ΕΣΤΙΑ

ΛΟΥΚΗΣ ΛΑΡΑΣ
Λόγιος-έμπορος του εξωτερικού, ο Δημήτριος Βικέλας γράφει το 1878 στο Παρίσι τον «Λουκή Λάρα» εκμεταλλευόμενος ως βασική πλοκή στο αφήγημά του την γραπτή μαρτυρία του Χίου εμπόρου του Λονδίνου Λουκά Ζίφου (ή Τζίφου). Όσοι μελετητές αναφέρονται στο έργο επισημαίνουν τον χαμηλό τόνο του λογοτεχνικού ύφους αλλά και το ιδεολογικό «νόημα» που εκπέμπει. Πράγματι, πρόκειται για απομάκρυνση από τις κυρίαρχες στον 19ο αιώνα «ρομαντικές υπερβολές» και «πατριωτικές εξάρσεις», για εξύμνηση του εμπορίου και της ήσυχης αστικής ζωής που επιφέρει «ευημερ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ
Στό έργο αυτό, που πρωτοεκδόθηκε το 1964, παρουσιάζεται ή επική καί δραματική ζωή του στρατηγού Μακρυγιάννη καί ή πολύτιμη προσφορά του στην Επανάσταση του 1821 και τη θεμελίωση του συνταγματικού πολιτεύματος. Το έργο, κατά τη δεύτερη έκδοση του (1975), τιμήθηκε με το Α' Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΤΣΑΝΤΩΝΗΣ
Η ηρωική και δραματική ζωή του Κατσαντώνη σε μια συνάρτηση Ιστορίας και τέχνης. Κορυφαίος της Κλεφτουριάς, όπως κι επίσημα αναγνωρίστηκε στην κλεφταρματολική Συνέλευση της Λευκάδας το 1807, ο Κατσαντώνης παρουσιάζεται σ' όλη την έκταση της προσφοράς του στον προεπαναστατικό αγώνα για τη λευτεριά και το στέρεο θεμελίωμα της πανεθνικής εξέγερσης το Εικοσιένα, αλλά και σε άμεση σύνδεση με καθοριστικά, για την πορεία του Γένους, γεγονότα της εποχής του. Το έργο αξιοποιεί λογοτεχνικά την ιστορική πραγματικότητα, η οποία τεκμηριώνεται με τις πλο...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
- Ποιοι ήταν οι Νέοι Έλληνες; - Πως εμφανίστηκαν και πως σχηματίστηκε ιστορικά το φαινόμενο το οποίο ορίζουμε ως Νέο Ελληνισμό; - Μέσα από ποιες ιστορικές διαδικασίες διαφοροποιήθηκαν οι Νέοι Έλληνες από το οθωμανικό σύστημα κυριαρχίας και ταυτοχρόνως ξεχώρισαν από τις υπόλοιπες βαλκανικές εθνοπολιτισμικές ομάδες; Το βιβλίο πραγματεύεται την πορεία γέννησης και διαμόρφωσης ποικίλων κοινωνικών ομάδων και πληθυσμών, οι οποίοι -με διαφορετικές ιστορικές διαδικασίες- διαμόρφωσαν το φαινόμενο του Νέου Ελληνισμού. Το γενικό πλαίσιο στο οποίο ε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ
Τι συμβαίνει στην τέχνη στις αρχές του 21ου αιώνα; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό δεν μπορεί παρά να λαμβάνει υπόψη τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η σύγχρονη εικαστική σκηνή από τη γνωστή πλέον σε όλους μας παγκοσμιοποίηση. Στην παρούσα μελέτη, η ιστορικός τέχνης και συγγραφέας Άντζελα Δημητρακάκη επιχειρεί μια θεωρητική προσέγγιση στο αρχικό ερώτημα παρακολουθώντας την άνοδο και την πτώση του μεταμοντερνισμού και την πολύμορφη επάνοδο πρακτικών που επικεντρώνονται στο κοινωνικοοικονομικό πεδίο. Με τον τίτλο "Μεταθέσεις", το πρώτο μέρος του...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΖΗΤΙΑΝΟΣ
Αν ο Καρκαβίτσας ανήκει στους κλασικούς της νεότερης πεζογραφίας μας, «Ο ζητιάνος» είναι ασφαλώς το κλασικότερο έργο του. Ο ηθογράφος και θαλασσογράφος Καρκαβίτσας των σύντομων διηγημάτων γίνεται εδώ έμπειρος ανατόμος της ανθρώπινης ψυχής. Η περιγραφή του κοινωνικού μικρόκοσμου, με τους ανθρώπους και τους χώρους του, ξετυλίγεται σε ένα από τα δυνατότερα μυθιστορήματα της νεοελληνικής λογοτεχνίας. «Ο ζητιάνος» επαινέθηκε ανεπιφύλακτα τόσο από τους έλληνες κριτικούς όσο και από τους έγκυρους ξένους ελληνιστές. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΓΑΛΑΖΙΟ ΒΙΒΛΙΟ
«Επιθυμώ ακόμη να αναφερθώ στις συλλογές διηγημάτων με τους χρωματικούς τίτλους: "Το πράσινο βιβλίο, "Το κόκκινο βιβλίο", "Το βυσινί βιβλίο", "Το γαλάζιο βιβλίο", για να τονίσω πόσο ο Μυριβήλης, σε ευτυχισμένες ώρες της έμπνευσής του, ανανέωσε ένα είδος με τόσο πλούσια παράδοση στη λογοτεχνία μας. Το χιούμορ, ο σαρκασμός, η ειρωνεία, η αλληλοσχέτιση του συμβολικού με το πραγματικό, του νοητού με το απτό, η διαδοχή του ιλαρού απ' το τραγικό, του φαιδρού από το αποτρόπαιο προβάλλουν σε συνθέσεις μοναδικού θέλγητρου και μορφικής τελειότητας. ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΚΟΤΩΝΕΙ ΤΟΝ ΔΡΑΚΟ - Ο ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΑΣ - ΣΠΙΟΥΝΟΣ ΤΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ
Πολλές φορές όταν γεννιόταν στον τόπο μου ένα παιδί η σκέψη των γονιών του ήταν που θα σκοτωθεί. Ο λαός μου γέννησε πολλούς ήρωες. Ένας απ' αυτούς είναι ο υπολοχαγός Τάσιτς που στο έργο λέει: "Εσείς υπάρχετε χάρη σ' αυτή την πατρίδα κι όχι η πατρίδα χάρη σε σας. Σήμερα κρίνεται εδώ η τύχη της μάχης. Θέλω να ξέρω που θα σκοτωθώ". Σε όλη τη νεότερη ιστορία οι Σέρβοι ήταν υποχρεωμένοι να υπερασπίζουν τα εδάφη τους αλλά και την εθνική και θρησκευτική ταυτότητά τους. Είναι φοβερή μοίρα να σε αναγκάζουν να συνηθίζεις στην ιδέα του πολέμου. Λέτε ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΨΗΛΑ ΒΟΥΝΑ (ΜΟΝΟΤΟΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ)
"Φάνη, προσοχή. Σκοπός είσαι. Μη φοβάσαι τη νύχτα, μη σε τρομάζουν οι ίσκιοι. Όποιος χάνει εκείνο που πρέπει, δεν έχει να φοβηθεί κανένα. Εσύ κι οι σύντροφοί σου απόψε φυλάγετε το δάσος από τους εχθρούς του. Η σφυρίχτρα σου να είναι έτοιμη. Με τη βάρδια, που φυλάγετε, προστατεύετε τα δέντρα. Κι όλους τους ανθρώπους, όσοι θα δροσιστούν απ' αυτά τα δέντρα είτε τώρα είτε σε πενήντα κι εκατό και διακόσια χρόνια. Όταν βρίσκονται γενναία παιδιά σαν εσάς, ένα δάσος γίνεται αιώνιο. Κι οι άνθρωποι ζουν καλύτερα τη ζωή τους." Τα ψ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΛΑΤΕΙΑ ΛΕΝΙΝ, ΠΡΩΗΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
Κι αν η Ελλάδα είχε γίνει κι αυτή κομμουνιστική; Αν, αντί για τις ΗΠΑ, κυριαρχούσε στην πολιτική μας ζωή η Σοβιετική Ένωση; Αν η εξέγερση του Πολυτεχνείου το 1973 ήταν αντεστραμμένη; Η ζωή μας πώς θα ήταν, καλύτερη ή χειρότερη; Ή, μήπως, σε άλλα καλύτερη και σε άλλα χειρότερη; Από το 1947 η χώρα είναι η "Σοσιαλιστική Δημοκρατία Ελλάδας", που ακολουθεί πιστά τη Σοβιετική Ένωση. Το κυβερνών ΚΚΕ του σύντροφου Χαρισιάδη είναι το μοναδικό πολιτικό κόμμα, τα σύνορα βρίσκονται στον Όλυμπο, ο Ποιητής έχει γράψει τον νέο Εθνικό Ύμνο, η σημαία είνα...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΜΑΝΑ
"Τελειώνει ο πόλεμος, λέγανε όσοι είχανε δικούς τους στο Στρατό. Θα γυρίσουν τα παιδιά μας, ο άντρας μου, τ' αδέλφι μου, ο καλός μου". "Τελειώνει ο πόλεμος", έλεγε κι ο κύριος δήμαρχος. "Ο προαιώνιος εχθρός νικήθηκε απ' όλους τους συμμάχους. Από την Ελλάδα, τη Σερβία, τη Βουλγαρία. Θα ζητήσει ειρήνη". "Θα γυρίσει ο Γιώργος", ψιθύριζε η κυρία Μαρία, διαβάζοντας για εικοστή φορά το τηλεγράφημα που της έστειλε ο γιος της από την ελεύθερη Θεσσαλονίκη. Ήταν ανθυπίατος στο προχωρημένο στρατηγείο του Διαδόχου. Μόνο η κυρα-Πελαγία απ' όλο το Γύθει...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Ο ΒΟΥΛΓΑΡΟΚΤΟΝΟΣ
Εγώ, η Αρετή, η κόρη του Καπετάνω Μιχαήλ Σκυλίτζη, πριν κλείσω τα κουρασμένα από τα χρόνια μάτια μου, υπαγορεύω τούτη τη γραφή στο γέροντα γραμματικό μου. Ο καλός μου, ο άνθρωπος που αγάπησα όσο κανένα στον κόσμο τούτο, ο ακριβός μου, εκείνος που του χάρισα ολόκληρη τη ζωή μου, τα φλογισμένα νιάτα μου, τα ήρεμα γεράματά μου, δεν υπάρχει πια. Πέθανε στην αγκαλιά μου και τα τελευταία λόγια του, αλίμονο, δεν ήτανε για μένα. Πέθανε όταν λογάριαζε να κινήση καινούργια εκστρατεία, όταν, περασμένος πια στην ηλικία, μ' άσπρα γένεια και μαλλιά, αν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΡΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΣΤΗ ΒΙΕΝΝΗ
«Τα απομνημονεύματά της αυτά η μητέρα μου άρχισε να τα γράφει γύρω στο 1940, όταν οι δρόμοι προς τη Δύση είχαν ήδη κλείσει, όπως φαίνεται από τις τελευταίες παραγράφους της διήγησής της. Έτσι, δεν ξαναγύρισε ποτέ στην "αγαπημένη της πόλη". Για λόγους οι οποίοι τον καιρό που γράφηκαν τα απομνημονεύματα αυτά θα ήταν ίσως σκόπιμοι, ενώ σήμερα -έναν αιώνα σχεδόν μετά- έχουν εκλείψει, η μητέρα μου έκρυψε την ταυτότητα των κύριων χαρακτήρων που εμφανίζονται στην αφήγησή της κάτω από ψευδώνυμα. Και πρώτα πρώτα τον ίδιο τον εαυτό της, που δεν ονομ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΡΕΥΣΤΗ ΑΓΑΠΗ
Ποτέ άλλοτε δεν γινόταν τόσος λόγος για ανθρώπινες σχέσεις ή, απλώς, για «σχέση» (εννοώντας, στην περίπτωση αυτή, τη σχέση άντρα και γυναίκας), και ποτέ άλλοτε όσο σήμερα οι σχέσεις αυτές δεν ήταν τόσο ασταθείς και εύθραυστες. Ο άνθρωπος της ρευστής νεωτερικότητας (Liquid Modernity) - όπως αποκαλεί ο Ζ. Μπάουμαν τη μετανεωτερικότητα, την κοινωνία δηλαδή των τελευταίων δεκαετιών, με τους ραγδαίους ρυθμούς αλλαγής, διακρίνοντας την από την καθαυτό νεωτερικότητα (Solid Modernity) - δημιουργεί δεσμούς εξαρχής χαλαρούς, ώστε να μπορούν να λύνον...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΡΙΜΑΡΟΛΙΑ
Πριμαρόλι λεγόταν το πλοίο που φόρτωνε το πρώτο καρπό της σταφιδικής σεζόν για κάποιον από τους 6 ή 7 συνήθεις λιμένες προορισμού. Το πριμαρόλι του Λίβερπουλ, το πριμαρόλι του Κόντινεντ, το πριμαρόλι του Λονδίνου... τα φορτία αυτά έπαιξαν τις καλύτερες τιμές επειδή φθάνοντας εύρισκαν την αγορά διψασμένη. Δεν είχαν λοιπόν να συναγωνιστούν με άλλες ποσότητες ήδη αποθηκευμένες. Γι' αυτό και όλοι οι εξαγωγείς επιδίωκαν να φορτώσουν σε ένα ή περισσότερα πριμαρόλια. Ο συναγωνισμός τους γινόταν μέσα στα όρια που επέβαλε ο σεβασμός και η φροντίδα ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΤΑΝ ΟΙ ΤΟΙΧΟΙ ΜΙΛΟΥΝ
«Τούτο το μικρό χρονικό έχει σκοπό να ξεθάψει από την αφάνεια τη θυσία αφανών ηρώων, να βοηθήσει να ξαναζήσουν οι μαρμαρωμένες, όχι ποτέ πεθαμένες, θρυλικές μορφές και να ζωντανέψουν οι πολύμορφες εκδηλώσεις της Εθνικής Αντίστασης. Να ξαναφέρει στη θύμηση τις κρίσιμες ώρες που πέρασε η πατρίδα μας σε μια κρίσιμη πάλη για τη λευτεριά, που «δεν είναι ουρανός στον κόσμο, δεν είναι ωραιότητα στη φύση, που να την αξίζει. Όπου λείπει είναι νύχτα και σκοτάδι, όπου βασιλεύει, ξεπερνάει τον ήλιο με το φως της». Ν.Δ. ΤΖΟΥΓΑΝΑΤΟΣ «[...] Η εικόνα του ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΧΑΜΕΝΟ ΧΡΟΝΟ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ξέρουμε σήμερα καλύτερα τις διεργασίες γέννησης αυτού του έργου ζωής, αυτού του απέραντου ποταμού λέξεων που συγκλόνισε τη λογοτεχνία του 20ού αιώνα, στη Γαλλία αλλά και σ' όλο τον κόσμο. Ο αναγνώστης έρχεται εδώ σ' επαφή συνάμα με μια εποποιία της σκέψης, μ' ένα ταξίδι στους λαβύρινθους του κοσμικού, καλλιτεχνικού και διανοητικού στερεώματος της εποχής του Προύστ, με μιαν αξιοθαύμαστη ψυχολογική μελέτη, κι όλα αυτά στην υπηρεσία μιας ανεπανάληπτης γλώσσας. Ξέρουμε επίσης τις περιστάσεις του θανάτου του Μαρσέλ Προύστ, την εγγραφή της λέξης...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΟΡΡΑΣ
Τότε, ξαφνικά, κατάλαβε ότι τα αστέρια που κρέμονταν από πάνω τους ήταν αληθινά και ανεξήγητα και ότι είχαν αργήσει λίγο να τα κοιτάξουν με ειλικρίνεια. Κατάλαβε ότι δεν ήταν ούτε νωρίς μα ούτε και αργά για να πεθάνουν όλοι τους, και ότι ο πατέρας του Μάρκου είχε πεθάνει για πάντα. Κατάλαβε, επίσης, ότι δεν ήταν νωρίς μα ούτε και αργά για το οτιδήποτε, κατάλαβε ότι ο κόσμος ήταν παντού γύρω τους και ήταν τραχύς και αιχμηρός και αδιάφορος και ότι κανείς δεν μπορούσε να κάνει τίποτα για να τους βοηθήσει. Ένιωσε στο πετσί του ότι η ζωή του θα...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΕΡΙΛΗΨΗ
ΣΑΝ ΑΠΟΔΕΚΑΤΙΣΜΕΝΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΣΤΑ ΧΙΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΗΤΑΝ εκείνο το μαρτυρικό περπάτημα στο μονοπάτι. Το φεγγάρι ακόμα δυνατό, η παλιά σκάλα του μεταλλείου σκοτεινή από κάτω μας, η θάλασσα να στραφταλίζει λίγο θαμπά. Δεν μιλούσαμε. Εκτός από τον Αντώνη και τη Σάρα που είχαν ξεκαθαρίσει τις διαφορές τους και βαδίζαν με τα χέρια ενωμένα, εκείνη πίσω του, γελώντας πού και πού με κανένα γλυκόλογο της ανακωχής. Η Σοφία με τη Λίνα τρίκλιζαν ακόμη, αλλά τις κρατούσε η αγωνία μην γκρεμιστεί ο Τάις που προσπαθούσε να περπατήσει ευθεία, όμως τα κιλά ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟΥΡΚΙΚΟΣ ΕΠΕΚΤΑΤΙΣΜΟΣ
(. . .) Ένα αποκαλυπτικό βιβλίο - καρπός επισταμένης και πολύχρονης ιστορικής έρευνας - με άγνωστα ως τώρα στοιχεία για τα συμβαίνοντα στο Αιγαίο κυρίως, αλλά και στο παρασκήνιο της εξωτερικής πολιτικής των μεγάλων δυνάμεων και της Τουρκίας. Ένα βιβλίο με ιδιαίτερη άποψη για το μύθο της ελληνοτουρκικής φιλίας και για μια Τουρκία απρόθυμο σύμμαχο αλλά πρόθυμο χωροφύλακα, που εξίσου με τους μεγάλους συμμάχους εμφορείται από την αντίληψη πως "το δικό μου είναι δικό μου, αλλά το δικό σου είναι διαπραγματεύσιμο". (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦ...
Διαβάστε περισσότερα...