ΝΗΣΟΣ

ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΣ, ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ, ΚΡΙΣΗ
Εισαγωγή Μέρος Ι Θεωρίες του ιμπεριαλισμού ως ερμηνεία του καπιταλισμού. Η ιστορική συζήτηση και ορισμένα ανοικτά θεωρητικά ερωτήματα Ι. Κλασικές θεωρίες του ιμπεριαλισμού: Μια νέα πρόσληψη της καπιταλιστικής εξουσίας, του επεκτατισμού, της εξαγωγής κεφαλαίων, της περιοδολόγησης και της "παρακμής" του καπιταλισμού 2. Οι μεταπολεμικές προσεγγίσεις για τον ιμπεριαλισμό: Το ρεύμα "μητρόπολη - περιφέρεια" 3. "Πολιτικές" θεωρήσεις του ιμπεριαλισμού Μέρος II Η Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας του Μαρξ αντιμέτωπη με τις συζητήσεις για τον ιμπ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΣΤΗΝ ΕΞΟΡΙΑ
Είναι η δημοκρατική εντολή μια πολυτέλεια σε συνθήκες κρίσης; Αλήθεια, υπό ποιες οικονομικές προϋποθέσεις υπάρχει πολιτική ελευθερία; Ο Ρουσσώ απαντά ότι μπορεί να υπάρχει πολιτική ελευθερία αν κανείς δεν είναι τόσο φτωχός, ώστε να πρέπει να πουλήσει τον εαυτό του για να ζήσει, και κανείς τόσο πλούσιος, ώστε να μπορεί να τον αγοράσει. Ένα οικονομικό σύστημα που προϋποθέτει και αναπαράγει ένα τέτοιο ποιοτικό χάσμα απειλεί, όντως, την δημοκρατία. Η συγκυρία απεικονίζει μια μορφή αυτού του προβλήματος. Όταν παγκόσμιες κινήσεις κεφαλαίων αποβα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΛΟΓΟΥ
Οι μετανεωτερικές κοινωνίες είναι σε μεγάλο βαθμό κειμενικά διαμεσολαβημένες, γεγονός που αυξάνει το ακαδημαϊκό ενδιαφέρον για τον λόγο. Έτσι, μέσα από την προσφορά πολλαπλών και αντιτιθέμενων κατασκευών της κοινωνικής πραγματικότητας το τι και το πώς λέγεται ότι συμβαίνει κάτι αποκτά τεράστια σημασία. Ως μέρος του ευρύτερου πεδίου της ανάλυσης λόγου η Κριτική Ανάλυση Λόγου (ΚΑΛ) έδωσε εξαρχής το δικό της στίγμα, εστιαζόμενη στις έννοιες της ιδεολογίας, της εξουσίας και της κριτικής. Η ΚΑΛ έχει σημαντική απήχηση στον ελληνικό ακαδημαϊκό χώ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΡΟΜΟΙ ΤΗΣ ΕΦΗΒΕΙΑΣ
Ο έφηβος είναι κάποιος άλλος από το παιδί που γνωρίζαμε, και πρέπει να τον υιοθετήσουμε μέχρι να γίνει ο άγνωστος ενήλικας που δυνάμει είναι ήδη. Πρέπει να υιοθετήσει και ο ίδιος τον εαυτό του, να του δώσει μια ταυτότητα, να αναλάβει την ευθύνη ως υποκείμενο των επαναλήψεων και των φαντασιώσεών του, να φτιάξει το παρελθόν και την ιστορία του. Γι' αυτό διαρκώς κινείται μεταξύ παλινδρομήσεων και απαρτιώσεων, επαναλήψεων και φαντασιώσεων. Με αυτές τις κινήσεις της ψυχικής επεξεργασίας απαρτιώνει το επιθετικό και ώριμο σεξουαλικά νέο σώμα του....
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΗΘΙΚΗ
- Τι είναι πριν απ' όλα η Φύση; - Τι είναι η Ηθική εν γένει, προτού να κάνουμε λόγο ειδικά για οικολογική ή περιβαλλοντική ηθική; - Πως δέον να αιτιολογούνται οι ηθικές κρίσεις για οτιδήποτε; - Γιατί προκαλούνται οικολογικά προβλήματα, ιδίως πως προξενεί η ανθρώπινη δράση εν κοινωνία τη γέννηση και επιδείνωσή τους; - Πως λαμβάνει χώρα ο μεταβολισμός των μελών του ανθρώπινου είδους μέσα στον φυσικό κόσμο; - Μέσω τίνων κοινωνικών σχέσεων παραγωγής, ανταλλαγής, κατανάλωσης, άρα και στη βάση τι είδους σχέσεων ιδιοποίησης του υλικού κόσμου...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΚΡΟΔΕΞΙΑ ΑΝΤΑΡΣΙΑ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η μελέτη του Κλάους Ντέρε Ακροδεξιά ανταρσία και αριστερή πολιτική είχε αφετηρία τη διάλεξη του συγγραφέα "Εργατικό κίνημα από τα δεξιά; Τα αίτια μιας φαντασιακής εξέγερσης" τον Δεκέμβριο του 2019 στην Αθήνα. Ο Κλάους Ντέρε ήταν προσκεκλημένος του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς ως ομιλητής στη 13η ετήσια διάλεξη στη μνήμη του μαρξιστή διανοητή Νίκου Πουλαντζά και εκεί είχα τη χαρά να τον προλογίσω. Όταν δόθηκε η διάλεξη, η διατύπωση "Ακροδεξιά ανταρσία" φαινόταν ίσως υπερβολική. Έναν χρόνο μετά, έπειτα από τα γεγονότα της Ουάσιγκτον, με την ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΩΣ - ΕΙΚΟΝΑ - ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Η χρήση των νέων μέσων και των νέων τεχνολογιών (πληροφορίας και επικοινωνίας) στη σύγχρονη τέχνη έχουν πολλαπλασιάσει τις δυνατότητες κατασκευής «αφύσικων» πραγματικοτήτων ή «εναλλακτικών» εικόνων της πραγματικότητας. Η εξέλιξη αυτή ανέδειξε νέες όψεις ακόμα και σε εκείνα τα θέματα και τα μονοπάτια της καλλιτεχνικής έρευνας που είχαν εν μέρει εγκαταλειφθεί (π.χ., ο έλεγχος και ο χειρισμός του φωτός, της «άμεσης» εικόνας και της προοπτικής, η αποδόμηση και η ανασυγκρότηση της εντύπωσης, το παιχνίδι με τις διαστάσεις του χώρου και του χρόνο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΙΣΕΛ ΦΟΥΚΟ
"Ας θυμηθούμε, επιγραμματικά, τι εννοούσε ο Φουκό όταν μιλούσε για τη μοντέρνα αποστολή του φιλοσοφείν: καταγγελία των αθέατων σχέσεων εξουσίας, δημιουργία αντιστάσεων, δυνατότητα να εκφραστούν οι φωνές που καταπνίγονται, παραγωγή αληθινών γνώσεων που να μπορούν να αντιταχθούν στους κυρίαρχους τρόπους διακυβέρνησης, δυνατότητα επινόησης νέων μορφών υποκειμενικότητας, πρόκληση να ενεργοποιήσουμε τις ελευθερίες και τις δυνατότητες δράσης μας, ανάδειξη της ιστορικότητας των συστημάτων γνώσης, κατάδειξη ότι τίποτα δεν είναι μοιραίο, και εντέλε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΓΙΚΟΣ ΑΥΛΟΣ
Οι δραστηριότητες του βιβλίου, εφόσον επιλεγούν προσεκτικά, είναι κατάλληλες για παιδιά και ενήλικες οι οποίοι ανήκουν σε ένα ευρύ φάσμα περιπτώσεων ατόμων με ειδικές ανάγκες. Ακόμα, πολλές από αυτές μπορούν να εφαρμοστούν και με ομάδες παιδιών. Ο «Μαγικός αυλός» είναι αποτέλεσμα της εμπειρίας των συγγραφέων από τους χώρους της υγείας και της εκπαίδευσης εδώ και αρκετά χρόνια. Και οι δύο έχουν εργαστεί με παιδιά και ενήλικες όλων των ηλικιών που πάσχουν από ποικίλες διαταραχές ή δυσλειτουργίες. Όλες οι δραστηριότητες έχουν εφαρμοστεί με επ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΤΟΥ ΒΛΕΜΜΑΤΟΣ
Το παρόν βιβλίο μιλάει για τη σχέση της σύγχρονης τέχνης με το φύλο, τη μνήμη, την ταυτότητα και τη δημόσια σφαίρα. Ζητήματα όπως η αιρετική αναβίωση του παρελθόντος, η αρχειακή τέχνη, η σωματική μνήμη, η συνάντηση της σύγχρονης τέχνης με την αρχαιότητα, η διεκδίκηση της σεξουαλικότητας, ο έμφυλος προσδιορισμός του βλέμματος, οι υβριδικές ταυτότητες, το τραύμα και η επανάκαμψη της υλικότητας συνθέτουν τις επιμέρους ενότητες. Η συγγραφέας αφηγείται ιστορίες εκθέσεων και εικαστικών έργων μέσα από την οπτική και τη μακρόχρονη εμπειρία της επι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΟΞΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΞΑ
Μπορεί να διασωθεί η κριτική πρόθεση του Ρουσσώ χωρίς να υιοθετηθεί το ολοκληρωτικό του νεύμα; Είναι δυνατός ο εμβολιασμός του αιρετικού έναντι της αναγωγής του σε κανόνα; Η απάντηση δεν βρίσκεται ούτε στην εκλεκτική πρόσληψη του ρουσσωικού έργου, ούτε όμως στην ισοπεδωτική του δεξίωση ως αρμονικού όλου. Συνεπής στην εμπειρία από την οποία λαμβάνει την αφετηρία της, η ρουσσωική σκέψη εμφανίζεται παραδόξως εκεί όπου δεν δεσμεύεται από την απαίτηση της συνέπειας. Η αντίσταση του απελευθερωτικού περιεχομένου στον καταναγκασμό της φόρμας εκπρο...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΛΟΥΣΙΟ
"Κι ωστόσο θα άξιζε περισσότερο αν ήμασταν σαν το μέσο άνθρωπο που βλέπουμε γύρω μας. Θα είχαμε, τουλάχιστον στο πνεύμα, ηρεμία και ειρήνη. Τώρα έχουμε μόνο το φως. Όμως το φως τυφλώνει τα μάτια... Είμαστε ολάκεροι αλκοόλ, σκέτο αλκοόλ! - είμαστε οινόπνευμα και εξατμιζόμαστε σ' ένα φως που μας καίει! Γι' αυτό εγώ αγαπώ το Παρίσι μου με τρελή αγάπη, για τη ζωντάνια αυτής της απέραντης πόλης, γι' αυτή τη σημερινή ζωή, την καθημερινότητα. Ναι! Ναι! Σωστά το είπα, αγάπη τρελή - αγάπη απεριόριστη. Εγώ δεν ξέρω να νιώθω απλή στοργή. Οι αγάπες μο...
Διαβάστε περισσότερα...

Τα τελευταία χρόνια του Καρλ Μαρξ, 1881-1883
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του, ο Καρλ Μαρξ διεύρυνε την ερευνά του προς νέες κατευθύνσεις·- μελετώντας τις πρόσφατες ανθρωπολογικές ανακαλύψεις, αναλύοντας τις κοινές μορφές ιδιοκτησίας στις προκαπιταλιστικές κοινωνίες, υποστηρίζοντας το λαϊκίστικο κίνημα στη Ρωσία και στηλιτεύοντας την αποικιακή καταπίεση στην Ινδία, Ιρλανδία, Αλγερία και Αίγυπτο. Μεταξύ 1881 και 1883, ταξίδεψε για μία και μοναδική φορά έξω από την Ευρώπη. Το βιβλίο εστιάζει στα τελευταία χρόνια της ζωής του Μαρξ και διαλύει δύο βασικές παρεξηγήσεις του έργου τους· ότι...
Διαβάστε περισσότερα...

Τέλεση
Ένας νεαρός ηθοποιός πραγματοποιεί το όνειρο της ζωής του όταν καταφέρνει να προσληφθεί σε μια πολύ σημαντική παραγωγή. Όμως τα πράγματα ζορίζουν, γιατί πρέπει να παίξει φορώντας θεατρική μάσκα και του είναι αδύνατον να "βγάλει" τον ρόλο. Σε κατάσταση κρίσης αποφασίζει να κολλήσει τη μάσκα πάνω στο πρόσωπό του με ισχυρές κόλλες, πιστεύοντας ότι σε κάνα δυο μέρες οι κόλλες θα ξεθυμάνουν. Ωστόσο, η μάσκα δεν πέφτει... Ένα ψυχολογικό θρίλερ για τις δυνάμεις της δημιουργίας και της καταστροφής που κρύβουμε μέσα μας. (Από την παρουσίαση στο οπι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΚΙΤΣΑΡΟΝΤΑΣ ΑΣΤΙΚΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ
Τα ταξίδια στη Μεσόγειο είναι δύσκολα στις μέρες της πανδημίας και το βιβλίο αυτό προτείνει μια φυγή. Περιηγείται με σκίτσα και κείμενα τις μεγάλες και μικρές μεσογειακές πόλεις, αναζητώντας την ομορφιά της αστικότητας. Αναζητά τις ποιότητες και την αίσθηση του οικείου στις πλατείες, στους δρόμους, στις αγορές, στα ταβερνάκια, στα καφενεία και στους ταρσανάδες. Αυτά συγκροτούν τη μεσογειακή αστικότητα στους οικισμούς της ενδοχώρας και των νησιών με την πυκνοκτισμένη κοσμοπολίτικη ιστορικότητα. Χωρίς νοσταλγία γι' αυτό που χάνεται, 173 σκίτ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΣΙΝΑ
Σε αυτό το δοκίμιο, ο Πέτερ Σλότερνταϊκ αποσαφηνίζει τις θέσεις του για τη θρησκεία και τον ρόλο της στις προνεωτερικές και τις νεωτερικές κοινωνίες, με αφετηρία τη βιβλική αφήγηση του επεισοδίου που έλαβε χώρα στο όρος Σινά μετά τη σύναψη Διαθήκης ανάμεσα στον Θεό και τον ιουδαϊκό λαό μέσω του Μωυσή (βιβλίο της Εξόδου). Εκεί, σύμφωνα με τον συγγραφέα, αναδύθηκε για πρώτη φορά αυτό που ο ίδιος ονομάζει "μοντέλο Σινά": η λογική της ολικής συμμετοχής σε μια κοινότητα, μέσω της απόλυτης υπακοής στις επιταγές της κοινής πίστης, όπως και της κο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΕΧΝΗ ΡΗΤΟΡΙΚΗ
Η Ρητορική είναι ένα χρηστικό βιβλίο, το εγχειρίδιο του ρήτορα. Είναι οι "σημειώσεις παραδόσεων" που ο ρήτορας μελετάει κατά τη διάρκεια της μαθητείας του, αλλά και το ευρετήριο επιχειρημάτων που θα του χρειαστεί κατά την άσκηση του έργου του, αργότερα. Εγχειρίδια ρητορικής υπήρχαν αρκετά στα μέσα του 4ου αιώνα π.Χ., τον καιρό δηλαδή που γράφεται η Ρητορική. Ο Αριστοτέλης αυτά τα έβρισκε ανεπαρκή, απλές συσσωρεύσεις οδηγιών ή και τεχνασμάτων, που όμως δεν έδειχναν την τέχνη. Γιατί η ρητορική είναι πραγματική τέχνη, αυτό είναι το πρώτο πράγ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΦΥΛΟΥ
Η ψυχανάλυση θεώρησε ότι η σεξουαλικότητα αποτελεί τον απαραίτητο αρμό ανάμεσα στο βιολογικό σώμα και την ψυχική επικράτεια, και την προσέγγισε με μια ριζικά ανατρεπτική διάσταση, καταλύοντας την "φυσική" τάξη των πραγμάτων. Υπογράμμισε τα αντινομικά στοιχεία που την χαρακτηρίζουν και τη σταδιακή-διαλεκτική ύφανσή της, που είναι ιδιαίτερη για κάθε υποκείμενο και σημαδεύεται από την πολυσθενικότητα των ενορμήσεων και τη ρευστότητα των μορφών που μπορεί να πάρει. Ανέδειξε ακόμη την σύνδεσή της με διαγεναεακές και συλλογικές διεργασίες, καθώς...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΒΡΙΣΚΕ ΤΗ ΧΩΡΑ ΤΟΥ
Οι κάτοικοι της Δυτικής Ευρώπης βιώνουν όλο και πιο συχνά το συναίσθημα ότι δεν αναγνωρίζουν πλέον τη χώρα τους. Στο Λουξεμβούργο, το φαινόμενο αυτό συνδέεται με μια σειρά οικονομικών εξελίξεων που ανέδειξαν αυτό το μικρό κράτος σε ένα από τα πλουσιότερα στον κόσμο... Οι ταχύτατες μεταμορφώσεις του Λουξεμβούργου δεν είναι απλώς ο καμβάς των θεατρικών έργων της συλλογής του βιβλίου. Είναι η πρώτη ύλη με την οποία πλάθονται τα έργα του Ίαν Ντε Τόφφολι. Είναι τα ερωτήματα που τον απασχολούν και τα οποία μεταμορφώνει σε θέατρο. Οι ήρωες και οι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ
Τι σημαίνει γνώση τελικά; Πώς μαθαίνουμε κάτι καινούργιο; Μαθαίνουμε ή (αυτο)διδασκόμαστε; Είναι η προηγούμενη γνώση προϋπόθεση της μάθησης ή η άγνοια; Τι ρόλο παίζει στη διδασκαλία η έκπληξη και το ενδιαφέρον; Πώς πρέπει ένας συγγραφέας να παρουσιάζει τη δουλειά του, ώστε οι αναγνώστες να μπορούν να παρακολουθήσουν την επιχειρηματολογία του; Τι σημαίνει απλοποίηση ενός επιστημονικού αντικειμένου; Γιατί οι κοινωνικές επιστήμες είναι αντικείμενα αγωγής στο σχολείο; Μαθαίνουμε από την κοινωνική μας ζωή και πώς; Ποια από τις διαθέσιμες θεωρίε...
Διαβάστε περισσότερα...