ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΛΑΤΙΝΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ (ΔΕΚΑΤΡΙΑΤΟΜΟ)
Η Παλατινή Ανθολογία συντίθεται από ποιήματα της ελληνικής κλασικής περιόδου, της αλεξανδρινής, της ρωμαϊκής και χριστιανικής (από το 600 π.Χ. μέχρι το 900 μ.Χ.) και όλα είναι στην ελληνική γλώσσα, γραμμένα από Έλληνες ή και ελληνομαθείς της αλεξανδρινής εξάπλωσης, της ρωμαϊκής και της βυζαντινής διαδοχής. Τα θέματα των επιγραμμάτων καλύπτουν όλους τους κύκλους του ανθρώπινου βίου: τον έρωτα, το θάνατο, την ανδραγαθία, τη σάτιρα, το παιχνίδι, τη μεταφυσική διάσταση. Πρωταγωνιστούν ποιητές και συγγραφείς, ηγέτες και πλούσιοι, ναυαγοί και αγ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ: ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ
Άχρηστες απαγορεύσεις και αναστολές και καταπιεσμένα υλικά, γίνονται πονηράδες και βαφτίζονται τολμηρότητες και αθυροστομίες. Αφού έτσι το καταστούν οι άνθρωποι, γιατί τότε να μην το εκμεταλλευθεί το θέμα ο Αροστοφάνης; (Από την παρουσίαση της έκδοσης)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΕΥΘΥΜΕΣ ΚΥΡΑΔΕΣ ΤΟΥ ΟΥΙΝΖΟΡ
Το έργο «Εύθυμες Κυράδες» η παράδοση το θέλει να ΄χει γίνει λιγότερο με τη βούληση του ποιητή και περισσότερο με τη βούληση της βασίλισσας. Έτσι εξηγείται πώς ο πεθαμένος και διαβασμένος Φάλφαστ κάνει ξανά την παρουσία του, όχι σαν φάντασμα να τρομοκρατήσει, παρά ολοζώντανος, με όλες τις πληθωρικές σάρκες του που δεν τον άφηναν «να ιδεί το γόνατό του». Μαζί και την ... αυλή του που είχε όταν εζούσε σαν βασιλιάς του γέλιου. Όλοι οι παρόντες σαν να χε επισυμβεί η Δευτέρα Παρουσία, είχαν μαζευτεί από τα πέραντα, είχανε συγκολλήσει τα κομμάτια...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΤΡΙΚΥΜΙΑ
Η Τρικυμία πρωτοπαίχτηκε το 1611 και θεωρείται από τους φιλόλογους το τελευταίο έργο του Σαίξπηρ. Κι αν ακόμη δεχτούμε, όπως παραδέχονται , μερικοί, πως τελευταία προσφορά του ποιητή είναι η συνεργασία του στο Ερρίκος Η', αυτό έχει μόνον τυπική σημασία. Η Τρικυμία και στο θέμα και στην τεχνική, στην όλη σκηνικήν οικονομία, έχει ολοφάνερα σημάδια που μπορούν ν' ακριβολογήσουν την ηλικία του έργου, και που μας επιβάλλουν να παραδεχτούμε πως είναι το ολοτελευταίο έργο του Σ. Κι αν ολόκληρο το έργο του ποιητή είναι υποθήκη προς την ανθρωπότητα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΧΟΙΡΟΙ ΥΙΖΟΥΣΙΝ, ΤΑ ΧΟΙΡΙΔΙΑ ΚΟΙΖΟΥΣΙΝ, ΟΙ ΟΦΕΙΣ ΙΥΖΟΥΣΙΝ
Το 1917 επιχειρείται μια σημαντική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση με κύριους φορείς τους πρωτεργάτες του Εκπαιδευτικού Ομίλου: το Γληνό, το Δελμούζο, τον Τριανταφυλλίδη. Η μεταρρύθμιση εισάγει για πρώτη φορά τη δημοτική γλώσσα στο δημοτικό σχολείο και αμέσως αρχίζουν να κυκλοφορούν τα νέα Αναγνωστικά, ορισμένα από τα οποία όπως "Τα ψηλά βουνά" ή "Το Αλφαβητάρι με τον ήλιο" έγιναν πασίγνωστα. Δυστυχώς όμως αυτό το αναγεννητικό πνεύμα δεν κράτησε πολύ. Το Νοέμβριο του 1920 ο Βενιζέλος χάνει τις εκλογές και όλα σταματούν. Η νέα κυβέρνηση διορίζει...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
Σε ένα αντίστροφο λεξικό οι λέξεις ταξινομούνται αλφαβητικά κατ΄αντίστροφη σειρά, δηλαδή από το τέλος προς την αρχή τους με βάση το τελευταίο γράμμα, μετά το προτελευταίο και ούτε καθεξής μέχρι το αρχικό γράμμα της λέξης, με αποτέλεσμα την εμφάνιση της λεξικολογικής ύλης σύμφωνα με τα συστημάτα τερμάτων και ομοίων καταλήξεων. Η αντίστροφη κατάταξη του λημματολογίου βοηθά τον αναγνώστη να βρίσκει εύκολα τη ζητούμενη κατάληξη, συμβάλλει όμως και στη γραμματική και ετυμολογική θεώρηση της γλώσσας με την ευθεία αλφαβητική σειρά σύνταξης και τη...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΣΤΗ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ 1393-1881
Η Θεσσαλία κατακτήθηκε το 1393 και απελευθερώθηκε το 1881. Η Τουρκοκρατία σ΄αυτήν διήρκησε 487 χρόνια, πέντε αιώνες. Στη διάρκειά τους η Θεσσαλία έχασε ποταμούς αίματος και δακρύων. Θυσίασε χιλιάδες τέκνων της. Τα βουνά της υπήρξαν καταφύγια του έθνους και άσβεστες εστίες του ανεπανάληπτου ελληνικού λαϊκού πολιτισμού, του ανυπότακτου πνεύματος και της λεβεντιάς. Ανυψώθηκε στην πρωτοπορία της οικονομικής αναπτύξεως , με τις φημισμένες συντεχνίες της και εισχώρησε στο ευρωπαϊκό εμπόριο χωρίς κρατική στήριξη ή επιδοτήσεις, αλλά με την συνέπει...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ: ΟΡΝΙΘΕΣ
«Να ΄μουν πουλί να πέταγα, να πήγαινα τ΄αψηλού» «Να ζούσα αχ αμέριμνος πώς ζούνε τα πουλιά» «Πουλάκια μου, πουλιά γλυκά, που ελεύθερα πετάτε!...»...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ: ΒΑΤΡΑΧΟΙ
Στις αγωνιώδεις μέρες του χειμώνα του 406-5 ο Αριστοφάνης πολύ σοφά αποφάσισε ότι στους Αθηναίους θα άρεσε περισσότερο ένα θεατρικό έργο που θα τους μετέφερε για λίγο μακριά από την Αθήνα, κατευθείαν σε χώρους φανταστικούς. Ήδη από το 414, στη διάρκεια της Σικελικής εκστρατείας, οι Όρνιθές του είχαν παρασύρει το κοινό στον ουρανό, στη χώρα των πουλιών, τη Νεφελοκοκκυγία. Τώρα στους Βατράχους οδηγεί τους θεατές κάτω από τη γη, στον Άδη... (W. B. STANFORD, Αριστοφάνους Βάτραχοι, Μετ. Μάριος Μπλέτας, από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΒΥΚΟΣ, ΞΕΝΟΦΑΝΗΣ, ΙΠΠΩΝΑΞ, ΦΩΚΥΛΙΔΗΣ
Λυρική ποίηση ονομάζεται γενικά στην αρχαιότητα η ποίηση που είναι καμωμένη για να τραγουδιέται με συνοδεία λύρας ή και άλλων οργάνων (αυλός, κιθάρα) ή και χωρίς όργανο ή, τέλος, να τραγουδιέται και να χορεύεται, κατά περίσταση. Είτε ως μονωδία είτε ως χορικό άσμα, η λυρική ποίηση συνδέεται με τη μουσική, με τη μελωδία, με το τραγούδι και με το χορό, δεν είναι απλή εκφώνηση ή απαγγελία. Οι ρίζες της λυρικής ποίησης χάνονται μέσα στο χρόνο. (. . .) Η λυρική ποίηση είναι η πιο σημαντική μαρτυρία που έχουμε για τους αιώνες 7ο και 6ο, δηλαδή α...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΩΔΕΚΑΤΗ ΝΥΧΤΑ
Ο τίτλος «Δωδέκατη Νύχτα» αναφέρεται στο χειμερινό ηλιοστάσιο, όπως το «Όνειρο Μεσοκαλοκαιριάτικης Νύχτας» στο καλοκαιρινό. Κι όπως στο «Όνειρο» έχουμε τον Στημόνι με τους μαστόρους, εδώ έχουμε τους κωμικούς: τον Φέστα τον τρελό, τον Φάβα, τον Μαλβόλιο, τον κυρ Αντρέα, τον κυρ Τόμπη, τύπους παρμένους από την κομέντια ντελ άρτε, αλλά ο πλούτος με τον οποίο τους έχει μοιράνει η μεγαλοφυΐα του ποιητή, τους κάνει μόλις από μακριά να θυμίζουν την καταγωγή τους. (Από την παρουσίαση της έκδοσης)...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΕΡΡΙΚΟΣ Ο Η'
Θα τη λατρεύουν και θα τη φοβούνται οι δικοί της θα την ευλογούν οι εχθροί της θα τρέμουν σαν στάρι στο χωράφι που το δέρνει μπόρα και θα κρεμάνε τα κεφάλια τους με θλίψη μαζί της το καλό θ' αυξαίνει. Στις ημέρες της κάθε άνθρωπος θα τρώει με ασφάλεια το ψωμί του κάτω απ' το κλήμα του που φύτεψε ο ίδιος και θα τραγουδάει χαρούμενα τραγούδια της ειρήνης σ' όλη τη γειτονιά του. Θα γνωρίσουν τον Θεό αληθινά και οι ολόγυρα απ' αυτήν θα διαβάζουν τους τέλειους τρόπους της τιμής κι απ' αυτούς θ' αξιώνουν την ανωτερότητά τους, όχι από αίμα. (...
Διαβάστε περισσότερα...

ΗΣΙΟΔΟΣ: ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΗΜΕΡΑΙ
[...] Το ποίημα αυτό έχει οχτακόσιους είκοσι στίχους δαχτυλικούς εξάμετρους και την ίδια γλώσσα με τα ομηρικά ποιήματα, με κάπως περισσότερα αιολικά και δωρικά ακόμα στοιχεία. Κατά τ' άλλα το ποίημα αυτό δεν έχει τίποτα το κοινό με τα Ομηρικά. Εδώ περνάμε σ' άλλην εποχή, αλλιώτικην από την εποχή των γενών και των αρμάτων. Εδώ έχομε την πόλη με τους άρχοντες και τους πολίτες της, με τη γη μοιρασμένη σε κλήρους ιδιόχτητους, και -συνέπεια ιδιοχτησίας- νόμους και δικαστήρια και στρεψοδικίες κι ιδεολογική τάση προς τον μονοθεϊσμό. Το δίκιο δεν ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΙΣΧΥΛΟΣ : ΕΥΜΕΝΙΔΕΣ
Εδώ ο Αισχύλος συνδυάζει σε ένα σκηνικό σύμπλεγμα και τους δυο παράγοντες της τραγικής περιπέτειας του οίκου των Ατρειδών: τον ανθρώπινο και το θεϊκό. Ο συνδυασμός επιτυγχάνεται με την οπτική αντιπαράθεση των αντίστοιχων συνόλων: απέναντι στις δαιμονικές διώκτριες στέκει ο θνητός Ορέστης στο δικαστήριο των θνητών ενόρκων προεδρεύει η θεά Αθηνά. Σ' αυτούς τους αντιθετικούς συνδυασμούς αναπαράγονται και το αρχικό αδιέξοδο και η τελική άρση του. Ο Ορέστης, τρίτος κρίκος στην αλυσίδα μιας ανανεούμενης καταστροφής, ανάγει τον προβληματισμό του...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΤΙΓΟΝΗ
Η "Αντιγόνη" θίγει θεμελιώδη προβλήματα της ανθρώπινης ζωής και η εξέλιξη απ' το πρωταρχικό θέμα (της απαγόρευσης της ταφής του Πολυνείκη) είναι φυσική και επιπλέον αναπόφευκτη. Την ταφή του Πολυνείκη απαιτούν οι θεοί και την απαγορεύει ένας άνθρωπος. Η Αντιγόνη που υπερασπίζεται τους θεϊκούς θεσμούς, έχει τους δικούς της λόγους και τη δική της ψυχοσύνθεση, όπως ακριβώς ο Κρέων, που αντιτίθεται σ' αυτήν, έχει τους δικούς του. Ο καθένας αντιπροσωπεύει και μια διαφορετική άποψη κι ο καθένα είναι μια ανθρώπινη ύπαρξη. Ο καθένας επικαλείται τη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑΣΩ
Το διήγημα "Τασώ" είναι από τα καλύτερα έργα του Κ. Χατζόπουλου. Αφιερωμένο στον Ψυχάρη, πρωτοδημοσιεύτηκε σε συνέχειες στο "Νουμά" το 1910. Το θέμα του έχει να κάνει με τη γυναίκα και τη μοίρα της, με τις κοινωνικές διαφορές, με τον έρωτα. Η ομώνυμη ηρωίδα του διηγήματος, όμορφη και δυναμική αλλά φτωχή νέα, ερωτεύεται ένα νέο από τις πρώτες οικογένειες του χωριού, γιατρό, που κι αυτός την επιθυμεί. Τα προβλήματα αυτής της αδιέξοδης σχέσης αφηγείται αργότερα στην παρέα του ο ίδιος ο γιατρός, "μια βραδιά που η κουβέντα γύρισε στις γυναίκες...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΗΜΩΝΙΔΗΣ, ΑΛΚΜΑΝ, ΜΙΜΝΕΡΜΟΣ
Μέσα από το αξεδιάλυτο πλέγμα ονομάτων και χρονολογιών, που αποτελούν την πρώιμη ιστορία της εξέλιξης της μουσικής, στη Σπάρτη αναδύεται μια ποιητική μορφή. Ο Αλκμάν, ο πρώτος Έλληνας χορικός ποιητής, από το έργο του οποίου μας έχει σωθεί κάτι σίγουρο, συμψηφίζει στο πρόσωπό του τόσο τις ποικίλες δραστηριότητες που συνέργησαν για τη δημιουργία της λυρικής ποίησης όσο και τις ανάμεικτες επιρροές που συνέκλιναν για τη δημιουργία του σπαρτιατικού "κόσμου" κατά τον 7ο π.Χ. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΤΗΣ ΑΝΕΜΗΣ
«...Μια φορά κι έναν καιρό, πριν έρθετε στον κόσμο εσείς, ούτε κι εγώ, πριν γίνει θέατρο, εδώ που 'τανε χωράφι, πριν βγούνε τα ποδήλατα και οι φωνογράφοι, πριν ανακατωθούνε εδώ από κάθε μέρος μάγκες, καουμπόηδες, σαλταδόροι, καμπαλέρος, πριν γίνει νεροχύτης ο Ιλισός και βάλει η Αθήνα μαρμαροκορόνα στο κεφάλι, τότε που οι Αθηναίοι ήσαν ακόμη ζούδια και χόρευαν σουρτό με κλέφτικα τραγούδια, που τρέμαν απ'τον ίσκιο τους οι κακομοίροι και τον ήλιον τον νόμιζαν κεφαλοτύρι, τότε έχουν γίνει κι όσα απόψε εδώ θα ιδείτε». (Από την παρουσίαση στο οπ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ: ΟΡΕΣΤΗΣ
Ο Ευριπίδης παραβαίνει όλους σχεδόν τους αριστοτελικούς κανόνες για την τραγωδία. Η «Εκάβη», η «Άλκηστις», ο «Ηρακλής» έχουν απλή συνειρμική σύνδεση οι «Φοίνισσες», οι «Τρωάδες», η «Ανδρομάχη», ο «Ορέστης», οι «Ικέτιδες», οι «Ηρακλείδαι», η «Ελένη» έχουν δυο ή περισσότερα όχι εντελώς συναρτημένα θέματα. Η «Άλκηστις», ο «Ίων», η «Ιφιγένεια εν Ταύροις», ο «Ορέστης», η «Ηλέκτρα» λήγουν ευχάριστα. Η «Άλκηστις», η «Ελένη», ο «Ιών» κ.α. έχουν κωμικά στοιχεία. Με όλες αυτές τις εξαιρέσεις, ο Ευριπίδης ήταν για τον Αριστοτέλη τον ίδιο ο τραγικότα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ : ΤΡΩΑΔΕΣ
Η τραγωδία αυτή ανήκει στο ιδιαίτερο εκείνο είδος, που ο Αριστοτέλης ονόμασε "επεισοδιώδεις". Κάθε περιστατικό δηλαδή δεν προβάλλει ως γενετική αιτία ενός άλλου περιστατικού, και τούτο ενός τρίτου κτλ., αλλά όλα τα περιστατικά ξεφυτρώνουν το ένα μετά το άλλο από την ίδια τη θέληση των περιστάσεων και στέκονται παράλληλα, ενώ από το άλλο μέρος το καθένα υψώνεται εσωτερικά και αποκτά το δικό του ύψος. Υπάρχει, δηλαδή, μια ιδιόρρυθμη παρατακτική αρχιτεκτονική. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...