MOSSE CLAUDE

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Ποια είναι η κατάσταση της γυναίκας στην Αρχαία Ελλάδα; σε αυτή την ερώτηση δεν είναι εύκολο να δοθεί απάντηση. Απ' τη μια μεριά, Ελληνίδες ξακουστές, πρόσωπα μυθολογικά ή ιστορικά, όπως η Ελένη, η Πηνελόπη, η Αντιγόνη, η Μήδεια αλλά κι όπως η Ασπασία, η σύντροφος του Περικλή, η εταίρα Φρύνη, "μοντέλο" του γλύπτη Πραξιτέλη, η Διοτίμα, η ξένη από τη Μαντίνεια, συνομιλήτρια του Σωκράτη στο Συμπόσιο του Πλάτωνα. Απ' την άλλη, ένας κόσμος όπου κυριαρχούν οι αξίες του άνδρα, αξίες του επικού ήρωα, αλλά και του πολίτη-στρατιώτη της πόλης [...] ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΤΗΣ ΚΛΑΣΙΚΗΣ ΕΠΟΧΗΣ
Η αθηναϊκή δημοκρατία του 4ου αιώνος π.Χ. θεωρείται, συνήθως, ως ο πρόγονος των σύγχρονων δημοκρατιών. Το πολιτικό σύστημα το οποίο προήλθε από την κρίση των ολιγαρχικών πολιτευμάτων του τέλους του προηγουμένου αιώνος είχε, κατά την άποψη αυτή, επιβάλει την αρχή της κυριαρχίας των νόμων, οι οποίοι κοινοποιούνταν σε όλους μέσω της ανάρτησης, μιας κυριαρχίας που είχε ως εγγύηση το γεγονός ότι οι νόμοι δεν μπορούσαν πια να τροποποιούνται με απλή απόφαση μιας λαϊκής συνέλευσης. Κάτι τέτοιο σήμαινε, άραγε, την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης έναντι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΓΚΛΗΜΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΓΟΡΑ
Αθήνα, 349 π.Χ. Την τελευταία ημέρα των Μεγάλων Διονυσίων ένα σκάνδαλο ξεσπά στους πρόποδες της Ακρόπολης. Μπροστά στους θεατές των δραματικών αγώνων ο πλούσιος Μειδίας χαστουκίζει τον ήδη γνωστό για τις θέσεις του κατά του βασιλιά Φιλίππου, Δημοσθένη. Το βράδυ στην Αγορά όλοι σχολιάζουν με πάθος το συμβάν, ειδικά μέσα στο κατάστημα του αργυροχρυσοχόου Παμμένη, που είχε ετοιμάσει τα χρυσά στεφάνια της γιορτής. Την επομένη, μέσα στο ίδιο κατάστημα, ανακαλύπτεται το πτώμα του νεαρού Νικόστρατου, ενός απ' αυτούς που είχαν εκφράσει με σφοδρότη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΠΙΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ (2.000-31π.Χ.)
Κατά την παραδοσιακή αντίληψη, η ιστορία της αρχαίας Ελλάδας αρχίζει με την άφιξη ελληνόφωνων πληθυσμών στη Βαλκανική χερσόνησο και κλείνει με την υποταγή των ελληνιστικών μοναρχιών στη Ρώμη. Το βιβλίο υπογραμμίζει τα προβλήματα που θέτουν οι ουσιώδεις φάσεις της ιστορίας αυτής. Εξετάζονται πρώτα οι συζητήσεις που γίνονται σήμερα σχετικά με την πρωτο-ιστορία των Ελλήνων, πριν από την εμφάνιση της πόλης που είναι το παλλόμενο κέντρο της ιστορίας τους. Η θέσπιση πολιτικών συστημάτων μέσα σ’ έναν ελληνικό κόσμο που εξαπλώνεται σ’ ολόκληρη τη ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΙΚΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΤΗΣ ΣΤΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ
"Συμμετοχική δημοκρατία", "δημοκρατία των πολιτών", εκδημοκρατισμός του αραβικού κόσμου: η σκέψη γύρω από αυτό το πολιτικό σύστημα είναι εντονότερη από ποτέ. Η δημοκρατία βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη, από τον πόλεμο στο Ιράκ ως τις διαδηλώσεις στην Κωνσταντινούπολη και τη διαχείριση της οικονομικής κρίσης στην Ευρώπη. Πολιτικοί, πανεπιστημιακοί, δημοσιογράφοι συζητούν για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της δημοκρατίας. Αυτή τη λέξη, αυτό το πολίτευμα, δεν το ανακαλύψαμε εμείς οι άνθρωποι του 20ού και 21ου αιώνα: έχει ηλικία 2.500 ε...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΠΟΛΙΤΗΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Η πόλη αποτέλεσε για μια μακρότατη χρονική περίοδο κατά την αρχαιότητα την κυρίαρχη μορφή οργάνωσης του ελληνικού χώρου. Μέσα σ’ αυτήν κατακτήθηκε η πολιτική πράξη και ιδιότητα και σφυρηλατήθηκε η ανάπτυξη της θεωρητικής σκέψης. Η ιστορία της ξεκινά από τον 9ο αιώνα π.Χ., με την εμφάνιση των πρώτων ελληνικών πόλεων, και φτάνει μέχρι και τον 4ο αιώνα π.Χ., όταν με την επικράτηση των μεγάλων βασιλείων, ο εξασθενημένος ήδη οργανισμός της πόλης δέχεται το καίριο πλήγμα και σηματοδοτείται το πέρασμα σε μια άλλη μορφή πολιτικής οργάνωσης. Στο μέ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΡΩΜΗ
[...] Οι άνθρωποι στην αρχαιότητα είχαν κι εκείνοι ανακαλύψει τη χρυσή εποχή. Αντί να την προβάλουν όμως στο μέλλον, τη θρηνούσαν ως ένα παρελθόν που πέρασε ανεπιστρεπτί. Και η εργασία τούς φαινόταν μια καταδίκη στην οποία δεν αποδιδόταν καμιά λυτρωτική αξία. Εξ ου και η μικρή σημασία που της απέδιδαν οι συγγραφείς και οι στοχαστές και η αφανής θέση που επεφύλασσε η κοινωνία στους εργάτες. Η νωχέλεια δεν ήταν ελάττωμα αλλά ιδανικό, στο οποίο προσέβλεπαν οι έντιμοι άνθρωποι και το οποίο επεδίωκαν οι νουνεχείς. Αντιλαμβάνεται κανείς μέσα σ' ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΙΑΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ: ΑΘΗΝΑ
ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΗ που η ιστορία της μας είναι περισσότερο γνωστή από των άλλων: η Αθήνα. Άραγε αυτό οφείλεται στην τύχη, ή είναι συνέπεια του ξεχωριστού ρόλου που διαδραμάτισε η πόλη των Αθηναίων για δυο σχεδόν αιώνες στον κόσμο του Αιγαίου; Θέμα αυτού του βιβλίου είναι η ιστορία της αρχαίας Αθήνας, μια ιστορία που τη συγκλονίζουν βίαιες ταραχές από το τέλος του 7ου ως το τέλος του 4ου αιώνα, από τη συνωμοσία του Κύλωνα, τη νομοθεσία του Δράκοντα, τις μεταρρυθμίσεις του Σόλωνα και την τυραννίδα του Πεισίστρατου, ως τον πελοποννησια...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΡΧΑΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ
Για πολλά χρόνια ταυτίζαμε τον ελληνικό πολιτισμό με την άνθηση του κλασικισμού στην Αθήνα του 5ου αιώνα. Σχετικά πρόσφατα το ενδιαφέρον μετατοπίσθηκε σε μια παλαιότερη ιστορική περίοδο, που για ευκολία την ονομάζουμε αρχαϊκή. Ανάμεσα στην εποχή του Ομήρου και την εποχή των Τραγικών ήταν σαν να υπήρχε ένα κενό, μια περίοδος σκοτεινή, με μοναδικό λόγο ύπαρξης να προετοιμάσει το περίφημο «ελληνικό θαύμα», να αναγγείλει την Ελλάδα του ορθολογισμού και του ανθρωπισμού, που σύμβολό της στάθηκε το όνομα του Περικλή. Ωστόσο, η νέα προσέγγιση στην...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΔΙΚΗ ΤΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
«Κυβερνιόμαστε δηλαδή με πολίτευμα, που δεν ζηλεύει τους θεσμούς των άλλων, αλλά είμαστε μάλλον εμείς παράδειγμα για πολλούς, παρά που ξεσηκώνομε τα συνήθειά τους. Και λέγεται με τ' όνομα δημοκρατία, γιατί δεν κυβερνιέται για το συμφέρον των ολίγων, αλλά για τους πολλούς, κι έχουν όλοι τα ίδια δικαιώματα σύμφωνα με τους νόμους ως προς τις ιδιωτικές διαφορές μεταξύ τους ως προς τα δημόσια αξιώματα όμως, για όποιαν ικανότητα εκτιμάται ο καθένας, δεν φτάνει σε θέση πολιτική εξ αιτίας της τάξης όπου ανήκει παρά από την αξιωσύνη του κι ούτε ε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Νέες φιλολογικές πηγές, καινούργιο επιγραφικό υλικό, αλλά και νέα ερμηνεία του παλαιού κάνουν ώστε το βιβλίο αυτό της Κας Mosse να αποτελεί σταθμό για την έρευνα της ελληνικής ιστορίας των κλασικών χρόνων. Χρησιμοποιώντας μια καινούρια μέθοδο αναλύσεως, με την αντιπαράθεση των κειμένων, των γεγονότων, των θεσμών και των ιδεολογιών, αξιοποιώντας με ευστοχία ποσοτικές μετρήσεις, εντάσσοντας με ερευνητική δεξιοτεχνία και επινοητικότητα τη λεπτομέρεια στο θεσμό ή τη διαδικασία, η διαπρεπής Καθηγήτρια της Σορβόννης, κατορθώνει να συνθέσει έναν ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΕΡΙΚΛΗΣ
Το όνομα του Περικλή (περίπου 495-429 π.Χ.), του "πρώτου πολίτη" της Αθήνας, που κυβέρνησε την πόλη για περισσότερο από τριάντα χρόνια, μένει για πάντα δεμένο με τον 5ο αιώνα π.Χ., τον πιο αντιπροσωπευτικό και πιο λαμπρό του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, αυτού που δίκαια ονομάζεται "αιώνας του Περικλή". Είναι αυτός στον οποίο χρωστάμε την πρωτότυπη αυτή πολιτική εμπειρία -τη δημοκρατία-, που υψώνεται σήμερα σαν πρότυπο διακυβέρνησης από τις πιο δυνατές χώρες, και αυτήν την εξαιρετική καλλιτεχνική και φιλολογική άνθηση -την κατασκευή της Ακ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΘΕΩΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Οι Έλληνες επινόησαν την πολιτική. Πέρα από την ίδια την λέξη, όλοι οι όροι της σημερινής πολιτικής επιστήμης έχουν ελληνική προέλευση: δημοκρατία, αριστοκρατία, μοναρχία, πλουτοκρατία, ολιγαρχία, τυραννία. Μονάχα η δικτατορία έχει ρωμαϊκή προέλευση. Επιπλέον, δεν είχε στην αρχαία Ρώμη την έννοια με την οποία φορτίστηκε κατοπινά, όταν άνθρωποι σαν τον Σύλλα ή τον Καίσαρα έκαναν τη δικτατορία σα μια εκδοχή της ελληνικής τυραννίδας. Και κυρίως οι Έλληνες είναι εκείνοι που πρώτοι στοχάστηκαν πάνω στα προβλήματα του κράτους, της διακυβέρνησής ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
Λίγοι άνθρωποι έχουν εξάψει τόσο τις φαντασίες, όσο ο Μέγας Αλέξανδρος, ο Μακεδόνας κατακτητής, που σε λίγο περισσότερο από δέκα χρόνια, από το 334 ως το 323 π.Χ., κυρίεψε την τεράστια περσική αυτοκρατορία το Δαρείου και οδήγησε το στρατό του ως τις άγνωστες όχθες του Ινδού. Άλλαξε όμως την όψη του κόσμου; Μόλις πέθανε, η μυθική αυτοκρατορία του διαλύθηκε, θύμα των φιλοδοξιών των στρατηγών του. Είναι αλήθεια όμως πως η σύντομη βασιλεία του σημειώνει μια τομή μέσα στην ανατολική λεκάνη της Μεσογείου. Τομή πολιτική με τη γέννηση της ελληνιστ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Η Αθήνα από τις αρχές του 5ου αι. κυριάρχησε στρατιωτικά και πολιτικά σε ένα μεγάλο μέρος του Αιγαίου. Η ηγεμονία της τής έδωσε τη δυνατότητα για υψηλή καλλιτεχνική, θρησκευτική και οικονομική ανάπτυξη, που την κατέστησε για δύο περίπου αιώνες το πιο ζωντανό πνευματικό κέντρο του ελληνικού κόσμου. Το θέατρο, η ιστορία, η φιλοσοφία, οι φυσικές επιστήμες, η ρητορική, η πολιτική σκέψη βρήκαν στην πόλη αυτή τις κατάλληλες συνθήκες για μια ραγδαία και χωρίς προηγούμενο ανάπτυξη. Στην Αθήνα βρέθηκαν όλοι εκείνοι, Αθηναίοι και ξένοι, που είχαν κά...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΡΧΑΙΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟ
"Πριν λίγα χρόνια, έψαχνα παντού για δημοκρατικές ψυχές, απογοητευόμουν που δεν γεννήθηκα Έλληνας ή Ρωμαίος", έγραφε ο Camille Desmulins. Οι επαναστάτες του 18ου αιώνα στράφηκαν με φειδώ προς τους Αρχαίους, όταν θέλησαν να θεμελιώσουν την Ελευθερία, την Ισότητα και την Αδελφότητα μεταξύ των πολιτών και να πάψουν να είναι υποτελείς στο βασιλιά. Το πρότυπο της αρχαίας πόλης-κράτους, που βρισκόταν στην καρδιά της σκέψης του Διαφωτισμού, αναδύεται σε όλα τα επίπεδα. Τα παραδείγματα ανθίζουν για να επιβεβαιώσουν ή να καταγγείλουν τα σύγχρονα γε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΘΕΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ
Οι Έλληνες επινόησαν την πολιτική, καθώς και τους θεσμούς που θα επέτρεπαν τη λειτουργία της. Οι θεσμοί αυτοί αναπτύχθηκαν αρχικά μέσα σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο, την Πόλη. Όμως, παρότι παντού συναντάμε τη Βουλή, συμβούλιο και άρχοντες, οι όροι πρόσβασης στο δικαίωμα του πολίτη και οι σχετικές εξουσίες των παραπάνω θεσμών δημιούργησαν δύο διαφορετικά πρότυπα: από τη μια πλευρά τη δημοκρατία, που φτάνει στην πλήρη ολοκλήρωσή της κατά των 5ο και 4ο αιώνα π.Χ. στην Αθήνα από την άλλη, την ολιγαρχία, που παρουσιάζει αμέτρητες παραλλαγές, αλ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΔΙΚΗ ΤΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Την άνοιξη του έτους 399, η άφιξη στον Πειραιά του πλοίου που επέστρεφε από τη Δήλο -όπου κάθε χρόνο εστέλλετο μια ιερή αντιπροσωπεία για τον εορτασμό της επετείου της νίκης του Θησέα κατά του Μινώταυρου- έγινε θλιβερά αισθητή από τους μαθητές του Σωκράτη: σήμαινε πράγματι ότι η καταδίκη σε θάνατο που είχε απαγγελθεί από το λαϊκό δικαστήριο εναντίον του ηλικιωμένου άνδρα, του οποίου τα μαθήματα παρακολουθούσαν οι πιο λαμπροί νέοι της Αθήνας, καταδίκη που η εκτέλεσή της είχε αναβληθεί σύμφωνα με τον νόμο κατά ένα μήνα, επρόκειτο πια να πραγ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΤΥΡΑΝΝΟΙ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
«Οι τύραννοι στην Αρχαία Ελλάδα», είναι μια μελέτη για την πορεία της ελληνικής τυραννίας, από την Αρχαϊκή εποχή μέχρι τους ελληνιστικούς χρόνους. Βασισμένη σ' ένα πλήθος ξένων συγγραμμάτων και ειδικών άρθρων, αλλά και προσωπικών της παρατηρήσεων, έχει σαν κύριες πηγές τον Θουκυδίδη, τον Ηρόδοτο, τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη, τον Ξενοφώντα, τον Διόδωρο Σικελιώτη, τον Πλούταρχο, τους Λυρικούς. . . και μας δίνει, μαζί με τα χαρακτηριστικά του τυράννου, την εικόνα της κοινωνίας και τις περιστάσεις που αναδεικνύουν τον τύραννο, σαν υποστηριχτή ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΡΧΑΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)