ΝΗΣΟΣ

ΚΛΙΝΙΚΗ ΝΕΥΡΟΨΥΧΟΛΟΓΙΑ
Το βιβλίο αυτό θίγει ορισμένα βασικά σημεία της κλινικής νευροψυχολογίας με τη μορφή σημειώσεων. Βασική φιλοδοξία της νευροψυχολογίας είναι να κατανοήσει τους εγκεφαλικούς μηχανισμούς των νοητικών λειτουργιών. Η παθολογία του εγκεφάλου επιτρέπει να ξεφύγουμε από τις κατηγορίες που έχουμε συνηθίσει να χρησιμοποιούμε ως λέξεις δανεισμένες από τη λαϊκή ψυχολογία και την "επιστροφή στα ίδια τα πράγματα". Οι αφασίες, οι αγνωσίες, οι απραξίες, οι αμνησίες, οι διαταραχές των νοητικών λειτουργιών και της συμπεριφοράς που παρουσιάζουν άνθρωποι εξαι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΟΘΟΝΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΣΚΗΝΗ
Στη σύγχρονη πόλη οθόνη η εμπειρία του χώρου εγκλωβίζεται στην πρόσληψη της εικόνας του. Οι εικόνες που κατεργάζεται η διαφήμιση αλλά και εκείνες που παράγονται σε τεράστιες ποσότητες από τους σύγχρονους καταναλωτές εθίζουν σε μια πρόσληψη της κοινωνικής ζωής που την ταυτίζει με το σκηνικό της. Ακινητοποιούν το χρόνο, κάνοντας το παρόν να επικρατεί πάνω στο παρελθόν, προεξοφλώντας ουσιαστικά το μέλλον με την τυποποιητική τους δύναμη. Αναζητώντας την προοπτική της απελευθέρωσης από τη μαγική επιρροή των σύγχρονων εικόνων και την εμπειρία το...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΛΛΑΓΗ ΔΟΜΗΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑΣ
Οι σύγχρονες μαζικές δημοκρατίες και το κοινωνικό τους κράτος μπορούν, σύμφωνα με τον ίδιο τους τον αυτοπροσδιορισμό, να θεωρηθούν ως συνεχιστές του φιλελεύθερου κράτους δικαίου μόνο στο βαθμό που εκπληρώνουν το αίτημα για μια δημοσιότητα που λειτουργεί πολιτικά. Όπως σημειώνει ο Habermas, αντικείμενο του έργου, που στην αρχική του μορφή αποτέλεσε τη διατριβή υφηγεσίας του, αποτελεί η ανάλυση του τύπου της «αστικής δημοσιότητας». Ο κορυφαίος Γερμανός φιλόσοφος επηρέασε καθοριστικά την αντίληψη των σημερινών κοινωνικών επιστημών για τη δομή...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΠΙΣΤΗΜΗ, ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΣ
Το πρόβλημα της αλήθειας και της θεμελίωσης της γνώσης ορίζεται ως το κατεξοχήν πρόβλημα της φιλοσοφίας και της ιστορίας της επιστήμης. Η μετάβαση από την οντολογική στη γνωσιοθεωρητική έννοια της αλήθειας χαρακτηρίζει την πορεία της νεότερης φιλοσοφίας. Ο κλονισμός της εικόνας μιας αταλάντευτης προόδου της επιστήμης θέτει θεμελιώδη ερωτήματα που αφορούν τόσο τα κριτήρια ορθολογικότητας της επιστήμης όσο και τη σχέση επιστημονικής θεωρίας και αντικειμενικού κόσμου. Αυτά τα θεμελιώδη ερωτήματα επιχειρεί να προσεγγίσει η παρούσα μελέτη. Διατ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ
Η πολιτική οικολογία ασχολείται με ένα μεγάλο εύρος θεμάτων, όπως, μεταξύ άλλων, τη θεωρητική και φιλοσοφική ανάλυση της σχέσης κοινωνίας-φύσης, την άνιση πρόσβαση στους φυσικούς πόρους, την υφαρπαγή των κοινών αγαθών, τις πολιτικές διαχείρισης του περιβάλλοντος, τις ποικίλες "διακινδυνεύσεις", τους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς για την εκμετάλλευση πόρων και τα κοινωνικά κινήματα τα οποία αντιστέκονται στα ή/και διεκδικούν τα παραπάνω. Η σημαντική διαφορά με την κυρίαρχη οικολογική σκέψη είναι η πολιτικοποίηση των προβλημάτων, η αναζήτηση κ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΚΔΟΧΕΣ ΤΟΥ ΚΗΠΟΥ
"Ο κήπος είναι μια προσπάθεια οικείωσης της φύσης από τον άνθρωπο. [...] Σε αντίθεση αφενός με την αδιαμεσολάβητη ή "άγρια" φύση, αφετέρου με άλλου τύπου καλλιέργειες όπως το χωράφι, το δάσος κ.λπ., ο κήπος συνιστά ένα προστατευμένο φυσικό περιβάλλον, με κύριο χαρακτηριστικό τον τοίχο (έστω και νοερό) που τον ξεχωρίζει από τον υπόλοιπο κόσμο. Μέσα σ' αυτό το περιβάλλον μπορούν να εφαρμοστούν και να διερευνηθούν διαφορετικές απόψεις για τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση και το σύμπαν, καθώς και για τη ζωή και τον θάνατο, εφόσον το περιεχόμεν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Το έργο του Ντελέζ δεν είναι μόνο μια φιλοσοφική μελέτη για τον κινηματογράφο, αλλά, κατά κάποιον τρόπο, και μια κινηματογραφικής ματιάς σπουδή στη φιλοσοφία. Η καινοτομία του ως φιλοσοφικού έργου συνίσταται στην αντίληψη του Ντελέζ ότι η φιλοσοφία δεν είναι μια αντανάκλαση κάποιου πράγματος, αλλά παραγωγή εννοιών-εικόνων που μπορούν να κατανοηθούν με τους δικούς τους όρους. Ως μελέτη του κινηματογράφου, η δουλειά του Ντελέζ χαρακτηρίζεται από τη φιλοσοφική και κριτική εξέταση των εννοιών και των εικόνων που από την πλευρά του παράγει το κ...
Διαβάστε περισσότερα...

Τροφοσυλλέκτης
Θα προσποιηθώ πως δεν έγραψα εγώ αυτό το βιβλίο, πως είμαι απλώς ο πρώτος του αναγνώστης. Τι έχουμε εδώ; Ο αφηγητής καταγράφει και άρα μοιράζεται κάποιες συνταγές του πεθαμένου από χρόνια πατέρα του, με πρώτες ύλες που εκείνος συνέλεγε μόνος του από τις χερσαίες και θαλάσσιες εκτάσεις του τόπου καταγωγής του. Μπορείς να το καταχωρίσεις ως ένα εικονοκλαστικό βιβλίο συνταγών δηλαδή, και να τελειώνει η υπόθεση. Όμως, όπως η άγκυρα που σηκώνεις φέρνει μαζί της καμιά φορά ένα κουβάρι παλιά μπερδεμένα δίχτυα, οι αποστηθισμένες συνταγές δεν αναδύ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΙΚΡΑ ΦΥΣΙΚΑ
Τα Μικρά φυσικά συνιστούν (μαζί με το Περί ψυχής) μια επιστημονική θεώρηση της σχέσης του σώματος με την ψυχή. Ανατρέχοντας στις επιλογές αξιόλογων σχολιαστών -από τον Αλέξανδρο τον Αφροδισιέα, τον Μιχαήλ τον Εφέσιο και τον Θωμά τον Ακινάτη μέχρι τον George R. T. Ross (1973), τον Richard Sorabji και τον David Gallop- μπορεί κανείς εύκολα να διαπιστώσει ότι το ερμηνευτικό ενδιαφέρον στρέφεται περισσότερο στο Περί αισθήσεως και αισθητών και το Περί μνήμης και αναμνήσεως και λιγότερο στα υπόλοιπα πέντε έργα της συλλογής, από τα οποία ωστόσο ξ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Με τον δεύτερο τόμο "Κινηματογράφος ΙΙ. Η χρονοεικόνα" ολοκληρώνεται η επαναξιολόγηση του κινηματογράφου από τον Ντελέζ, η οποία ξεκίνησε με τον πρώτο τόμο "Κινηματογράφος Ι. Η εικόνα - κίνηση". Αντλώντας από τη φιλοσοφία του Ανρί Μπερξόν, το έργο αυτό προσφέρει μια συναρπαστική ανάλυση για την αναπαράσταση του χρόνου στο φιλμ και την κινηματογραφική αντιμετώπιση της μνήμης, της σκέψης και του λόγου. Ο Ντελέζ χρησιμοποιεί παραδείγματα από σπουδαίους δημιουργούς όπως οι: Ρομπέρ Μπρεσόν, Σεργκέι Αϊζενστάιν, Φεντερίκο Φελίνι, Ζαν-Λικ Γκοντάρ,...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΒΟΥΛΗΣΗΣ
Είμαστε ελεύθεροι; Είναι η ελευθερία συμβατή με τον ντετερμινισμό; Πώς συνδέεται η ελευθερία με την ηθική υπευθυνότητα; Αυτά είναι τα κεντρικά ερωτήματα στα οποία μπορεί να αναλυθεί το πρόβλημα της ελεύθερης βούλησης. Το ζήτημα της ανθρώπινης ελευθερίας είναι τόσο παλιό όσο και ο ίδιος ο φιλοσοφικός στοχασμός. Είναι όμως και πολύ επίκαιρο, καθώς τις τελευταίες δεκαετίες φιλόσοφοι νατουραλιστικής κυρίως κατεύθυνσης έχουν εισαγάγει νέα ερωτήματα, νέες εννοιολογικές διακρίσεις και μια νέα ορολογία, με βάση τα οποία συζητούν το πρόβλημα αλλά κ...
Διαβάστε περισσότερα...

Και οι νεκροί ας θάψουν τους νεκρούς τους
Αρχές της δεκαετίας του 1950, σ' ένα χωριό της Κρητικής ενδοχώρας, ένα νεαρό αγόρι ανακαλύπτει, στην κηδεία κάποιου συγγενή του, πως έχει την ικανότητα να ακούει τις σκέψεις των νεκρών. Κανείς δεν τον πιστεύει αρχικά, όταν όμως αποδεικνύει δημόσια το αληθές των ισχυρισμών του, ένας θείος του, συνειδητοποιώντας τις δυνατότητες οικονομικής εκμετάλλευσης που ανοίγονται μπροστά τους, τον πείθει να φύγουν απ' το χωριό και ν' αρχίσουν να περιοδεύουν στα χωριά του κάμπου προσφέροντας τις υπηρεσίες τους σαν "διερμηνείς των πεθαμένων". Από χωριό σε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΣ, ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ, ΚΡΙΣΗ
Εισαγωγή Μέρος Ι Θεωρίες του ιμπεριαλισμού ως ερμηνεία του καπιταλισμού. Η ιστορική συζήτηση και ορισμένα ανοικτά θεωρητικά ερωτήματα Ι. Κλασικές θεωρίες του ιμπεριαλισμού: Μια νέα πρόσληψη της καπιταλιστικής εξουσίας, του επεκτατισμού, της εξαγωγής κεφαλαίων, της περιοδολόγησης και της "παρακμής" του καπιταλισμού 2. Οι μεταπολεμικές προσεγγίσεις για τον ιμπεριαλισμό: Το ρεύμα "μητρόπολη - περιφέρεια" 3. "Πολιτικές" θεωρήσεις του ιμπεριαλισμού Μέρος II Η Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας του Μαρξ αντιμέτωπη με τις συζητήσεις για τον ιμπ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΣΤΗΝ ΕΞΟΡΙΑ
Είναι η δημοκρατική εντολή μια πολυτέλεια σε συνθήκες κρίσης; Αλήθεια, υπό ποιες οικονομικές προϋποθέσεις υπάρχει πολιτική ελευθερία; Ο Ρουσσώ απαντά ότι μπορεί να υπάρχει πολιτική ελευθερία αν κανείς δεν είναι τόσο φτωχός, ώστε να πρέπει να πουλήσει τον εαυτό του για να ζήσει, και κανείς τόσο πλούσιος, ώστε να μπορεί να τον αγοράσει. Ένα οικονομικό σύστημα που προϋποθέτει και αναπαράγει ένα τέτοιο ποιοτικό χάσμα απειλεί, όντως, την δημοκρατία. Η συγκυρία απεικονίζει μια μορφή αυτού του προβλήματος. Όταν παγκόσμιες κινήσεις κεφαλαίων αποβα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΛΟΓΟΥ
Οι μετανεωτερικές κοινωνίες είναι σε μεγάλο βαθμό κειμενικά διαμεσολαβημένες, γεγονός που αυξάνει το ακαδημαϊκό ενδιαφέρον για τον λόγο. Έτσι, μέσα από την προσφορά πολλαπλών και αντιτιθέμενων κατασκευών της κοινωνικής πραγματικότητας το τι και το πώς λέγεται ότι συμβαίνει κάτι αποκτά τεράστια σημασία. Ως μέρος του ευρύτερου πεδίου της ανάλυσης λόγου η Κριτική Ανάλυση Λόγου (ΚΑΛ) έδωσε εξαρχής το δικό της στίγμα, εστιαζόμενη στις έννοιες της ιδεολογίας, της εξουσίας και της κριτικής. Η ΚΑΛ έχει σημαντική απήχηση στον ελληνικό ακαδημαϊκό χώ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΕΦΗΒΕΙΑΣ
Ο έφηβος είναι κάποιος άλλος από το παιδί που γνωρίζαμε, και πρέπει να τον υιοθετήσουμε μέχρι να γίνει ο άγνωστος ενήλικας που δυνάμει είναι ήδη. Πρέπει να υιοθετήσει και ο ίδιος τον εαυτό του, να του δώσει μια ταυτότητα, να αναλάβει την ευθύνη ως υποκείμενο των επαναλήψεων και των φαντασιώσεών του, να φτιάξει το παρελθόν και την ιστορία του. Γι' αυτό διαρκώς κινείται μεταξύ παλινδρομήσεων και απαρτιώσεων, επαναλήψεων και φαντασιώσεων. Με αυτές τις κινήσεις της ψυχικής επεξεργασίας απαρτιώνει το επιθετικό και ώριμο σεξουαλικά νέο σώμα του....
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΗΘΙΚΗ
- Τι είναι πριν απ' όλα η Φύση; - Τι είναι η Ηθική εν γένει, προτού να κάνουμε λόγο ειδικά για οικολογική ή περιβαλλοντική ηθική; - Πως δέον να αιτιολογούνται οι ηθικές κρίσεις για οτιδήποτε; - Γιατί προκαλούνται οικολογικά προβλήματα, ιδίως πως προξενεί η ανθρώπινη δράση εν κοινωνία τη γέννηση και επιδείνωσή τους; - Πως λαμβάνει χώρα ο μεταβολισμός των μελών του ανθρώπινου είδους μέσα στον φυσικό κόσμο; - Μέσω τίνων κοινωνικών σχέσεων παραγωγής, ανταλλαγής, κατανάλωσης, άρα και στη βάση τι είδους σχέσεων ιδιοποίησης του υλικού κόσμου...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΚΡΟΔΕΞΙΑ ΑΝΤΑΡΣΙΑ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η μελέτη του Κλάους Ντέρε Ακροδεξιά ανταρσία και αριστερή πολιτική είχε αφετηρία τη διάλεξη του συγγραφέα "Εργατικό κίνημα από τα δεξιά; Τα αίτια μιας φαντασιακής εξέγερσης" τον Δεκέμβριο του 2019 στην Αθήνα. Ο Κλάους Ντέρε ήταν προσκεκλημένος του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς ως ομιλητής στη 13η ετήσια διάλεξη στη μνήμη του μαρξιστή διανοητή Νίκου Πουλαντζά και εκεί είχα τη χαρά να τον προλογίσω. Όταν δόθηκε η διάλεξη, η διατύπωση "Ακροδεξιά ανταρσία" φαινόταν ίσως υπερβολική. Έναν χρόνο μετά, έπειτα από τα γεγονότα της Ουάσιγκτον, με την ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΩΣ - ΕΙΚΟΝΑ - ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Η χρήση των νέων μέσων και των νέων τεχνολογιών (πληροφορίας και επικοινωνίας) στη σύγχρονη τέχνη έχουν πολλαπλασιάσει τις δυνατότητες κατασκευής «αφύσικων» πραγματικοτήτων ή «εναλλακτικών» εικόνων της πραγματικότητας. Η εξέλιξη αυτή ανέδειξε νέες όψεις ακόμα και σε εκείνα τα θέματα και τα μονοπάτια της καλλιτεχνικής έρευνας που είχαν εν μέρει εγκαταλειφθεί (π.χ., ο έλεγχος και ο χειρισμός του φωτός, της «άμεσης» εικόνας και της προοπτικής, η αποδόμηση και η ανασυγκρότηση της εντύπωσης, το παιχνίδι με τις διαστάσεις του χώρου και του χρόνο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΙΣΕΛ ΦΟΥΚΟ
"Ας θυμηθούμε, επιγραμματικά, τι εννοούσε ο Φουκό όταν μιλούσε για τη μοντέρνα αποστολή του φιλοσοφείν: καταγγελία των αθέατων σχέσεων εξουσίας, δημιουργία αντιστάσεων, δυνατότητα να εκφραστούν οι φωνές που καταπνίγονται, παραγωγή αληθινών γνώσεων που να μπορούν να αντιταχθούν στους κυρίαρχους τρόπους διακυβέρνησης, δυνατότητα επινόησης νέων μορφών υποκειμενικότητας, πρόκληση να ενεργοποιήσουμε τις ελευθερίες και τις δυνατότητες δράσης μας, ανάδειξη της ιστορικότητας των συστημάτων γνώσης, κατάδειξη ότι τίποτα δεν είναι μοιραίο, και εντέλε...
Διαβάστε περισσότερα...