ΜΙΕΤ (ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ)

ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΙ (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
(. . .) Η εργασία αυτή καλύπτει ακριβώς το χρονικό διάστημα μέσα στο οποίο διαμορφώθηκε η σιδηροδρομική πολιτική του Ελληνικού Κράτους και ολοκληρώθηκε το βασικό σιδηροδρομικό δίκτυο. Στην ακριβόλογη και λιτή διατύπωση του συγγραφέα αντιστοιχεί μια ορθολογική κατανομή της ύλης και, κυρίως, μια ευρεία χρήση της ποσοτικής πληροφορίας, με μέτρο καταχωρισμένης στα συνθετικά και τεκμηριωτικά τμήματα του βιβλίου. Η πρόσβαση στο αντικείμενο της εργασίας γίνεται σε αναφορά προς τη διεθνή και εσωτερική οικονομική και πολιτική συγκυρία ωστόσο, η αν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΛΑΙΟΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Στο βιβλίο αυτό, η παλαιοχριστιανική και η βυζαντινή αρχιτεκτονική προβάλλονται όχι ως προοίμιο της μεσαιωνικής ναοδομίας αλλά ουσιαστικά ως τελευταία φάση της οικοδομικής της ύστερης αρχαιότητας. Ο συγγραφέας, σε αντίθεση με πολλούς ιστορικούς, δεν αντιμετωπίζει την παλαιοχριστιανική αρχιτεκτονική ως δυτικότροπη εξέλιξη αλλά μάλλον ως ύστατη έκφραση των αρχιτεκτονικών αντιλήψεων που επικρατούσαν στα κέντρα τόσο της δυτικής όσο και της ανατολικής Μεσογείου, καθώς και στις παράκτιες περιοχές του υστερορωμαϊκού κόσμου. (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΗΜΩΔΗΣ ΠΕΖΟΣ ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ 16ου ΑΙΩΝΑ
Από πότε και για ποιους λόγους άρχισαν να χρησιμοποιούνται συστηματικά στον γραπτό λόγο γλωσσικές ποικιλίες κοντά στις καθομιλούμενες στη θέση των λεγάμενων "ιερών" γλωσσών (αρχαία ελληνική, λατινική, βιβλική εβραϊκή); Τόσο στον ευρωπαϊκό όσο και στον ελληνόφωνο χώρο, δείγματα χρήσης "κοινής" γλώσσας στην ποίηση και σε διοικητικά έγγραφα υπάρχουν ήδη από τη μεσαιωνική περίοδο. Ωστόσο, η συγγραφή πεζών κειμένων σε δημώδη γλώσσα πυκνώνει στα τέλη του 15ου και στις αρχές του 16ου αιώνα, στο πλαίσιο του φαινομένου που έχει χαρακτηριστεί ως "πρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΑΜΦΙΣΣΑΣ
Ήταν πάντα παράξενα γοητευτικές οι αγιογραφίες στη Μητρόπολη της Άμφισσας. Το διαπίστωσα αμέσως. Από τις πρώτες φορές που μικρό παιδί, μαθητής του δημοτικού, τις επισκεπτόμουνα, στους καθιερωμένους σαββατιάτικους εκκλησιασμούς του σχολείου μας και στις εθνικές εορτές. Τη δεκαετία του 1960. Δεν έμοιαζαν με τις αγιογραφίες καμιάς άλλης εκκλησιάς μας. Οι μορφές των αγίων δεν ήταν ακριβώς εξαϋλωμένες και σταθερά επαναλαμβανόμενες, όπως τις βλέπαμε στις εικόνες και στις αγιογραφίες των άλλων ναών. Ήταν απόκοσμες, όμως, και μας δημιουργούσαν κατ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ
Μπορεί ο τρόπος που σκεπτόταν και δρούσε o Ιωάννης Καποδίστριας ως Κυβερνήτης της Ελλάδος, ότι όλα σχεδόν έπρεπε να γίνουν από την αρχή ακολουθώντας μια αυστηρά ιεραρχημένη πορεία που άμεσα θα ελεγχόταν από αυτόν, να φαίνεται σήμερα σε μας που έχουμε τη μεταγενέστερη γνώση, ρεαλιστικός, σε μερικούς ακόμη και ορθός, ιδιαίτερα αν δούμε πως χειρίστηκαν τα μικρά ή τα μείζονα ζητήματα όσοι διοίκησαν τη χώρα στη συνέχεια. Αλλά δεν πρέπει να αγνοούμε ότι, στα καποδιστριακά χρόνια, ναι μεν σταδιακά είχε λήξει ο ένοπλος αγώνας, όμως το επαναστατικό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ & ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ
Αντικείμενο του βιβλίου, η στατιστική τεκμηρίωση του οποίου δημοσιεύεται στη συνέχεια, είναι μια αποτυχημένη προσπάθεια. Πρόκειται για την προσπάθεια ίδρυσης της Γεωργικής Τράπεζας, την οποία επιχείρηση να φέρει σε πέρας το 1927 ο υπουργός Γεωργίας της Οικουμενικής Κυβέρνησης Α. Παπαναστασίου. Σύμφωνα με τις αντιλήψεις του Α. Παπαναστασίου και των συνεργατών του, η Γεωργική Τράπεζα θα ήταν ένας κρατικός οργανισμός εξειδικευμένος στην άσκηση της αγροτικής πίστης. Η προσπάθεια αυτή κατέληξε σ' ένα σχέδιο νόμου που κατατέθηκε στη Βουλή και ψη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΑ
Είναι σαν μια επιστροφή στο σπίτι: Αυτές οι μελέτες γεννήθηκαν στη μακρινή Δύση, στην πολύχρωμη και σχεδόν εξωπραγματική ατμόσφαιρα της Καλιφόρνιας. Είναι μια συγκινητική και πολύ ικανοποιητική εμπειρία να τις βλέπω να επιστρέφουν στο χώρο της καταγωγής τους, να φορούν το ένδυμα μιας γλώσσας τόσο πλούσιας σε τάσεις μεταξύ διατήρησης και εκσυγχρονισμού, και να διεκδικούν δυο λέξεις κλειδιά ακριβώς από αυτή την παράδοση: Μυθολογία και Ιστορία. Ελπίζω ότι ακόμα και σ' αυτή τη μορφή θα πετύχουν να συμβιβάσουν την αρχέγονη με τη σύγχρονη όψη τη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΔΡΙΑΤΙΚΗΣ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Η Αδριατική, αυτός ο βαθύς κόλπος της Μεσογείου, είναι μια σχεδόν κλειστή θάλασσα, και το γεωγραφικό τούτο στοιχείο της προσδίδει μια μοναδική ιδιαιτερότητα. Από την αρχή των ιστορικών χρόνων διαδραματίζει στην περιοχή εξέχοντα ρόλο. Πέρασμα που δίνει στον Νότο πρόσβαση στην Κεντρική Ευρώπη και αντίστροφα, όπως δείχνει ή ιστορία της Βενετίας, αλλά κυρίως δρόμος επικοινωνίας της Ανατολής με τη Δύση, γέφυρα και σύνορο ανάμεσα σε δύο κόσμους, συνδετικός κρίκος ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Μεγάλη Ελλάδα ήδη από τον 8ο π.Χ. αιώνα, η Αδριατική θάλ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΜΙΑΣ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑΣ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Από την πρώτη στιγμή της ίδρυσής της στη θέση της αρχαίας πόλης του Βυζαντίου, η Νέα Ρώμη μοιάζει να τα έχει όλα: τείχη πολύ μεγάλα για τα λιγοστά της σπίτια, μια σύγκλητο από την οποία θα προέλθει πρωθύστερα η συγκλητική τάξη, μια δημοτική αρχή που προυπάρχει και προετοιμάζει την αστική ανάπτυξη, έναν ιππόδρομο που μεταμορφώνει τον πληθυσμό μιας πόλης της Ανατολής σε populus romanus. Μελετώντας τους θεσμούς της Βασιλεύουσας, βλέπει κανείς πόσο δύσκολα μεταφυτεύτηκε το ρωμαϊκό πρότυπο, πόσες φορές κινδύνευσε να απορριφθεί προτού ευδοκιμήσε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ ΣΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ (ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Η εξής πολλά παράξενος Συμβουλή τριών Επισκόπων Δυτικών προς τον Πάπαν Ιούλιον τον τρίτον, ήτο σχεδόν αφανισμένη από της παρούσης γενεάς την μνήμην, κ' ήθελε λησμονηθήν αιωνίως, εάν η διαγωγή τινών ιερέων δεν έδιδεν αφορμήν εις την φανέρωσίν της. Αυτοί, σερηθέντες δια τας πολιτικάς μεταβολάς της Ευρώπης, την παλαιάν αυτών δυναστείαν και τον πλούτον, δύο πράγματα εναντία της ευαγγελικής ταπεινοφροσύνης και πενίας, αντί να δοξάσωσι τον Θεόν, ότι τους ηλευθέρωσεν από δύο μεγάλους πειρασμούς, δεν έπαυσαν να ταράσσωσι και την εκκλησίαν και την ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Ο Μέγας Αλέξανδρος, με την αύρα του θρύλου πού ο ίδιος καλλιέργησε και με την οποία φρόντισε πολύ συνειδητά, ενόσω ακόμα ζούσε, να περιβάλει τον εαυτό του, έκανε γενιές ολόκληρες ιστορικών, πολιτικούς άνδρες και καθημερινούς ανθρώπους να ονειροπολούν, γοητευμένοι από τις περιπέτειές του σε μακρινές χώρες. Το "Μυθιστόρημα του Αλεξάνδρου" είναι αδιάψευστος μάρτυρας της δυνατής έλξης που άσκησαν και ασκούν τα κατορθώματα του Κατακτητή. Αυτή η μυθιστορηματική βιογραφία, στημένη με σπαράγματα του αρχαίου θρύλου, έγινε γρήγορα μπεστ σέλερ: από τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ ΣΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ (ΤΡΙΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Τα κοραικά κείμενα που περιλαμβάνονται σ' αυτόν εδώ τον τόμο, τον τρίτο της σειράς των Προλεγομένων, φωτίζουν με ενάργεια τις ακάματες προσπάθειες του Χιώτη σοφού να συμβάλλει με τις νουθεσίες και τις παραινέσεις του στο κτίσιμο της οικοδομής, στο στήσιμο δηλαδή της νέας ελληνικής πολιτείας επάνω σε στερεά και υγιή θεμέλια. Με την έκρηξη του Αγώνα ο Κοραής βρίσκεται για άλλη μια φορά σε εγρήγορση και συγγραφικό οργασμό. Σκοπός του τώρα δεν είναι μόνο να καλλιεργεί και να προλειαίνει το έδαφος για την αναγέννηση της Ελλάδος είναι να υπηρετ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ ΣΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Από τις προσπάθειες και τα σχέδια που έγιναν κατά καιρούς τον 19ο αιώνα για να συμπληρωθεί η έκδοση της "Συλλογής των Προλεγομένων" του 1833 με νέους τόμους που θα περιελάμβαναν τα υπόλοιπα κοραϊκά Προλεγόμενα, κανένα δεν ευοδώθηκε. Ήδη μέσα στη δεκαετία από το θάνατο του Κοραή αριθμούνται τρία αποτυχημένα ή ημιτελή εγχειρήματα. Ο Φίλιππος Φουρναράκης, ο εκδότης του πρώτου τόμου, μολονότι είχε προεξαγγείλει εκεί την ολοκλήρωση του έργου, δεν την πραγματοποίησε. Γυρίζοντας στο Παρίσι από τη Μολδαβία όπου είχε εγκατασταθεί, προτίμησε να ασχο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ (1842-1902)
Η ιστορία της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος υπήρξε πάντα στενά συνυφασμένη, όχι μόνο με την ιστορία της ελληνικής οικονομίας, της οποίας συχνά προσδιόρισε τους ρυθμούς, αλλά και γενικότερα με την ιστορία όλων των ελληνικών προσπαθειών, όπως αυτές εκδηλώθηκαν από την πέμπτη δεκαετία του δέκατου ενάτου αιώνα ως τις ημέρες μας. Συμβαίνει επίσης να είναι η Εθνική Τράπεζα ο μακροβιότερος ελληνικός οργανισμός, η αρχαιότερη μονάδα της εθνικής μας οικονομίας. Αυτό της επέτρεψε, βέβαια, να συμβάλει δραστικά στη διαμόρφωση της νεότερης ιστορίας μας ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Ο τόμος του W. Schuller «Ιστορία της Αρχαίας Ελλάδας» παρουσιάζει την αρχαία ελληνική ιστορία από τα κρητομηκυναϊκά χρόνια ως την εποχή του Φιλίππου του Β’ της Μακεδονίας. Το βιβλίο αυτό, όπως και όλοι οι τόμοι της ίδιας σειράς, εμφανίζει μια ιδιαίτερη δόμηση της ύλης. Σε ένα πρώτο, αφηγηματικό και συνθετικό μέρος καταγράφεται περιεκτικά η εικόνα της περιόδου βάσει των αρχαίων πηγών και των λίγο πολύ κοινών συμπερασμάτων της νεότερης ιστορικής έρευνας. Στο δεύτερο μέρος παρέχεται μια εξίσου σημαντική ιστοριογραφική ανάλυση, μια «γενετική ε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΔΗΜΩΔΟΥΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Το βιβλίο αυτό παρουσιάζει, αναθεωρημένο και συμπληρωμένο, το έργο του Καρλ Κρουμπάχερ "Δημώδης ελληνική λογοτεχνία" (Μόναχο 1897), που καλύπτει τη βυζαντινή γραμματεία από την εποχή του Ιουστινιανού ως το τέλος του ανατολικού ρωμαϊκού κράτους. Πρόκειται δηλαδή για τμήμα ενός μεγαλύτερου συνόλου, στο οποίο ανήκει τόσο το έργο του Χανς-Γκέοργκ Μπέκ "Εκκλησία και θεολογική γραμματεία στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία", όσο και το έργο του Χέρμπερτ Χούνγκερ "Βυζαντινή λογοτεχνία". "Η λόγια κοσμική γραμματεία των Βυζαντινών". (. . .) Ο όρος "βυζαντιν...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΝΑΔΥΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Η έκδοση του βιβλίου του Κόλιν Ρένφριου «The Emergence of Civilisation: the Cyclades and the Aegean in the Third Millennium B.C.», το 1972, υπήρξε η πρώτη σοβαρή απόπειρα σε επίπεδο μονογραφίας να εφαρμοστούν οι αρχές της «Νέας Αρχαιολογίας» (ή διαδικαστικής αρχαιολογίας, όπως επικράτησε να λέγεται) στη γένεση ενός από τους πρωιμότερους πολιτισμούς στον κόσμο, του κρητομυκηναϊκού, που άνθησε στη 2η χιλιετία π.Χ., ύστερα από μια περίοδο σημαντικών μεταβολών. Η «Ανάδυση του πολιτισμού», με την ανάλυση των συστημάτων πληθυσμού, επιβίωσης, μετ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ (ΤΡΙΤΟΜΗ, ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Το πολυτιμότερο τεκμήριο που έχουμε για τον Γκόρντον και το έργο του είναι η ίδια η Ιστορία του, ένα από τα πρωιμότερα έργα που γράφτηκαν για την Ελληνική Επανάσταση, που από την αρχή θεωρήθηκε και ένα από τα σοβαρότερα και εγκυρότερα - ας μην ξεχνάμε πόσο επηρέασε τις πολύ γνωστότερες σήμερα ιστορίες του Τζόρτζ Φίνλεϋ και του Τρικούπη. Μπορεί η σημερινή αντίληψη για την ιστοριογραφία να μη μιλάει πια για "αντικειμενικότητα" στην Ιστορία -ίσως ούτε καν να την επιδιώκει- και οι ιστορικοί να κρίνονται σε σχέση κυρίως με την εποχή τους, αλλά ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΕΦΕΡΗ
Το ανά χείρας λεύκωμα σχεδιάστηκε για να συνοδεύσει την ομότιτλη έκθεση που οργάνωσε και επιμελήθηκε το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης ως ελάχιστη οφειλόμενη συμβολή στο φετινό «έτος Σεφέρη». Θέμα και περιεχόμενο της έκθεσης είναι οι φωτογραφίες που έβγαλε ο ποιητής, από τα φοιτητικά του χρόνια στο Παρίσι (1918 - 1924) ως τις τελευταίες εκδρομές του στην Ελλάδα το 1969 - 1970 ο φωτογράφος Γιώργος Σεφέρης. Η οφειλή μας δεν είναι μόνο στη μνήμη του ποιητή αλλά και στους κληρονόμους του. Το 1984, με την ευκαιρία της έκθεσης που παρουσιάσε ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΑΡΝΑΒΑΣ ΚΑΛΟΣΤΕΦΑΝΟΣ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
«Ένα συναισθηματικό ταξίδι στην Κύπρο», ένα «Χρονικό της Κύπρου 1953» αρχίζει να σχεδιάζει ο Γιώργος Σεφέρης στις 18 Αυγούστου 1954, τη χρονιά μετά το πρώτο ταξίδι του στο νησί, παράλληλα με τη σύνθεση του «...Κύπρον, ου μ' εθέσπισεν...». Η έκδοση της συλλογής τον Δεκέμβριο του 1955 δεν σταματά τον ποιητή από αυτή την πεζογραφική του προσπάθεια, κάτι που φαίνεται να κάνει λίγο αργότερα η υπηρεσιακή του ανάμειξη στο Κυπριακό και η ραγδαία και δυσοίωνη εξέλιξη των γεγονότων. Τα σχεδιάσματα του Βαρνάβα Καλοστέφανου μας δίνουν το προνόμιο να ...
Διαβάστε περισσότερα...