ΕΡΜΗΣ

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΠΙΑΤΣΑΣ
[...] «Ο υπόκοσμος, μια και κινείται έξω από το νόμο, έχει νόμους δικούς του και έθιμα δικά του. Απαιτεί και αυτός έναν αλληλοσεβασμό δικαιωμάτων για τη συνύπαρξη, και ακριβώς η καταπάτηση αυτών των δικαιωμάτων, των νόμων του δηλαδή, δημιουργεί τις εσωτερικές του προστριβές, που καταλήγουν να στείλουν στη φυλακή τα μέλη του. Η γλώσσα του όμως υπάρχει. [...] Η σειρά των κομματιών που περιγράφει τις αληθινές ιστορίες του, θα γράφεται στη δική του αληθινή γλώσσα. Είναι απαραίτητο, ακόμη κι αν ξινίσουν λίγο οι συντηρητικοί. Που, επιτέλους, δ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΤΟΧΗΣ
Πρόκειται για εντελώς άγνωστες και συγκλονιστικές φωτογραφίες της ιστορίας της πατρίδας μας, που ανακάλυψε, θαμμένες στα γερμανικά κρατικά αρχεία, ο ανταποκριτής μας στη Βόνη, Βάσος Μαθιόπουλος. Οι φωτογραφίες αυτές έχουν παρθεί από Γερμανούς φωτορεπόρτερ, που ακολουθούσαν, σε διατεταγμένη υπηρεσία, τις γερμανικές δυνάμεις εισβολής ή υπηρετούσαν τις αρχές κατοχής. Σχεδόν καμία δεν έχει δημοσιευτεί στη Γερμανία, και στην Ελλάδα είναι τελείως άγνωστες. Η αξία του φωτογραφικού αυτού υλικού είναι παμμεγίστη για την ιστορία του τόπου μας. (ΑΠΟ ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΜΕΝΙΖΟΝΤΑΣ
Στην έκδοση αυτή παρουσιάζονται οι ανέκδοτες ταξιδιωτικές εντυπώσεις της Χριστιάνας Λυτ που αναφέρονται στον ελληνικό χώρο και κυρίως στην περιοχή του Αιγαίου. Έχουν συνταχθεί στη δανική γλώσσα σε πέντε τετράδια και βρίσκονται σήμερα στα αταξινόμητα χειρόγραφα στο τμήμα χειρογράφων της Βασιλικής Βιβλιοθήκης στην Κοπεγχάγη. Η Χριστιάνα (Christiane Luth) έφτασε στην Αθήνα το Σεπτέμβριο του 1839 μαζί με το σύζυγό της, το γερμανό θεολόγο και διδάκτορα της φιλοσοφίας Asmus Heinrich Friedrich Luth, προσωπικό ιερέα της βασίλισσας Αμαλίας. (. . .)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ: ΘΕΟΤΟΚΑΣ - ΣΕΦΕΡΗΣ (1930-1966)
Μου κάνει εντύπωση το γεγονός ότι, απ' όλους τους μελετητές που καταπιάστηκαν, ως σήμερα, με το έργο του Γιώργου Σεφέρη, κανείς, απολύτως κανείς δεν φαίνεται να σκέφτηκε το πολυσήμαντο θέμα "πατέρας". Έχω μπροστά μου το πελώριο τιμητικό αφιέρωμα "Για τον Σεφέρη". Κοιτάζω το ευρετήριο των κυρίων ονομάτων που περιέχονται στις μελέτες και τα άρθρα του τόμου. Ο καθηγητής Στυλιανός Σεφεριάδης δεν μνημονεύεται πουθενά. Ωστόσο, η επιρροή του πατέρα - θετική και αρνητική - στο σχηματισμό ενός συγγραφέα είναι πάντα θέμα ουσιαστικό από λογής απόψεις...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΔΙΓΕΝΗΣ ΑΚΡΙΤΗΣ
Παρουσιάζομε σήμερα σε κριτική έκδοση το βυζαντινό έμμετρο κείμενο "Βασίλειος Διγενής Ακρίτης" που σώζεται σε χειρόγραφο του ΙΕ' αι. στη βιβλιοθήκη του Εσκοριάλ, στην Ισπανία. Το κείμενο αυτό είχε παλαιότερα εκδοθή, με πολλά παραναγνώσματα και παρανοήσεις και χωρίς καμιά προσπάθεια αποκαταστάσεως, από τον Ολλανδό φιλόλογο D. C. Hesseling, και, αργότερα, από τον Έλληνα ερασιτέχνη Π. Καλονάρο. Ο δεύτερος εισήγαγε σποραδικά διορθώσεις, άλλες σωστές και άλλες λανθασμένες επιχείρησε επίσης ορισμένες τολμηρές αλλαγές, ενώ κατά κανόνα, όπως εύστ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΚΡΑΤΟΣ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Το βιβλίο φιλοδοξεί να παρουσιάσει στον αναγνώστη το Βυζαντινό Κράτος από όλες τις πλευρές: Εσωτερική ιστορία, κρατική δηλαδή οργάνωση και κοινωνική δόμηση και εξωτερική, πολιτική ιστορία, μέσα στα πλαίσια της οποίας διαμορφώθηκε η πρώτη. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΚΘΕΣΙΣ ΑΝΑΚΡΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ ΤΟΝ ΑΥΓΟΥΣΤΟ 1922
Η Ανακριτική Επιτροπή Επιχειρήσεων Μ. Ασίας συγκροτήθηκε τον Φεβρουάριο του 1923 (Άρ. 1134/15.2.23 απόφαση της Επαναστάσεως 1922) με σκοπό να ενεργήση διοικητικές ανακρίσεις για τα γεγονότα της δεύτερης περιόδου της Μικρασιατικής εκστρατείας, δηλαδή από την 1η Νοεμβρίου 1920 ως την καταστροφή. Η Επιτροπή έλαβε την εντολή να υποβάλη, μετά την έρευνα της κάθε φάσεως χωριστά, λεπτομερή έκθεση των πολεμικών επιχειρήσεων, αρχίζοντας τις εργασίες της από την τελευταία και σπουδαιότερη φάση, δηλαδή τις επιχειρήσεις Αυγούστου 1922. (. . .) (ΑΠΟ ΤΗ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΡΕΛΟΣ ΙΓΝΑΤΗΣ: ΟΙ ΩΡΕΣ ΤΗΣ "ΚΥΡΙΑΣ ΕΡΣΗΣ"
Το μικρό αυτό βιβλίο απαρτίζεται από δυο κεφάλαια. Ένα δοκίμιο για το βιβλίο του Ν.Γ.Π., γραμμένο από ένα τρίτο ψευδώνυμο πρόσωπο, τον Ιγνάτη Τρελό. Αυτός ο Ιγνάτης μου χρειαζότανε για δυο λόγους: ήθελα η εργασία αυτή να κριθεί, στην αρχή τουλάχιστο, χωρίς τους συνειρμούς που θα δημιουργούσε το πρόσωπό μου, και έτσι να κριθώ από ανθρώπους μακριά από μένα, εννοώ στην ηλικία. Παρακινήθηκα σ' αυτή την προσπάθεια από τη γνώμη που έχω ότι κάποιος πρέπει να γράψει εν πλάτει για τον κ. Πεντζίκη. Όχι πως είμαι ο περισσότερο κατάλληλος. Αλλά καλύτε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΙΑ ΔΑΝΕΖΑ ΣΤΗΝ ΑΥΛΗ ΤΟΥ ΟΘΩΝΑ
Το Σημειωματάριο κι ένα μέρος της αλληλογραφίας μιας Δανέζας, που έμεινε στην Αθήνα στα χρόνια του Όθωνα, αποτελούν μια ακόμα μαρτυρία για την εποχή που θεμελιωνόταν η νεότερη Ελλάδα. Τ' όνομά της, Χριστιάνα Λύτ (Christiane Luth), ήταν άγνωστο στον τόπο μας πριν από την πρώτη ελληνική έκδοση, γιατί δυο βιβλία με τις εντυπώσεις της από την Ελλάδα είχαν τυπωθεί μόνο στη δανέζικη γλώσσα. Με τούτη την έκδοση θέλουμε να της δώσουμε μια θέση μέσα στο χώρο όπου ανήκει ουσιαστικά: την πολυτάραχη εκείνη περίοδο που ακολούθησε τα πρώτα χρόνια της ελ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΤΟΥ 1847-1848
Η Χριστιάνα Λύτ γεννήθηκε στην Δανία το 1817. Στήν Αθήνα εγκαταστάθηκε το 1839 ακολουθώντας τον γερμανό σύζυγό της, τον θεολόγο Λύτ, ό οποίος είχε διοριστεί προσωπικός Ιερέας της βασίλισσας Αμαλίας. Το ζεύγος έμεινε στην Αθήνα 18 χρόνια καί στο διάστημα αυτό ή Χριστιάνα κρατούσε σημειώσεις καί ημερολόγιο από την καθημερινή ζωή της οικογένειας στην πρωτεύουσα καί από τα ταξίδια της στον ελληνικό χώρο. Το πρώτο μέρος του ημερολογίου της με τις προσωπικές σημειώσεις καί γράμματα από ταξίδια της στον ελληνικό χώρο, πού καλύπτουν την περίοδο 18...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΡΕΛΛΗ: ΠΟΙΗΜΑΤΑ
Η Ζωή Καρέλλη την περιεκτικότερη ίσως ποιητική της συλλογή την τιτλοφόρησε Αντιθέσεις κι αυτό δεν είναι διόλου τυχαίο. Η ποίηση της, ριζικά και ριζοσπαστικά γυναικεία (όχι, "θηλυκή"), προκλητικά δύσκολη αλλά και, τελικά, γενναιόδωρη, αρθρώνεται πάνω σ' εκείνα που μάθαμε να τα σκεφτόμαστε ως "αντιτιθέμενα άκρα". Κάτι περισσότερο: το ποιητικό αυτό σώμα κατόρθωσε να αποδεχτεί και να αφομοιώσει τις αντιθέσεις. Έτσι που ο επίμονος αναγνώστης της Καρέλλη να φτάνει, μέσα από μια διαδικασία ολοκλήρωσης, να αγαπάει με πάθος και να εκτιμά εξίσου πρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΣΟ ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΕΙΝΑΙ Η ΑΘΗΝΑΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΣΗΜΕΡΑ;
Είναι δύσκολο να είσαι νέος σήμερα. Να πιστεύεις σε έναν κόσμο και σε μία κοινωνία όπου η λέξη "κρίση" ακούγεται πιο συχνά από ποτέ άλλοτε. Τι να κάνουμε; Μια επανάσταση; Να σηκώσουμε τα χέρια ψηλά; Όχι. Πρέπει να ξανασμίξουμε με την αρχή της δημοκρατίας μας καθαυτή, να ξαναβρούμε το θάρρος των πρώτων της βημάτων, ώστε να ανακάμψει η κοινωνία που σήμερα νοσεί. Το βιβλίο αυτό είναι ένας διάλογος μεταξύ δύο γενεών. Η Jacqueline de Romilly, η διάσημη ελληνίστρια προσφέρει σε έναν νέο άνθρωπο χρήσιμες απαντήσεις. Οι συνομιλίες αυτές επιχειρούν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΕΜΟΝΟΔΑΣΟΣ
Δε συνέβηκε καμιά μεταβολή στη ζωή μου. Δεν ξέρω που ν' αποδώσω τη διάθεση που νιώθω απόψε να δω τις σκέψεις μου αραδιασμένες πάνω στο χαρτί. Δεν έχω καμιά κλίση για τη φιλολογία - ούτε είμαι βέβαια ερωτευμένος. Ο έρωτας; Κάποιος είπε πως είναι μια εφεύρεση που ο καθένας τη νομίζει δική του. Εγώ δεν είμαι εφευρέτης. Είμαι αρχιτέκτονας. Ένα μυαλό θετικό. Το αποδίνω περισσότερο στην επήρεια του μέρους όπου βρίσκομαι. Νιώθω να με κυριεύει το αρχαίο πνεύμα της σαφήνειας που αγαπά τις ευθείες γραμμές δίχως ν' αφήνει τίποτα συγκεχυμένο. Θέλω κι ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΡΕΙΑ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΝΥΧΤΑ
[...] Η ποίηση του Δημάκη, έτσι, δεν είναι ούτε κοινώς πεσσιμιστική, ούτε κοινώς πεισιθάνατη. Αυτά ανήκουν στη νεοσυμβολιστική ή νεορομαντική παράδοση. Ο Δημάκης επιδιώκει να είναι νεοτερικός. Είναι, λοιπόν, στοχαστικά κατηφής. Έως τον εθελούσιο θάνατο του -στην Οδό Αναγνωστοπούλου 69 το πρωινό της 13ης Ιουλίου του 1980- αυτές οι δεσπόζουσες εμμονές -διαρκώς μεταμορφούμενες και παμπονήρως συχνά φερόμενες- δίνουν πηγές, νόημα, θέρμη, ειλικρίνεια, αλλά και νεύρο στην ποίηση και στη ζωή του Δημάκη. Όχι όμως μόνες τους. Αξίζει να σημειώσουμε κ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΤΩΝ ΗΛΙΘΙΩΝ
Το πρώτο ανέβασμα του έργου αυτού έγινε το καλοκαίρι του 1944, από το θίασο Μαίρης Αρώνη - Δημήτρη Χορν, στο θέατρο Ακροπόλ. Για δεύτερη φορά παρουσιάστηκε το 1955 από το θίασο Τιτίκας Νικηφοράκη - Νίκου Χατζίσκου. Το κείμενο που δημοσιεύεται εδώ είναι εκείνο που ο συγγραφέας είχε ετοιμάσει για τη δεύτερη παρουσίαση. Από το Θεατρικό Μουσείο μάς παραχωρήθηκε το κείμενο της πρώτης παρουσίασης, και ευχαριστούμε θερμά και από δω τον κ. Γ. Σιδέρη. Η παραβολή των δύο κειμένων έδειξε πως υπάρχουν βασικές διαφορές ανάμεσα στα δύο κείμενα, αλλά λί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΝΑΣ ΓΙΑΤΡΟΣ ΣΚΕΠΤΕΤΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΕΙ

ΝΤΑΝΤΑ ΚΑΙ ΣΟΥΡΡΕΑΛΙΣΜΟΣ
Ο τόμος αυτός ανήκει σε μια σειρά από σύντομες μελέτες, η κάθε μια από τις οποίες πραγματεύεται ένα και μόνο βασικό θέμα ή μια ομάδα από δύο ή τρία βασικά θέματα. Ο σκοπός της σειράς αυτής διαφέρει από εκείνον που εξυπηρετούν τα καθιερωμένα λεξικά των φιλολογικών όρων. Στις σύντομες καταχωρήσεις των λεξικών αυτών, πολλοί όροι καθορίζονται με επάρκεια για τις ανάγκες του αναγνώστη, γι' αυτό και τέτοιοι όροι δε θα αποτελέσουν αντικείμενο μελέτης στη σειρά αυτή. Υπάρχουν όμως άλλοι με τους οποίους δε μπορούμε να εξοικειώσουμε τον αναγνώστη, α...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΞΠΡΕΣΙΟΝΙΣΜΟΣ
Ο "εξπρεσιονισμός" είναι ένας περιγραφικός όρος που περιλαμβάνει τόσο διαφορετικές μορφωτικές εκδηλώσεις, ώστε καταντά ουσιαστικά να μην έχει κανένα συγκεκριμένο νόημα: μου φαίνεται πως από όλους τους "ισμούς" στη λογοτεχνία και την τέχνη, είναι ο πιο δύσκολος να καθοριστεί, γιατί από τη μια μεριά η εφαρμογή του είναι τόσο γενικευμένη όσο και εξειδικευμένη, και από την άλλη καλύπτει το μεγαλύτερο πεδίο αυτού που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε "μοντερνισμό", ενώ έχει τις ρίζες του τόσο στο δυναμισμό του "μπαρόκ" όσο και στη γοτθική παραμόρφωση...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ 1899
Οι «Αναμνήσεις 1899» (. . .) αποτελούν τον Α’ τόμο των «Απομνημονευμάτων» της Πηνελόπης Δέλτα, τα οποία αρχίζουν από τα νεανικά της χρόνια και τελειώνουν τον Ιούλιο 1940. Οι «Πρώτες Ενθυμήσεις» (. . .), αναμνήσεις και όχι απομνημονεύματα, καλύπτουν τα δεκαπέντε πρώτα χρόνια της ζωής της. (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ
Ο τόμος αυτός ανήκει σε μια σειρά από σύντομες μελέτες, η κάθε μια από τις οποίες πραγματεύεται ένα και μόνο βασικό θέμα ή μια ομάδα από δύο ή τρία βασικά θέματα. Ο σκοπός της σειράς αυτής διαφέρει από εκείνον που εξυπηρετούν τα καθιερωμένα λεξικά των φιλολογικών όρων. Στους σύντομους προλόγους των λεξικών αυτών, πολλοί όροι καθορίζονται με επάρκεια για τις ανάγκες του αναγνώστη, γι' αυτό και τέτοιοι όροι δε θα αποτελέσουν αντικείμενο μελέτης στη σειρά αυτή. Υπάρχουν όμως άλλοι με τους οποίους δε μπορούμε να εξοικειώσουμε τον αναγνώστη, αν...
Διαβάστε περισσότερα...