ΙΔΡΥΜΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗ

ΠΤΩΧΟΛΕΩΝ
Από "φωτισμένος" σωτήρας άγιος των παραβολών του βουδισμού στην Ασία και την Άπω Ανατολή έως πρωταγωνιστής ρεαλιστικών "νεοτερικών διηγημάτων" στην ιβηρική Δύση, και από θυμόσοφος ήρωας ενός γραμματικού Σάξονα στον προσκανδιναβικό Βορρά έως εκβιαστής της αλήθειας στις χωρίς τέλος προσθήκες των "Παραμυθιών της Χαλιμάς" στον βορειοαφρικανικό Νότο, ο σοφός γέρος εκτιμητής που βρίσκει αλάθητα και απομυθοποιητικά το σκάρτο πίσω από την πλανερή βιτρίνα φανταχτερών/εντυπωσιακών αντικειμένων, ζώων και ανθρώπων δεν ξέχασε να σταθμεύσει κάμποσες φορ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΒΟΣΚΟΠΟΥΛΑ
Το ανώνυμο αφηγηματικό ποίημα "Η Βοσκοπούλα" είναι ένα από τα σημαντικότερα μπεστ σέλερ της πρώιμης νεοελληνικής λογοτεχνίας. Γράφτηκε στην Κρήτη γύρω στα 1580-1600, σε ενδεκασύλλαβους στίχους με ζευγαρωτή ομοιοκαταληξία, πρωτοτυπώθηκε στη Βενετία το 1627, και ως τον 19ο αιώνα κυκλοφόρησε σε αλλεπάλληλες λαϊκές εκδόσεις. Ανήκει στην ποιμενική (ή βουκολική) ποίηση, αντλεί το θέμα και τα πρόσωπά του από τον κόσμο των βοσκών και των κτηνοτρόφων (εδώ, της Κρήτης), ενώ, παράλληλα, στοχάζεται πάνω στον έρωτα και τις σχέσεις των δύο φύλων, την τύ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΜΕΛΙΣΣΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΛΥΚΟΙ
Οι άνθρωποι είναι άραγε κοινωνικά όντα, σαν τις μέλισσες (όπως υποστηρίζει ο Αριστοτέλης), ή συμπεριφέρονται ο ένας προς τον άλλο όπως οι λύκοι (όπως δέχεται ο Χομπς); Προηγείται λογικά η κοινωνία, η οργανωμένη κοινότητα, και έπονται οι νόμοι που διαφυλάσσουν την ειρήνη, ή προϋποτίθεται ο νόμος, το κοινωνικό συμβόλαιο, αφού πριν την καθιέρωσή του συναντώνται μόνο διαμάχες και συγκρούσεις; Αυτό το ερώτημα κρύβεται πίσω από τον τίτλο και διαπερνά τις σελίδες του βιβλίου. Αλήθεια, πόσο ενδιαφέρονται οι σημερινοί ενεργοί πολίτες για την Αθηνα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗΣ: ΑΠΑΝΤΑ (ΕΚΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)

ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗΣ: ΑΠΑΝΤΑ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Σύμφωνα με τη διαθήκη του αείμνηστου Μανόλη Τριανταφυλλίδη η πρώτη εργασία που έπρεπε να εκτελέση το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών, παραμερίζοντας κάθε άλλη του δραστηριότητα, ήταν η έκδοση των Απάντων του διαθέτη. Η επιθυμία του Τριανταφυλλίδη, να παραδώση στα χέρια των νεώτερων Ελλήνων το έργο της ζωής του συγκεντρωμένο, ήταν απόλυτα δικαιολογημένη: αρκετά από τα βιβλία του είχαν από χρόνια εξαντληθή, και οι μικρότερες μελέτες του βρίσκονταν σκορπισμένες σε πλήθος περιοδικά και εφημερίδες παλιές και δυσκολόβρετες. Μόνο με τη συγκέντρωσ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΚΑΤΗΣ ΚΑΙ Ο ΜΠΟΝΤΙΚΟΣ
Εκμεταλλευόμενος την προθυμία ενός απλοϊκού και απερίσκεπτου ποντικού, ένας γάτος του προτείνει ειρήνη και αγάπη, συνάπτοντας έτσι με δόλιο τρόπο φιλία με τη φυσική του λεία. Ο ποντικός τρέχει στους άλλους συντρόφους του για να τους αναγγείλει το ευτυχές και περίεργο γεγονός. Όλοι λοιπόν καλούνται να γιορτάσουν. Ο γάτος όμως - για να εκτελέσει τα μυστικά του σχέδια - μετατρέπει τη γιορτή σε κηδεία. Προσποιείται ότι αρρώστησε λόγω φοβερής θερμοπληξίας και ότι πρόκειται να πεθάνει. Γι' αυτό παρακαλεί τους νέους του φίλους να ικανοποιήσουν τη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑΣ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ 1980 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΤΗ ΓΑΛΛΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ 1991 ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΗ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΟΣΗ 1. ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ, ΛΟΓΟΣ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΑ 2. Η ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ 3. Η ΦΩΝΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ 4. ΟΙ ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ 5. Η ΠΟΙΚΙΛΙΑ ΤΩΝ ΙΔΙΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΓΛΩΣΣΙΚΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ 6. Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΟΡΩΝ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΡΙΣΤΕ! - ΒΙΒΛΙΟ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ
Το "Ορίστε! Βιβλίο δραστηριοτήτων" αποτελείται από δέκα ενότητες που αντιστοιχούν στις δέκα ενότητες του βιβλίου του σπουδαστή και λειτουργεί ως συμπλήρωμά του. Περιλαμβάνει δραστηριότητες για επιπλέον εξάσκηση στις γλωσσικές δεξιότητες και σε επικοινωνιακές γλωσσικές δραστηριότητες (κατανόηση και παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου). Περιλαμβάνει: -δραστηριότητες κατανόησης των κειμένων του βιβλίου του σπουδαστή -δραστηριότητες εξάσκησης/εμπέδωσης -δραστηριότητες κατανόησης και παραγωγής γραπτού λόγου -δραστηριότητες κατανόησης και παρα...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΩΝ ΜΕΣΩΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ
Η εργασία αυτή εξετάζει τις κυριότερες χρήσεις των τεχνικών που διακινούν τις πληροφορίες δημόσιου ενδιαφέροντος από την πρώτη περίοδο της τυπογραφίας μέχρι το διαδίκτυο. Η περιπέτεια του τύπου ξεκινά, στις αρχές του 17ου αιώνα, με τον περιοδικό ρυθμό έκδοσης. Το επιστολικό πρότυπο της έντυπης περιοδικής έκδοσης (gazette) αντικαθίσταται βαθμιαία - ανάμεσα στο τέλος του 18ου αιώνα και τις αρχές του 20ού - από ένα πρότυπο ειδησεογραφικής ενημέρωσης με τους νέους πρωταγωνιστές του: τους δημοσιογράφους, οι οποίοι, ως αυτόνομες μονάδες, εισφέρο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΕΛΕΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ (29η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ)
Ο τόμος αυτός περιλαμβάνει κείμενα που ανακοινώθηκαν στο πλαίσιο της 29ης Συνάντησης Εργασίας του Τομέα Γλωσσολογίας του Τμήματος Φιλολογίας του ΑΠΘ (10-11 Μαΐου 2008), η οποία είχε ως αντικείμενο την ελληνική γλώσσα σε όλες τις εκφάνσεις της, συγχρονικά και διαχρονικά και μέσα από την οπτική είτε της θεωρητικής είτε της εφαρμοσμένης γλωσσολογίας. (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΡΩΤΙΚΗ
Η Ιστορία ερωτική, ήτοι έρωτας σφοδρός ενός νέου, Κωνσταντινοπολίτου... είναι το πρώτο γνωστό νεοελληνικό λογοτεχνικό πεζό ερωτικό αφήγημα που ξεπερνά την έκταση ενός διηγήματος και φτάνει τα όρια της νουβέλας ή και μικρού μυθιστορήματος. Γραμμένο στα 1793, πιθανότατα από τον Γεώργιο/Γεωργάκη Λαπάτη (Σταθά), λόγιο "γραμματικό" του ηγεμόνα της Βλαχίας Κωνσταντίνου Χα(ν)τζερ(λ)ή, σώθηκε ακέφαλο, χασματικό και κολοβό σε ένα και μόνο χειρόγραφο αντίγραφο, του 1806. Το αφήγημα, εμπλουτισμένο με αρκετά (άγνωστα ως τώρα) "φαναριώτικα" ερωτικά ποι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΝΕΑ ΚΡΙΤΙΚΗ
Η εννεάτομη σειρά The Cambridge History of Literary Criticism αποτελεί μια συνολική ιστορική επισκόπηση της κριτικής της λογοτεχνίας του δυτικού κόσμου, από την κλασική αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Αντικείμενό της είναι τόσο η θεωρία της λογοτεχνίας όσο και η κριτική πράξη. Στόχος της είναι να λειτουργήσει ως έγκυρο έργο νηφάλιας εξιστόρησης και ακριβούς αναφοράς και όχι ως απλή καταγραφή δεδομένων. Δεν επιδιώκει να συντάσσεται με τη μια ή την άλλη άποψη, αλλά και δεν υπεκφεύγει ούτε προφασίζεται ουδετερότητα, όταν αντιμετωπίζει επίμαχα ζητήμα...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ ΣΤΙΣ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑΚΕΣ ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ
Το βιβλίο αυτό αποτελεί τον τέταρτο τόμο της σειράς Μελέτες για τον Προφορικό Λόγο που εγκαινιάστηκε το 2015 με υπεύθυνη τη Θ.-Σ. Παυλίδου. Αντικείμενό του είναι το φαινόμενο της προσφώνησης με τη βοήθεια κλητικών μορίων (π.χ. ρε, βρε, μωρέ) και κλητικών προσφωνήσεων (π.χ. παιδιά, Μαρία μου, φίλε) στην καθημερινή επικοινωνία. Η χρήση των προσφωνητικών εκφράσεων διερευνάται στο πλαίσιο ενός συγκεκριμένου κειμενικού είδους, της αφήγησης, γεγονός που συνιστά μία όψη της πρωτοτυπίας της έρευνας. Ειδικότερα, εξετάζεται η συμβολή της προσφώνησης...
Διαβάστε περισσότερα...

PICCOLA GRAMMATICA NEOGRECA

ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΚΑ ΜΟΡΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΓΛΩΣΣΕΣ (ΔΙΓΛΩΣΣΗ ΕΚΔΟΣΗ, ΕΛΛΗΝΙΚΑ-ΑΓΓΛΙΚΑ)
Ο πέμπτος τόμος της σειράς Μελέτες για τον Προφορικό λόγο του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών έχει ως αντικείμενο τα πραγματολογικά μόρια, ένα θέμα το οποίο, με τη στροφή της γλωσσολογίας στη χρήση της γλώσσας και τη διερεύνησή της με εμπειρικά δεδομένα φυσικού προφορικού λόγου, κατακτά ολοένα και περισσότερο το ενδιαφέρον των ειδικών. Πρόκειται για στοιχεία κυρίως του (ανεπίσημου) προφορικού λόγου, την ύπαρξη των οποίων η 'κλασική' γλωσσολογία του 20ού αιώνα αγνόησε ή/και απαξίωσε και τα οποία αντιστέκονται στην τακτοποίησή τους σε μια ο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΣ ΤΗΣ ΤΥΡΟΥ (ΤΡΙΤΟΜΟ)
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΒΡΑΧΥΓΡΑΦΙΕΣ ΠΡΟΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ. Η ΩΣ ΤΩΡΑ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ Η ΠΑΡΟΥΣΑ ΕΚΔΟΣΗ ΔΙΗΓΗΣΗ ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΥ 1. ΤΟ ΠΡΟΤΥΠΟ - ΤΟ ΥΣΤΕΡΟΜΕΣΑΙΩΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 2. Η ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ 3. Η ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ Η ΣΤΙΧΟΥΡΓΙΑ 4. Η ΔΙΗΓΗΣΗ 5. ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ, ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ, ΤΟΠΙΚΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ, ΤΥΧΕΣ 6. Η ΕΚΔΟΣΗ 7. ΣΧΟΛΙΑ ΣΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ 8. ΠΙΝΑΚΑΣ ΛΕΞΕΩΝ - ΓΛΩΣΣΑΡΙ 9. ΑΛΦΑΒΗΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΗΜΙΣΤΙΧΙΩΝ (ΔΚ) ΕΠΙΜΕΤΡΟ 1 ΕΙΚΟΝΕΣ 1 ΤΟΜΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΡΙΜΑΔΑ ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΥ 1. ΤΟ ΠΡΟΤΥΠΟ - ΠΗΓΕΣ - ΤΟ ΥΣΤΕΡΟΜΕΣΑΙΩΝΙΚΟ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΑΝΑΓΕΝΝΗΣΙΑΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 2. Η ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΗ ΚΑΙ Η ΕΝΤΥΠΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ 3. ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΟ ΤΗ ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
Νεότερα και παλιότερα κείμενα έχουν αναδιαταχθεί για να συγκροτήσουν τον παρόντα τόμο. Εξαρχής στόχευαν, καθώς εκ των υστέρων διαπιστώθηκε, σε πτυχές της ανθρώπινης "υποκειμενικότητας" κάποιες τουλάχιστον από εκείνες που είναι σε θέση να ανασύρει μια γλωσσολογική λαβίδα και να αναπτύξει η όποια δεξιότητα του χειριστή της. Με την τελευταία -και βαρύτερη- επιφύλαξη υπόψη, η συλλογή μας καλεί σε ένα δύσκολο εγχείρημα. Αφετηρία του, η διαστολή της υποκειμενικότητας στο τυπικότερο γλωσσολογικό της πεδίο, την επιστημική [:επίσταμαι] τροπικότητα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΡΙΣΤΕ!
Το βιβλίο αυτό απευθύνεται σε αρχάριους ενήλικες σπουδαστές της ελληνικής γλώσσας. Ο όρος "αρχάριος", βέβαια, στην πραγματικότητα της ξενόγλωσσης διδακτικής πράξης είναι αρκετά ασαφής, ιδιαίτερα στην εποχή των μεγάλων μετακινήσεων, των γλωσσικών και πολιτισμικών αναμείξεων που αυτές συνεπάγονται, και της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας και ροής γνώσεων και πληροφοριών που διανύουμε. Έτσι η ομάδα που δηλώνεται με τον όρο "αρχάριοι" έχει δεχθεί κατηγοριοποιήσεις όπως: τελείως αρχάριοι (absolute beginners), ψευδοαρχάριοι (false beginners), αρχά...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
Κατόρθωμα αποτελεί η Ιστορία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, συνταγμένη από τον Τάσο Χρηστίδη. Στην πραγματικότητα το εγχειρίδιο καλύπτει λίγο πολύ όλο το φάσμα της ελληνικής γλώσσας, από τα προϊστορικά χρόνια έως τις μέρες μας, αποκαλύπτοντας με συναρπαστική ενάργεια τα μυστικά της γλώσσας και της γραφής ειδικότερα. Συγχρόνως, διαφωτίζει, με νηφάλιο και τεκμηριωμένο τρόπο, παθολογικές εκτροπές στην πορεία της ελληνικής γλώσσας. Τα Παραρτήματά του εξάλλου προσφέρουν διαδοχικά κειμενικά παραδείγματα της εξελισσόμενης ελληνικής γλώσσας. Πρόκε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΙΣ, ΔΥΟ, ΤΡΕΙΣ: Ο ΔΕ ΔΗ ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΠΟΥ;
Οι ποιητές περιγράφουν την ωραία γυναίκα με τρία χρώματα συν ένα τέταρτο. Αυτό το σχήμα, μεταξύ τριάδας και τετράδας, διαμορφώνεται στην ελληνιστική περίοδο, εξαπλώνεται με κάποιες εδώ κι εκεί παρεκκλίσεις στον χριστιανικό Μεσαίωνα (αλλά δεν αποκλείεται να ενοχλεί και τα όνειρα του Montezuma) και καταρρέει με τον Don Giovanni και τη γένεση της νεότερης επιστήμης τον 17ο-18ο αιώνα, οπότε η έδρα της ψυχής μετατίθεται από την καρδιά στον εγκέφαλο. Οι βασικοί άξονες της πραγμάτευσης είναι δύο. Ο πρώτος αφορά τον διεπιστημονικό χαρακτήρα του συ...
Διαβάστε περισσότερα...