ΚΑΡΔΑΜΙΤΣΑ

ΕΛΕΑΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
Στην αρχή της ελληνικής φιλοσοφικής σκέψης βρίσκονται οι προσωκρατικοί στοχαστές (. . .). Αυτοί αποτελούν το θεμέλιο της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας, πάνω στο οποίο στηρίχθηκαν τα μεγάλα ορθολογικά συστήματα του Πλάτωνος, του Αριστοτέλους, των Στωικών, των Νεοπλατωνικών. (. . .) Ανάμεσά τους δεσπόζει η μεγάλη μορφή του Παρμενίδη, του ιδρυτή της Ελεατικής σχολής, και των διαδόχων του Ζήνωνος και Μέλισσου. Η τεράστια σημασία της παρμενίδειας φιλοσοφίας φαίνεται από το γεγονός ότι αυτή είναι ανεξάντλητη. Εκεί που οι ερμηνευτές νομίζουν πως β...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Το εγχειρίδιο αυτό, μια σύντομη εισαγωγή στη Βυζαντινή Λογοτεχνία, αποτελεί την πρώτη επεξεργασία βιβλίου, που δεν έχει ακόμα πάρει την οριστική του μορφή. Απευθύνεται στους πρωτοετής φοιτητές της Φιλοσοφικής Σχολής, που διάλεξαν το μάθημα της Βυζαντινής Φιλολογίας ανάμεσα στα προαιρετικά μαθήματα, που ορίζει για το πρώτο έτος το Πρόγραμμα της Σχολής. Προσφέροντας ένα γενικό διάγραμμα για τη λογοτεχνική έκφραση του Μέσου Ελληνισμού και βασική βιβλιογραφία, σχετική με τις Βυζαντινές σπουδές, έχει σκοπό να υποβοηθήσει τη διδασκαλία και τις ε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΠΑΡΑΜΥΘΙΟΥ
Η λέξη «μορφολογία» σημαίνει μελέτη των μορφών. Στη βοτανική με τον όρο μορφολογία εννοούμε τη μελέτη των συστατικών τμημάτων ενός φυτού, της σχέσης του καθενός προς το άλλο και προς το σύνολο, με άλλα λόγια, τη μελέτη της κατασκευής ενός φυτού. Κανείς δεν σκέφτηκε τη δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί η έννοια και ο όρος «μορφολογία του παραμυθιού». Ωστόσο, στον τομέα του λαϊκού παραμυθιού η εξέταση των μορφών και η θέσπιση των νόμων που διέπουν τη δομή είναι δυνατές με τόση ακρίβεια, όσο είναι δυνατή η μορφολογία των οργανικών σχηματισμών. Αν ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΠΑΓΚΑΒΑΤ ΓΚΙΤΑ (ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΚΡΙΣΝΑ)
Η BHAGAVAD GITA είναι ένα από τα πιο σημαντικά δημιουργήματα του ανθρώπου, αλλά και το πιο δημοφιλές έργο της σανσκριτικής λογοτεχνίας. Την κύρια έμπνευσή της, την αντλεί από τις UPANISHADS και συνενώνει, σε μια περιεκτική σύνθεση, όλα τα στοιχεία της βεδαντικής φιλοσοφίας και της τεχνικής του Γιόγκα. Βήμα - βήμα, σκαλί - σκαλί, φέρνει τον αναγνώστη ως τα ακρότατα όρια που έχει φτάσει η ανθρώπινη σκέψη, ενώ, ταυτόχρονα, διδάσκει και τους τρόπους, με τους οποίους μπορεί ο άνθρωπος να φτάσει στη γνώση της Αλήθειας. (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΥΣΤΕΡΗ ΡΩΜΑΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ, 284 μ.Χ.-430 μ.Χ.
Μετά από έναν αιώνα εισβολών, εμφυλίων πολέμων και εσωτερικών προβλημάτων, η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία που κληρονόμησε ο Διοκλητιανός το 284 μ.Χ. χρειαζόταν απεγνωσμένα το δυναμισμό με τον οποίο αυτός επιδίωξε να οργανώσει και να θέσει σε νέα, στέρεη βάση τη διοίκηση και την άμυνά της. Ο διάδοχός του, ο Κωνσταντίνος, παγίωσε την αυτοκρατορική ισχύ, υιοθετώντας μια νέα, δυναμική θρησκεία, το χριστιανισμό. Ο χριστιανισμός μπορούσε να στηρίξει και να ενοποιήσει μια αυτοκρατορία, η οποία, από τη φύση της, έρρεπε στην πολυμορφία και την απόκλιση. Ο ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΕΡΙ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΙ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ
Στο βιβλίο αυτό περιέχονται οι σκέψεις του Wittgenstein γύρω από την τέχνη και την αισθητική. Ο ίδιος δεν είχε σκεφτεί ποτέ να τις συγκεντρώσει σε ένα ενιαίο πόνημα. Πίστευε αφ' ενός ότι όσα θα έγραφε δεν θα αρκούσαν ούτε για προλεγόμενα στο τεράστιο αυτό θέμα, αφ' ετέρου ότι όσα και αν έλεγε δεν θα μπορούσαν να εξηγήσουν τη σημασία, τον σπουδαίο ρόλο, που η τέχνη και ιδιαίτερα η μουσική είχε παίξει στη ζωή του. Οπότε δεν μπορούσε και να ελπίζει ότι θα τον καταλάβαινε κανείς. Εγώ δεν συμμερίζομαι την απαισιοδοξία του. Σήμερα η κατανόηση τη...
Διαβάστε περισσότερα...

WITTGENSTEIN - ΠΕΡΙ ΗΘΙΚΗΣ
Για ορισμένες έννοιες της ζωής μας, όπως η ηθική, η θρησκεία και η τέχνη, ο Wittgenstein έγραψε πολύ λίγα πράγματα. Τόσο λίγα, ώστε αυτός που έρχεται σε πρώτη επαφή με τη φιλοσοφία του να υποθέτει -εύλογα- ότι αυτά τα θέματα δεν τον ενδιέφεραν, τουλάχιστον όχι τόσο όσο η λογική, η γλώσσα, τα μαθηματικά ή η φιλοσοφία της ψυχολογίας. Η αλήθεια είναι ότι συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: Ο Wittgenstein απέφευγε να γράφει για εκείνα τα πράγματα που θεωρούσε υψίστης σημασίας. Όλα όσα η γλώσσα της επιστήμης και της καθημερινότητας μπορεί να εκφράσε...
Διαβάστε περισσότερα...

Γ. ΓΕΜΙΣΤΟΣ - ΠΛΗΘΩΝ
Ο κ. Σπέντζας ερευνά με αυτοτέλεια και επιστημονική σκέψη την πολύπλευρη φυσιογνωμία του Πλήθωνος και θεμελιώνει την άποψη, ότι ο τρόπος αυτός με τον οποίο ο Πλήθων αντιμετωπίζει προβλήματα που απασχολούν σήμερα τις οργανωμένες κοινωνίες, όπως η ενιαία φορολογία, η δίκαιη κατανομή των φόρων, η συνεπής διαχείριση και τα αποτελέσματα των δαπανών, αναδεικνύει τον Πλήθωνα ως πρόδρομο της οικονομικής επιστήμης. (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
- Πώς έχουν εξελιχθεί από καταβολής τους τα διάφορα συστήματα υγείας; - Πώς εξηγούνται η θέση και οι προστασίες του ιατρικού επαγγέλματος; - Σε ποιο βαθμό η εξατομίκευση και η υπευθυνοποίηση των ατόμων αποτελούν ένα από τα μείζονα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των σύγχρονων πολιτικών υγείας; Αντικείμενο πολλαπλών και ετερογενών ερευνών, η πολιτική κοινωνιολογία της υγείας διασχίζεται από πολυάριθμα ρεύματα και βρίσκεται στον πυρήνα θυελλωδών αντιπαραθέσεων. Από την κοινωνική κατασκευή των ασθενειών έως την πολιτική διοίκησης των συστημάτων υγε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΙ
Αν το σχολείο αρέσκεται να διακηρύσσει ότι λειτουργεί ως δημοκρατικό όργανο για την κοινωνική κινητικότητα, εντούτοις λειτουργεί ταυτόχρονα για να νομιμοποιεί, κι επομένως να διαιωνίζει σε κάποιο βαθμό, τις ανισότητες ως προς τις ευκαιρίες απέναντι στην κουλτούρα, καθώς μετατρέπει, μέσω των κριτηρίων που χρησιμοποιεί για να κρίνει, τα προνόμια που ξεκινούν από τις κοινωνικές συνθήκες σε ατομικές αξίες και ατομικά "χαρίσματα". Ξεκινώντας από τις στατιστικές, που μετρούν την ανισότητα των ευκαιριών για πρόσβαση στην ανώτατη παιδεία ανάλογα μ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ ΤΗΣ ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑΣ
Διακρίνουμε την παλαιολιθική θρησκεία μόνο μέσα σ' ένα αμυδρό ημίφως. Το μόνο πράγμα που θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε, εκτός από μια γενική αρχή συμπληρωματικότητας μεταξύ μορφών με διαφορετική σεξουαλική αξία, είναι ότι οι παραστάσεις καλύπτουν ένα σύστημα εξαιρετικά πλούσιο και πολύ πιο πολύπλοκο απ' ότι φανταστήκαμε. (Andre Leroi-Gourhan, από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΜΥΘΟΣ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Το βιβλίο αυτό προσφέρει ένα πλεονέκτημα: είναι λιγότερο ογκώδες από τα περισσότερα άλλα που έγραψα. Τελικά, για όσους ενδιαφέρονται για τους μηχανισμούς της διανοητικής εργασίας, απεικονίζει τα προχωρήματα, τα ψηλαφητά βαδίσματα, τις οπισθοχωρήσεις, κάποτε και τις προόδους μιας σκέψης που συλλαμβάνεται πάνω στη δράση, μέσα στη διάρκεια τριάντα δύο χρόνων, που αποτελούν ένα μεγάλο μέρος της ζωής ενός ατόμου και τον χρόνο διάρκειας μιας γενιάς. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

AHHIYAWA
Μεταξύ του 15ου και 13ου αι. π.Χ. το χεττιτικό βασίλειο ήταν ένα από τα σημαντικότερα της Εγγύς Ανατολής, καθώς ήλεγχε μεγάλο τμήμα της Μικράς Ασίας και της βόρειας Συρίας. Διατηρούσε στενές διπλωματικές επαφές με όλα τα ισχυρά βασίλεια της εποχής, ενώ στην πρωτεύουσά του ανακαλύφθηκαν δεκάδες χιλιάδες πινακίδες, οι οποίες μάς προσφέρουν πληθώρα πληροφοριών. Αρκετές πινακίδες αναφέρονται στο βασίλειο της Αχιγιάβα, δηλαδή ένα σημαντικό μυκηναϊκό βασίλειο στο Αιγαίο, θεωρείται πλέον δεδομένο ότι ο συγκεκριμένος όρος συνδέεται ετυμολογικά με...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΝΑΟΔΟΜΙΑ (600-1204)
Στο βιβλίο αυτό καταβάλλεται προσπάθεια να σκιαγραφηθεί η εξέλιξη της βυζαντινής ναοδομίας από το 600 μέχρι το 1204. Μιας ιδιαίτερα δύσκολης περιόδου κατά την οποία συνεχίζεται η χρήση απλοποιημένων μορφών της παλαιοχριστιανικής αρχιτεκτονικής, αλλά και διαμορφώνονται νέοι αρχιτεκτονικοί τύποι, που θα κυριαρχήσουν στο εξής. Τα μνημεία της περιόδου αυτής και μάλιστα τα πρώιμα παρουσιάζουν πολλά προβλήματα, τα οποία προσπαθώ με όσο το δυνατό σύντομο και κατανοητό τρόπο να εκθέσω μέσα στα πλαίσια πάντα μιας γενικής επισκόπησης που αποσκοπεί σ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΕΥΣΙΝΑ: Ο ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ
Η Ελευσίνα είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη λατρεία της Δήμητρας και της κόρης της Περσεφόνης και κατά συνέπεια με την καλλιέργεια της γης, και ιδιαίτερα του σιταριού, που παράγει το ψωμί και κάνει τους ανθρώπους ευτυχισμένους. Ένα αρχαιότατο κείμενο του 7ου π.Χ. αιώνα, ο Ομηρικός Ύμνος στη Δήμητρα, μας διηγείται τις περιπέτειες και τα πάθη της θεάς και τη σχέση της με την Ελευσίνα. Ας δούμε, πολύ σύντομα, τον μύθο, έτσι όπως διασώθηκε ως τις μέρες μας. (...) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΧΑΙΟΖΩΟΛΟΓΙΑ
Από τη στιγμή που ο άνθρωπος έγινε κτηνοτρόφος, ζει διαρκώς με τη συντροφιά των ζώων και αναπτύσσει ποικίλες σχέσεις μαζί τους. Η αρχαιοζωολογία αποτελεί πλέον μια από τις σημαντικές ειδικότητες της αρχαιολογίας. Μέσω της μελέτης των καταλοίπων που άφησαν τα ζώα (οστά, δόντια, όστρεα κ.ά.) ανασυστήνει ως κάποιο βαθμό την αγροτική οικονομία των αρχαίων κοινωνιών. Προσφέρει έτσι πληροφορίες σχετικά με τις κοινωνικές σχέσεις, τις ανταλλαγές και το εμπόριο, καθώς και τη θρησκεία. Στο εγχειρίδιο αυτό γίνεται παρουσίαση της ειδικότητας και των ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Η ελληνική θρησκεία, ένας τομέας που δεν είναι γνωστός με σαφήνεια, όπως εξάλλου συμβαίνει και με όλα όσα νομίζουμε ότι γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά, δεν παύει να απασχολεί αλλά και να προσελκύει τόσο το πλατύ κοινό που γοητεύεται από τον ελληνικό πολιτισμό όσο και το φοιτητή. Το βιβλίο αυτό δεν προτίθεται να εξηγήσει με κάποιο νέο τρόπο όλα τα προβλήματα που θέτει η μελέτη της ελληνικής θρησκείας. (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΜΕ ΓΑΤΕΣ
Μια καταπληκτική συλλογή από μικρές ιστορίες με πρωταγωνίστριες αξιαγάπητες γάτες. Η συλλογή ξεκινά με έναν πολύ μικρό μύθο του Αισώπου και συνεχίζεται με γνωστές και άγνωστες στο ευρύ κοινό ιστορίες διάσημων ξένων λογοτεχνών, όπως ο Edgar Allan Poe, o Charles Baudelaire, o Rudyard Kipling, η Patricia Highsmith, οι αδελφοί Grimm, o Emile Zola. Η πολύ προσεγμένη μετάφραση της Κικής Καψαμπέλη και της Μαίρης Κιτσικοπούλου αλλά και η επιμέλεια της Μίνας Καρδαμίτσα - Ψυχογιού καθιστούν την έκδοση αυτή ακόμη πιο ελκυστική. (Από τον εκδότη)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΥΠΡΟΣ
Είναι εντυπωσιακή, από τα σχόλια των αναγνωστών του βιβλίου στην πρώτη του έκδοση, η διαπίστωση ότι τα τραγικά και συνταρακτικά γεγονότα της απόσυρσης της Ελληνικής Μεραρχίας από την Κύπρο, είναι τελείως άγνωστα. Συνέγραψα το βιβλίο, κατεχόμενος από συναισθηματική φόρτιση, όπως είναι φανερό και διαπιστώνει ένας κριτικός του βιβλίου, διότι συγκλονίστηκα από την ανάγνωση των Απομνημονευμάτων του Στρατηγού Περίδη στο Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο της 29ης Νοεμβρίου 1967. Ο τ. Πρωθυπουργός κύριος Ράλλης, σε επιστολή του, γράφει, ότι ανατρίχιασ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΕΡΑ ΚΑΙ ΝΑΟΙ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Η διαπραγμάτευση των ελληνικών ιερών ξεκίνησε από έναν μεγάλο τόμο που περιείχε τις αριστουργηματικές φωτογραφίες του Max Hirmer. Το 1959 μού ανέθεσε να γράψω το κείμενο που θα τις συνόδευε. Το 1966 κυκλοφόρησε μια εύχρηστη έκδοση, όπου συνέβαινε το αντίστροφο, οι φωτογραφίες και τα σχέδια επεξηγούσαν το κείμενο. Αυτός ο «μικρός οδηγός των ναών» βελτιωνόταν ολοένα ώς την 4η έκδοση το 1986, αλλά δεν εμπλουτιζόταν. Μόνο η παρούσα ελληνική έκδοση αποτελεί μια σημαντική ανανέωση. Το βιβλίο απευθύνεται στους φίλους της ελληνικής αρχιτεκτονικής...
Διαβάστε περισσότερα...