ΕΡΜΗΣ

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ
Η Αθήνα είναι μια μεγάλη πρωτεύουσα. Σήμερα. Κι ας έχει λακκούβες κι ας έχει στενούς δρόμους κι ας έχει παλιές γειτονιές κι ας έχει ένα σωρό ελλείψεις και λάθη. Και το κυριότερο, ας μην έχει ένα ποτάμι. Ας κατεβάζουνε τα βουνά χαλίκι και λάσπη, όταν πιάνει καμιά δυνατή βροχή. Κι ας. . . Κι ας μείνανε ακόμα κάτι κατάλοιπα Ανατολής. Γαϊδουράκια μέσα στους μεγάλους δρόμους και καροτσάκια και αραμπάδες και αναχρονιστικά πράγματα. (. . .) Εμείς οι πιο παλιοί, τη θυμούμαστε όταν δεν ήτανε ακόμα πολιτεία, αλλά "συνονθύλευμα πολλών χωρίων". Όταν ό...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΚΟΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ο κοινός λόγος αίσθημα και μετάδοση άμεση, πράξη συνηθισμένη, τέλεια: γεμίζεις ένα ποτήρι νερό, πίνεις ή προσφέρεις, περνά το λεωφορείο, σταματά, μπαίνεις. Έτσι απλά, τέλεια, θυμάσαι ιστορίες, περιστατικά, μεγάλα, μικρά και παραμικρά, με λόγια κοινά μια ζωή, πολλές ζωές, εποχές ολόκληρες ζωντανεύουνε, βρίσκουνε θέση κοντά στη δική μας για λίγο διάστημα, κάποτε για πάντα. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΙΗΣΕΙΣ
Η σειρά "Ανθολόγος Ερμής" έχει τριπλό στόχο: Να κάμει προσιτούς, πρώτα απ' όλα στο ευρύ κοινό, τους ποιητές μας όσων τα έργα εκδόθηκαν παλαιότερα, αλλά σήμερα είτε μένουν ανέγγιχτα μέσα στη λήθη των αρχείων και των βιβλιοθηκών γιατί έχουν επανεκδοθεί μεν, αλλά ως βαρύτιμα "Άπαντα" είναι απλησίαστα, είτε έχουν γνωρίσει ανατυπώσεις - που αποκαλούνται "επανεκδόσεις" ή "νέες εκδόσεις",- οι οποίες δεν παρέχουν τα εχέγγυα μήτε για την πιστότητα, μήτε για την καλή επιλογή των ποιητικών κειμένων που περιλαμβάνουν. Ο δεύτερος στόχος είναι να ανθολο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΥ ΠΑΕΙ, ΠΟΥ ΜΕ ΠΑΕΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ
Πανικόβλητο μου ποίημα, αν δε γραφτείς είσαι στ' αρπάγια μου αν βγεις στο φως να διαδηλώσεις; Στα δικά του. Είτε σε γράψω, είτε δε σε γράψω ν' αγαπηθείς δεν πρόκειται. Γράψου λοιπόν τουλάχιστον εγώ θα σε κατευοδώσω ίσαμε την πόρτα. Πάντως κι αν ακόμα δε σε κατορθώσω Πέθανε δίχως τύψεις. Σ' έναν κόσμο τόσο πανικόβλητο πού δε διαβάζει ποιήματα, τ' είχε; -τίποτα μα τίποτα- να δώσει ακόμα ένα ποίημα πανικόβλητο; [. . .] (Από την έκδοση)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΤΣΑΣ: ΠΟΙΗΜΑΤΑ
Ο Αλέξανδρος Μάτσας γεννήθηκε στην Αθήνα, όπου σπούδασε Νομικά και Πολιτικές Επιστήμες στις μεταπτυχιακές του σπουδές αναφέρεται το ποίημά του "Christ, Church, Oxford". Ακολούθησε το διπλωματικό στάδιο και έτσι γνώρισε πρωτεύουσες και πόλεις της Ευρώπης (Παρίσι, Ρώμη, Χάγη, κ.ά). Τούτη η καριέρα ολοκληρώθηκε με την τοποθέτησή του ως πρέσβη στην Ουάσιγκτον (1962). "Πολυάσχολος λόγιος, κοσμοπολίτης διπλωμάτης, και ερασιτέχνης κτηματίας των Μεσογείων", ο Α. Μ. άφησε μικρό σε ποσότητα, αλλά διόλου σε ποιότητα, ποιητικό έργο. Μολονότι τον συμπ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΓΡΑΣ: ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΠ' ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ
Ποιητής απ' τους πιο χαρακτηριστικούς της νεορομαντικής και νεοσυμβολιστικής σχολής και κριτικός απ' τους πιο αξιόλογους του μεσοπόλεμου, ο Τέλλος Άγρας (το πραγματικό του όνομα Ευάγγελος Γ. Ιωάννου) γεννήθηκε στην Καλαμπάκα το 1899, αλλά σύντομα ο πατέρας του, σχολάρχης τότε κι αργότερα γυμνασιάρχης, πήρε μετάθεση για την Αθήνα και λίγα χρόνια πιο ύστερα για το Λαύριο. Εκεί έβγαλε ο Άγρας το Δημοτικό και το Ελληνικό Σχολείο, ενώ τις γυμνασιακές του σπουδές έκανε σε Γυμνάσιο της Αθήνας, απ' όπου ποτέ δεν ξανάφυγε. Κατόπιν πήρε πτυχίο νομικ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΗΜΑΙΕΣ ΣΤΟΝ ΗΛΙΟ
Σαράντα τόσα χρόνια μετά την πρώτη του έκδοση (Οκτώβριος 1940), ο Λεωνής, καθώς μας διαβεβαιώνουν με εκδοτικά δεδομένα, παραμένει σταθερά το πιο αγαπητό έργο του Γιώργου Θεοτοκά - άρα και το πιο σημαντικό, θα έσπευδε ίσως να πει κάποιος, διαφωνώντας έτσι με τον ίδιο τον συγγραφέα (ο οποίος τότε υπερτιμούσε Το Δαιμόνιο), και πάντως αδικώντας το αξεπέραστο συνθετικό κατόρθωμα της Αργώς, η οποία οπωσδήποτε δεν υστέρησε σε εκδοτική επιτυχία. Αλήθεια όμως, δεν βλέπω τι νόημα θα είχε παρόμοια συγκριτική αξιολόγηση τόσο διαφορετικών μυθιστορημάτω...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΟΥΒΕΝΤΙΑΖΟΝΤΑΣ
Δεν γράφω παρά όταν είμαι υπό πίεση. Τότε αναγκαστικά παραμερίζω όλες τις αναστολές μου και γράφω. Έτσι η δημοσιογράφος που έγινα ήταν ένας ρόλος που με βοήθησε στην ζωή και κατά τα δεκαπέντε χρόνια της θητείας μου είδα και άκουσα πράγματα που αλλιώς δεν θα γνώριζα. Οι συνεντεύξεις που ακολουθούν ήταν ο καλύτερος τρόπος για μένα να πλησιάσω πολλούς "μύθους" μου που τους εγνώριζα ως συγγραφείς, καλλιτέχνες και εν γένει πνευματικούς ανθρώπους και να τολμήσω να τους θέσω ως δημοσιογράφος μερικές ερωτήσεις, που σαν φίλη και θαυμάστρια δεν θα τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΠΛΑΤΥ ΠΟΤΑΜΙ
Όσοι ανοίγουν το βιβλίο τούτο μόνο για ν' απολαύσουν ένα εξαίρετα τίμιο κι εξαίσια καλογραμμένο πολεμικό αφήγημα, μπορούν να παρατρέξουν τις λίγες σελίδες του προλόγου. Αν όμως , ύστερα από το διάβασμα του βιβλίου, τους γεννηθεί η διάθεση να συζητήσουν πάνω σ' αυτό, ίσως βρουν εδώ μερικές σκέψεις που θα μπορέσουν να θρέψουν το στοχασμό τους, και ας μην μπορούν να τον χορτάσουν. Ο σύντομος αυτός πρόλογος είναι γραμμένος, όπως συμβαίνει συνήθως με τους προλόγους, για κείνους που αγαπούν όχι μόνο την απόλαυση που παρέχεται από το διάβασμα, αλ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΒΑΦΗΣ: ΠΟΙΗΜΑΤΑ - ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ, 1896-1910 (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Για την χαρά πού μπορεί να νιώσει όποιος διαβάζει αυτόγραφα τα έργα τον ποιητή, δεν χρειάζεται να γίνει πολύς λόγος σε τούτη την παρουσίαση του Τετραδίου Σεγκοπούλου, αφού ο αναγνώστης το έχει ήδη χαρεί. Αν ίσως εξαιρέσουμε μια καλήν ηχογράφηση της φωνής του ποιητή απαγγέλλοντας τα δικά του έργα (κάτι πού, δυστυχώς, δεν έγινε για τον Καβάφη), τίποτε δεν μας δίνει αμεσότερα την αίσθηση του παλμού της δημιουργίας, όσο το κείμενο το γραμμένο με το χέρι του ποιητή. Την χαράν αυτήν, ο Καβάφης -παραπάνω από κάθε άλλον Έλληνα ποιητή- είχε φροντίσ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΒΑΦΗΣ: ΑΥΤΟΓΡΑΦΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ, 1896-1910 (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΑΡΑ που μπορεί να νιώσει όποιος διαβάζει αυτόγραφα τα έργα του ποιητή, δεν χρειάζεται να γίνει πολύς λόγος σε τούτη την παρουσίαση του Τετραδίου Σεγκοπούλου, αφού ο αναγνώστης το έχει ήδη χαρεί. Αν ίσως εξαιρέσουμε μια καλήν ηχογράφηση της φωνής του ποιητή απαγγέλλοντας τα δικά του έργα (κάτι που, δυστυχώς, δεν έγινε για τον Καβάφη), τίποτε δεν μας δίνει αμεσότερα την αίσθηση του παλμού της δημιουργίας, όσο το κείμενο το γραμμένο με το χέρι του ποιητή. Την χαράν αυτήν, ο Καβάφης -παραπάνω από κάθε άλλον Έλληνα ποιητή- είχε φροντίσ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΖΩΗ ΚΑΡΕΛΗ
Η νέα σειρά έχει τριπλό στόχο: Να κάμει προσιτούς, πρώτα απ' όλα στο ευρύ κοινό, τους ποιητές μας όσων τα έργα εκδόθηκαν παλαιότερα, αλλά σήμερα είτε μένουν ανέγγιχτα μέσα στη λήθη των αρχείων και των βιβλιοθηκών γιατί έχουν επανεκδοθεί μεν, αλλά ως βαρύτιμα "Άπαντα" είναι απλησίαστα, είτε έχουν γνωρίσει ανατυπώσεις -που αποκαλούνται "επανεκδόσεις" ή "νέες εκδόσεις",- οι οποίες δεν παρέχουν τα εχέγγυα μήτε για την πιστότητα, μήτε για την καλή επιλογή των ποιητικών κειμένων που περιλαμβάνουν. Ο δεύτερος στόχος είναι να ανθολογηθούν νεοέλλην...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΙΡΑΝΤΕΛΟ: 24 ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ
Όλα πήγαιναν καλά ως την εποχή που έγινε εννιά χρονών: Είχε γεννηθεί φυσιολογικά και μεγάλωσε φυσιολογικά. Όταν όμως πάτησε τα εννέα, λες και η μοίρα άπλωσε απ' το σκοτάδι κάποιο αόρατο χέρι και τ' ακούμπησε πάνω στο κεφάλι της: "Ως εδώ", σαν να της είπε. Κι η Κλημεντίνη, σταμάτησε ξαφνικά να μεγαλώνει. Έμεινε εκεί, στο ένα μέτρο και κάτι. Οι γιατροί, χμ! Οι γιατροί, με την επιστήμη τους, κατάλαβαν αμέσως πως δεν θα ψήλωνε πια. Λυμφατισμός, είπανε, καχεξία, ραχιτισμός... Θαυμάσια! Έπρεπε όμως να το χωνέψουν τώρα και τα πόδια της Κλημεντίνη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΕΖΙΝΤΙ
Ένα ταξίδι στο Κουρδιστάν, ανάμεσα σε απροσπέλαστα βουνά, σκοτεινά φαράγγια και μεγαλόπρεπους βράχους, μια ξενάγηση σε ερειπωμένα μοναστήρια μιας αρχαίας και άγνωστης θρησκείας - της θρησκείας του Άγγελου - Παγωνιού. Η χώρα των Γεζίντι, που οι πολιτιστικές καταβολές, τα θρησκευτικά έθιμα και οι κοινωνικές αξίες τους χάνονται στα βάθη της ιστορίας, είναι μια γωνιά της υφηλίου όπου ο χρόνος φαίνεται σαν να 'χει σταματήσει, όπου κυκλοφορούν φακίρηδες με παράξενες ενδυμασίες και οι πιστοί προσκυνούν τον περιοδεύοντα Μέλεκ Τάος, το ιερό τους σύ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΧΑΙΑ ΤΕΧΝΗ
Η ιστορία λέει, ότι κάποτε ένας σοφιστής, που γύριζε στην Ελλάδα για να δείξει τη δεξιοτεχνία του, έφτασε και στη Σπάρτη λογαριάζοντας, ότι θα άρεσε στους Σπαρτιάτες ν' ακούσουν ωραία λόγια για τον κατ' εξοχήν Δωρικό ήρωα, άρχισε να απαγγέλει έναν έπαινο στον Ηρακλή. Μα στις πρώτες λέξεις του κιόλας τον έκοψε ένας Σπαρτιάτης από κάτω με την ερώτηση: "και ποιος τον κατηγορεί τον Ηρακλή;" Δεν θα είναι πολύ ευκολώτερη η θέση εκείνου που θα θελήσει σήμερα να μιλήσει επαινετικά για την ομορφιά του ελληνικού τοπίου. Δεν την αρνιέται κανείς είτε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΑΣ
Τα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα είναι πιο ισχυρά από τα αισθήματα που δένουν ή χωρίζουν δυο λαούς. Μπορεί ο λαός ενός κράτους να αγαπά, να τιμά και να σέβεται τον λαό ενός άλλου. Αυτό ωστόσο δεν είναι αρκετό για να δημιουργήση τους "επίσημους" φιλικούς δεσμούς. Και είναι πασίγνωστο ότι και οι πόλεμοι ακόμα δεν αποτελούν, σε τελευταία ανάλυσι, τίποτ' άλλο παρά μια απελπισμένη απόπειρα για την κατοχύρωσι αυτών των συμφερόντων. Και αυτό το βλέπουμε κάθε τόσο στις σχέσεις μας με την Αγγλία. Ο δικός μας λαός θαυμάζει και αγαπά τον αγγλικό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΙΗΜΑΤΑ 1882-1932

ΥΠΟΤΡΟΦΙΕΣ
Μολονότι η προσπάθεια για τη συγκέντρωση των στοιχείων που παρατίθενται και μακροχρόνια στάθηκε και κάθε άλλο παρά εύκολη ήταν, δε θα τολμούσα να ισχυριστώ την απόλυτη πληρότητά τους. Οι ελλείψεις είναι από τα πράγματα αναπόφευκτες και προέρχονται από αίτια καθαρά αντικειμενικά: Το διάσπαρτο των στοιχείων που αφορούν στο αντικείμενο της εργασίας και η ατέλεια και ανισότητα των πληροφοριών δεν επιτρέπουν πάντοτε ή, πάντως, σε αρκετές περιπτώσεις δυσχεραίνουν την εξακρίβωση. Ορισμένες από τις ποικίλες πηγές πληροφοριοδοτήσεως δεν είναι ιδιαί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΡΙΤΙΚΑ (ΠΕΜΠΤΟΣ ΤΟΜΟΣ, ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ)
«ΤΑ "ΑΠΑΝΤΑ" ΤΟΥ ΒΗΛΑΡΑ»: Επίκαιρη στην παρούσα καμπή του γλωσσικού μας ζητήματος ήταν η έκδοσις των "Απάντων" του Βηλαρά, και για τούτο πολλά πρέπει να χρωστούμε στην κυρία Αικατερίνη Στεφάνου, το γένος Κ. Βηλαρά, που εχορήγησε τους χρηματικούς της πόρους, στον κύριο Γεώργ. Αχ. Βαβαρέτο που επιμελήθηκε τη συλλογή των χειρογράφων και την ευπρόσωπη εμφάνισι των 350 σελίδων του μεγάλου τόμου, και στον Κωστή Παλαμά που έγραψε το προεισαγωγικό άρθρο του. Η Ακαδημία προετοιμάζει τα "Άπαντα" του Σολωμού. Η οικογένεια προετοιμάζει τα "Άπαντα" του...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΥ ΠΗΓΕ ΩΣ ΠΟΥ ΠΗΓΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ 1940-1993