και πνευματοϋλικού κόσμου από τον Τριαδικό Θεό, δηλαδή την εξ ουκ όντων δημιουργία των αγγέλων και την έκπτωση των δαιμόνων από την τάξη αυτών, τη δημιουργία μαζί με τον χρόνο, την αιτία, τον σκοπό και την τάξη του κόσμου, και ιδιαίτερα τα περί άνθρωπου, όπως και τα περί θείας Πρόνοιας (συντήρησης και κυβέρνησης) του κόσμου. Η Κοσμολογία κατέχει αναμφίβολα εξαίρετη σπ...
Διαβάστε περισσότερα...