ΒΑΡΒΟΥΝΗΣ Γ. ΜΑΝΟΛΗΣ

ΤΟ ΣΑΤΙΡΙΚΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ''ΑΧΟΡΤΑΓΗ ΣΥΖΥΓΟ''
Στο μικρό αυτό τεύχος περιλαμβάνονται πορίσματα ερευνών και μια εκδοτική δοκιμή για τα ελληνικά δημοτικά τραγούδια, που σχετίζονται με τις παραλλαγές του δημοτικού τραγουδιού και την «αχόρταγη σύζυγο». Πρόκειται για ένα σατιρικό και εξαιρετικά ενδιαφέρον ελληνικό δημοτικό τραγούδι, που δεν έτυχε ακόμη της προσοχής που του αξίζει από την ελληνική λαογραφία. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΠΟΜΑΚΩΝ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ
Στον τόμο αυτό συγκεντρώνονται μελετήματα για τον παραδοσιακό πολιτισμό των Πομάκων που ζουν στα ορεινά της Ξάνθης. Η ιατρική και η κτηνιατρική, τα δημοτικά τραγούδια, οι παραδόσεις, τα τοπωνύμια και οι αυτοβιογραφίες τους αποτελούν ορισμένα από τα ζητήματα που εξετάζονται εδώ, και μέσω των οποίων εξάγονται συμπεράσματα για τους Πομάκους και τον πολιτισμό τους, που χρόνια έμειναν στο περιθώριο της έρευνας και της επιστήμης. Η συνέχιση της λαογραφικής έρευνας στους πανάρχαιους αυτούς κατοίκους της Ροδόπης θα μας βοηθήσει να ανιχνεύσουμε την...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΙΕΡΕΣ ΣΚΗΤΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Ο όρος «σκήτη» ανάγεται στις απαρχές του χριστιανικού μοναχισμού της Ανατολής, και σημαίνει μικρό μοναστήρι, προερχόμενος από τον ανάλογο όρο «ασκητήριον». (. . .) Κατά τον μοναχό Ιωάννη Αγιαννανίτη, η ζωή στις Σκήτες αποτελεί αρμονική σύζευξη του κοινοτικού και του ησυχαστικού ιδεώδους. (. . .) Τον ακμαίο και καρποφόρο (. . .) σκητιωτικό μοναχισμό του Αγίου Όρους προσπαθήσαμε να παρουσιάσουμε εδώ, ως εισαγωγή σε όσους δεν έχουν ακόμη επισκεφθεί τον ιερό τόπο, αλλά και ως υπόμνηση για εκείνους που έχουν ήδη πραγματοποιήσει το προσκύνημά το...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΠΑΝΑΓΙΟΣ ΤΑΦΟΣ ΚΑΙ Ο ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ
Στις μέρες μας, που οι προσκυνηματικές περιηγήσεις έχουν αναπτυχθεί πολύ, υπάρχουν αρκετοί δημοφιλείς προορισμοί για τους προσκυνητές, μέσα και έξω από την Ελλάδα, που συνδυάζουν το ταξίδι με την κατάνυξη του προσκυνήματος. Για τους Ορθοδόξους χριστιανούς όμως, όπως και για τους χριστιανούς των υπολοίπων ομολογιών, υπάρχει ένας και μόνον προορισμός, που αποτελεί το απόλυτο και μοναδικό προσκύνημα, εκεί όπου δεν κάνουμε λόγο για ταξίδι αλλά για πραγματική «προσκυνηματική θεωρία», εκεί όπου όλοι οι χριστιανοί θέλουν να αξιωθούν να προσκυνήσο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΑΙΓΑΙΟΠΕΛΑΓΙΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ
Η καμινάδα, ως στοιχείο της ελληνικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, δεν έχει μελετηθεί επαρκώς από την επιστήμη της λαογραφίας. Οι σχετικές αναφορές είανι περιορισμένες και μάλλον σποραδικές, καθώς αποτελούν μνείες ονομασιών ή απλές απεικονίσεις, στα πλαίσια ευρύτερων μελετών για τις παραδοσιακές αρχιτεκτονικές μορφές ενός τόπου. (. . .) Η ανά χείρας μελέτη, ερευνώντας συστηματικά τις καμινάδες ενός αιγαιοπελαγίτικου νησιού, της Σάμου, την κατασκευή, τη μορφολογία, τη λειτουργικότητα, τη διακοσμητική, αλλά και τις προλήψεις, τις δεισιδαιμον...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΜΟΝΕΣ ΤΗΣ ΣΑΜΟΥ

ΟΙ ΙΕΡΕΣ ΣΚΗΤΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Ο όρος «σκήτη» ανάγεται στις απαρχές του χριστιανικού μοναχισμού της Ανατολής, και σημαίνει μικρό μοναστήρι, προερχόμενος από τον ανάλογο όρο «ασκητήριον». (. . .) Κατά τον μοναχό Ιωάννη Αγιαννανίτη, η ζωή στις Σκήτες αποτελεί αρμονική σύζευξη του κοινοτικού και του ησυχαστικού ιδεώδους. (. . .) Τον ακμαίο και καρποφόρο (. . .) σκητιωτικό μοναχισμό του Αγίου Όρους προσπαθήσαμε να παρουσιάσουμε εδώ, ως εισαγωγή σε όσους δεν έχουν ακόμη επισκεφθεί τον ιερό τόπο, αλλά και ως υπόμνηση για εκείνους που έχουν ήδη πραγματοποιήσει το προσκύνημά το...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΚΑΙ Η ΗΓΕΜΟΝΙΑ ΤΗΣ ΣΑΜΟΥ
Οι σχέσεις της Σάμου με το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν εντοπίζονται μόνο στο πνευματικό και το εκκλησιαστικό πεδίο. Όταν, μετά το 1834, το νησί βρέθηκε για μία ακόμη φορά στο προσκήνιο της ιστορίας, με την ίδρυση της Ηγεμονίας της Σάμου, η Μεγάλη Εκκλησία θεώρησε ότι το πείραμα αυτό θα μπορούσε να λειτουργήσει και ως μια πιλοτική μορφή ύπαρξης και οργάνωσης των Ρωμιών, μέσα στα πλαίσια της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Γι' αυτό και άρχισε να παρακολουθεί με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις εξελίξεις στο νησί και να επεμβαίνει, όπου και όπως μπορούσε, ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ (ΤΡΙΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)

ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΗ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΤΩΝ ΘΡΑΚΙΚΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ

ΕΝΟΡΙΑΚΟΙ ΝΑΟΙ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

ΜΟΝΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ
Στον ανά χείρας τόμο εκδίδεται σχολιασμένος ο κώδικας της Ιεράς Μόνης Αγίας Ζώνης της Σάμου, που περιέχει πολύτιμες πληροφορίες όχι μόνο για την ιστορία της μονής και της ευρύτερης περιοχής της, αλλά και για την παραδοσιακή θρησκευτική συμπεριφορά των κατοίκων της Σάμου γενικότερα. Πρόκειται για μία ακόμη συμβολή στο μεγάλο αυτό ζήτημα, πάντοτε στα πλαίσια της θρησκευτικής λαογραφίας, η έρευνα του οποίου ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του ’80. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΗ " ΣΥΝΟΨΗ ΧΡΟΝΙΚΗ " ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΜΑΝΑΣΣΗ (12ος ΑΙ.)
Στη μικρή αυτή μονογραφία εξετάζονται μορφές της καθημερινής ζωής των Βυζαντινών, με βάση τη Χρονογραφία του Κωνσταντίνου Μανασσή. Η οπτική γωνία της μελέτης είναι λαογραφική, καθώς αναζητούνται συνέχειες -αλλά και ασυνέχειες- πολιτισμικές, σε σύγκριση με τον ελληνικό παραδοσιακό πολιτισμό. Από τους στίχους του Μανασσή προκύπτουν πολλές και πολύχρωμες λεπτομέρειες της βυζαντινής λαογραφίας, που βοηθούν τον αναγνώστη να σχηματίσει μια κατά το δυνατόν ολοκληρωμένη εικόνα για την καθημερινή ζωή στο 12ο αιώνα, με βάση και τις υπόλοιπες σχετικέ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΣΑΜΙΑΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ

ΛΑΙΚΗ ΛΑΤΡΕΙΑ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΗΣ ΣΑΜΟΥ