PESSOA FERNANDO

ΠΕΣΣΟΑ-Ω
«Ό,τι σκέφτομαι γίνεται πάραυτα λέξεις», δηλώνει απερίφραστα ο συγγραφέας του "Βιβλίου της ανησυχίας" και ταυτόχρονα ποιητής της "Θαλασσινής ωδής", του "Καταστήματος ψιλικών" και του "Φύλακα των κοπαδιών", ο ανεξάντλητος Φερνάντο Πεσσόα, με τους ετερώνυμους συνοδοιπόρους του στη λογοτεχνία και τη ζωή: Μπερνάρντο Σοάρες, Άλβαρο ντε Κάμπος, Αλμπέρτο Καέιρο και Ρικάρντο Ρέις. Μέσα από μια συστηματική καταγραφή των λέξεων που συνιστούν έννοιες-κλειδιά του στοχασμού του, πρωταρχικές εμμονές και εμβλήματα της ποιητικής του, αποπειράθηκα να συνθέ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΜΠΕΡΔΕΜΕΝΟ ΚΟΥΒΑΡΙ
Ο τίτλος του βιβλίου δεν είναι παρά μια φράση που, όχι άδικα, είπε ο Alvaro de Campos: "Ο Πεσσόα είναι ένα μπερδεμένο κουβάρι μέχρι βαθιά μέσα του" ("Fernando Pessoa era un ovillo enredado hacia adentro"). Αναφερόταν τόσο στο πρόσωπο του δράματος που διηγιόταν, όσο και στο έργο του Πεσσόα του οποίου εκείνος ήταν συστατικό μέρος. Το έργο αυτό δημοσιεύθηκε με τον τίτλο Tabua bibliografica, το 1928, επτά χρόνια πριν τον θάνατό του, όπου ήδη διαφαίνεται η μοίρα της ζωής-έργου του. Ο ίδιος είδε το φως σταδιακά, η αναγνώριση ήρθε αργότερα. Σε αυ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΔΑΣΚΑΛΟΥ ΜΟΥ ΚΑΕΙΡΟ
Ένας κύκλος ποιητών με προεξάρχοντα τον Αλμπέρτο Καέιρο. Γύρω από τη μορφή του "Δασκάλου" ο Άλβαρο ντε Κάμπος, ο Ρικάρντο Ρέις, ο Αντόνιο Μόρα, ο Φερνάντο Πεσσόα. Οι τέσσερις "μαθητές" θεωρούν πως η γνωριμία τους με τον Καέιρο υπήρξε η απαρχή της δημιουργικής τους εκτόξευσης. Το ιδιαίτερο σ' αυτή τη συντροφιά είναι πως τα μέλη της είναι... ένα και το αυτό πρόσωπο. Για την ακρίβεια, ο Φερνάντο Πεσσόα και τέσσερις από τους "ετερωνύμους" του, όπως ονόμαζε τις διάφορες προσωπικότητες που "ζούσαν μέσα του". Αφηγητής μάλιστα είναι ο "Άλβαρο ντε ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΝΑΡΧΙΚΟΣ ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ
Ο Αναρχικός τραπεζίτης γράφτηκε το 1922, παραμένει ωστόσο έργο εξαιρετικά επίκαιρο. Το διήγημα με τον οξύμωρο και προκλητικό τίτλο καταπιάνεται με την τυραννία που ασκούν στον άνθρωπο οι ποικίλες "κοινωνικές επινοήσεις", μεταξύ των οποίων ισχυρότερη -και χειρότερη- είναι το χρήμα. Στον διάλογο του τραπεζίτη με τον ανώνυμο συνομιλητή του, ο τελευταίος ζητά να διασαφηνιστεί η προφανής αντίφαση που προκύπτει από τη συνύπαρξη των όρων "αναρχικός" και "τραπεζίτης". Η συζήτηση μετατρέπεται σε καταγγελία των καθιερωμένων συμβάσεων που φράζουν τον...
Διαβάστε περισσότερα...

ΘΑΛΑΣΣΙΝΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ
[...] Η θάλασσα, λοιπόν, δεν θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητη από τον μεγάλο λάτρη της Πορτογαλίας, τον Φερνάντο Πεσσόα. Γεννημένος στη Λισαβόνα κοντά στο νερό, και έχοντας κάνει τα πρώτα μεγάλα του βήματα πλάι στον ωκεανό, δεν ήταν δυνατόν να μείνει ασυγκίνητος από το υδάτινο στοιχείο. Πράγματι, ο Πεσσόα αφιέρωσε τα πρώτα του ποιήματα στην «Πορτογαλική Θάλασσα» και περιλαμβάνονται στο μοναδικό βιβλίο του που κυκλοφόρησε όσο βρισκόταν εν ζωή, το Mensagem. Ασφαλώς, υπήρξαν και αρκετά άλλα ποιήματα, όπως και αναφορές στη θάλασσα σε πεζά το...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΓΩ ΚΑΙ ΟΙ «ΑΛΛΟΙ»
«Pessoa» στα πορτογαλικά σημαίνει πρόσωπο, άτομο. Ήταν ακόμα μια σύμπτωση, μέσα στις τόσες της ζωής, να είναι αυτό το πραγματικό επώνυμο ενός ανθρώπου που έκανε βίωμά του την ύπαρξη πολλών διαφορετικών προσωπικοτήτων μέσα του. Ο Φερνάντο Πεσσόα ψάχνει, ψάχνει βαθιά μέσα του για ν’ ανακαλύψει ολοένα και περισσότερες πτυχές του, ολοένα και περισσότερα πρόσωπα και να τους δώσει φτερά για να λειτουργήσουν «αυτόνομα», ως ανεξάρτητοι άνθρωποι με σάρκα και οστά. Η εσωτερική αναζήτηση του ποιητή είναι το βασικό θέμα αυτού του βιβλίου, που παρουσι...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΟΔΟΙΠΟΡΟΣ
Μην κοιτάζεις το δρόμο. Ακολούθησε τον. Αλλά πώς να τον ακολουθήσω και μέχρι πού; Να τον ακολουθήσω σαν αυτούς που έρχονται από την πόλη ή πάνε σ' αυτήν, σαν αυτούς που φεύγουν ή αυτούς που επιστρέφουν, σαν αυτούς που έρχονται να αγοράσουν και να πουλήσουν, σαν αυτούς που έρχονται να δουν και να ακούσουν ή σαν αυτούς που φεύγουν κουρασμένοι απ' όσα είδαν και άκουσαν; Σαν ποιους απ' όλους αυτούς; Ή σαν τι κοινό σε όλους αυτούς; Ή με ποιον άλλο τρόπο διαφορετικό από όλων αυτών; (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

THE BOOK OF DISQUIETUDE
The Book of Disquietude is the `factless autobiography' of Bernardo Soares, one of the 72 literary personae with which Fernando Pessoa created the theatre of himself. Conceived in 1916, Soares is, Pessoa declares,`a mutilation' of his own personality. This is the first, and only complete, English edition. Other versions are abridgements. The translator and scholar Richard Zenith includes all the `fragments' which made up the 1982 edition, 48 additional fragments and some from the Pessoa archive never previously published. He provides a ful...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΩΡΑ ΤΟΥ ΔΙΑΒΟΛΟΥ
"Από την αρχή του κόσμου με υβρίζουν και με συκοφαντούν. [...] Αλλά εγώ δεν είμαι αυτός που νομίζουν. Οι Εκκλησίες με μισούν. Οι πιστοί τρέμουν στο όνομά μου. Αλλά, είτε το θέλουν είτε όχι, έχω ένα ρόλο στον κόσμο. Δεν είμαι ούτε ο εξεγερμένος εναντίον του Θεού ούτε το πνεύμα που αρνείται. Είμαι ο Θεός της Φαντασίας, απολωλώς γιατί δεν δημιουργώ". Αν στην πορτογαλική παράδοση η ώρα του Διαβόλου σημαίνει την τρομερή εκείνη ώρα που ο Διάβολος σφραγίζει με τη δυσοίωνη παρουσία του τη μοίρα των ανθρώπων, για τον Φερνάντο Πεσσόα η εμφάνιση αυτ...
Διαβάστε περισσότερα...

Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗΣ - ΦΕΡΝΑΝΤΟ ΠΕΣΣΟΑ
Στο βιβλίο περιλαμβάνονται τα καλύτερα ποιήματα των δύο σπουδαίων ποιητών καθώς και μια επιλογή από πεζά τους. Η έκδοση αποτελείται από δύο μέρη: το ένα αφιερωμένο στον Καβάφη και το άλλο αφιερωμένο στον Πεσσόα. Σε κάθε μέρος υπάρχει εισαγωγή και χρονολόγιο για κάθε ποιητή, καθώς και ένας παραλληλισμός της ζωής και του έργου τους που δείχνει τη στενή τους σχέση (πολλές φορές τρομερά εντυπωσιακή), παρόλο που δεν συναντήθηκαν ποτέ. (Από την παρουσίαση της έκδοσης) Ο κομψός τόμος "Φερνάντο Πεσσόα - Κ.Π.Καβάφης, Τα εξαίσια όργανα του μυστικού...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ
Ο Πεσσόα, λάτρης των αστυνομικών μυθιστορημάτων, θέλοντας να ανταγωνιστεί τα αγγλοσαξονικά μοντέλα των Έντγκαρ Άλλαν Πόε και Σέρλοκ Χολμς, δημιούργησε τον χαρακτήρα ενός "υπερ-συνειδητού" ντετέκτιβ, για τον οποίο κάθε αστυνομική έρευνα είναι, πριν και πάνω απ' όλα, μια άσκηση λογικής κρίσης. Διαβάζοντας κανείς τις αστυνομικές του περιπέτειες, ακόμη κι αν δεν είναι φανατικός οπαδός τους, δεν έχει παρά να συμφωνήσει απόλυτα με τα λόγια του: "Μια από τις πλέον σπάνιες διασκεδάσεις που απομένει ακόμα σε ό,τι παραμένει πνευματικό στην ανθρωπότη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΑΝΗΣΥΧΙΑΣ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Σχεδόν όλη την ενήλικη ζωή του και μέχρι το θάνατό του, από το 1913 έως το 1935, ο Φερνάντο Πεσσόα γράφει, με κάποιες διακοπές αλλά χωρίς να το εγκαταλείψει ποτέ, το "Βιβλίο της ανησυχίας", το οποίο σχεδιάζει να εκδώσει με την υπογραφή Μπερνάρντο Σοάρες. Αν ο Άλβαρο ντε Κάμπος είναι η εκκεντρική, παροξυσμική, ερωτική πλευρά του ποιητή, ο ημι-ετερώνυμός του Μπερνάρντο Σοάρες είναι, υπό την ταπεινή μορφή και ιδιότητα του βοηθού λογιστή, η ενσάρκωση της σκέψης του, το δημιούργημα το πιο κοντινό στο δημιουργό του, ο δίδυμος ίσκιος του, το ανήσ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΝΑΥΤΙΚΟΣ
-...
Διαβάστε περισσότερα...

MARGINALIA
Ανατρεπτικός, ειρωνικός, φλεγματικός, ο Φερνάντο Πεσσόα επιδίδεται μαζί με τους ετερώνυμούς του Άλβαρο ντε Κάμπος, Ρικάρντο Ρέις, Αλμπέρτο Καέιρο, Μπερνάρντο Σοάρες, Αλεξάντερ Σερτς, Αντόνιο Μόρα, Μπαράο ντε Τέιβε και άλλους, στη «συγγραφή» αφορισμών και αποφθεγμάτων, ανατέμνοντας με την ακρίβεια νυστεριού την ανθρώπινη ύπαρξη και συνθήκη. Η αιρετική και πολυπρισματική σκέψη του συγγραφέα διαθλάται στις απειροελάχιστες αυτές ψηφίδες, συνθέτοντας ένα μινιμαλιστικό μωσαϊκό που διατηρεί αναλλοίωτο το πνεύμα του "Βιβλίου της ανησυχίας". (Από τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΑΝΗΣΥΧΙΑΣ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Σχεδόν όλη την ενήλικη ζωή του, από το 1913 έως το 1935, ο Φερνάντο Πεσσόα γράφει, με κάποιες διακοπές αλλά χωρίς να το εγκαταλείψει ποτέ, το βιβλίο της ανησυχίας, το οποίο σχεδιάζει να εκδώσει με την υπογραφή Μπερνάρντο Σοάρες. Αν ο Άλβαρο ντε Κάμπος είναι η εκκεντρική, παροξυσμική, ερωτική πλευρά του ποιητή, η ημι-ετερώνυμός του Μπερνάρντο Σοάρες είναι, υπό την ταπεινή μορφή και ιδιότητα του βοηθού λογιστή, η ενσάρκωση της σκέψης του, το δημιούργημα το πιο κοντινό στο δημιουργό του, ο δίδυμος ίσκιος του, το ανήσυχο είδωλό του στον καθρέφ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΝΑΡΧΙΚΟΣ ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ
Το διήγημα με τον προκλητικό για την κοινή λογική τίτλο «Ο αναρχικός τραπεζίτης» δημοσιεύεται για πρώτη φορά το 1922. Παραβολή, διαλεκτική σάτιρα, υποδειγματικό οικοδόμημα μιας αυστηρής επαγωγικής λογικής, διαθέτει την εγγενή εκείνη επικαιρότητα που χαρακτηρίζει ολόκληρο το έργο του Πεσσόα. (. . .) (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΩΡΑ ΤΟΥ ΔΙΑΒΟΛΟΥ
"Είμαι πράγματι ο Διάβολος. Μην τρομάζετε, γιατί είμαι στ' αλήθεια ο Διάβολος και γι' αυτό δεν κάνω κακό. Ορισμένοι μιμητές μου, στη γη και πάνω από τη γη, είναι επικίνδυνοι, όπως όλοι οι αντιγραφείς, γιατί δεν γνωρίζουν το μυστικό της ύπαρξής μου. Ο Σαίξπηρ, τον οποίο ενέπνευσα πολλές φορές, μου απένειμε δικαιοσύνη. Λέει ότι είμαι κύριος. Γι' αυτό ησυχάστε. Είστε σε καλή παρέα". Κρυμμένο στο μυθικό μπαούλο των χειρογράφων του Πεσσόα, το διήγημα με τον αινιγματικό τίτλο "Η ώρα του Διαβόλου" είδε το φως της δημοσιότητας μόλις το 1989, πενήν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΗΡΟΣΤΡΑΤΟΣ
Είναι γενικώς αποδεκτό ότι η ιδιοφυΐα δεν αναγνωρίζεται στην εποχή της γιατί έρχεται σε αντίθεση με αυτήν τίθεται όμως το ερώτημα γιατί αναγνωρίζεται από τις επερχόμενες γενιές. Το διαχρονικό έρχεται σε αντίθεση με όλες τις εποχές, καθώς τα χαρακτηριστικά μιας ορισμένης εποχής, είναι αναγκαστικά συγκεκριμένα γιατί λοιπόν μια ιδιοφυΐα, η οποία εξ ορισμού καταγίνεται με διαχρονικές και σταθερές αξίες, να τυγχάνει ευνοϊκότερης υποδοχής σε μία εποχή αντί σε μία άλλη; Στην ίδια την πράξη της συγγραφής τού εν λόγω έργου, ο Πεσσόα βλέπει μία απ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΡΗΜΙΤΗΣ ΤΟΥ ΜΑΥΡΟΥ ΒΟΥΝΟΥ
"Μην κάνεις ό,τι κάνουν οι άλλοι επειδή το κάνουν, ούτε ό,τι δεν κάνουν οι άλλοι επειδή δεν το κάνουν. Μη μιλάς ποτέ για σένα. Κράτα το μυστικό του εαυτού σου. Αν το ανοίξεις δεν θα μπορέσεις ποτέ πια να το ξανακλείσεις. Κάθε αγάπη είναι μια μορφή οδύνης, γιατί σημαίνει ότι θέλω να δώσω αυτό που δεν μπορώ να πάρω. Όσο υπάρχει κάποια αδικία πάνω στη γη, έχουμε δρόμο μπροστά μας. Η δικαιοσύνη είναι απόλυτη, ακέραιη και μία. Δέξου την ομορφιά της φύσης δείξε ότι είσαι ευχαριστημένος που έχεις τον ήλιο και το φεγγάρι και μην είσαι αχάριστος α...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΟΦΕΛΙΑ
Αγαπώ πολύ - στ' αλήθεια πολύ - τη μικρή μου Οφιλένια. Εκτιμώ πολύ - πάρα πολύ - την προσωπικότητά της και το χαρακτήρα της. Αν κάποτε παντρευόμουν, θα παντρευόμουν μόνο μαζί της. Απομένει να δούμε αν και ο γάμος, η εστία (ή όπως αλλιώς το λένε) είναι πράγματα που συμβιβάζονται με τη ζωή της σκέψης (. . .) Να τι ήθελα να σας πω και τυχαίνει να είναι η αλήθεια. Αντίο Οφιλένια. Να κοιμάστε, να τρώτε και να μην χάνετε βάρος. Ο αφοσιωμένος σας, Φερνάντο 29/9/1929 Κυριακή. Αρχές του 1920. ο Φερνάντο Πεσσόα συναντά της Οφέλια Κεϊρός. Το ειδύλλ...
Διαβάστε περισσότερα...