ΘΕΜΕΛΙΟ

ΓΕΦΥΡΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΝΕΩΤΕΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΕΩΤΕΡΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ
Υπάρχει μια ολοένα και αυξανομένη διαμάχη μεταξύ της νεωτερικής και της μετανεωτερικής κοινωνικής θεωρίας. Η τελευταία απορρίπτει τις νεωτερικές προσεγγίσεις ως οικονομιστικές, ουσιοκρατικές αλλά και ως προσεγγίσεις που συχνά οδηγούν σε αυταρχικές πολιτικές. Η νεωτερική θεωρία επικρίνει τις μεταμοντέρνες προσεγγίσεις για την απόρριψη των ολιστικών εννοιολογικών πλαισίων που διευκολύνει το σχηματισμό μιας συνολικής εικόνας του τρόπου με τον οποίο οι κοινωνικές ολότητες (οργανώσεις, κοινότητες, έθνη-κράτη κτλ.) έχουν συσταθεί, αναπαραχθεί κα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΚΜΗΣ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Η ΔΡΑΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ της εθνικής κρίσης που βιώνουμε έχει προκαλέσει μια βαθύτερη και υγιή ανάγκη αναστοχασμού της πορείας της Ελλάδας, όχι μόνο κατά την πρόσφατη μεταπολιτευτική περίοδο, αλλά στη μακρά διάρκεια της Νεωτερικότητας. Το κίνητρο αυτής της εθνικής ενδοσκόπησης είναι προφανώς η αυτογνωσία, η κατανόηση του πως φτάσαμε ως εδώ, τι και πως πετύχαμε, σε τι και γιατί αποτύχαμε. Σε τέτοιες στιγμές, η καταφυγή σε στοχαστές μεγάλου βεληνεκούς είναι αναγκαία καί λυτρωτική. Μας βοηθά να δούμε τις αδρές και ουσιώδεις γραμμές. Μας προσφέρει γενι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΠΡΕΧΤ: ΠΟΙΗΜΑΤΑ
(. . .) Οι μεταφράσεις που δημοσιεύονται εδώ - άλλες παλιότερες κι άλλες πρόσφατες - χωρίστηκαν σε πέντε μέρη, με βάση τον τόπο γραφής των ποιημάτων. Γιατί οι διάφορες μετοικεσίες και περιπλανήσεις του Μπρεχτ - απ' τη βαυαρική γενέτειρά του στο μεσοπολεμικό, προχιτλερικό Βερολίνο, απ' τη χιτλερόβλητη πατρίδα του στην οδύσσεια της εξορίας, κι απ' την απόγνωση της ξενιτιάς στον ελπιδοφόρο γυρισμό - αντιστοιχούν σ' άλλες τόσες στροφές της πνευματικής πορείας του ποιητή. (. . .) (ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΛΟΓΟ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΑΛΕΚΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑΣ
«Η συγκέντρωση σ' έναν τόμο μερικών παλαιότερων και νεότερων κειμένων μου οφείλεται στην επιμονή ορισμένων φίλων και στην πρωτοβουλία του Ξενοφώντα Γιαταγάνα, που φρόντισε για τη μετάφραση όσων είχαν γραφεί γαλλικά και για τη συνολική τους παρουσίαση. Τα περισσότερα, γραμμένα επ' ευκαιρία, δεν έχουν άλλη αξίωση από το να θέσουν ορισμένα ερωτήματα που απασχόλησαν και εξακολουθούν να απασχολούν το συγγραφέα του στις επιστημονικές του αναζητήσεις. Παρουσιάζονται εδώ με την ελπίδα ότι οι σκέψεις που αναπτύσσουν ή υποβάλλουν μπορούν ίσως να απο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΣΤΟ ΚΑΡΑΒΙ ΤΩΝ ΛΟΥΛΟΥΔΙΩΝ
Η ακόλουθη μυστηριώδης ιστορία με τον Δικαστή Τι αναφέρεται σε τρία παράξενα εγκλήματα τα οποία επιλύονται από τον διάσημο Σέρλοκ Χολμς της Αρχαίας Κίνας το 666 μ. Χ., στο Χαν-γιουάν, το δεύτερο πόστο που υπηρέτησε, ως περιφερειακός δικαστικός επίτροπος. Το Χαν-γιουάν ήταν μια παλιά, απομονωμένη μικρή πόλη - περιφέρεια στις όχθες μιας μεγάλης ορεινής λίμνης για τα νερά της υπήρχε η φήμη ότι ανέβλυζαν για τον Κάτω Κόσμο εκεί κατοικούσαν παράξενα όντα που άρπαζαν ξέγνοιαστους ψαράδες και τους τραβούσαν κάτω, στα ανεξερεύνητα βάθη της. Εκεί...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ '74-'75
Το διάστημα των λίγων μηνών, από τον Ιούλιο του 1974 έως σχεδόν το τέλος του 1975, η Ελλάδα έζησε μια σειρά από συγκλονιστικές αλλαγές που εξασφάλισαν με επιτυχία τη μετάβαση της χώρας από το δικτατορικό καθεστώς στην κοινοβουλευτική αβασίλευτη δημοκρατία, αυτό που στην ελληνική περίπτωση ονομάστηκε Μεταπολίτευση. Και εάν, από τότε, πολύ μελάνι έχει χυθεί για το πότε «τελειώνει» η Μεταπολίτευση, τα ερωτηματικά για τις διαδικασίες της σύντομης αυτής μετάβασης εξακολουθούν να μένουν αναπάντητα και πολλές πλευρές της επώδυνης γέννας του δημοκ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΗ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΚΥΒΕΡΝΗΤΗ ΙΩΑΝΝΗ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ 1828-1831
Όταν ο Ιωάννης Καποδίστριας έφθασε, τον Ιανουάριο του 1828, στην επαναστατημένη χώρα μπόρεσε, χωρίς ουσιαστικές αντιστάσεις, να εγκαθιδρύσει το συγκεντρωτικό του καθεστώς. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1831, οι αντίπαλοί του είχαν τόσο ενισχυθεί ώστε να διεκδικούν, στο όνομα των συνταγματικών ελευθεριών, δυναμικά την εξουσία. Στο βιβλίο αυτό ανιχνεύονται οι προϋποθέσεις και οι παράγοντες που επέτρεψαν την ανατροπή των ευνοϊκών για τον Καποδίστρια ισορροπιών και την ενίσχυση των αντικυβερνητικών. Αναζητούνται τα διάφορα στάδια από τα οποία διήλθ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΡΑΝΤΣ ΚΑΦΚΑ
Ο ίδιος ο Κάφκα δε διευκόλυνε καθόλου τις έρευνες τις σχετικές με την βιογραφία του μολονότι τα ημερολόγια και τα γράμματά του, που αριθμούν πάνω από 3.000 σελίδες (αν συνυπολογίσει κανείς τα γράμματα προς τη μνηστή και την οικογένειά του που δεν έχουν ακόμη εκδοθεί), ξεπερνούν σε όγκο το καθαυτό λογοτεχνικό του έργο. Το μοναδικό κάπως εκτεταμένο αυτοβιογραφικό του κείμενο είναι το "Γράμμα στον πατέρα", γραμμένο στην τελευταία περίοδο της ζωής του (1919), μια μάταιη απόπειρα "να ειρηνέψουμε κάπως κι οι δυό μας και να κάνουμε την ζωή και το...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Μια σύντομη συνθετική επισκόπηση της πορείας ενός πανάρχαιου λαού από τη στιγμή που αρχίζει να διαμορφώνεται σε έθνος, με το σημερινό νόημα του όρου, ως τις μέρες μας είναι τόλμημα και ο συγγραφέας του σύντομου τούτου βιβλίου έχει πλήρη επίγνωση. Μια τέτοια όμως προσπάθεια ήταν αναγκαία. Είναι στιγμές που ο ερευνητής αισθάνεται την ανάγκη να καταρτίσει τον κατάλογο των προβλημάτων που πηγάζουν από το υλικό που οι επιμέρους έρευνες -ξένες ή δικές του- συσσώρευσαν, να προτείνει -έστω και προσωρινά- κάποιες λύσεις ή κατευθύνσεις για λύσεις, ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ
Η "Λειτουργία κάτω από την Ακρόπολη" αποτελεί το δεύτερο συνθετικό ποιητικό έργο του Νικηφόρου Βρεττάκου που κυκλοφόρησε το 1981. Είχε προηγηθεί ο Προμηθέας ή το παιχνίδι μιας μέρας το 1978. Η ανάπλαση του αρχαίου μύθου, όπως σημειώνει ο γνωστός ελληνιστής Vincenzo Rotolo, "αγωνίζεται να επαναφέρει, με αρκετούς υπαινιγμούς στην εποχή μας, τον άνθρωπο στο κέντρο του κόσμου, ενώ στο δεύτερο επιχειρείται μια έξοχη αναπαράσταση σημαντικών εμπειριών της ελληνικής ιστορίας και του ελληνικού πνεύματος. Αποτελεί ένα πολυσύνθετο έργο θεατρικής μορφ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΜΑΙΤΡ ΚΑΙ Η ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ
Σε τρία πλάνα αναπτύσσεται αυτό το μεγάλο σε συνθετική δύναμη, τολμηρή φαντασία και σατιρική ευστοχία μυθιστόρημα του Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ: το ιστορικό-ψυχολογικό, μ' επίκεντρο τη μορφή του Πόντιου Πιλάτου του Ανθρώπου, που δε βρίσκει το ψυχικό σθένος να ενεργήσει σύμφωνα με τη συνείδησή του το σατιρικό, με στόχο τους ατάλαντους, καιροσκόπους και τυχάρπαστους από το λογοτεχνικό-παρακαλλιτεχνικό, κυρίως, περιβάλλον της σταλινικής Μόσχας και το λυρικό-δραματικό, μ' έναν συγκλονιστικό στην παραφορά και την έξαρση έρωτα του Μαιτρ και της Μαργα...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ - Η ΕΜΠΛΟΚΗ ΤΟΥ ΚΚΕ
ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ, τα επίσημα κείμενα που αναδημοσιεύονται εδώ, αποτυπώνουν τους πολιτικούς και τους στρατιωτικούς σχεδιασμούς της ηγεσίας του ΚΚΕ, που αποκρυσταλλώνονται από τον Απρίλιο έως τον Σεπτέμβριο του 1947. Είναι η κρίσιμη περίοδος κατά την οποία το ΚΚΕ εκτιμά ότι έχουν εξαντληθεί όλα τα περιθώρια για μια πολιτική λύση του ελληνικού προβλήματος, και ότι ακόμη και ο συνδυασμός των πολιτικών αγώνων με το ένοπλο κίνημα, που αποσκοπούσε στη δημιουργία των όρων για την επίτευξη ενός αποδεκτού πολιτικού συμβιβασμού, είχε εξα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ
Είχε εξαρχής ο όρος «χούντα» την αρνητική σημασία που απέκτησε στη συνέχεια; Υπήρξε πράγματι «ζάχαρη» στο περίφημο σαμποτάζ του Έβρου, και προστάτευσε όντως ο Γεώργιος Παπανδρέου τον «προβοκάτορα» Παπαδόπουλο, το 1965, λόγω εντοπιότητας; Ήταν πάντοτε ανέφελες οι σχέσεις του δικτατορικού καθεστώτος με τις ΗΠΑ και έχει βάση ο αστικός μύθος ότι ο Παπαδόπουλος ανατράπηκε λόγω της στάσης του στον αραβοϊσραηλινό πόλεμο του 1973; Πότε ονομάστηκε «Μεταπολίτευση» η κατάρρευση της δικτατορίας το 1974 και τι σήμαινε ο όρος στην πρώτη περίοδο; Ποιους ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΗΜΕΙΩΤΙΚΗ
...Η κουλτούρα εμφανίζεται ως γλώσσα η ακόμη ως σύνολο γλωσσών, ταξινομημένων με βάση τις λειτουργίες τους· αυτό μας επιτρέπει να μιλάμε για τη σημειωτική της κουλτούρας. Η γλώσσα δεν είναι μόνο ένα σύστημα επικοινωνίας. Είναι και ένα σύστημα που διατηρεί και οργανώνει την πληροφορία. Είναι ένα είδος φίλτρου που οργανώνει με συγκεκριμένο τρόπο τη συνεχή ροή των πληροφοριών, ενώνοντας όλους εκείνους που την προσλαμβάνουν με όμοιο τρόπο. Με άλλα λόγια, η γλώσσα δεν είναι μόνο ένα σύστημα επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων. Είναι εν τέλει ένα σ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑΣ 18
Κίττυ Αρσένη. Ηθοποιός. Συλλαμδάνεται τον Αύγουστο του 1967 σα μέλος του Π.Μ. και δικάζεται από το Έκτακτο Στρατοδικείο το Νοέμβρη του ίδιου χρόνου με την υπόθεση των «31». Την άνοιξη του 1968 φεύγει παράνομα από την Ελλάδα για να καταθέσει σα μάρτυρας στο Συμβούλιο της Ευρώπης στην Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Η Μαρτυρία της «Μπουμπουλίνας 18» έχει εκδοθεί ιταλικά από τους Editori Reuniti και δανέζικα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου) Η μαρτυρία τούτη γράφτηκε το 1968 στις διαδρομές του τραίνου Παρίσι-Στρασβούργο. Γ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΟΠΤΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ
Από την πρώτη ακόμα έκδοση το 1954, το βιβλίο αυτό καθιερώθηκε ως ένα μοναδικό κλασικό έργο. Εφαρμόζει τις προσεγγίσεις και τα ευρήματα της σύγχρονης ψυχολογίας στη μελέτη της τέχνης περιγράφει την οπτική διαδικασία που λαμβάνει χώραν όταν οι άνθρωποι δημιουργούν - ή κοιτάζουν - καλλιτεχνικά έργα, και εξηγεί πως το μάτι οργανώνει το οπτικό υλικό επί τη βάσει συγκεκριμένων ψυχολογικών νόμων. Τόσο οι καλλιτέχνες όσο και οι κριτικοί τέχνης, οι ιστορικοί της τέχνης, οι σπουδαστές αλλά και οι αναγνώστες γενικού ενδιαφέροντος βρίσκουν το βιβλίο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΞΕΧΩΡΙΣΤΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ
Αυτή η συλλογή δοκιμίων καλύπτει την ιστορία των εργαζομένων ανδρών και γυναικών από τα τέλη του 18ου αιώνα μέχρι σήμερα και περιλαμβάνει μια επιλογή πρωτοποριακών μελετών αυτού του φημισμένου στο χώρο της ιστορίας του εργατικού κινήματος ιστορικού, αλλά και πιο πρόσφατες εργασίες του, ανέκδοτες μέχρι τώρα υπό μορφή βιβλίου. Οι διεισδυτικές μελέτες του Eric Hobsbawm πάνω στην εργατική ιστορία και την κοινωνική διαμαρτυρία (γραμμένες ανάμεσα στις αρχές της δεκαετίας του 1950 και τις αρχές της δεκαετίας του 1980) ανοίξαν ένα νέο πεδίο μελέτ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΦΕΡΕΤΡΑ ΤΟΥ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ
Η συλλογή των 8 ιστοριών με τον κορυφαίο ντετέκτιβ της αρχαίας Κίνας και τους βοηθούς του (Μα Γιουνγκ, αστυνόμος Χουνγκ και Τσιάο Τάι), καλύπτει μια δεκαετία στη διάρκεια της οποίας ο δικαστής Τι υπηρέτησε σε 4 διαφορετικές επαρχίες της αυτοκρατορίας Τανγκ. Οι υποθέσεις που αναφέρονται σ' αυτό το βιβλίο, από την ύποπτη προδοσία ενός στρατηγού του κινεζικού στρατού, που αντιμετωπίζει τις τσαρικές ορδές στα δυτικά σύνορα της αυτοκρατορίας, μέχρι τη δολοφονία ενός μοναχικού ποιητή στο περίπτερο του κήπου του στο Χαν-γιουάν, είναι μεταξύ των π...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΟΤΗΤΑ
Οι ιστορίες που ξεδιπλώνονται στα 14 κεφάλαια του τόμου εκτείνονται χρονολογικά από τον 16ο αιώνα έως τη νεωτερικότητα και τις αρχές του 21ου αιώνα. Πολυδιάστατες και αντιφατικές όσο και οι σεξουαλικές εμπειρίες των υποκειμένων μέσα στον χρόνο, μας υπενθυμίζουν ότι το σεξ και η σεξουαλικότητα δεν περιορίζονται στη σεξουαλική πράξη καθαυτή, αλλά είναι προνομιακά σημεία θέασης και ερμηνείας της κοινωνικής, πολιτισμικής και πολιτικής ζωής των ανθρώπινων κοινωνιών. Οι συγγραφείς τους εκκινούν από ποικίλες θεωρητικές παραδοχές και μεθοδολογικές...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ 1940-1950
Η κατάσταση ενός έθνους είναι συνέπεια της μακροπρόθεσμης θεσμικής ανάπτυξης και συλλογικών εμπειριών των οποίων η αρχή συχνά ανάγεται στο παρελθόν. Η ιστορία ενός έθνους, κατά συνέπεια, πρέπει να γίνει αντιληπτή ως η συρροή συνεχών και συσσωρευτικών διαδικασιών διαμέσου των οποίων ό,τι συνέβη στο παρελθόν συνιστά το προσκήνιο για το παρόν και προσδιορίζει την προοπτική για το μέλλον. Αυτή καθαυτή η εκτίμηση της σημαντικής συγκεκριμένων γεγονότων, θεαματικών τη χρονική στιγμή που επισυμβαίνουν, απαιτεί μια προοπτική η οποία μόνο με την πάρ...
Διαβάστε περισσότερα...