ΕΥΘΥΝΗ

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ, ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ
Ο Νίκος Νησιώτης (21.5.1924-18.8.1986) υπήρξε ο πρώτος και μοναδικός στα ελληνικά ακαδημαϊκά χρονικά κάτοχος πανεπιστημιακής έδρας της φιλοσοφίας της θρησκείας. [...] Η πρωτοτυπία του Νίκου Νησιώτη έγκειται στο ότι υπήρξε ο κριτικός εισηγητής του υπαρξισμού στον νεοελληνισμό της μεταπολεμικής εποχής. Για πρώτη φορά η φιλοσοφία του υπαρξισμού αποβαίνει αντικείμενο διδακτορικής διατριβής και ενδελεχούς επιστημονικής πραγμάτευσης χάρη στην εργασία του Νίκου Νησιώτη για τη σχέση του υπαρξισμού και του χριστιανισμού το 1956. [...] Ο οικουμενισμ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΠΑΡΑΚΤΙΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ
Ο τόμος αυτός, που βλέπει το φως στα 5 χρόνια από την εκδημία του προσφιλούς μας Χρήστου Μαλεβίτση, συντέθηκε αρχικά από μια σειρά ανέκδοτων κειμένων του 1967, που βρέθηκαν στα κατάλοιπά του και που έχουν μορφή επιστολική. Τα κείμενα αυτά που συγκροτούν το Α' μέρος του βιβλίου έχουν γραφτεί μακριά από την Ελλάδα και επικεντρώνονται στο κεφαλαιώδες διερώτημα περί του μυστηρίου της παρουσίας του ανθρώπου μέσα στον κόσμο. (...) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
Η ΑΚΡΟΘΑΛΑΣΣΙΑ. Γεννιέται σε μιαν ακροθαλασσιά - στον κόσμο. Απ' εδώ τα στερεά και τα γνωρίσιμα, απ' εκεί, τα άγνωστα, τα απρόβλεπτα κι επίφοβα. Και ο έρωτας των συζύγων που τον προσκόμισε, είναι πράξη ακροθαλασσιάς, μεταξύ γνώσης και άγνοιας, αγάπης και μυστηρίου, γιατί οι σύζυγοι από ζεύγος ανάγονται σε γονείς, γόνο της ανθρωπότητας, γονιμοποιώντας τον ερημωμένο Χρόνο. [...] (Από την έκδοση)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΙΚΟ ΠΟΡΦΥΡΟΓΕΝΗ

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ
Ο κόσμος τούτους τους χρόνους αρχίζει, να εκτελή μια βαρυσήμαντη στροφή, που δεν την διακρίνει, ακόμα ο ανιστόρητος οφθαλμός. Κορεσμένος και κουρασμένος από του ρομαντικού πάθους την ροπή, στρέφεται πάλι προς την κυριαρχία της μορφής, προς την αντικειμενικότητα και την πειθαρχία του νόμου, από την οδύνη της αχόρταγης ορμής στρέφεται προς την ευδαιμονία της υπερνικήσεώς της, έτσι όπως προφητικά εκφράζεται και ο ποιητής μας: "Τ' άγριο, το ξώφρενο μεθύσι τ' ασιανό, το ιλαρώνουν οι θεοί της Ιωνίας". [...] (Από την έκδοση)...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΟΛΙΣ ΚΑΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ
Κύριο χαρακτηριστικό του στοχασμού του Παναγιώτη Φωτέα είναι το πολιτικό μήνυμα. Έχει έναν άλλο τρόπο γραφής και έκφρασης που ανταποκρίνεται στο σκοπό για τον οποίο γράφει. Και ο σκοπός αυτός είναι να εγείρει, να προβληματίσει, να αφυπνίσει. Οι πηγές του φευγαλέα αναφέρονται, αλλά η σκέψη του είναι στέρεα δομημένη στα φιλοσοφικά ρεύματα, τις γνώσεις του δικαίου, της ιστορίας και της πολιτικής, που διαμόρφωσαν την επιστημονική του ταυτότητα. (...) Η γραφή του είναι περισσότερο λογοτεχνική. Η γλώσσα του χωρίς επιτηδεύσεις σε συγκλονίζει. Σ'...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ, ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ, ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ
Ως γνήσιος διάδοχος του Ιπποκράτους ο Καθηγητής και ακαδημαϊκός κ. Γρηγόριος Κ. Σκαλκέας, ασκώντας με ζήλο και αφοσίωση υποδειγματική το επάγγελμά του ως λειτούργημα και ως καθήκον, φρόντισε να εμβαθύνει και συγχρόνως να διευρύνει την μελέτη του ανθρώπου συναρτώντας τον με τα προβλήματα και τα ερωτήματα των δύσκολων καιρών μας. Καρποί αυτών των διερευνήσεων και μελετών αποτελούν τα φωτεινά κείμενα που συντάχθηκαν στον τόμο αυτό. Αποτελούν μαρτυρίες εμπειριών πολυτίμων, διδάγματα και συστάσεις για όσους ενδιαφέρονται για τον Άνθρωπο, την κα...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ
Πριν από εκατό χρόνια, το 1881, η Θεσσαλία μαζί μ' ένα κομμάτι της Ηπείρου είναι το (πρώτο μέρος της σκλαβωμένης ακόμα ηπειρωτικής Ελλάδος που ενσωματώνεται στο απελευθερωμένο κύριο εθνικό κορμό μετά την επανάσταση του 1821. Έτσι η Θεσσαλία, ύστερα από αιώνες ατέρμονων αγώνων, βρίσκει τη δικαίωσή της, καθώς διαλύονται οι ερεβικοί εφιάλτες της σκλαβιάς στη γη τούτη των μύθων και των θρύλων, στο στέκι των Κενταύρων και των Λαπιθών, στο χώμα που έθρεψε το όνειρο των δώδεκα θεών του Ολύμπου και κρατά ενταφιασμένο τον Ιπποκράτη. Τετρακόσια πενή...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ
Λέγεται ότι η ιστορία προχωρεί στην μεγέθυνση και την απλούστευση, στην ομοιομορφία και την εξίσωση. Φαίνεται όμως ότι αυτό είναι μία μη μετρήσιμη παρατήρηση. Ιδίως μη μετρήσιμη είναι η επίπτωση των πολιτικών συστημάτων -της ελεύθερης αφ' ενός και της κεντρικής οικονομίας αφ' ετέρου- στο θέμα αυτό. Το θέμα της παγκοσμιοποίησης ανήκει στον κύκλο αυτό και είναι και παλαιό και νέο. Ελπίζω οι ακολουθούσες σκέψεις να έχουν ενδιαφέρον και από την μία και από την άλλη άποψη. Ο γράφων τις προόριζε για σημειώματα στην "Ευθύνη". Η ιδέα για την αναγω...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΜΗΔΕΝΙΣΜΟΣ
(...) «Ολόκληρος ο ευρωπαϊκός μας πολιτισμός συνταράσσεται ήδη, εδώ και πολύ καιρό, κάτω από τη βασανιστική πίεση που αυξάνεται από δεκαετία σε δεκαετία, ωσάν για να καταλήξει σε καταστροφή: ανήσυχη, βίαιη, επισπευσμένη -σαν ένα ποτάμι που γυρεύει το τέρμα του, που δεν στοχάζεται πια, που φοβάται να στοχαστεί. (...) Αλλά γιατί η άνοδος του μηδενισμού είναι στο εξής απαραίτητη; Επειδή είναι οι ίδιες οι προηγούμενες αξίες μας που εκβάλλουν σ' αυτόν τις τελευταίες τους συνέπειες. Επειδή ο μηδενισμός είναι η λογική σκέψη μέχρι το τέρμα της, τω...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΚΑΤΑΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΑΝΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟΥ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΕΝΟΣ ΑΠΟΔΗΜΟΥ Η ΚΑΤΑΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΑΝΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟΥ ΤΟ ΠΗΓΑΔΙ ΤΗΣ ΑΓΩΝΙΑΣ ΟΜΙΛΕΙΝ ΚΑΙ ΛΕΓΕΙΝ Η ΠΕΤΡΑ ΔΕΝ ΜΙΛΕΙ ΙΔΕΕΣ - ΛΑΓΟΙ ΑΥΤΟΣ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΚΑΙ Ο ΑΛΛΟΣ ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΓΓΡΑΦΗ
Γράφω για τη γραφή με τη νοσταλγία της λέξης εκείνης πού δεν μπορώ επακριβώς να αρθρώσω. Γράφω αναζητώντας τις λέξεις της παιδικής μου ηλικίας, τότε που πρωτομάθαινα να μιλώ κι η ίδια η λέξη λειτουργούσε μαγικά κι έφερνε κοντά μου τον κόσμο. Τώρα γράφω φέροντας το βάρος της ανείπωτης θλίψης μου για την απώλεια της σημασίας των λέξεων και για τον θάνατο των πραγμάτων της εποχής εκείνης, του παραδείσου της παιδικής ηλικίας. Ο κόσμος που άλλοτε βρισκόταν κοντά, σε απόσταση μόλις μιας χειρολαβής, έχει πια για τα καλά ξεμακρύνει κι η σκέψη φορτ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΦΟΒΙΣΜΕΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΓΙΑ ΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ Γ. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ
«Το Πανεπιστήμιο Αθηνών με ιδιαίτερη χαρά αναγορεύει σήμερα σε επίτιμο διδάκτορα του Τμήματος Μουσικών Σπουδών τον διαπρεπή μουσικολόγο Γιάννη Γ. Παπαϊωάννου. Ο κ. Παπαϊωάννου έχει διακριθεί και έχει αναγνωρισθεί για τις εκτεταμένες μουσικολογικές του έρευνες. Επίκεντρο των ενδιαφερόντων του είναι: α) η κλασική μουσική, ρομαντική, σύγχρονη, μπαρόκ, μουσική της Αναγέννησης και του Μεσαίωνα, β) η εξωευρωπαϊκή μουσική, δηλαδή εθνομουσιολογία, μουσική αρχαιολογία, και γ) η ελληνική μουσική, από την προϊστορία μέχρι σήμερα. Ο κ. Παπαϊωάννου είν...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ
(...) «Ίσως είναι φρόνιμο να υπογραμμίσουμε ένα ελικοειδές οδοιπορικό, να χαράξουμε τη διπολικότητα αυτών των μαθημάτων: Αφενός, σκοπεύουν να φωτίσουν ένα ελικοειδές οδοιπορικό, να χαράξουν τα βασικά στάδια ενός δρόμου, ο οποίος ξετυλίχθηκε σε δύο πεδία, που δεν μπορούν να θεωρηθούν χωριστά το ένα από το άλλο: το φιλοσοφικό και το θεατρικό. Στη διάρκεια των τελευταίων ετούτων χρόνων κατέληξα να δω όλο και πιο καθαρά την ενδότερη αλληλεγγύη ανάμεσα στις δύο αυτές όψεις του έργου μου, τις οποίες πολύ συχνά της είδαν μεμονωμένα».(...) (ΑΠΟ Τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΦΕΓΓΟΣ ΤΗΣ ΙΩΑΝΝΑΣ ΤΣΑΤΣΟΥ
Συναντούμε τις ψυχές όσων εκδήμησαν μέσα στην καρδιά και μέσα στη μνήμη μας. Από μια τέτοια νοσταλγική συνάντηση εκκινώντας η άοκνη κι ευγενέστατη χορηγός πολιτισμού κυρία Ντόλλυ Γουλανδρή εμπνεύστηκε κι οργάνωσε στο υποδειγματικό της "Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης" μια εκδήλωση πνευματικόν χρέους προς την υψηλόκορμη δέσποινα της νεοελληνικής κοινωνίας και των Γραμμάτων, την Ιωάννα Τσάτσου. Στην μέσα σε συγκινητική κοσμοσυρροή εκδήλωση εκείνη της 4ης Φεβρουαρίου 2002, μετά από σχετικό πρόλογο της κ. Γουλανδρή εμίλησαν για την προσωπικότητα και...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
Είναι ανάγκη σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε, να αντιληφθούμε ότι η επιστημονική έρευνα δεν είναι το μόνο μας Είναι. Να προτάξουμε τη μοναδικότητα της υπάρξεως. Αλλά και με παρρησία να υπερασπιστούμε τις μεγάλες, διαχρονικές συλλογικές μας εμπειρίες: τον ελληνορωμαϊκό πολιτισμό, τον εθνικό πλουραλισμό, την εκκλησιαστική κληρονομιά. Και να τις υπερασπιστούμε στο πεδίο της αισθητικής, όχι ως ιδέες αλλά ως ζωή, στον αναπαλλοτρίωτο τόπο της Ελευθερίας και της Συνείδησης που τολμά να βγει γυμνή, χωρίς προκαταλήψεις, στον ιστορικό χειμώνα, αναζητώντας τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΤΙΣ ΡΙΖΕΣ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Εκείνοι πού είχαν μελετήσει καί προσέξει το δοκίμιο του Κωνσταντίνου Τσάτσου πού με τίτλο "Στίς ρίζες της αμερικανικής Δημοκρατίας" είχε δημοσιευθεί το 1955 σε συνέχειες στο νεοελληνικό περιοδικό "Νέα Εστία" επίστευαν πώς επρόκειτο για ένα πολυσήμαντο κείμενο προορισμένο να διατηρήσει την εγκυρότητα του ακόμη κι αν άλλαζαν οι καιροί. Καί οι καιροί άλλαξαν αλλά ό αείμνηστος Πρόεδρος δεν αποφάσιζε να το εκδώσει σε αυτόνομο βιβλίο. (Είχε αρκεστεί να προσφέρει στους φίλους του από ένα ανάτυπο του περιοδικού). Όσες φορές, ιδίως μετά το 1974 πο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΟ ΜΑΛΕΒΙΤΣΗ
Με τη συμπλήρωση δέκα χρόνων από τον θάνατο του σπουδαίου νεοέλληνα φιλοσόφου Χρήστου Μαλεβίτση (1927-1997), η Εθνική Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών διοργάνωσε εκδήλωση για να τιμήσει τη μνήμη του, στις 22 Ιανουαρίου του 2007 στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων, με ομιλητές τους συγγραφείς Δημήτρη Αγγελή και Σταύρο Γιαγκάζογλου. Τα κείμενα που ακολουθούν αποτελούν την επεξεργασμένη μορφή των ομιλιών που ακούστηκαν εκείνη τη βραδιά. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓΓΕΛΟ ΤΕΡΖΑΚΗ