ΘΥΡΑΘΕΝ

Οι ποιητές της Θεσσαλονίκης, 1930-1980
Η πνευματική ζωή της Θεσσαλονίκης αρχίζει ουσιαστικά με την απελευθέρωση του 1912. Εκδίδονται δύο λογοτεχνικά ημερολόγια, o "Γόρδιος δεσμός" (1915) και το "Ημερολόγιο Θεσσαλονίκης" (1919). Το 1921 βγαίνει το πρώτο λογοτεχνικό περιοδικό, h "Τέχνη". Ένα χρόνο αργότερα (1922) παρουσιάζονται τα "Μακεδονικά Γράμματα" με διευθυντή τον Ράδο Χατζηνάση. Το 1924 τη διεύθυνση του περιοδικού αναλαμβάνουν ο Γ.Θ. Βαφόπουλος και ο Κώστας Κόκκινος. Το περιοδικό ανανεώνεται και μάλιστα δημοσιεύει δυο ποιήματα του Κ.Π. Καβάφη, ο οποίος παρουσιάζεται έτσι γι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΥΓΑΣ ΣΤΗΝ ΚΟΠΕΓΧΑΓΗ
Η δημοσιογράφος Ρίκε Λύνγκνταλ, ανταποκρίτρια της εφημερίδας Πρωινή Δανίας στη Βασόρα του Ιράκ, πέφτει θύμα απαγωγής. Η απίθανη απόδρασή της από τα χέρια των τρομοκρατών κινεί τις υποψίες ενός ακροδεξιού συναδέλφου της, που μετά την θριαμβευτική της επιστροφή στην πατρίδα και την ηρωοποίησή της, δεν αργεί να ανακαλύψει ότι η Ρίκε κρύβει ένα μυστικό - και ότι ένας από τους τρομοκράτες που την είχαν απαγάγει βρίσκεται στη Δανία και συνεργάζεται μαζί της. Προτού αποκαλυφθεί η αλήθεια, εμπλέκονται στην υπόθεση τα αδηφάγα ΜΜΕ και πολιτικοί όλων...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΤΟΣ ΜΗΔΕΝ
Το τέλος ενός κόσμου και η αρχή μιας καινούργιας, αβέβαιης εποχής. Μεγάλες πόλεις της Ευρώπης κείτονταν σε ερείπια, με τους κατοίκους τους αποδεκατισμένους, πεινασμένους, εκτοπισμένους· η εκδικητική μανία που σάρωνε την ευρωπαϊκή ήπειρο και την ανατολική Ασία δεν μείωνε την ευφορία της απελευθέρωσης - το αντίθετο· νέα καθεστώτα ξεφύτρωναν με ρυθμούς πρωτοφανείς, σπεύδοντας να καλύψουν τα κενά που άφησε ο πόλεμος· οι λαοί, όσο και αν αποζητούσαν την κανονικότητα, άλλο τόσο δεν ήταν διατεθειμένοι να ξαναζήσουν τα προπολεμικά πολιτικά και οικ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΣ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΣ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΥ, η Δυτική επέμβαση σε ολόκληρο τον κόσμο δικαιώνεται με την επίκληση των ιδεωδών του πολιτισμού, της ανάπτυξης και της προόδου. Θεωρείται δεδομένο ότι τέτοιες ιδέες είναι οικουμενικές και ότι τις καλύπτει το φυσικό δίκαιο. Όμως, όπως υποστηρίζει ο Βάλερσταϊν στον σύντομο και κομψό φιλιππικό του, τούτες οι έννοιες δεν είναι ακριβώς οικουμενικές. Είναι βαθιά ριζωμένες σε ευρωπαϊκό έδαφος, και ο ρόλος τους δεν ήταν άλλος από το να δικαιώνουν την επιβολή της βούλησης των ισχυρών κρατών σε βάρος των αδύναμων, ως ευ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΤΩΙΚΟΙ, ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΟΙ ΚΑΙ ΣΚΕΠΤΙΚΟΙ
«Τα τελευταία χρόνια οι ελληνιστικές φιλοσοφίες, για πρώτη φορά ύστερα από 17 αιώνες, έπαψαν πλέον να αποτελούν αποκλειστικά ακαδημαϊκή ενασχόληση και αρχίζουν να ξανακερδίζουν έδαφος, διεκδικώντας το ρόλο που κατείχαν άλλοτε στην εποχή της ελεύθερης άνθισής τους: εκείνου της ζωντανής δύναμης που συμφιλιώνει τη φιλοσοφία με την καθημερινή ζωή και καθοδηγεί τους ανθρώπους στην αναζήτηση της αρετής και της προσωπικής ευτυχίας. Σημαντική προϋπόθεση για την εξέλιξη αυτή υπήρξε το σοβαρό επιστημονικό έργο που έχει παραχθεί τις δύο τελευταίες δε...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΡΩΣΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
Η Ρωσική Επανάσταση υπήρξε το γεγονός με τα περισσότερα επακόλουθα στον 20ό αιώνα: υπήρξε πηγή έμπνευσης για κομμουνιστικά κινήματα και επαναστάσεις σε ολόκληρο τον κόσμο πυροδότησε αντιδράσεις υπό τη μορφή του φασισμού, και μετά το 1945 είχε φανερή επίδραση στα περισσότερα αντιιμπεριαλιστικά κινήματα και μορφοποίησε την αρχιτεκτονική των διεθνών σχέσεων στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Για τον αναγνώστη που ενδιαφέρεται να ασχοληθεί με το θέμα, το βιβλίο παρουσιάζει μια αναλυτική εξιστόρηση των κυριότερων γεγονότων και των εξελίξεων από ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΕΤΟΣ ΣΤΟ ΧΙΟΝΙ
Ο Μάξιμος, ο τελευταίος Εθνικός στρατηγός που έχει απομείνει στο στρατό της χριστιανοκρατούμενης Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, στην τραγικότερη αναμέτρηση της ιστορίας της, το 407 μ.Χ. Η νίκη ή η ήττα του Μάξιμου θα έκρινε αν ο δυτικός κόσμος θα βυθιζόταν στο γοτθικό σκοτάδι ή αν θα ξαναζούσε η ελπίδα της Άνοιξης του ελληνορωμαϊκού πολιτισμού. Απόλυτα πιστό στα ιστορικά γεγονότα, το βιβλίο ξαναζωντανεύει τον λησμονημένο κόσμο της Ύστερης Αρχαιότητας στις κρισιμότερες στιγμές του: τότε που "παίχτηκαν όλα για όλα", τότε που οι Εθνικοί όπως ο Στρατ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΧΑΙΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
«Μία σύντομη εισαγωγή θα πρέπει να μην έχει πολύ φιλόδοξους στόχους. Είναι όμως μια καλή ευκαιρία να δοθούν στον αναγνώστη άμεσες κατευθύνσεις που θα τον οδηγήσουν απευθείας σε ό,τι πιο σημαντικό στην αρχαία φιλοσοφία. Στο βιβλίο αυτό προσπάθησα να φέρω σε ουσιαστική επαφή τον αναγνώστη με μια μακρά παράδοση διαλόγου και δέσμευσης, με τρόπο τέτοιο ώστε να αξίζει τον κόπο, και με την ελπίδα ότι τούτη η επαφή θα συνεχιστεί και μετά το τέλος της ανάγνωσής του. Η αρχαία φιλοσοφία κάποιες φορές διδάσκεται ως μία αλληλοδιαδοχή Μεγάλων Διανοητών,...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΣΤΟΝ 21ο ΑΙΩΝΑ
«Η ουσία του εγχειρήματός μου δεν είναι διαφορετική από εκείνη του Λουκρήτιου, που χρησιμοποίησε τους λατινικούς στίχους του για να καταστήσει τις περίεργες εκείνες και βαθιές συλλήψεις του ελληνικού πνεύματος κατανοητές και χρήσιμες σε πάμπολλους συμπατριώτες του. Σκοπός των δοκιμίων αυτών είναι η μεταλαμπάδευση του πνεύματος του Επίκουρου στον 21ο αιώνα. Οι αποκαλύψεις του Επίκουρου στάθηκαν ένα ιδεολογικό ανάχωμα ενάντια στις πολυάριθμες και ανησυχητικές αντιλήψεις που προπαγάνδιζαν από κοινού κάθε λογής ηθικολόγοι, θεολόγοι, "προφήτες"...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
"Οι φιλόσοφοι έχουν την εξοργιστική συνήθεια να αναλύουν τις ερωτήσεις αντί να τις απαντάνε", γράφει ο Τέρυ Ήγκλετον, ο οποίος ωστόσο στις σελίδες του αυτές θέτει το πιο σημαντικό ερώτημα που απασχολεί τον καθένα, και επιχειρεί να το απαντήσει. Υπάρχει απάντηση στο ερώτημα "Ποιο είναι το νόημα της ζωής"; Ή μήπως το ερώτημα είναι ολωσδιόλου επίπλαστο; Σ' αυτή την πνευματώδη και χιουμοριστική του έρευνα ο Ήγκλετον δείχνει πώς προσέγγιζαν το ζήτημα στο διάβα των αιώνων στοχαστές και συγγραφείς όπως ο Σαίξπηρ, ο Σοπενάουερ, ο Νίτσε και ο Μαρξ,...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΣΤΩΙΚΟΣ ΣΟΦΟΣ
«Κι αν ακόμη δεν είσαι Σωκράτης, οφείλεις να ζήσεις σαν κάποιος που θέλει να γίνει Σωκράτης» (Επίκτητος, Εγχειρίδιον 51.3) Οι ίδιοι οι Στωικοί αναγνώριζαν ότι ο Στωικός Σοφός είναι σπάνιο φαινόμενο -«σπάνιο όσο και το πουλί ο Φοίνικας». Ένα σχεδόν ανέφικτο ιδεώδες, που ωστόσο ποτέ δεν παύει να αποτελεί τον υπέρτατο σκοπό, και που ταυτίζεται με την τέλεια ευδαιμονία. Ο Σοφός είναι όμοιος με το Θεό, και μόνο σ' αυτό διαφέρουν: ο Σοφός είναι θνητός και μειονεκτεί σε σχέση με τον Θεό ως προς την αγαθοποιό δύναμη όμως μεταξύ δύο σοφών ο πλου...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Είναι ζωτικό και πάντα επίκαιρο το ερώτημα, πώς συνέβη να ανακοπεί και να οπισθοδρομήσει ο πολιτισμός. Είναι ένα από τα μεγάλα ερωτήματα που πρέπει κανείς να θέτει και να απαντά, αν μη τι άλλο για να προσδιορίσει ως μορφωμένος και σκεπτόμενος άνθρωπος τι εννοεί ως πολιτισμό και τι ως βαρβαρότητα, επανεξετάζοντας τις πνευματικές και ηθικές του αξίες. Κάθε ιστορική μελέτη, λοιπόν, που συμβάλλει προς αυτή την κατεύθυνση πληρώντας τις επιστημονικές προϋποθέσεις, είναι πολύτιμη και ευπρόσδεκτη. Το ανά χείρας βιβλίο αφηγείται την ιστορία μιας απ...
Διαβάστε περισσότερα...

HOAX
Ζούμε σε έναν κόσμο μετα-αλήθειας, όπου "εναλλακτικά γεγονότα" και "ψεύτικες ειδήσεις" κυριαρχούν στις συζητήσεις μας και ανταγωνίζονται (ενίοτε κερδίζουν) τις έγκυρες κι αξιόπιστες πηγές πληροφοριών. Οι ψευδείς ειδήσεις ταξιδεύουν με ταχύτητα πολλαπλάσια των αληθινών και όλο και πιο συχνά παρασέρνουν ανθρώπους στην λήψη κακών αποφάσεων για τους ίδιους και τους συνανθρώπους τους. Η παραπληροφόρηση και ο τρόπος που αυτή εξαπλώνεται αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες απειλές της σύγχρονης κοινωνίας. Η ποσότητα των δημοσιευμάτων που σκόπιμα παρ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΚΗΠΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ
"Έχω δει σοφούς που είναι αγαθοί σαν παιδιά, ενώ συναντάμε καθημερινά αδαείς που πιστεύουν πως ο κόσμος περιστρέφεται γύρω απ' αυτούς. Αλίμονο! Καθένας από μας πιστεύει πως είναι το κέντρο του κόσμου. Είναι η κοινή μας αυταπάτη. Ούτε ο οδοκαθαριστής δεν γλιτώνει από δαύτην. Την αποκτά μέσω των ματιών του, που κοιτάζοντας τον ουράνιο θόλο τον στρογγυλεύουν γύρω του, και τοποθετούν τον ίδιο καταμεσής του ουρανού και της γης. Μπορεί τούτη η πλάνη να έχει κλονιστεί λίγο σε κάποιον που έχει στοχαστεί πολύ. Η ταπεινότητα, σπάνια ανάμεσα στους πο...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ
Σε αντίθεση με άλλες περιόδους για τις οποίες υπάρχουν οι γραπτές και αρχαιολογικές μαρτυρίες που δίνουν μια εικόνα της ιστορικής διαδρομής της Αθήνας, η περίοδος της Ύστερης Αρχαιότητας μεταξύ 3ου και 7ου αιώνα μ.Χ. βρίσκεται βυθισμένη στο σκοτάδι. Οι ιστορικοί δεν γνωρίζουν καν -και φυσικά δεν μπορούν να συμφωνήσουν μεταξύ τους- αν πράγματι υπήρξε άλωση των Αθηνών από τον στρατό του Αλάριχου ούτε αν η επιδρομή των Έρουλων το 267 όντως κατέστρεψε την Αθήνα, σφραγίζοντας την μελλοντική της εξέλιξη άλλο τόσο ισχνές και σκόρπιες είναι οι μ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΟΥΚΡΗΤΙΟΣ: ΓΙΑ ΤΗ ΦΥΣΗ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ
Το μνημειώδες έπος του Λουκρήτιου "Για την Φύση των Πραγμάτων", προάγγελος και μοναδικός αρχαίος πρόγονος της σύγχρονης επιστήμης, είναι η ποιητική εκδοχή του χαμένου ελληνικού έργου Περί Φύσεως του Επίκουρου, της λαμπρότερης έκφανσης της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας: ένας αριστουργηματικός ύμνος στην ελευθερία από τα δεσμά της θρησκείας, του φόβου, των παθών, της άγνοιας. Είναι ο αρχαίος καταστατικός χάρτης της ελεύθερης βούλησης η τίμια φωνή που έρχεται από τα βάθη των αιώνων να θερμάνει τις καρδιές εκείνων που στέκονται αλύγιστοι μπρος...
Διαβάστε περισσότερα...

ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΝΑΩΝ - ΘΡΗΝΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΟΥΛΙΑΝΟ - ΠΡΟΣ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΤΟΝ ΕΙΠΑΝ ΒΑΡΕΤΟ
Λιβάνιος: ο πολυγραφότερος συγγραφέας της αρχαιότητας, ο μεγαλύτερος ρήτορας και σοφιστής του αιώνα του (4ος μ.Χ.), το σταθερό πρότυπο ύφους για όλους τους μεταγενέστερους (Βυζαντινούς) ρήτορες, δασκάλους και ανθρώπους των γραμμάτων, δάσκαλος ο ίδιος του Μεγάλου Βασιλείου, του Ιωάννη Χρυσοστόμου αλλά και του Ιουλιανού. Το τεράστιο σε όγκο έργο του αποτελεί μία από τις σημαντικότερες ιστορικές πηγές της Ύστερης Αρχαιότητας. Σε μια εποχή που η ανθρωπότητα διάβαινε το κατώφλι του Μεσαίωνα, ο Λιβάνιος όρθωσε το ανάστημά του για να υπερασπιστε...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΡΩΜΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
Μια σοβαρή διαμάχη διχάζει την κοινότητα των ιστορικών επιστημόνων, εδώ και μερικές δεκαετίες. Μολονότι στρέφεται γύρω από γεγονότα που συνέβησαν στο μακρινό παρελθόν, είναι φανερό ότι η διαμάχη αφορά το σήμερα, τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο δυτικός κόσμος, τις σημερινές αξίες του και, κυρίως, τη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής ταυτότητας. Για την ώρα φαίνεται να επικρατούν οι λεγόμενοι «αναθεωρητές»: εμφορούμενοι από «πολυπολιτισμικές» αντιλήψεις, και στο πνεύμα ενός μεταμοντέρνου σχετικισμού, υποστηρίζουν ότι η κατάλυση της αυτοκρατορίας ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΩΝ
Από μια σημερινή σκοπιά, πολλά πράγματα στην αμερικανική ιστορία -όπως και στην ιστορία άλλων λαών- μας βάζουν στον πειρασμό να υιοθετήσουμε μια επικριτική και ηθικολογική στάση. Το χάσμα μεταξύ της ιστορικής πραγματικότητας και της ρητορικής των σωβινιστών, των πολιτικών και των υπερπατριωτών, προκαλεί την ειρωνεία σε βάρος τους, ακόμη και την γελοιοποίηση τους. Όμως μια τέτοια στάση συνεπάγεται άλλου τύπου στρεβλώσεις. Στόχος αυτού του βιβλίου είναι να παρουσιαστεί η ιστορία με τρόπο κριτικό αλλά ισορροπημένο και κατά το δυνατόν μη ιδεολ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΚΟΤΕΙΝΗ ΦΥΣΗ
Μια αποκαλυπτική εξερεύνηση της προέλευσης και της φύσης του κακού. Εδώ και δεκαετίες, οι συνήθεις ηθικοπολιτικές, φιλοσοφικές και θεολογικές εξηγήσεις αποδεικνύονται ανεπαρκείς, αν όχι ψευδείς. Ελάχιστα βοηθούν να καταλάβουμε τι ακριβώς συμβαίνει και σε τι οφείλονται τα φαινόμενα κτηνωδίας σε ένα κόσμο όπου η βία αποκτά διαστάσεις επιδημίας ελάχιστα εξηγούν την καθημερινή μας μοχθηρία και επιθετικότητα. Ο Λάιαλ Ουάτσον ξεκινά επανακαθορίζοντας το καλό και το κακό με όρους εξελικτικής βιολογίας και οικολογίας αντλεί από τις πιο πρόσφατ...
Διαβάστε περισσότερα...