ΙΣΝΑΦΙ

ΤΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑ ΣΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ
...τα Γιάννενα και η Ήπειρος αποπνέουν την κινηματογραφική αισθητική του συνόρου του τόπου και της α-τοπίας συγχρόνως, καθώς αναδύονται μεταξύ της ευρωπαϊκής αδριατικής και του βαλκανικού χώρου σαν ένα χρόνο-τοπόσημο μετάβασης, από την καστροπολιτεία στην άκρη της ομιχλώδους λίμνης προς την πολυπολιτισμική πόλη στη γραμμή του αίθριου ορίζοντα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΚΑΒΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ
Στη διαδικασία συγκρότησης εθνικής ταυτότητας στα Βαλκάνια δεν έφτανε μόνο η θρησκεία, η γλώσσα και η καταγωγή. Χρειαζόταν κι ένα μυστικό κρυμμένο μέσα στη μάνα-γη. Ένα μήνυμα ένδοξου παρελθόντος που εύκολα μετατρέπεται σε μια υπόσχεση κοινού μέλλοντος. Στην Αλβανία ειδικότερα το «να σκάβεις για αρχαία» δεν καθόριζε μόνο το πώς ζούσαν οι πρόγονοι αλλά κυρίως το πού και με τι όνομα θα ζήσουν οι απόγονοι. Έτσι κι αλλιώς οι τίτλοι ιδιοκτησίας ενός έθνους-κράτους είναι πάντα εκθέματα στα αρχαιολογικά μουσεία. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΕΒΡΑΙΟΙ ΕΡΓΑΤΕΣ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΤΩΝ ΝΕΟΤΟΥΡΚΩΝ
Στα ταραγμένα Βαλκάνια των αρχών του 20ου αιώνα, η Μακεδονία είναι πεδίο έντονων κοινωνικών και εθνικών ανταγωνισμών. Η οθωμανική αυτοκρατορία καταρρέει και οι εθνότητες που την αποτελούν προσπαθούν είτε να αυτονομηθούν είτε να ενταχθούν στα αντίστοιχα εθνικά κράτη τα οποία προσπαθούν να αυξήσουν τα εδάφη τους. Για πρώτη φορά, όμως, κάνουν την εμφάνισή τους διεθνιστικές ιδέες που θέλουν να μεταφέρουν τον ανταγωνισμό από το εθνικό επίπεδο στο ταξικό. Ο πόλεμος είναι σκληρός και στην πρωτεύουσα της Μακεδονίας, τη Θεσσαλονίκη, η παρουσία της ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΟ ΤΗ ΣΜΥΡΝΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥ 1821
Ο Πέτρος Μέγγους ξεκινάει νεαρός και ιδεαλιστής από τη Σμύρνη για να πολεμήσει στον Μοριά το 1821. Για πολλά χρόνια θα συμμετέχει στις μεγαλύτερες μάχες σε ξηρά και θάλασσα και θα συναντηθεί με τους περισσότερους καπετάνιους αλλά και φιλέλληνες αξιωματικούς της εποχής. Αυτό που τον ενδιαφέρει όμως δεν είναι οι πρωταγωνιστές των γεγονότων αλλά οι χιλιάδες ανώνυμοι, οι «κομπάρσοι» για τους ιστορικούς. Τι έτρωγαν; Που κοιμόταν; Πώς έβρισκαν τον οπλισμό τους; Ποια ήταν τα κίνητρά τους για να ξεσηκωθούν; Η γνώμη τους για τους αρχηγούς; Πώς πειθ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ ΤΟΥ ΒΑΛΕΡΙΑΝ ΒΡΟΥΜΠΕΛ
Στις 25 Αυγούστου 1942 στις 6:15 π.μ., ο δεκαεφτάχρονος Πολωνός εργάτης Βαλέριαν Βρούμπελ εκτελέστηκε με μια λαιμητόμο στο κέντρο κράτησης του Αμβούργου. Είχε σταλεί για καταναγκαστικά έργα στη ναζιστική Γερμανία. Άρρωστος από νοσταλγία, είχε ανάψει φωτιά στον αχυρώνα ενός αγροκτήματος, τον τόπο εργασίας του, με την πεποίθηση ότι, ως τιμωρία, θα τον έστελναν σπίτι του. Αν και ο εμπρησμός δεν προκάλεσε καμία ζημιά -ο ίδιος ο Βαλέριαν βοήθησε στην κατάσβεση της φωτιάς- το Ειδικό Δικαστήριο της Βρέμης τον καταδίκασε σε θάνατο ως "παράσιτο κατ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΡΑΕ ΝΤΑΛΒΕΝ: Η ΖΩΗ ΜΙΑΣ ΕΛΛΗΝΟ-ΕΒΡΑΙΟΑΜΕΡΙΚΑΝΑΣ (ΤΟΜΟΣ ΜΗΔΕΝ)
I first came across Rae Dalven without even knowing it, at the opening of one of my art school graduation exhibitions in Berlin, 2012, when I read Constantine Cavafy's "Ithaka," a poem about missing a home one could never reach. This poem was translated by Rae Dalven into English in the late 1950s and is one of the reasons why she is still known in some circles today. A few years later, in 2018, I, like Cavafy's Odysseus, reached an old-new discovered home when I first visited Ioannina while researching an ongoing art project about the Rom...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΑΟΥΛΙΚΟ
Σαουλίκο ήταν το όνομα μιας παραλιακής ταβέρνας λίγο έξω από τη Θεσσαλονίκη. Κάθε Κυριακή (η αργία του Σαββάτου είχε καταργηθεί με νόμο το 1924 ως "εβραϊκή") ο Ρόμπυ Βαρσάνο πήγαινε εκεί, ως το 1940, με συγγενείς και φίλους για να διασκεδάσουν και να ακούσουν τη Βέμπο, που του άρεζε πολύ. Ελευθερία είναι το όνομα μιας κεντρικής πλατείας στη Θεσσαλονίκη όπου ο Ρόμπυ είδε το 1942 όλους τους συγγενείς και φίλους να καταγράφονται σε λίστες ως φορείς μιας αρχαίας αρρώστιας. Στην ίδια πλατεία το 1957 αναγνώρισε τυχαία μέσα στο πλήθος τον "διαβολ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΔΟΣ
Yπεραρκετοί από τους σχετικιστές κριτικούς της Ιστορίας, του Πολιτισμού και της Προόδου μοιάζουν περισσότερο με φοβισμένους πρώην ριζοσπάστες ιδεολόγους που δεν έχουν πλήρως αφομοιώσει τις πρόσφατες αποτυχίες της Αριστεράς και του «υπαρκτού σοσιαλισμού», παρά με σοβαρούς κοινωνικούς θεωρητικούς. Πολύ συχνά, αυτή η απογοήτευση παρέχει μια διέξοδο διαφυγής για τους πάλαι ποτέ «επαναστάτες» ώστε να βολευτούν στην ακαδημία, ή να προσεταιρισθούν τη σοσιαλδημοκρατία, ή απλά να στραφούν σ’ έναν κενόδοξο μηδενισμό που πολύ δύσκολα συνιστά απειλή γ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΑΝΑΡΧΙΣΜΟΣ Ή LIFE STYLE ΑΝΑΡΧΙΣΜΟΣ: ΕΝΑ ΑΓΕΦΥΡΩΤΟ ΧΑΣΜΑ
To «Κοινωνικός Αναρχισμός ή Lifestyle Αναρχισμός» του Murray Bookchin αποτελεί ένα αναπόσπαστο τμήμα του ευρύτερου διαλόγου που έχει ανοίξει μέσα στο σύγχρονο αναρχικό κίνημα. Γραμμένο το 1995, αυτό το δοκίμιο αναδεικνύεται ως ένα κομβικό εργαλείο για μια αναρχική πολιτική που θα βρίσκεται πάντα επίκαιρη. Ως υπενθύμιση του βασικού τετράπτυχου των «αναρχικών αρχών»: της άμεσης δημοκρατίας, του αντι-κρατισμού, του συνομοσπονδιακού κοινοτισμού και του ελευθεριακού κομμουνισμού ως υπενθύμιση του κοινωνικού χαρακτήρα και προσανατολισμού ενός α...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΡΞΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΡΧΙΣΜΟΣ
Ποια είναι η θέση του Μάρεϊ Μπούκτσιν απέναντι στη σύζευξη αναρχισμού και μαρξισμού; Πως διαφοροποιήθηκε στα τελευταία κείμενά του η στάση του απέναντι στην ιδέα της "πρωτοπορίας"; Πως μπορεί να αξιοποιηθεί η κληρονομιά του θετικισμού στα νέα επαναστατικά κινήματα της εποχής μας; Αυτά και πολλά άλλα θεωρητικά προβλήματα του καιρού μας καλείται να αντιμετωπίσει ο Μπούκτσιν στο προκλητικό αυτό βιβλίο με τη μορφή της συνέντευξης στη σύντροφό του Jean Biehl. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ
Εδώ είναι Βαλκάνια Sarah, τι περιμένεις; Η συγγραφέας των "Σημειώσεων από τα Βαλκάνια" άκουγε συχνά αυτήν τη φράση κατά τη διάρκεια της μακρόχρονης επιτόπιας έρευνάς της στην Ήπειρο της δεκαετίας του '90. Το βιβλίο αυτό είναι το αποτέλεσμα της προσπάθειάς της να την αφουγκραστεί... Μετατρέπει λοιπόν ένα ερευνητικό έργο που εστιάζει στους τρόπους που οι διαφορετικές χρονικότητες εγγράφονται στο τοπίο, σε μια ανθρωπολογική έρευνα με ζητούμενο τη διερεύνηση της σχέσης τόπου, χρόνου, συνόρου και «ελληνικότητας - βαλκανικότητας». Το βιβλίο "Σημ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΜΕΙΣ ΠΟΥ ΧΩΡΙΣΑΜΕ
Όποιος δεν ξέρει ότι δεν ξέρει νομίζει ότι ξέρει. Τι να το κάνω να είσαι καλός στα μαθήματα και να μην μπορείς να συνεννοηθείς με τους συμμαθητές σου ή να τους τρομοκρατείς; Βέβαια, αυτό προϋποθέτει ότι και οι δάσκαλοι είναι εκπαιδευμένοι στην επικοινωνία... Θα ερωτευόσουν ποτέ ένα χαλί; Ένας αρρωστημένος γάμος που σέρνεται δεν προσφέρει στα παιδιά μια οικογένεια. Προσφέρει μια... "οικοκτονία". Αυτός που αποφασίζει να φύγει και ο άλλος που μένει πίσω. Κατά πάσα πιθανότητα στο ίδιο αδιέξοδο θα βρεθεί και με τη νέα σχέση όταν αυτή... παλιώσε...
Διαβάστε περισσότερα...

Oi! Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΩΝ SKINHEADS
Όσα ξέρουμε για τους skinheads είναι μέσα από τα δελτία τύπου της αστυνομίας ύστερα από κάποιον ποδοσφαιρικό αγώνα, συναυλία, πολιτική συγκέντρωση κτλ. Η νεολαία με τα ξυρισμένα κεφάλια και τις μπότες ανέπτυξε όμως και τη δική της μουσική, το Oi! Και όπως κάθε μουσικό είδος είναι ο καθρέφτης της κοινωνίας που το δημιούργησε, η ιστορία του Oi! Είναι η ιστορία των skinheads. Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζεται ένα χρονικό του Oi!, από το ξέσπασμα του punk στη Βρετανία μέχρι τις μέρες μας, όπου ένα μεγάλο κομμάτι του ταυτίζεται πια με νεοναζιστικές...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΑΛΚΑΝΙΚΗ ΚΟΛΥΜΒΗΘΡΑ ΟΝΟΜΑΤΩΝ
Ο εθνοφυλετισμός είναι ακόμα ζωντανός στη συνείδηση των ιστορικών και των απλών ανθρώπων. Και το μεγάλο ερώτημα παραμένει πάντα για πολλούς: Τι απέγιναν οι αρχαίες φυλές και γιατί τα ονόματά τους χάθηκαν από τον καιρό των Ρωμαίων και ξαναεμφανίστηκαν τον 18ο και 19ο αιώνα; Το αποτέλεσμα της επώδυνης για τους ανθρώπους πολιτικής διαδικασίας που ονομάστηκε "εθνογένεση" είναι εξαιρετικά εύθραυστο και αμφιλεγόμενο. Αλλά φαντάζει σήμερα και εξαιρετικά άδικο. Αυτό το βιβλίο έρχεται να βοηθήσει, δονκιχωτικά έστω, κάποια μελλοντική επανόρθωση της ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΒΡΑΙΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΑΝΑΤΟΛΗ ΚΑΙ ΔΥΣΗ, 15ος-20ός ΑΙΩΝΑΣ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ, ΚΟΙΝΩΝΙΑ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Ο τόμος διερευνά τις πολλαπλές όψεις της ιστορίας των εβραϊκών κοινοτήτων από τον 15ο έως τον 20ό αιώνα στον ελλαδικό χώρο και την Ελλάδα, στην Ευρώπη, τη Μεσόγειο και τα Βαλκάνια. Η ιστορία των εβραϊκών κοινοτήτων αποτέλεσε θέμα του διεθνούς συνεδρίου που συνδιοργανώθηκε από το Τμήμα Ιστορίας & Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και την Ισραηλιτική Κοινότητα Ιωαννίνων στις 21-23 Μαΐου 2015. Οι πολιτισμικές ταυτότητες των εβραϊκών κοινοτήτων, η εβραϊκή λογοτεχνική παραγωγή, οι εβραϊκές κοινότητες του ελλαδικού χώρου, οι επιχειρήσεις ...
Διαβάστε περισσότερα...

«ΝΕΝΕΚΟΙ», «ΠΕΙΘΗΝΙΑ ΠΡΟΒΑΤΑ», «ΦΡΟΥ ΦΡΟΥ ΚΙ ΑΡΩΜΑΤΑ»
Από τη μία είναι τα μνημόνια, η κρίση, οι τροϊκανοί, η Μέρκελ, οι γερμαναράδες, το δουνουτού, ο Σόιμηλε, οι δοσίλογοι, οι προσκυνημένοι, η παγκοσμιοποίηση και άλλοι εχθροί που επιβουλεύονται την εθνική μας ταυτότητα και ανεξαρτησία. Από την άλλη είναι ο έλληνας, πτωχός πλην περήφανος, που όπως στις Θερμοπύλες σήκωσε την ασπίδα, το 1821 το καριοφίλι, έτσι και σήμερα θα πετάξει έξω από την ελλαδίτσα όλους τους ξένους και ξενόδουλους εχθρούς. Κοινοτοπίες, που αναλύει το ανά χείρας βιβλίο, γιατί η γλώσσα δεν περιγράφει μόνο αλλά και δημιουργεί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΥΠΕΡΕΙΔΟΥ 11
Προλογίζω το βιβλίο του αγαπητού φίλου Μιχάλη Αράπογλου με συγκίνηση. Θυμάμαι τις διηγήσεις των τόσο ενδιαφερόντων οικογενειακών ιστοριών πριν πολλές δεκαετίες στην Αρίστη Ζαγορίου, όπου υπηρετούσα ως αγροτικός ιατρός και φιλοξενούσα τον πάντα δραστήριο φίλο που ακούραστα οργάνωνε εκδηλώσεις, όπως το Ανοιχτό Σχολειό. Ο Μιχάλης αποφάσισε να παρουσιάσει αυτό το πολύτιμο υλικό που παράλληλα αποτυπώνει ανάγλυφα την πολυκύμαντη ιστορία της κατοχικής και μετακατοχικής Θεσσαλονίκης. Στις σελίδες του βιβλίου διαφαίνεται μέσα στο σκοτάδι της κατοχή...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΠΟΤΣΙ
Έως πρόσφατα ο θάνατος ενός μέλους της τοπικής κοινωνίας ενεργοποιούσε τόσο το συγγενικό του περιβάλλον όσο και το σύνολο του πληθυσμού του Μετσόβου. Η συμμετοχή στις νεκρικές διαδικασίες θεωρούνταν και εν μέρει θεωρείται ακόμη μία ηθική υποχρέωση που αφορά το σύνολο της τοπικής κοινωνίας. [...] (Από την έκδοση)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΛΚΙΚΑΡΔΙΑ
Σοβαρό ιατρικό και κοινωνικό πρόβλημα μετά το 1950 στη χώρα μας, όπως και σε όλη την Ευρώπη, είναι οι καρδιαγγειακές παθήσεις. Η στηθάγχη, το έμφραγμα, η καρδιακή ανεπάρκεια, διάφορες αρρυθμίες όπως η κολπική μαρμαρυγή, καθώς επίσης εγκεφαλικά επεισόδια, ανευρύσματα της αορτής, αρτηριοπάθεια των νεφρών και αποφρακτική αρτηριοπάθεια στα κάτω άκρα που φθάνει ακόμα και σε γάγγραινα ποδιού. Συχνά μετά την ηλικία των 40 ο άνδρας και μετά τα 50 η γυναίκα παραπονούνται ότι εμφανίζουν πόνο ή κάτι σαν σφίξιμο ή κάψιμο στο στέρνο, όταν βαδίζουν γρήγ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΜΑΝΤΕΙΟ ΤΟΥ ΑΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΚΑΙ ΤΟΠΟΥ
Στις αρχές της δεκαετίας του '70, φοιτητής ακόμη, επισκέφθηκα για πρώτη φορά την Ήπειρο. Τη χρονική περίοδο εκείνη, σπούδαζα αρχιτεκτονική στο Παρίσι και οι περισσότεροι από τους Έλληνες φοιτητές της σχολής μου ήταν Ηπειρώτες. Έτσι, ύστερα από πρόσκλησή τους το καλοκαίρι του 1972 βρέθηκα στα Γιάννινα. Βέβαια, ούτε που το φανταζόμουν τότε, πως η Ήπειρος θα γινόταν ο τόπος της μόνιμης διαμονής μου. Μεταξύ άλλων, στο Παρίσι γνώρισα και τους μετέπειτα κουμπάρους μου Νέστωρα Μπαμίδη και Τέτα (Βασιλική) Μπαλτογιάννη, από τους οποίους κάποια στι...
Διαβάστε περισσότερα...