ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΛΗΡ
Ο Ληρ με την απόφασή του να ξεντυθεί την απολυταρχική εξουσία του - χωρίς ανάγκη κι αρρώστια- μόνο επειδή έχει μπει στα χρόνια, έχει προχωρίσει πολύ πιο πέρα από καθέναν που έχει βρεθεί στην κορυφή της εξουσίας. Και η στιγμή που ζητάει από τις κόρες του να του ειπούν πόσο τον αγαπούν είναι μια πολύ ανθρώπινη στιγμή. Σαν να ζητάει μια εγγύηση, ένα στήριγμα για όταν δε θα ΄χει πια εξουσία, για να περάσει από την εξουσία στη μη εξουσία και να μην κακοπάθει. (Από την παρουσίαση της έκδοσης)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΤΙΝΑΣ ΠΑΞΙΝΟΥ, ΑΛΕΞΗ ΜΙΝΩΤΗ ΠΟΛΥΧΡΟΝΟΣ ΠΗΓΑΙΜΟΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΙΘΑΚΗ
Το αρχείο Παξινού-Μινωτή παραχωρήθηκε στην Εταιρεία Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου (Ε.Λ.Ι.Α.) από τον Αλέξη Μινωτή το 1984. Το καλοκαίρι του 1986 μου ανατέθηκε η ταξινόμηση, επεξεργασία και καταλογογράφηση του αρχείου των δύο ηθοποιών. Η ενασχόληση με την ταξινόμηση του αρχειακού υλικού μου έδωσε τη δυνατότητα να παρακολουθήσω την τροχιά που διέγραφαν δύο από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες στο νεοελληνικό Θέατρο. Τα χαρτιά ζωντάνευαν μνήμες ολόκληρης ζωής και συγχρόνως πτυχές της ιστορίας του τόπου μας. Διάβαζα και ταξινομού...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΙΔΙΚΑ ΑΦΗΓΗΜΑΤΑ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Εν γένει, η παιδική ηλικία, η παιδική αφέλεια και προοπτική, το παιδί ως ήρωας και ως αφηγητής, είναι θέματα που σχετίζονται άμεσα με το έργο του Βιζυηνού. Μιλώντας με ψυχολογικούς όρους θα λέγαμε ότι οι τραυματικές εμπειρίες της παιδικής του ηλικίας αύξησαν την ενυπάρχουσα ευαισθησία του και τόνισαν τη διάθεσή του να αναπληρώσει όσες χαρές αυτός ως παιδί δεν είχε γευθεί, με τη χαρά της συγγραφικής δημιουργίας για τα παιδιά, κατά κάποιο τρόπο παίζοντας με τα παιδιά και διδάσκοντάς τα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΙΣΧΥΛΟΣ : ΧΟΗΦΟΡΟΙ
Η κίνηση στις "Χοηφόρες" είναι διαφορετική. Εξαρτάται από τις εναλλασσόμενες αντιθέσεις της διάθεσης, στις οποίες ο χορός παίζει τον πρωταρχικό ρόλο. Όταν η Ηλέκτρα είναι απελπισμένη, ο χορός υπαγορεύει μια ευχή για εκδίκηση. Όταν ο Ορέστης ύστερα από χρόνων απουσία αγκαλιάζει την αδελφή του, ο χορός υπενθυμίζει την πατρική κληρονομία του. όταν ο Ορέστης και η Ηλέκτρα μοιρολογούν δίπλα στον τάφο του πατέρα τους, ο χορός ξεφωνίζει ζητώντας αίμα. Όταν αυτοί στρέφονται προς μια ανελέητη εκδίκηση, ο χορός θρηνεί για την κατάρα του Ατρέα. . ....
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΙΣΧΥΛΟΣ: ΙΚΕΤΙΔΕΣ
Ο Ευριπίδης υπερασπίζεται και εδώ την ηθική και την πολιτική της δημοκρατικής του πατρίδας, στις ταραγμένες και επικίνδυνες μέρες της. Άλλη μια προσπάθεια του Ευριπίδη να κάνει τον θεωρητικό και τον πολιτικό του λόγο θέατρο και τέχνη. (Από την παρουσίαση της έκδοσης)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΜΛΕΤ
Ο "Άμλετ" είναι το ανώτερο δημιούργημα που έδωσε η τέχνη του Σαίξπηρ και η εποχή της Αναγέννησης. Ο ήρωας τούτος είναι σα σεισμογράφος που παθαίνεται με όλα και υποφέρει απ όλα. Είναι ένας γίγαντας της σκέψης. Η τραγωδία του είναι η τραγωδία του σκεπτόμενου ανθρώπου. Το ταξίδι μαζί του είναι σαν να διαπλέεις το χάος. Τούτος ο ξεχωριστός ήρωας, που λέει πως του ΄λαχε να "διορθώσει τον ξετροχιασμένον καιρό" δε βρίσκεται αντιμέτωπος με το κοινό έγκλημα, παρά έρχεται αντιμέτωπος με την ίδια την εγκληματική εξουσία, πηγή και αφετηρία κάθε εγκ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ: ΘΕΣΜΟΦΟΡΙΑΖΟΥΣΑΙ
Αν ο Ευριπίδης δεν είχε εκφραστεί «περιφρονητικά» για τις γυναίκες, τότε ο Αριστοφάνης σε ποιανού στόμα θα ΄βαζε τα «αντιφεμινιστικά» του; Τώρα τα βάζει στο στόμα του Ευριπίδη και κοροϊδεύει τις γυναίκες κοροϊδεύοντας κι αυτόν. (Από την παρουσίαση της έκδοσης)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΚΟΠΕΛΟΥ ΛΑΛΟΝ ΥΔΩΡ
... Σωστή αποκάλυψη -σαν ήρθα στην Αθήνα να σπουδάσω- το μάθημα της "Γλωσσολογίας", καθώς ήρθε να ρίξει φως στα σκοτάδια, δίνοντας απάντηση στις συσσωρευμένες γλωσσικές απορίες μου. Στο μάθημα αυτό οι δάσκαλοι μας οι σοφοί -πούπουλο ας είναι το χώμα που τους σκέπασε- μας μίλησαν για γλώσσες, διαλέκτους και ιδιώματα πανάρχαια και για τα υφαντήρια όπου υφαίνονταν τα υλικά τους. Μας είπαν ακόμα για το μεγάλο δέντρο της Ινδοευρωπαϊκής γλώσσας -κλωνάρι του οποίου είναι η Αρχαία Ελληνική με παρακλάδια τις διαλέκτους της- και για την εξέλιξη της ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ: ΙΚΕΤΙΔΕΣ
Η ευτυχία, σ' αυτό το έργο, φτάνει να εξαρτάται από την αποφυγή ή μη του πολέμου. Αν κάποιος μπει στη διαδικασία του πολέμου, τότε ο κύκλος είναι αναπόφευκτος σε κάποιο σημείο θα χάσει. Στις «Ικέτιδες», παρ' όλο που ο πόλεμος έγινε για να διατηρηθεί η θεία και η ανθρώπινη δικαιοσύνη, όταν το έργο τελειώνει, αυτό που μένει ζωντανό στα μάτια μας δεν είναι η δόξα (της νίκης), αλλά η μιζέρια των ανθρώπων που υπήρξαν θύματα του πολέμου. Ο Ευριπίδης απευθυνόταν όχι μόνο στην Αθήνα, αλλά και σε όλους όσους δελέαζε η ιδέα του πολέμου. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΡΩΜΑΙΟΣ ΚΑΙ ΙΟΥΛΙΕΤΑ
Στο έργο τούτο δε βλέπουμε νέους και ηλικιωμένους, παρά ανθρώπους με το νέο πνεύμα κι ανθρώπους με το παλιό. Ο Τυβάλδος λ.χ. είναι νέος, αλλά με το παλιό πνεύμα. Οι άνθρωποι μ' αυτό το παλιό πνεύμα, άντρες και γυναίκες, ηλικιωμένοι και νέοι, φέρνονται με τυραννικό φανατισμό και τα ζητήματά τους τα λύνουν μόνοι τους με το σπαθί τους κι ούτε ξέρουν άλλους νόμους κι άλλο δίκιο: όλη τους η αγωγή και η κοσμοθεωρία τους είναι να κάνουν το δικό τους. Όλα και όλοι να υποταχτούν στο αυταρχικό τους έτσι θέλω. Γι' αυτό κι ο αγώνας των πρωταγωνιστών, ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ: ΗΛΕΚΤΡΑ
Εξαναγκασμένη σ' έναν φτωχό γάμο, η Ηλέκτρα του Ευριπίδη τον κάνει κοινό θέαμα και τον εμφανίζει σαν κατάσταση δουλείας. Όχι μόνο είναι δυστυχισμένη, γιατί θεωρεί τον εαυτό της δυστυχή, όπως η ηρωίδα του Σοφοκλή, αλλά και χαίρεται να βλέπει τους άλλους να τη θεωρούν δυστυχή. Δείχνει την ντροπή της ονειδίζοντας έτσι τη μητέρα της, τον αδελφό της, ανθρώπους και θεούς. Η θεαματική σκλαβιά της είναι ήδη μια μορφή εξέγερσης. Αν ο Απόλλωνας είναι η θεία κινητήρια δύναμη της μητροκτονίας, η Ηλέκτρα είναι η ανθρώπινη. Ωθείται από το μίσος, μίσος π...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΩΑΝΝΟΥ ΚΑΝΤΑΚΟΥΖΗΝΟΥ: ΙΣΤΟΡΙΩΝ ΒΙΒΛΙΑ Δ' (ΤΡΙΤΟΜΟ)
Στην τρίτομη αυτή έκδοση παρουσιάζεται, σε επιμελημένη φωτοανατύπωση, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, η προ πολλού εξαντλημένη και δυσεύρετη, στη σειρά των Βυζαντινών Ιστορικών της Βόννης δημοσιευμένη (1828-1832, τόμοι 1-3), Ιστορία του βυζαντινού αυτοκράτορα Ιωάννη ς΄ Καντακουζηνού, μετέπειτα μοναχού Ιωάσαφ. (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ: ΙΣΤΟΡΙΑΙ (ΟΚΤΑΤΟΜΗ - ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Ο Θουκυδίδης, ο μεγαλύτερος των Ιστορικών του Αρχαίου Ελληνικού κόσμου, που η θετικότητα του τού χάρισε τον τίτλο της μεγαλοφυΐας της αντικειμενικότητας, είναι ο πρώτος που έκανε την ιστορία πραγματική επιστήμη. Με την επιστημονική του στάση απέναντι στην ιστορική πραγματικότητα προσπαθεί να δώσει την πλήρη βεβαιότητα, το "σαφές", όπως το ονομάζει ο ίδιος. Και αυτήν τη βεβαιότητα την εξασφαλίζει με τη συγκεκριμένη "αυτοψία" των σύγχρονών του γεγονότων ή με τη μαρτυρία εκείνων που έλαβαν μέρος σ' αυτά τα ίδια τα γεγονότα. Για τα γεγονότα το...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΤΑΞΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΣΤΗ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Είναι αυτονόητο ότι σκοπός και του δεύτερου μέρους του παρόντος έργου παραμένει πάντα ο ίδιος: να εξετάσουμε την πορεία των ταξικών αγώνων στην εποχή του καπιταλισμού, πάντα κάτω από το πρίσμα της δυναμικότητας που χαρακτηρίζει την ιστορική εξελικτική διαδικασία. Και με την περίοδο που εξετάζεται εδώ, δηλαδή από την ηρωική πτώση της Κομούνας του Παρισιού ίσαμε τα τέλη του 1923, όταν ύστερα από κοσμοϊστορικά γεγονότα που σχετίζονται τόσο με το πέρασμα του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος σε νέα ποιότητα, όσο και με την ανάλογη νέα ποιότ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΑ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ο Βασίλης Ρώτας ήταν αυτό που ο ίδιος γράφει για τον Σαίξπηρ: ΄΄Μάστορης στη δουλειά του και δάσκαλος στην κοινωνία του΄΄. Προσωπικότητα αυτοδύναμη που δε χρωστάει την ύπαρξή του σε κόμμα, κύκλωμα, μηχανισμό ή μόδα του καιρού. Αγωνιστής της ελευθερίας και θερμός υπερασπιστής της λαϊκής μας γλώσσας, ο Βασίλης Ρώτας έμεινε σ΄όλη του τη ζωή ένας ταμένος του θεάτρου. Ελευθερία, Θέατρο και Γλώσσα ήταν για το Β. Ρ. απαραίτητη προϋπόθεση για την παιδεία και την προκοπή ενός λαού, για την πολιτιστική συνέχεια ενός έθνους. Το βιβλίο τούτο, μέρος μό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΑ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ο Βασίλης Ρώτας ήταν αυτό που ο ίδιος γράφει για τον Σαίξπηρ: ΄΄Μάστορης στη δουλειά του και δάσκαλος στην κοινωνία του΄΄. Προσωπικότητα αυτοδύναμη που δε χρωστάει την ύπαρξή του σε κόμμα, κύκλωμα, μηχανισμό ή μόδα του καιρού. Αγωνιστής της ελευθερίας και θερμός υπερασπιστής της λαϊκής μας γλώσσας, ο Βασίλης Ρώτας έμεινε σ΄όλη του τη ζωή ένας ταμένος του θεάτρου. Ελευθερία, Θέατρο και Γλώσσα ήταν για το Β. Ρ. απαραίτητη προϋπόθεση για την παιδεία και την προκοπή ενός λαού, για την πολιτιστική συνέχεια ενός έθνους. Το βιβλίο τούτο, μέρος μό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΙΗΜΑΤΑ
«Σε μένα 'χει προσπέσει, όπως σε σένα τώρα εγώ, κι ο άγριος πολεμόθεος που ποτέ - τι φόβος τρόμος! - δεν έχει σκύψει ο σβέρκος του ο νευρώδης σε ομαλό και βγαίνει πάντα νικητής σ' όποιον αγώνα κι όμως αιχμάλωτος και σκλάβος μου με ικέτευε γι' αυτό που δίχως συ να το ζητάς σου το προσφέρω εγώ. Κρέμασε δόρυ, κράνος του αδάμαστο κι ασπίδα χωράτευε και χλεύαζε με σκέρτσα λιγωμένα. Το άγριο ταμπούρλο του και τη σημαία την κόκκινή του: την αγκαλιά μου είχε ομαλό, το στρώμα μου σκηνή του. Έτσι τον παντοκράτη αυτόν τον κυβερνούσα εγώ μ' άλυσο από ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΙΚΑ (ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Το βιβλίο "Καραγκιόζικα Δ'" (τελευταίο) περιέχει δώδεκα σκηνές, με πρώτη "Τον ανασχηματισμό της Κυβερνήσεως" και τελευταία "Το καθαρτήριον ή λαϊκόν δικαστήριον". "Ξέρω, αν περισσέψουν υπουργοί θα κάνουν κι άλλα υπουργεία, κι αν περισσέψουν υπουργεία θα κάμουν κι άλλους υπουργούς", σχολιάζει ο Καραγκιόζης βλέποντάς τους όλους -τον Χατζηαβάτη, τον Ομορφονιό, τον Χαχαμίκο, τον Σταύρακα, τον Ψείρα, τον Ψώρα, τον Λέρα, τον Μάπα, τον Φάπα, τον Κασίδη, τον Μπαλωμένο, τον Αμπάλωτο- να σπρώχνονται να μπουν στον... ανασχηματισμό και να γίνουν υπουργ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΚΜΠΕΘ
Κανένα ναρκωτικό δε μεθάει τόσο το άτομο, δεν προκαλεί τόση ευφορία μέσα του, μεγαλώνοντάς το απεριόριστα κι ασυγκράτητα, όσο η εξουσία. Κι είμαστε σ' εποχή που η κατάχτηση της εξουσίας έλκει κάθε φαντασμένο θερμοκέφαλο. Το έργο τούτο φαίνεται σαν παράλογο κι απόκοτο παιχνίδι του πόθου για την εξουσία, που καταντάει η πιο μαύρη απελπισία μέσα στην πιο έρημη, σκοτεινή κι απαίσια νύχτα. Την τραγωδία «Μακμπέθ», που για θέμα του έχει «το κυρίαρχο θέμα» όπως αποκαλεί το θέμα της ΕΞΟΥΣΙΑΣ ο ποιητής, γράφτηκε κατά πάσα πιθανότητα το 1605-6. (Από ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΟΦΟΚΛΗΣ: ΦΙΛΟΚΤΗΤΗΣ
Η τραγική δράσις του «Φιλοκτήτου» και η κατ' Αριστοτέλη «των πραγμάτων σύστασις» εις το δράμα τούτο συνάπτεται με τρία επιμέρους προβλήματα του αττικού βίου του 5ου αιώνος π.Χ. Τα τρία αυτά προβλήματα είναι: πρώτον το ηθικοκοινωνικόν, όπερ εις το προκείμενον δράμα έχει κέντρον την πρώτην τραγικήν μορφήν του έργου, τον Φιλοκτήτην, δεύτερον το ηθικοπολιτικόν, το συγκεντρούμενον περί το πρόσωπον του Οδυσσέως, και τρίτον το παιδαγωγικόν, του οποίου φορεύς είναι η Δευτέρα τραγική μορφή του έργου, ο έφηβος Νεοπτόλεμος. Έκαστον δηλαδή από τα τρία...
Διαβάστε περισσότερα...