ΚΑΛΒΟΣ

Α: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΕΛΕΤΟΠΟΥΛΟΣ, Ο ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΣ ΤΟΥ 1821
Οι δυο αφτές αφτοτελείς μελέτες του Τάκη Σταματόπουλου αναφέρονται σε σημαντικά, αλλά "ξεχασμένα", περιστατικά του αγώνα στη Βόρεια Πελοπόνησο. Και κατορθώνουν ν' αναδείξουν με ζωντάνια και ακρίβεια τις ταξικές αντιθέσεις στην περιοχή και τον ρόλο των πρωτουργών της κοινωνικής διαμάχης της εποχής του εθνικού ξεσηκωμού. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο MONTAIGNE ΚΑΙ ΤΟ ΔΟΚΙΜΙΟ
Υπάρχουν, λέει ο R. A. Sayce, δύο είδη βιβλίων γύρω απ' τον Montaigne: εκείνα που γράφονται από μιαν ειδική σκοπιά και για ένα ειδικό θέμα (π.χ. για ν' αποδείξουν ότι είναι στωικός ή επικούρειος, συντηρητικός ή φιλελεύθερος κλπ.) και εκείνα που προσπαθούν να δώσουν μια συνολική εικόνα γι' αυτόν τον πολυπλοκότατο συγγραφέα ("of this most complex of all writes"). Τα πρώτα ενδέχεται να διαφωτίζουν μια πτυχή διαστρεβλώνοντας και νοθεύοντας το σύνολο τα δεύτερα διατρέχουν τον κίνδυνο να φανούν ανιαρά και λιγότερο πρωτότυπα, αλλ' έχουν περισσότ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΟΚΙΜΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ
(. . .) Το βιβλίο είχε να πραγματευθεί θέματα που, από πρώτη όψη, φαίνονται ν’ αποκλίνουν πολύ. Ένα βιβλίο που ασχολείται με ψυχολογικά, οντολογικά, επιστημολογικά ζητήματα και που περιέχει κεφάλαια για το μύθο και τη θρησκεία, τη γλώσσα και τη τέχνη, την επιστήμη και την ιστορία, επιδέχεται την αντίρρηση ότι είναι mixtum compositum από τα πιο ανόμοια και ετερογενή πράγματα. Ελπίζω ότι ο αναγνώστης, αφού διαβάσει αυτές τις σελίδες, θα βρει τούτη την αντίρρηση αβάσιμη. Από τους κύριους σκοπούς μου ήταν να τον πείσω ότι όλα τα θέματα που πρα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΥ ΤΡΑΒΑ Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΕΡΓΑΣΙΑ;
Σήμερα ο τεχνικός πολιτισμός αμφισβητείται από φιλοσόφους, λογοτέχνες και ηθικολόγους σαν ένας παράλογος και, από πολλές απόψεις, απάνθρωπος μηχανισμός. Σε ποιο βαθμό οι υπέρμαχοι της εργασίας, η οποία αναστατώνεται κάθε τόσο από την αδιάκοπη πρόοδο της μηχανοκρατίας, θεμελιώνουν αυτή την κατηγορία; Αυτό είναι το κύριο ερώτημα στο οποίο προσπαθεί να δώσει απάντηση τούτο το βιβλίο, στηριγμένο στις πρόσφατες έρευνες των επιστημών του ανθρώπου και στις παρατηρήσεις που έκανε ο συγγραφέας του τόσο στην ανατολική και δυτική Ευρώπη όσο και στην ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΤΡΟΠΙΣΜΟΙ

ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ ΣΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ
Δεν είναι εύκολο πράγμα ο λόγος για την ποίηση. Απόδειξη, το πλήθος των μονόλογων πού δεν συναντιούνται πουθενά. Απόδειξη, οι αποφάνσεις πού αλληλοσυγκρούονται ή αλληλοκαταργούνται ως τον παραλογισμό. Ο ποιητής που θάθελε να παρακολουθήσει τί λέγεται γύρω του ή τί έχει ειπωθεί στο παρελθόν, περιέρχεται συχνά σε μια δυσάρεστη κατάσταση, πού φαίνεται να βρίσκει μιαν ακόμα πιο δυσάρεστη διέξοδο στην έπαρση και στην αλαζονεία, με αποτέλεσμα να προσφέρει κι αυτός με τη σειρά του, και να προσθέτει έτσι, αποφάνσεις και μονόλογους σχετικά με το τι...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΣΟΥΡΡΕΑΛΙΣΜΟΣ ΣΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ
"Για μας ηθικό είναι ότι είναι επαναστατικό. Άρα ο κινηματογράφος, αληθινή μήτρα εξέγερσης, δεν γίνεται δεκτός ηθικά, παρά μονάχα όταν πασχίζει να καταστρέψει καθετί το "παραδοσιακά ηθικό", το αντεπαναστατικό, το αντικοινωνικό, το αντιερωτικό, το βίαια αντιδραστικό." Α.Κ. (Από την έκδοση)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑ ΤΗ ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΤΕΧΝΗ
Η σύντομη πραγματεία του Πάουλ Κλέε γύρω απ' τη μοντέρνα τέχνη γράφτηκε για ν' αποτελέσει τη βάση της διάλεξης, που έκανε ο Κλεε στα εγκαίνια μιας έκθεσης στο Μουσείο της Ιένας, το 1924. Στην έκθεση αυτή περιλαμβάνονταν και μερικά δικά του έργα. Εκείνη την εποχή, ο Κλέε δίδασκε ήδη στην περίφημη σχολή σχεδίου (το Bauhaus), που ιδρύθηκε στη Βαϊμάρη με διευθυντή τον Βάλτερ Γκρόπιους, κι οι σημειώσεις του αυτές είναι προϊόν βαθιού στοχασμού γύρω απ' τα προβλήματα της τέχνης - στοχασμού που δέχτηκε αποφασιστική ώθηση απ' τα διδασκαλικά καθήκον...
Διαβάστε περισσότερα...

Απόδραση
Γεννήθηκα πριν από σαράντα πέντε χρόνια στην Αθήνα, στη Νεάπολη, όπου έζησα σ' ένα παλιό διώροφο μέχρι το 1965, όταν ήρθε το πλήρωμα του χρόνου κι έδωσε τη θέση-του σε μιάν ακόμη πολυκατοικία. Από τότε ζω στο ίδιο σπίτι αλλά πια σ' ένα μικρό διαμέρισμα στο πέμπτο πάτωμα. Στη βεράντα τα γνωστά λουλούδια - κυρίως γεράνια. Ήμουν, νομίζω, μαθητής στις πρώτες τάξεις του Γυμνασίου όταν άρχισα να καταλαβαίνω τη δυνατή αγάπη-μου για τη λογοτεχνία. Πότε-πότε έγραφα και μικρά κομμάτια, διηγήματα κι ακόμη και ποιήματα. Μερικά απ' αυτά μου άρεσαν πολύ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΥΜΒΟΛΙΚΗ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΧΩΡΟ
Η κριτική της σημερινής κοινωνίας δεν αρκεί να περιλάβει την κριτική των αξιών που απηχούν κάποια σύμβολα, αλλά είναι απαραίτητο να κατευθυνθεί στην καρδιά του συμβολικού μηχανισμού: στον τρόπο που θεμελιώνονται, λειτουργούν και αλλάζουν οι συμβολικές σχέσεις, στον τρόπο που εξασφαλίζουν τη συμμετοχή των ατόμων στο συμβολικό σύμπαν της κοινωνίας. Είναι αναγκαίο να αναζητηθούν οι αιτίες της συμμόρφωσης προς τους κανόνες των συμβολικών μηχανισμών, αλλά και τα περιθώρια της απείθειας. Πρέπει να ανιχνευτεί ο αντίκτυπος των κοινωνικών αντιθέσεω...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΕΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
Σήμερα, εποχή στην οποία πολλοί κοινωνιολόγοι ασχολούνται ολοένα και περισσότερο με την υπερκατανάλωση στην κοινωνία μας, ίσως να φανεί παράδοξη και εκτός τόπου η θεωρητική μελέτη για την υποκατανάλωση. Αλλά εμείς εδώ σκοπεύουμε να κάνουμε φανερό ότι έχουν μεγάλη σημασία οι έννοιες που αναπτύχθηκαν από τη θεωρία της υποκατανάλωσης, προκειμένου να κατανοήσουμε τις νομοτέλειες του καπιταλισμού, και ότι μόνο με τη συνδρομή τους είναι δυνατή η επισήμανση της πραγματικής σπατάλης και της υποκατανάλωσης, που τώρα βρίσκονται στο κέντρο της παρατή...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΜΕΡΟΣ Α΄ Ο ΣΥΝΘΕΤΗΣ ΚΑΙ Η ΣΥΝΘΕΣΗ ΜΕΡΟΣ Β΄ Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΚΑΙ Ο ΒΙΡΤΟΥΟΖΟΣ ΜΕΡΟΣ Γ΄ ΤΟ ΚΟΝΣΕΡΤΟ ΚΑΙ Ο ΑΚΡΟΑΤΗΣ ΜΕΡΟΣ Δ΄ ΕΞΕΛΙΞΗ ΑΙΩΝΩΝ ΜΕΡΟΣ Ε΄ Η ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΜΕΡΟΣ ΣΤ΄ ΚΑΦΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ: ΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΚΗΣ ΟΡΧΗΣΤΡΑΣ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΤΗΣ ΓΟΥΙΝΕΑΣ - ΜΠΙΣΑΟΥ
"Το κόμμα μας γεννήθηκε απ' τις συνθήκες που επικρατούν στη χώρα μας κι απ' τις απαιτήσεις του αγώνα, αλλά φυσικά μερικοί από μας γνωρίζουν τις εμπειρίες κομμάτων που, προπάντων στην Πορτογαλία, εργάζονται στην παρανομία. Πρώτα - πρώτα πρέπει να πούμε πως η έννοια "κόμμα" δεν είναι ουρανοκατέβατη, αλλά πως είναι το αποτέλεσμα των ταξικών αγώνων στην Ευρώπη. Εγκολπωθήκαμε την έννοια "κόμμα" γιατί, παίρνοντας υπόψη το μέλλον της χώρας μας, καταλήξαμε στην πεποίθηση πως είναι προτιμότερο να μιλάμε για κόμμα παρά για κίνημα. Στην Αφρική δεν επ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΡΟΝΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΕΣ
- Ο ΑΛΗ ΦΑΡΜΑΚΗΣ - ΤΟ ΠΑΛΛΗΚΑΡΙ ΤΗΣ ΥΔΡΑΣ - ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΓΙΟΥΡΟΥΣΙ ΤΟΥ ΒΛΑΧΟΘΑΝΑΣΗ - ΤΟ ΔΡΑΜΑ ΤΟΥ ΠΥΡΓΟΥ ΤΗΣ ΚΑΣΤΑΝΙΤΣΑΣ - ΣΤΗΣ ΚΑΛΙΑΚΟΥΔΑΣ ΤΑ ΣΤΕΝΑ - Ο ΓΙΩΡΓΟ - ΜΩΡΑΙΤΗΣ - ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΕΝΕΚΟΣ. Ο ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΕΝΟΣ ΠΡΟΔΟΤΗΣ ΤΟΥ ΕΙΚΟΣΙΕΝΑ - Ο ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ: Ο "ΑΡΧΩΝ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ ΚΡΥ ΣΩΤΗΡΑΚΗΣ ΛΟΝΤΟΣ" - Ο ΘΡΥΛΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ 1821 - ΓΥΡΩ ΣΤΟ 1821. ΟΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΟΜΕΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΑ - Η ΚΑΤΑΚΑΗΜΕΝΗ ΚΛΕΦΤΟΥΡΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΚΟΤΖΑΜΠΑΣΗΔΕΣ ΕΠΙΚΡΙΤΕΣ ΤΗΣ - ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΑΝΑΤΟ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΝΤΟΜΙΜΑ
Στο βιβλίο τούτο περιγράφεται και αναλύεται η τέχνη της παντομίμας με απλό και συστηματικό τρόπο. Στα πέντε κεφάλαια του κειμένου από τη μια εκτίθενται οι θεωρητικές και καλλιτεχνικές βάσεις της και από την άλλη δίνονται οδηγίες και παραδείγματα για την πρακτική εξάσκησή της. Η δομή του βιβλίου προσφέρεται ώστε τούτο να χρησιμέψει ως εγχειρίδιο και οδηγός για ηθοποιούς, ερασιτέχνες μαθητές και ομάδες νέων. Το κείμενο πλαισιώνεται από τα αναγκαία σχέδια και φωτογραφίες. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Οι πρόσφατες εξελίξεις στις σοσιαλιστικές χώρες της Εβρώπης είναι ακόμα πιο σχετικές με τις θέσεις που προτάθηκαν (και υπογραμίστηκαν) σ' αυτή τη μελέτη. Οι αποκαλύψεις του Κρούτσεφ που αφορούσαν ορισμένες πλεβρές της διακυβέρνησης του Στάλιν και τα συνακόλουθα γεγονότα στην Πολωνία και στην Ουγγαρία έφεραν στο προσκήνιο με ανανεωμένη οξύτητα τη δυσκολία μετάβασης των καθυστερημένων χωρών σε μια καλύτερη και πλουσιότερη κοινωνία. (Απόσπασμα από τον πρόλογο της έκδοσης)...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ
Συμπεριφέρομαι σημαίνει ενεργώ ή φέρομαι μ’ έναν ορισμένο τρόπο. Η μελέτη του φερσίματος, της συμπεριφοράς - να το αντικείμενο της ψυχολογίας. Έτσι η ψυχολογία έγινε πραγματική επιστήμη της συμπεριφοράς όχι μονάχα των ανθρώπινων όντων, αλλά και των ζώων και γενικά των όντων που χαρακτηρίζονται ζωντανά. Τούτο το βιβλίο είναι αφιερωμένο στην έκθεση των αρχών μιας ψυχολογίας της συμπεριφοράς, όπως τις εξέθεσε με ενάργεια ο αμερικανός ψυχολόγος Τζον Γουότσον (Watson), ονομάζοντάς τες behaviorism. [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΜΟΝΤΕΡΝΑΣ ΤΕΧΝΗΣ
Η εκλογή από το έργο του Herbert Read πού παρουσιάζεται εδώ κάτω απ' τον γενικό τίτλο "Η φιλοσοφία της μοντέρνας τέχνης" με κανέναν τρόπο δε θα μπορούσε να θεωρηθεί σαν πλήρως αντιπροσωπευτική της δημιουργίας του συγγραφέα. Μοναδικός σκοπός της είναι κυρίως να εισάγει τον αναγνώστη στο πολύπλευρο και βαθύτατο οικοδόμημα της σκέψης του εκπληκτικού αυτού ανθρώπου, πού υπήρξε μια απ' τις πλέον αντιπροσωπευτικές φυσιογνωμίες του εικοστού αιώνα. Και σαν μια τέτοια εισαγωγή φιλοδοξεί να προβληθεί. (...) (ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΛΟΓΟ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΥΠΟΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΕΠΕΡΧΟΜΕΝΟΥ ΜΕΣΑΙΩΝΑ
Ζούμε σε μια ζωογόνα περίοδο της παγκόσμιας ιστορίας. Δεν είναι καθόλου Εποχή Δυσκολιών, ή Αλλοτρίωσης, ή Ανησυχίας. Είναι μάλλον η εποχή, που ο άνθρωπος, για πρώτη φορά, μπαίνει να στραφεί από τον αιώνιο αγώνα για επιβίωση, στον καινούριο αγώνα για την αυτοεκπλήρωση, που θα του δώσει την ικανότητα να πραγματώσει την ανθρωπιά του. Ο Homo Sapiens πήρε το στρατί που φέρνει στον Homo Humanus. Μια τέτοια ερμηνεία για την κατάσταση του γένους μας, ίσως να φαίνεται παράδοξη, τη στιγμή που οι άνθρωποι εξακολουθούν να υποφέρουν παντού από τον πόλε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΟΜΑΡΧΙΑ
Η "Ελληνική Νομαρχία", έργο που πρωτοδημοσιεύθηκε στην αρχή του δεκάτου ενάτου αιώνα και κυκλοφόρησε κρυφά στην Τουρκοκρατούμενη Ελλάδα, έχει πάρει, χάρη στις προσπάθειες των νεωτέρων ιστορικών, φιλολόγων και κριτικών, τη ζηλευτή θέση που της αξίζει μέσα στη νέα Ελληνική φιλολογία. Το βιβλίο αυτό είναι ιστορικό μνημείο του νεοελληνικού λόγου και αψεγάδιαστο δείγμα ελεύθερου και ανθρωπιστικού στοχασμού. Ο θερμός - μέχρι πάθους - πατριωτισμός του, οι γιγάντιες θεωρητικές συλλήψεις του και η ευθύτητά του, προσδίδουν σ' αυτό μοναδική αξία οδηγ...
Διαβάστε περισσότερα...