ΗΡΟΔΟΤΟΣ

Δεξιότητες του 21ου αιώνα και ψηφιακές ανθρωπιστικές επιστήμες
Οι ψηφιακές ανθρωπιστικές επιστήμες (ΤΑΕ) είναι διεπιστημονικός τομέας ο οποίος συνδυάζει τη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών με παραδοσιακούς κλάδους των ανθρωπιστικών επιστημών (όπως η λογοτεχνία, η αρχαιολογία, η γλωσσολογία, η ιστορία, η φιλολογία, η φιλοσοφία). Συνδυάζουν το ψηφιακό με το ανθρωπιστικό, τόσο ως προς το γνωστικό περιεχόμενο όσο και ως προς τη μεθοδολογία που περιλαμβάνει την εφαρμογή ψηφιακών εργαλείων και προσεγγίσεων για την έρευνα και την επικοινωνία της ανθρωπιστικής γνώσης στην ψηφιακή εποχή. Λόγω του εγγενώς υβριδικού χ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η εκκλησιαστική παράδοση στα Αναγνωστικά του Δημοτικού Σχολείου κατά τον 19ο αιώνα
Σκοπός του παρόντος βιβλίου είναι να διερευνηθεί η θρησκευτική διάσταση και η αντίληψη των αναγνωστικών βιβλίων του 19ου αιώνα. Επιλέχθηκε η μελέτη των αναγνωστικών, γιατί αποτελούν τα βασικότερα εγχειρίδια στην εκπαίδευση των μαθητών. Μέσα από τα κείμενά τους συντελείται όχι μόνο η εκμάθηση της γλώσσας, αλλά πολύ περισσότερο η διαμόρφωση αξιών, αρχών και κανόνων που συγκροτούν την αγωγή του μαθητή. Σημαντική είναι η αναφορά στον ρόλο της εκκλησίας στην εκπαίδευση: προχώρησε στην ίδρυση πολλών σχολείων· προσπαθούσε να δημιουργήσει κατάλληλ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η Εξέγερση των Ανδριάντων
Μελετώντας τη στάση των ανδριάντων στην Αντιόχεια του 387 μ.Χ., μέσα από το πρίσμα της ιστορίας των συναισθημάτων, είμαστε σε θέση να εξαγάγουμε πολύ χρήσιμα συμπεράσματα, να θέσουμε νέα ερωτήματα και να δώσουμε απαντήσεις ιδωμένες με άλλη ματιά. Το συγκεκριμένο περιστατικό και όσα επακολουθήσαν, αποτέλεσαν ένα πεδίο έρευνας πολύ χρήσιμο για την ανάλυση του φόβου, της θλίψης, της αγωνίας, της διαχείρισης των αρνητικών συναισθημάτων, καθώς και τον ρόλο της θρησκείας, του κηρύγματος και της θρησκευτικής κοινότητας στην αντιμετώπιση κρίσιμων ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΤΑΛΙΑ ΤΟΝ ΤΡΑΓΟΥΔΙΣΤΗ ΓΕΝΝΑΣ
Ανάμεσα στον ελληνικό και στον ιταλικό πολιτισμό αναπτύχθηκαν, μέσα στο κύλισμα του χρόνου, ιδιαίτερα γόνιμες σχέσεις. Η Ιστορία, ο πολιτισμός, τα γράμματα και οι τέχνες καθεμιάς από τις δύο χώρες ανατροφοδοτούσαν επί αιώνες γόνιμα την πολιτιστική ταυτότητα της άλλης. Στον παρόντα τόμο συσσωματώνονται δεκαεπτά μελετήματα του νέου αιώνα, που τα θέματά τους εντάσσονται στο πλαίσιο του συγκεκριμένου θεματολογίου. Ξεκινώντας από τα βενετοκρατούμενα Επτάνησα και τις δύο σχεδόν σύγχρονες παλιγγενεσίες, ο συγγραφέας περνά στις σχέσεις που ανέπτυξ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
Η βυζαντινή αυτοκρατορία ήταν ένα από τα σημαντικότερα κράτη του Μεσαίωνα και έχει επηρεάσει καταλυτικά την ιστορία της Ευρώπης μέχρι και τη σύγχρονη εποχή. Αυτό δεν περιορίζεται μόνο στην προάσπιση από τους εχθρούς (για παράδειγμα, τους μουσουλμάνους Άραβες και τους Τούρκους), καθώς και στη διαφύλαξη της αρχαίας κληρονομιάς, αλλά και στο ότι το Βυζάντιο, ιδιαίτερα στις αρχές και στον κυρίως Μεσαίωνα, αποτελούσε ένα αξιοζήλευτο πρότυπο για άλλα ευρωπαϊκά βασίλεια, το οποίο προσπαθούσαν συνεχώς να μιμηθούν. Εξαιτίας αυτού του γεγονότος, αλλ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΜΥΡΩΜΕΝΟ ΛΙΒΑΔΙ ΟΠΟΥ ΔΙΑΣΚΕΔΑΖΟΥΝ ΟΙ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ
Το Μυρωμένο λιβάδι όπου διασκεδάζουν οι αισθήσεις, ένα από τα αριστουργήματα της αραβικής ερωτικής λογοτεχνίας, γράφτηκε μετά από παραγγελία του βεζίρη του σουλτάνου της Τύνιδας. Όμως διατηρεί ακέραια την πηγαία αμεσότητα της αραβικής θυμοσοφίας, περιγράφοντας - άλλοτε με αφέλεια και άλλοτε περισπούδαστα, πάντα ωστόσο με χάρη και με γνώση - όλες τις μορφές του σαρκικού έρωτα και την τεχνική τους, παραθέτοντας ποικίλες πρακτικές συμβουλές και διανθίζοντας με χυμώδη ανέκδοτα και πιπεράτες ιστοριούλες. Μα πρώτα απ΄ όλα είναι ένας ύμνος στον...
Διαβάστε περισσότερα...

Το ελληνικό κράτος και η υγειονομική περίθαλψη στην Κεντρική Μακεδονία κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου
Η παρούσα μελέτη πραγματεύεται τις προσφυγικές μετακινήσεις που ακολούθησαν μετά τη μικρασιατική καταστροφή το 1922 προς το ελληνικό κράτος και επικεντρώνεται στην περιοχή της Ημαθίας (1926-1940). Η επιλογή του θέματος υποκινήθηκε από την απουσία σχετικών ερευνών και μελετών που αφορούν ζητήματα υγείας, περίθαλψης ή πιο εξιδεικευμένα το νοσολογικό φάσμα των Ελλήνων προσφύγων κατά τον μεσοπόλεμο. Αφού συγκεντρώθηκαν μητρώα ασθενών, πρακτικά διοικητικών συμβουλίων, τεύχη της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως και στοιχεία από τον ημερήσιο τύπο της ε...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΔΥΤΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ
Με το παρόν βιβλίο γίνεται σύντομη επισκόπηση της κατάστασης στη δυτική Ευρώπη κατά τη μεσαιωνική περίοδο με έμφαση στο κίνημα των σταυροφοριών στην ανατολική Μεσόγειο και ιδιαίτερα στην παρουσία των Φράγκων στη Ρωμανία (την άλλοτε βυζαντινή αυτοκρατορία) και τις συνέπειες για τον χώρο. Συγκεκριμένα αναλύονται οι σταυροφορικές ηγεμονίες και ιδιαίτερα οι δυτικοί θεσμοί (εκκλησιαστικοί, διοικητικοί, φεουδαρχικοί) που εμφυτεύθηκαν σε αυτές. Αφετέρου εξετάζονται οι μεγάλες τομές της μεσαιωνικής ιστορίας στη Δύση και οι επιδράσεις στην Ανατολή....
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΙΟΣ
Ο Έλληνας πρέπει πάντα να κρατά στη μνήμη του την προσφορά του ελληνισμού στο πνευματικό γίγνεσθαι της οικουμένης. Το έργο των Θεσσαλονικέων Φωτιστών των Σλάβων, αγίων Κυρίλλου και Μεθόδιου, συνέβαλε στην ένταξη των Σλάβων στον βυζαντινό πολιτισμό και τα ελληνικά γράμματα. Σήμερα, οι δυνάμεις εκείνες που εποφθαλμιούν την ενότητα των λαών της Βαλκανικής μεθοδεύουν την παρερμηνεία πολλών θεμάτων και κατορθώνουν να μας φέρουν σε αντίθεση, ακόμη και σε θέματα που εκ των πραγμάτων δημιουργήθηκαν για να συσφίξουν τις σχέσεις των λαών της Βαλκανι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΓΩ, Η ΖΩΖΩ ΝΤΑΛΜΑΣ
«Οι άνθρωποι τυλίγουν τη ζωή με πολλή ετικέτα, τη φορτώνουν με πολλή σοβαρότητα. Και αυτό είναι το δράμα τους, η τραγωδία τους. Όσοι την παθαίνουν στη ζωή, γι' αυτό την παθαίνουν. Της φορτώνουν ένα ρόλο που αυτή δεν μπορεί να σηκώσει. Την παίρνουν πάρα πολύ στα σοβαρά. Ζητούν πράγματα που θα μπορούσε να ζητήσει κανείς από μια αγία. Να γιατί είναι δύο πολύτιμα δώρα του Θεού ο έρωτας και το γλέντι. Αυτά λύνουν από τη ζωή τα δεσμά με τα οποία την έδεσαν οι σοβαροί και της δίνουν έναν τόνο ελαφρότητας που είναι μέσα στη φύση της... Εν αρχή λοι...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΓΙΟΣ ΝΕΟΦΥΤΟΣ Ο ΕΓΚΛΕΙΣΤΟΣ ΚΑΙ Η ΤΥΠΙΚΗ ΔΙΑΘΗΚΗ ΤΟΥ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Η "Τυπική Διαθήκη" του Νεοφύτου του Εγκλείστου δεν είναι απλώς ένα εκ των πολλών μεσοβυζαντινών μοναστηριακών τυπικών. Είναι αυτοβιογραφία, ασκητικό εγχειρίδιο, αγιολογική πηγή, ψυχωφελές ανάγνωσμα, μνημείο σπάνιας ιστορικοφιλολογικής και θεολογικής αξίας. Η μοναδικότητά του οφείλεται κυρίως στην ανεπανάληπτη προσωπικότητα του συντάκτη της. Οι βαθύτερες ποιμαντικές του προθέσεις, η όψιμη και αμιγώς εκκλησιαστική του μόρφωση, ο συνδυασμός της βιοτικής απλότητας με την αγιοπνευματική αφθονία της αγάπης και της πλήρους αφοσιώσεως στον Θεό μας...
Διαβάστε περισσότερα...

Επιστημονική επετηρίς της Φιλοσοφικής Σχόλης του Πανεπιστημίου Αθηνών (τόμος ΜΖ' 2022-2023)
Μέρος Α' Achilleas G. Chaldaiakes The «Key of the ancient byzantine notation» Nikoletta Kanavou A Homeric echo in Herodotus 1.43 Γιώργος Η. Ηλιόπουλος Φυσικό και θετικό δίκαιο κατά τον Επίκουρο Δημήτριος Ρουμπέκας Ζητήματα δομικής αυτοσυνειδησίας στο "Ενύπνιον" του Ηρώνδα Μαριάννα Θωμά Η πρόσληψη της ελληνιστικής ποίησης στα αυτοκρατορικά χρόνια. Οι πάπυροι του Ευφορίωνα και του Παρθενίου Christos Fakas Volkstumliche Erzahlung und homerische Reminiszenzen. Die Odyssee als Vorlage der "Ephesiaka" von Xenophon Ephesios Αικατερίνη Κορολή Η π...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΩΝ ΧΑΖΑΡΩΝ
Αυτό είναι το ΑΝΔΡΙΚΟ ΑΝΤΙΤΥΠΟ του λεξικού. Το ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΑΝΤΙΤΥΠΟ είναι σχεδόν παρόμοιο. Αλλά ΟΧΙ εντελώς. Υπάρχει ΜΙΑ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ με ουσιώδη διαφορά. Η επιλογή είναι δική σας. Το Λεξικό των Χαζάρων γνώρισε παγκόσμια εκδοτική επιτυχία και θεωρείται ως ένα από τα καλύτερα βιβλία της δεκαετίας του '80. Σε δύο εκδοχές, ανδρική και γυναικεία, απόλυτα όμοιες εκτός από μερικές κρίσιμες γραμμές, το Λεξικό είναι ένα φανταστικό βιβλίο γνώσης των Χαζάρων, λαού που ήκμασε γύρω από την Κασπία Θάλασσα ανάμεσα στον 7ο και τον 9ο αιώνα. Ξεφεύγοντας από τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ
Η γεωργική τέχνη κατέχει σημαντική θέση στη θεματολογία του κωμικού ποιητή Αριστοφάνη. Στις περισσότερες σωζόμενες κωμωδίες και στα αποσπάσματα γίνεται λόγος για το κοινωνικό περιβάλλον, το πρόσωπο του αγρότη και γενικά για την αγροτική ζωή των Αθηναίων του 4ου αιώνα π.Χ. Η αγροτική ζωή αναδεικνύεται στο θέατρο σε όλες τις πτυχές της υπό το πρίσμα του ιστορικού περιβάλλοντος του πελοποννησιακού πολέμου. Με την υπαινικτική διάθεση του ποιητή προβάλλονται σύμφωνα με τους κανόνες και τα επίπεδα ύφους του κωμικού: οι υπαίθριες ασχολίες των αγρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΨΑΡΑ, ΤΑ ΣΙΩΠΗΛΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Τα Ψαρά, μικρό νησί του βορειοανατολικού Αιγαίου, αποτελεί το κέντρο αυτής της μελέτης που βασίζεται σε έναν συνδυασμό αρχειακής έρευνας και επιτόπιας βιωματικής παρατήρησης. Μέσα από τη μελέτη πηγών που συνδέονται με την περιουσία και τη διάθεσή της στις δύο σημαντικότερες στιγμές του ανθρώπινου βίου, τον γάμο και τον θάνατο, επιχειρήθηκε να καταστεί ορατή και εύληπτη η δομή της κοινωνίας των Ψαρών και να καταδειχτεί ο τρόπος με τον οποίο αναπαράγεται και διατηρείται τόσο το υλικό όσο και το άυλο κεφάλαιο μιας οικογένειας μέσα από τις διά...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΚΟΤΖΑΜΠΑΣΗΔΕΣ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ (1715-1821)
Η αυτοδιοίκηση αποτέλεσε αναμφισβήτητα κορυφαίο θεσμό της ιστορικής εξέλιξης και της επιβίωσης του ελληνικού έθνους για πολλούς αιώνες. Κυρίως σ' αυτόν οφείλεται η διατήρηση της ενότητας και της εθνικής συνείδησης στην τουρκοκρατία, καθώς και η αυτοδύναμη ρύθμιση της κοινοτικής ζωής με συλλογικές και αντιπροσωπευτικές διαδικασίες. Ιδιαίτερη ανάπτυξη γνώρισε ο θεσμός κατά τις τελευταίες δεκαετίες πριν από την επανάσταση του 1821, όταν είχε συντελεστεί πλέον αλλαγή και στην αρχέγονη σύνθεση του κοινωνικού σώματος, με την ανάδειξη νέων παραγό...
Διαβάστε περισσότερα...

Σύντομη ιστορία της Μεγάλης Βρετανίας
Οι σημερινοί Βρετανοί είναι μείγμα φυλών (Ίβηρες, Κέλτες, Ρωμαίοι, Άγγλοι, Σάξονες, Ιούτοι, Δανοί, Νορμανδοί, Γάλλοι, Γερμανοί) που τελικά ομογενοποιήθηκε στο απομονωμένο για πολλά χρόνια νησί. Κυβερνήθηκε από βασιλείς διαφόρων οίκων (Ουέσσεξ, Βίκινγκς, Νορμανδίας, Πλανταγενέτες, Μπρους, Στιούαρτ, Λάνκαστερ, Υόρκης, Τυδώρ, Ανόβερου, Σαξονίας και Ουίνδσορ) με απολυταρχικό φεουδαρχικό σύστημα, το οποίο βαθμιαία μετατράπηκε σε σύστημα βασιλευόμενης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Σε αυτό το τελικό σύστημα, ο βασιλιάς αποτελεί σύμβολο της ενότητ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ
«Άγγλος ή Γερμανός ή Γάλλος δύναται να είναι κοσμοπολίτης ή αναρχικός ή άθεος ή ό,τιδήποτε. Έκαμε το πατριωτικόν χρέος του, έκτισε μεγάλην πατρίδα. Τώρα είναι ελεύθερος να επαγγέλλεται, χάριν πολυτελείας, την απιστίαν και την απαισιοδοξίαν. Αλλά ο Γραικύλος της σήμερον, όστις θέλει να κάμη δημοσία τον άθεον ή τον κοσμοπολίτην, ομοιάζει με νάνον ανορθούμενον επ' άκρων ονύχων και τανυόμενον να φθάση εις ύψος και φανή και αυτός γίγας. Το ελληνικόν έθνος, το δούλον, αλλ' ουδέν ήττον και το ελεύθερον, έχει και θα έχη δια παντός ανάγκην της θρησ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΤΑΝ ΤΟ ΧΑΣΙΣ ΗΤΑΝ ΝΟΜΙΜΟ
Κάποτε υπήρξε μια εποχή που η καλλιέργεια του χασίς στην Ελλάδα ήταν απολύτως νόμιμη! Είναι δύσκολο να το πιστέψει κανείς, αλλά έτσι απλά ήταν. Μάλιστα τέτοιο ήταν το καθεστώς που ακόμη και ένας έλληνας βασιλιάς θέλησε να επισκεφθεί τα εργοστάσια κατεργασίας! Ακόμη πιο περίεργο είναι ότι υπήρξαν διθύραμβοι στις εφημερίδες εκείνης της εποχής για τη σημασία του χασίς όταν αργότερα ξεκίνησε η απαγόρευση, αυτές κατέληξαν σταδιακά να αποκαλύπτουν τον πραγματικό λόγο της απαγόρευσης. Δεν ήταν όμως το αυτονόητο, δηλαδή η υγεία, αλλά η διπλωματικ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΒΕΤΙΑ
Η Ελβετία έχει μελετηθεί ελάχιστα στην ελληνόγλωσση βιβλιογραφία και ειδικότερα στα πεδία της δημοκρατίας και της οικονομίας. Αυτό το κενό έρχεται να καλύψει το παρόν βιβλίο. Στόχος του βιβλίου είναι να φωτίσει τις πλευρές αυτής της χώρας και να φέρει σε επαφή το αναγνωστικό κοινό με πρακτικές και ερμηνείες που μάλλον οι περισσότεροι δεν έχουμε συνηθίσει. Μπορούμε να διδαχθούμε ως κοινωνία και πολιτεία από τα παθήματα και τις επιτυχίες ενός αξιοθαύμαστου λαού. Οι κυρίαρχες έννοιες με τις οποίες καταπιάνεται το "Δημοκρατία στην Ελβετία" είν...
Διαβάστε περισσότερα...