ΜΙΕΤ (ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ)

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ: ΑΛΚΗΣΤΗ (ΔΙΤΟΜΟ-ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Στην ιστορία της Άλκηστης, της αφοσιωμένης συζύγου του Αδμήτου, που δέχθηκε να προσφέρει τη ζωή της για να ζήσει ο άντρας της, ιστορία την οποία δραματοποίησε ο Ευριπίδης, ο Lesky (1925) αναγνώρισε ένα παραμυθικό μοτίβο διαδεδομένο όχι μόνο στον ελλαδικό χώρο αλλά και σε άλλους λαούς (Γερμανία, Ρωσία, Φινλανδία και Ελβετία). Εδώ περιοριζόμαστε να παραθέσουμε τη νεοελληνική εκδοχή που μνημονεύει ο Ν. Γ. Πολίτης (1909, 250-251), όπου αυτός που προσφέρει τη ζωή του υπέρ της σωτηρίας του άλλου μέλους του ζευγαριού δεν είναι ο άνδρας, όπως συμβ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ
Το έργο αυτό, που πρωτοδημοσιεύτηκε το 1957, προορίζεται κυρίως για όσους ενδιαφέρονται για την ιστορία της αρχαίας ελληνικής σκέψης ωστόσο οι συγγραφείς, μεταφράζοντας όλα τα ελληνικά χωρία και περιορίζοντας μερικές επιμέρους αναλύσεις σε σημειώσεις, θέλησαν να κάνουν το βιβλίο χρήσιμο και σ' εκείνους τους μελετητές της ιστορίας της φιλοσοφίας ή της επιστήμης που δεν είναι εξοικειωμένοι με αυτόν τον σημαντικό και γοητευτικό τομέα. Οι συγγραφείς περιόρισαν το θέμα τους στους κυριότερους προσωκρατικούς «φυσικούς» και τους προδρόμους τους, ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο δημιουργισμός και οι επικριτές του στην αρχαιότητα
Γράφοντας αυτό το βιβλίο, προσπάθησα να δείξω πως οι μεγάλοι Έλληνες στοχαστές της αρχαιότητας -από τους Αναξαγόρα, Εμπεδοκλή και Σωκράτη, ως τους Πλάτωνα, Δημόκριτο, Αριστοτέλη και Στωϊκούς- ανέπτυξαν τις σκέψεις τους σχετικά με τις απαρχές του κόσμου και της αιτιώδους δομής του. Χωρίς να είναι θρησκευτικά δογματικοί, ετούτοι οι ανυπέρβλητοι στοχαστές ανέπτυξαν τη δημιουργιστική θεωρία τους τονίζοντας την εξηγητική αξία της και ξεκινώντας μια ανοιχτή συζήτηση με τους επικριτές τους. Έτσι ο δημιουργισμός γεννήθηκε ως μια εξαιρετικά ορθολο...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΝ, 1789-1848 (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Τα εξήντα χρόνια ανάμεσα στο 1789, όταν ακόμα βασίλευε ο Λουδοβίκος ις', και το 1848, όταν ο Μαρξ και ο Ένγκελς δημοσίευσαν το Κομμουνιστικό Μανιφέστο, υπήρξαν για την Ευρώπη η περίοδος μιας διττής επανάστασης, η οποία προκάλεσε τον μεγαλύτερο κοινωνικό μετασχηματισμό που υπέστη ο κόσμος μετά τους αρχαίους χρόνους. Το βιβλίο αυτό αναλύει και ερμηνεύει τις εκπληκτικές αλλαγές που προκάλεσαν η πολιτική Γαλλική Επανάσταση και η αγγλική Βιομηχανική Επανάσταση: τα "παλαιά καθεστώτα" καταρρέουν μπροστά στη δύναμη των νέων καπιταλιστικών χωρών. Ν...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ (312-1500)
Φιλοδοξία του βιβλίου αυτού είναι να αποτελέσει επίτομη και συνάμα περιεκτική επισκόπηση της μεσαιωνικής Ευρώπης και να ανταποκριθεί στην πολυπλοκότητα και τον πλούτο του θέματος. Ως χαρακτηριστικό της μακράς αυτής ιστορικής περιόδου προβάλλεται η εξελικτική συνέχεια, η οποία είναι εμφανής ακόμα και στις εποχές κρίσης και αναδιατάξεων που χωρίζουν συμβατικά την ιστορία της Δύσης σε διαδοχικές φάσεις: συγκεκριμένα, τις εποχές ανάμεσα στον ύστερο ρωμαϊκό κόσμο και την «Ευρώπη των φυλών» του 6ου και 7ου αιώνα, αλλά και ανάμεσα στον ύστερο Μεσ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΩΝ 1875-1914
Η εποχή των αυτοκρατοριών βρίθει από αντιφάσεις. Ήταν μια εποχή πρωτόγνωρης ειρήνης στον δυτικό κόσμο, η οποία προκάλεσε μια εποχή εξίσου πρωτόγνωρων παγκόσμιων πολέμων. Ήταν μια εποχή, παρά τα φαινόμενα, αύξουσας κοινωνικής σταθερότητας, μέσα στη ζώνη των ανεπτυγμένων βιομηχανικά οικονομιών, από την οποία προήλθαν οι μικρές ομάδες ανδρών που κατάφεραν, με σχεδόν αλαζονική άνεση, να κατακτήσουν και να κυβερνήσουν τεράστιες αυτοκρατορίες ταυτόχρονα, όμως, αυτός ο ανεπτυγμένος βιομηχανικά κόσμος δημιούργησε αναπόδραστα στην περιφέρειά του ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΡΗΜΑ ΚΑΙ ΣΚΕΨΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Πώς εξηγείται η εμφάνιση της φιλοσοφίας και της τραγωδίας στην Ελλάδα του 6ου αιώνα π.Χ.; Στο "Χρήμα και σκέψη στην αρχαία Ελλάδα", ο Ρίτσαρντ Σήφορντ υποστηρίζει ότι, για να απαντήσουμε στο ερώτημα αυτό, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ένα κορυφαίας σημασίας ιστορικό γεγονός: την εφεύρεση και τη ραγδαία εξάπλωση του νομίσματος. Η καθολική διάδοση του χρήματος στην ελληνική κοινωνία οδήγησε σε ριζικό μετασχηματισμό των κοινωνικών σχέσεων και συνέβαλε στη σύλληψη του σύμπαντος ως απρόσωπου συστήματος (στην προσωκρατική φιλοσοφία) και στην πα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ-ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Σ' αυτό το κλασικό εισαγωγικό φιλοσοφικό σύγγραμμα εκτίθεται με μοναδική σαφήνεια η εξέλιξη της ευρωπαϊκής φιλοσοφίας από την απώτατη Αρχαιότητα ως τη σύγχρονη εποχή και γίνεται φανερό μέσα από ποιες διαδικασίες της σκέψης διαμορφώθηκαν οι θεμελιακές αρχές με τις οποίες σήμερα εννοούμε επιστημονικά και κρίνουμε τον κόσμο και τη ζωή. Το κέντρο βάρους του βιβλίου εντοπίζεται σε αυτό που από φιλοσοφική άποψη είναι το πιο σημαντικό: στην ιστορία των προβλημάτων και των εννοιών, που οι συγγραφείς τη συλλαμβάνουν ως ένα συνεχές όλον. Ο Δεύτερος ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΕΡΙ ΚΑΘΗΚΟΝΤΩΝ
Ο παρών τόμος προσφέρει την πρώτη εκτενώς σχολιασμένη απόδοση στην κοινή νεοελληνική του έργου "Περί καθηκόντων" (De officiis) του Κικέρωνα, έργου με φιλοσοφικές καταβολές που εντοπίζονται στη φιλοσοφία της Μέσης Στοάς, στις χαμένες για εμάς ηθικές πραγματείες του Παναίτιου άπο τη Ρόδο και του Ποσειδώνιου από την Απάμεια της Συρίας. Στο έργο του Κικέρωνα η Στωική ηθική θεωρία προσαρμόζεται απολύτως στα πολιτικά και κοινωνικά συμφραζόμενα της ύστερης ρωμαϊκής δημοκρατίας. Εδώ, όπως άλλωστε και στο αντίστοιχο έργο του Παναίτιου "Περί του καθ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΜΙΣΑΝΘΡΩΠΟΣ
ΣΚΗΝΗ ΠΡΩΤΗ Φιλέντ, Αλσέστ ΦΙΛΕΝΤ Μα τί συμβαίνει, τί έπαθες; ΑΛΣΕΣΤ Άσε με, αγαπητέ μου. ΦΙΛΕΝΤ Τί λόξα πάλι σ' έπιασε, τί τρέχει; Μίλησε μου! ΑΛΣΕΣΤ Είπα, άσε μ' ήσυχο, λοιπόν, εξαφανίσου μάλλον! ΦΙΛΕΝΤ Μα δίχως να οργιζόμαστε, ακούμε και τον άλλον. ΑΛΣΕΣΤ Εγώ θέλω να οργίζομαι και δεν ακούω λέξη. ΦΙΛΕΝΤ Μ' αυτές σου τις απότομες εκρήξεις μ' έχεις μπλέξει, και μόλο πού 'σαι φίλος μου, με τα καμώματά σου... ΑΛΣΕΣΤ Φίλος σου εγώ; Παρακαλώ, σβήσε με απ' τα χαρτιά σου. Ως τώρα τ' αναγνώριζα και με το παραπάνω, μα ως είδανε τα μάτια μου με πο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ «ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΕΙΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΥ ΒΙΟΥ» ΤΟΥ ΕΜΙΛ ΝΤΥΡΚΕΜ
Οι "Στοιχειώδεις μορφές του θρησκευτικού βίου" αποτελούν κατά γενική ομολογία το σημαντικότερο έργο του Εμίλ Ντυρκέμ. Χρειάστηκαν δεκαεπτά ολόκληρα χρόνια για να συγκροτηθεί το αντικείμενο της κοινωνιολογίας της θρησκείας και να σχηματιστούν οι βασικές γραμμές του επιχειρήματος που διατρέχει το βιβλίο. Η απήχηση του έργου στον επιστημονικό κόσμο έδειξε, ήδη από την εποχή της δημοσίευσής του (1912), το μέγεθος της συμβολής του Ντυρκέμ στην κοινωνική επιστήμη. Ο Μωρίς Αλμπβάκς γράφει στη νεκρολογία του για τον Ντυρκέμ: «Η μεταβολή των κοινων...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ
ΠΡΑΞΗ ΠΡΩΤΗ ΣΚΗΝΗ ΠΡΩΤΗ - Κρυζάλντ, Αρνόλφος - ΚΡΥΖΑΛΝΤ: Έτοιμος να την παντρευτείς λοιπόν γύρισες πίσω; - ΑΡΝΟΛΦΟΣ: Ναι, θέλω εντός της αύριον το θέμα αυτό να κλείσω. - ΚΡΥΖΑΛΝΤ: Είμαστε μόνοι μας εδώ μ' όλη την άνεσή μας μπορούμε να μιλήσουμε λιγάκι μεταξύ μας. Θέλεις σαν φίλος να σου πω τι σκέφτομαι στο βάθος; Τρέμω με την απόφαση που πήρες: μέγα λάθος. Όπως και να το χειριστείς το ζήτημα, είναι σφάλμα. Για σένα ο γάμος θα 'τανε το πιο παράτολμο άλμα. - ΑΡΝΟΛΦΟΣ: Πράγματι. Θα 'χεις, φίλτατε, κι από δική σου πείρα λόγους να σε τρομοκρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΩΝ
Γιατί το έγραψε αυτό το βιβλίο ο Μπρωντέλ; Γιατί πάσχισε να το εισάγει στη Μέση Εκπαίδευση της Γαλλίας; Διότι πίστευε πως ο πρωταρχικός ρόλος της ιστορίας, όπως εκείνος την εννοούσε, είναι να μας δίνει τη δυνατότητα, μέσω του παρελθόντος, να καταλάβουμε το παρόν, την εποχή που ζούμε. Κατά συνέπεια, θεωρούσε απαραίτητο, «οι νέοι, πριν τελειώσουν το σχολείο τους, να είναι σε θέση, όταν διαβάζουν μια εφημερίδα, να καταλαβαίνουν τι λέει». Πέρα όμως απ' αυτό, ο Μπρωντέλ πίστευε ακόμη ότι γνωρίζοντας το παρελθόν και έχοντας χάρη σ' αυτό καταλάβε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΛΑΤΩΝ
Το βιβλίο αυτό προσφέρει μια ανάλυση των πλατωνικών διαλόγων και όχι συστηματική ταξινόμηση του περιεχομένου τους κατά θέματα. Ο συγγραφέας αποφεύγει την υποταγή σε σχήματα και απόψεις που προσπαθούν να επιβάλλουν μια συγκεκριμένη οπτική στη μελέτη των έργων του Πλάτωνα. Ιδιαίτερη προσοχή δίνει στη χρονολόγηση των διαλόγων και στη σκιαγράφηση του ιστορικού πλαισίου και της εποχής, δεδομένου ότι η κατανόηση των πλατωνικών κειμένων προϋποθέτει τη γνωριμία του αναγνώστη με τα πρόσωπα των διαλόγων, τα περισσότερα από τα οποία έπαιξαν σημαίνοντ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΚΟΙΝΟΠΟΛΙΤΕΙΑ
Δύο είναι τα θέματα με τα οποία ασχολείται το βιβλίο αυτό. Το πρώτο, πολύπλευρο και κατά μέγα μέρος αφηγηματικό, είναι η ιστορία των σχέσεων του Βυζαντίου με τους λαούς της Ανατολικής Ευρώπης. Οι σχέσεις αυτές -πολιτικές, διπλωματικές, οικονομικές, εκκλησιαστικές και πολιτισμικές- θα εξεταστούν υπό το πρίσμα της εξωτερικής πολιτικής της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας αλλά και από την οπτική των λαών της Ανατολικής Ευρώπης, οι οποίοι, είτε με δική τους πρωτοβουλία είτε αντιδρώντας σε κίνητρα δοσμένα από το Βυζάντιο, βρέθηκαν στην τροχιά του. Το δ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΩΚΡΑΤΗΣ
Ο τρίτος τόμος του έργου του Guthrie, «History of Greek Philosophy», περιλαμβάνει τους σοφιστές και τον Σωκράτη. Η συνεξέτασή τους, στην οποία ο συγγραφέας επιμένει με ιδιαίτερη έμφαση, επιτρέπει να κατανοήσουμε πληρέστερα όχι μόνο τις επιμέρους θεωρίες των σοφιστών και τον σωκρατικό αντίλογο, αλλά τον αρχαίο ελληνικό διαφωτισμό στο σύνολό του. Σε αυτό το βιβλίο εξετάζεται η προσωπικότητα και η φιλοσοφική σπουδαιότητα του Σωκράτη. Αλλά, σε αντίθεση με άλλους μελετητές, οι οποίοι προσεγγίζουν τον Σωκράτη μόνο από τη σκοπιά του Πλάτωνα ή και...
Διαβάστε περισσότερα...

Σπύρος Α. Ευαγγελάτος (σκληρόδετη έκδοση)
Η πολυσχιδής δράση του σκηνοθέτη, μέλους και Προέδρου της Ακαδημίας Αθηνών και ομότιμου καθηγητή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Σπύρου Α. Ευαγγελάτου (1940-2017) εκτείνεται, ήδη, από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 έως και τη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα. Παράλληλα με το πλούσιο σκηνοθετικό έργο του, ο Ευαγγελάτος διήνυσε μια άκρως επιτυχημένη πορεία τόσο στο πεδίο της επιστήμης ως ερευνητής, συγγραφέας μελετημάτων και πανεπιστημιακός δάσκαλος, όσο και στη διοίκηση σημαντικών καλλιτεχνικών οργανισμών, ως Γενικός Δι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΤΡΟΦΙΜΟΙ ΤΗΣ ΛΥΚΑΙΝΑΣ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Η παράδοση πολιτικού ρεαλισμού και προσαρμοστικότητας της Ρώμης έθετε το imperium πάνω από την κοιτίδα του, την urbs. Η έννοια και η πραγμάτωση του imperium συνέδεσε σε μια νέα ενότητα urbs και orbis, για να θυμηθούμε τη γνωστή ρήση του Γαλάτη Ρωμαίου ευγενούς του 5ου αιώνα μ.Χ. Ρουτίλιου Ναματιανού, ο οποίος είπε απευθυνόμενος προς τη Ρώμη: "urbem fecisti quod prius orbis erat" ("έκανες πόλη ό, τι ήταν πριν οικουμένη"). Είναι μια από τις σοφές ειρωνείες της ιστορίας ότι η θαυμαστική αυτή φράση τη διατύπωσε ένας προσηλυτισμένος στο ρωμαϊκό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΙ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Στην ελληνική ιστορία, το 1922 αποτελεί ορόσημο. Η Μικρασιατική Καταστροφή σήμανε το τέλος του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας και οδήγησε σε μια πρωτοφανή υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών -μια επιχείρηση εθνοκάθαρσης, με τους όρους της εποχής. Όπως προέβλεπε η Σύμβαση της Λωζάννης, που υπογράφτηκε τον Ιανουάριο του 1923, 350.000 μουσουλμάνοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους στον ελλαδικό χώρο και πάνω από 1.000.000 ορθόδοξοι χριστιανοί ήρθαν πρόσφυγες στην Ελλάδα, αυξάνοντας τον πληθυσμό της χώρας κατά 25% μέσα σε δύο χρόνια. Βασι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ
Οι πρωτοβουλίες να ανανεωθεί και να εμπλουτισθεί με ευρωπαϊκά πρότυπα και αξίες η πνευματική ζωή του Ελληνισμού χαρακτηρίζουν τον ευρύτερο 18ο αιώνα και ειδικότερα τα χρόνια 1770-1821. Η εποχή αυτή επικράτησε να ονομάζεται «Νεοελληνικός Διαφωτισμός». Πρόκειται για μια στιγμή ανάτασης και ελπίδας, που την εμπνέει ο οραματισμός της ελευθερίας. Η μελέτη αυτή επιχειρεί σφαιρικά τη θεώρηση των ιδεών του Διαφωτισμού, όπως προσαρμόστηκαν στις συνθήκες της ελληνικής κοινωνίας και παιδείας και εκφράστηκαν στα κείμενα της λόγιας ελληνικής γραμματεί...
Διαβάστε περισσότερα...