ΕΣΤΙΑ

ΤΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ
Ο κύριος σκοπός της μελέτης αυτής είναι να δείξει πόση αξία μορφωτική έχει η μετάφραση σαν ενέργεια, όχι τόσο να δώσει στερεότυπους κανόνες για το πώς κατορθώνεται η καλή μετάφραση. Κέντρο της μένει πάντα ο μεταφραστής, όχι ο αναγνώστης του μεταφρασμένου έργου. Από τα δύο μέρη που την αποτελούν το πρώτο εξετάζει το πρόβλημα συστηματικά, στο δεύτερο αντικρίζουμε τις μεταφραστικές δυσκολίες, όπως μας παρουσιάζονται όχι πια στην απομονωμένη φράση,αλλά σε μια μεγάλη ενότητα πεζού λόγου που μεταφράζεται, ειδικά σ' ένα βιβλίο από τα «Υπομνήματα ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΣΤΡΑ ΚΑΙ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟΙ
Από το χάραμα του πολιτισμού, οι αστερισμοί ενέπνευσαν μύθους σε ανθρώπινες κοινωνίες απ' όλα τα μήκη και πλάτη της γης. Οι μύθοι για τα άστρα, ένα από τα κοινά νήματα πού διατρέχουν πολιτισμούς ετερόκλητους, γεωγραφικά και πολιτικά, επιτρέπουν μιαν ενορατική ματιά στην ανάπτυξη μιας κοινωνίας. Αρχίζοντας από τους αρχαίους ελληνικούς μύθους, τα "Άστρα και αστερισμοί: μύθοι και παραδόσεις" εξερευνούν αυτή την πολιτισμική ποικιλία, εξετάζοντας τις μυθολογίες των αστερισμών απ' όλο τον κόσμο και εντοπίζοντας τις μεταξύ τους διαφορές και ομοιό...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο σχιζοφρενής και το αντικείμενό του
Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζονται θεραπείες σχιζοφρενών ασθενών, που διαρκούν συχνά δεκαετίες μέχρι το άτομο να κατορθώσει βαθμιαία να αποκαταστήσει έναν βιώσιμο τρόπο ύπαρξης. Σκοπός του είναι να παρουσιάσει με ψυχαναλυτικούς όρους την εν γένει θεραπευτική της σχιζοφρένειας -ψυχιατρική, ψυχοθεραπευτική και ιδρυματική- χωρίς να επικεντρώνεται αποκλειστικά στην ψυχαναλυτική της αγωγή. Η σχιζοφρένεια για την οποία γίνεται λόγος αναφέρεται ιδιαίτερα στις ψυχωτικές παθολογίες που εμφανίζονται ανάμεσα στη δεύτερη και την τρίτη δεκαετία της ζωής κα...
Διαβάστε περισσότερα...

Το φαντασιακό της δημιουργίας: σκέψη, τέχνη, ψυχή
Αν η δημιουργία είναι ανάδυση μορφών και νοήματος, αυτό συμβαίνει επειδή συναντιέται με τη ριζική φαντασία, με τη σωματικότητα και την αισθητηριακότητα, με την ενόρμηση και την ασυνείδητη επιθυμία. Αν το έργο τέχνης παραπέμπει στην εργασία του ονείρου είναι επειδή συνδέεται με την πρωταρχική παραστασιακή δραστηριότητα της ψυχής: αυτήν που μετασχηματίζει αδιάκοπα τις πηγές και τα υλικά της σε σημασίες και εικόνες (οπτικές, ακουστικές, απτικές), τις οποίες συναντάμε στον μύθο, τη λογοτεχνία και τις εικαστικές τέχνες, την αρχιτεκτονική και το...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΡΙΓΚΙΠΕΣΑ ΙΖΑΜΠΩ
Με κύριο πρόσωπο την Ισαβέλλα ή Ιζαμπώ των Βιλλαρδουίνων, πρόσωπο ιστορικό, κεντρικό γεγονός την κατάληψη του φραγκικού κάστρου της Καλαμάτας το 1293, από Έλληνες και Σλάβους χωρικούς, και ιστορικό πλαίσιο την πολυτάραχη εποχή της Φραγκοκρατίας, ο Άγγελος Τερζάκης συνθέτει ένα χρονικό ηρωισμού και αγάπης, τον καιρό των τροβαδούρων, των σταυροφόρων, των κουρσάρων και των ιπποτών, στο πρώτο ξύπνημα της ψυχής του νέου ελληνισμού τον 13ο αιώνα. Η Πριγκιπέσα Ιζαμπώ είναι το πιο κλασικό στην κατασκευή κείμενο του Άγγελου Τερζάκη, οργανωμένο με ε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΡΑΓΩΔΙΕΣ ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ
Το 438 π.Χ. ο Ευριπίδης έλαβε μέρος στον τραγικό αγώνα με τέσσερεις τραγωδίες και όχι με τρεις τραγωδίες και ένα σατυρικό δράμα, όπως ήταν το κανονικό. Έτσι η Άλκηστη, που ήταν σ' αυτή τη σειρά η τέταρτη, πήρε τη θέση σατυρικού δράματος, είναι όμως καθαυτό τραγωδία και αν έχει ευτυχισμένο τέλος, δεν είναι η μόνη τραγωδία ως προς αυτό. Και είναι η πιο παλιά τραγωδία του Ευριπίδη που έχει φτάσει ως εμάς οι άλλες τρεις που τη συνόδευαν στον αγώνα του 438 και όλες που ο ποιητής μας είχε παρουσιάσει σε προηγούμενες χρονιές έχουν χαθεί και δε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΦΡΟΥΡΟΙ ΤΗΣ ΑΧΑΙΑΣ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Οι Φρουροί της Αχαΐας εξελίσσονται στην περιοχή της Αχαΐας, με επίκεντρο δράσης τους την Πάτρα και το Αίγιο την εποχή της δικτατορίας των συνταγματαρχών. Διάλεξα την Αχαΐα - από τις πιο ανεπτυγμένες κοινωνικά και πολιτιστικά περιοχές της Ελλάδας - για τα διονυσιακά τοπία της, το πλούσιο ιστορικό παρελθόν της, τη γραφική ρυμοτομία της, τη διάχυτη λαγνεία της, χαρίσματα που εμπνέουν στον μυθιστοριογράφο έναν ενδιαφέροντα σε πλοκή ιστό. Σ' αυτόν τον ιστό εμπλέκονται πρόσωπα απ' όλες τις γενεές και τις κοινωνικές τάξεις: βιομήχανοι, εισοδηματί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΩΜΩΔΙΕΣ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ
Θ' αρχίσω με κάτι το εντελώς εξωτερικό, με την ελπίδα πώς έτσι θα δούμε ευκολότερα μερικά ουσιαστικά στοιχεία της αριστοφάνειας κωμωδίας, όσα είναι απαραίτητο να ξέρει εκείνος πού θέλει να την πλησιάσει. Παράπλευρα σε μερικούς στίχους των μεταφρασμένων σ' αυτό το βιβλίο κωμωδιών, δεξιά απ' αυτούς, είναι σημειωμένοι, αριθμοί είναι σύμφωνα με την καθιερωμένη αρίθμηση των στίχων του αρχαίου κειμένου, συνοδεύουν όμως εκείνους μόνο τους στίχους για τους οποίους υπάρχει ερμηνευτικό σημείωμα ο αναγνώστης πού θα δει αριθμό στο δεξιό περιθώριο τη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΤΡΑΓΩΔΙΕΣ ΤΟΥ ΑΙΣΧΥΛΟΥ
ΕΥΜΕΝΙΔΕΣ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ [...] ΧΟΡΟΣ: Ποτέ μέσα στην πόλη αυτή να μην ακουστή εύχομαι της Διχόνοιας τάγριο βρουχητό, που αχόρταγ' είναι στο κακό μηδ' αίμα πολιτών το μαύρο χώμα να πιη ποτέ, που να ζητά ναρπάξη μ' εκδικήτρα οργή κι άλλο απ' την πόλη αίμ' ακόμα κι αντίφονη άλλη συμφορά μα όλο μ' αγάπη ανάμεσό τους χαρές να παίρνουν και να δίνουν και με μια να μισούν γνώμη κι' ειν' αυτό που από πολλά κακά γλυτώνει τους ανθρώπους. ΑΘΗΝΑ: Ποιος θα πη πως ο φρόνιμος δε θενά βρη και το δρόμο που φέρνει σε γλώσσα καλή; Από τα τρομερά τους τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΩΝΑ
Τρία πρέπει να είναι τα αθλοθετήματα της ζωής μας: η πορεία προς την αρχαιότητα, η πορεία προς τον έξω κόσμο και, το μεγαλύτερο και επιπονότερο, αλλά και γονιμότερο, είναι η επιστροφή στον εαυτό μας. Κανένα απ' αυτά, και προ παντός το πρώτο αθλοθέτημα της ζωής μας, η πορεία προς την αρχαιότητα, δεν θα φέρει μήτε τώρα καρπούς, αν δεν τη ζήσομε με το θάμασμα. Μονάχα οι κουρασμένοι δεν θαυμάζουνε και δεν αγαπούνε. [Ι. Ν. Θεοδωρακόπουλος, Εισαγωγή στον Πλάτωνα] Όποιος θέλει να ερμηνεύσει την πλατωνική φιλοσοφία πρέπει να μάθει να χωρίζει αυστη...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΛΗΣΤΕΙΑ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ
Ποιες πτυχές της κοινωνικής ζωής επηρεάστηκαν από τη ληστεία; Ποιες είναι οι συνέπειες του φαινομένου αλλά και των μεθόδων καταστολής του; Κατά πόσον τα προβλήματα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους συνέβαλαν στην έξαρση του φαινομένου; Κατά πόσον η δράση των ληστών επηρέασε τους κατοίκους των περιοχών τις οποίες λυμαίνονταν; Με αυτά τα βασικά ερωτήματα η μελέτη στοχεύει στην ερμηνεία του φαινομένου της ληστείας, το οποίο αποτελούσε για μια μακρά περίοδο του νεοελληνικού κράτους (από το 1830 έως το 1930 περίπου) αναπόσπαστο κομμάτι της παρα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ (ΤΡΙΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
"Η φιλοσοφία δημιουργεί πάντοτε μόνη της την έννοιά της. Συνεπώς δεν υπάρχει άλλο κριτήριο ανώτερό της για να κριθή και να ορισθή τι είναι φιλοσοφία. Μόνον τότε καταλαβαίνω τι είναι φιλοσοφία, όταν ζω ο ίδιος μέσα της, όταν δηλαδή φιλοσοφώ" σημειώνει προοιμιακά ο Ιωάννης Ν. Θεοδωρακόπουλος και αυτό ακριβώς ορίζει την ουσιαστική επιδίωξη της τετράτομης "Εισαγωγής στη φιλοσοφία: να οδηγήσει τον αναγνώστη της στο φιλοσοφείν. Φιλοσοφώ σημαίνει μετατρέπω σε ερώτημα αυτό που εκ πρώτης όψεως φαίνεται αυτονόητο και προφανές, και, με αυτή την έννοι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΝΟΥ
Η "Φαινομενολογία του νου" (ή του πνεύματος, κατά την ως τώρα συνηθισμένη απόδοση), δημοσιευμένη πριν 200 χρόνια, είναι το γνωστότερο έργο του Έγελου ή Χέγκελ (Hegel, 1770-1831). Παρ' όλο που το έργο μπορεί να θεωρηθεί ακόμη νεανικό, η φήμη του δεν είναι τυχαία: Κανένα άλλο έργο στην ιστορία της σκέψης δεν αναλαμβάνει με τόση ενεργητικότητα και ακρίβεια να δείξει πως αναπτύσσεται η γνώση κι εδραιώνεται ανά την ιστορία. Ο Έγελος θεωρεί ότι η εποχή του κατέκτησε τελικά την ορθή έννοια του επίσταμαι, αλλά μόνον η πορεία που οδήγησε σ' αυτήν α...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ ΛΙΑΠΚΙΝ
Ένα από τα κείμενα της σύγχρονης λογοτεχνίας μας που έχουν γίνει πια κλασικά -το βιβλίο με το οποίο ο Καραγάτσης πρωτοπαρουσιάστηκε και επιβλήθηκε ως πρώτης γραμμής πεζογράφος. Η συναρπαστική ιστορία και το δράμα ενός Ρώσου εμιγκρέ, που βρίσκεται ξαφνικά, ξεριζωμένος από τον τόπο του, στον κάμπο της Θεσσαλίας και που, όσο και να το προσπαθεί, αδυνατεί να εγκλιματιστεί στα ελληνικά χώματα. Η οριστική μορφή (από την 5η έκδοση) του δυνατού αυτού αφηγήματος, όπου έχουν διορθωθεί όλες οι ατέλειες του αρχικού κειμένου, χωρίς να χαθεί ούτε στο ελ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣ ΑΣΗΜΑΝΤΟΤΗΤΑΣ
Να φωτίζεις τα σοβαρότερα προβλήματα και ταυτόχρονα να μη γράφεις ούτε μία σοβαρή φράση, να γοητεύεσαι από την πραγματικότητα του σημερινού κόσμου και ταυτόχρονα να αποφεύγεις κάθε ρεαλισμό, αυτό είναι η "Γιορτή της ασημαντότητας". Όποιος γνωρίζει τα προηγούμενα βιβλία του Κούντερα ξέρει ότι δεν είναι διόλου απροσδόκητη η συνήθειά του να ενσωματώνει σ' ένα μυθιστόρημα ένα "ασόβαρο" κομμάτι. Σε αρκετά κεφάλαια της "Αθανασίας" ο Γκαίτε με τον Χέμινγουέι περπατούν μαζί, φλυαρούν και διασκεδάζουν. Και στη "Βραδύτητα" η Βέρα, η γυναίκα του συγγ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΓΕΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΛΗΘΗΣ
Ο Μίρεκ που αναζητεί τα γράμματα που είχε γράψει στην παλιά ερωμένη του, προσπαθώντας νε ελέγξει το παρελθόν του, η Τάμινα που αυτοεξόριστη στη Δύση επιχειρεί να σώσει την εικόνα του νεκρού άντρα της από τη λήθη, ανακαλώντας τα ονόματα που της έδινε, ο χορός του Ελυάρ στον ουρανό πάνω από την Πράγα που στέλνει στην αγχόνη τους πολιτικούς της αντιπάλους, ο Κούντερα που γράφει με ψευδώνυμο ωροσκόπια για να επιζήσει, είναι μερικές από τις διαφορετικές ιστορίες που διασταυρώνοντα σ' αυτό το "μυθιστόρημα για το γέλιο και τη λήθη, για τη λήθη κα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ
Με τον ενθουσιασμό και την τόλμη που τον χαρακτηρίζουν, ο Ντανιέλ Αράς, βαθύς γνώστης της ιστορίας της τέχνης, μας προσκαλεί σε μια περιδιάβαση στην ιστορία της ζωγραφικής κατά τη διάρκεια έξι αιώνων, από την ανακάλυψη της προοπτικής μέχρι την εξαφάνιση της φιγούρας. Αναφερόμενος σε σημαντικές θεματικές (την προοπτική, τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, τη θέση της λεπτομέρειας, τη συντήρηση, τις συνθήκες θέασης και έκθεσης), αλλά και σε συγκεκριμένους ζωγράφους ή έργα, ξαναζωντανεύει με ευφυΐα και θέρμη κομβικές στιγμές της ζωγραφικής: του Λεο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΙΤΣΟΣ ΜΑΛΤΕΖΟΣ - Ο ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΣ ΤΩΝ ΘΕΩΝ
Τρίτη 1η Φεβρουαρίου 1944. Στις 9.30' το πρωί, δολοφονείται στο κέντρο της Αθήνας, μπροστά στο άγαλμα του Βύρωνα, ο Κίτσος Μαλτέζος, ο τελευταίος απόγονος του Στρατηγού Μακρυγιάννη, το χαρισματικό παιδί της γενιάς του '40. Τη δολοφονία, που θυμίζει δράση τρομοκρατικής οργάνωσης, έχει αναλάβει ο ΕΛΑΣ Σπουδάζουσας. Έκτοτε το γεγονός θα μυθοποιηθεί και θα μεταμορφωθεί σε ένα από τα ισχυρότερα ταμπού της πρόσφατης ελληνικής ιστορίας. Η «Αριστερά» θα αρνείται επίμονα την οποιαδήποτε αναφορά σε μιαν από τις πιο σκοτεινές σελίδες της δράσης της, ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΤΗΣ ΧΑΛΙΜΑΣ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Τα λεγόμενα «Παραμύθια της Χαλιμάς» αποδίδουν στα ελληνικά τη μίξη δύο συγγενών, αλλά και ανταγωνιστικών, διάσημων διηγήσεων με ανατολική (ισλαμική) προέλευση, που είναι παγκόσμια γνωστές ως Χίλιες και Μία Νύχτες (ή Αραβικές Νύχτες) και Χίλιες και Μία Μέρες (ή Περσικά/Τουρκικά Παραμύθια). Τα πρώτα νεοελληνικά έντυπα «Παραμύθια της Χαλιμάς» αντλούν από τις ιταλικές μεταφράσεις των πρώτων έντυπων (γαλλικών) αποδόσεων των δύο διηγήσεων. Περιέχονται στους εφτά τόμους μιας διπλής σειράς (Αραβικόν Μυθολογικόν, τ. 1-3, Βενετία 1757-1762, και Νέα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΞΙΜΟΣ Ο ΓΡΑΙΚΟΣ
Ο Μάξιμος ο Γραικός (1470-1556) είναι η πρώτη μεγάλη, ευρωπαϊκών διαστάσεων, μορφή που ανέδειξε ο ελληνισμός κατά την τουρκοκρατία. Μέγιστος αναμορφωτής και επανευαγγελιστής των Ρώσων. Στη Ρωσία είχε καταστεί διασημότερος και λαοφιλέστερος και από αυτόν τον τσάρο. Λόγω των θρησκευτικών και κοινωνικών προοδευτικών-επαναστατικών του αντιλήψεων ήρθε σε σύγκρουση με το ιερατείο και με τον ίδιο τον τσάρο, με αποτέλεσμα να παραπεμφθεί σε δύο δίκες και να καταδικαστεί σε 25 χρόνια ειρκτή. Τα τελευταία πέντε χρόνια τον αποφυλάκισε ο Ιβάν ο Τρομερό...
Διαβάστε περισσότερα...