ΠΕΚ (ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΗΤΗΣ)

ΤΑ ΙΧΝΗ ΤΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ
Ο Φρόυντ υποστήριζε τον διαχωρισμό της ψυχανάλυσης από τις νευροεπιστήμες, θεωρώντας ακόμα πρόωρο τον συγκερασμό των δύο πεδίων. Στις τελευταίες δεκαετίες του 20ού αιώνα, όμως, και μετά την αποκρυπτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώματος, έννοιες όπως συνείδηση και ασυνείδητο μπορούν πλέον να συζητηθούν όχι μόνο στο πλαίσιο της ψυχανάλυσης, αλλά και στο επίπεδο της νευροβιολογίας. Το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας προέκυψε από τη συνάντηση των δύο αυτών επιστημονικών κλάδων, η οποία βασίστηκε στην κοινή διαπίστωση ότι κάθε εμπειρία αφήνει π...
Διαβάστε περισσότερα...

ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗΣ ΤΩΝ ΗΘΩΝ
Η Θεμελίωση της μεταφυσικής των ηθών (1785), το πρώτο από τα τρία κύρια ηθικά έργα του Καντ, παρουσιάζει προγραμματικά τις κυριότερες έννοιες, θέσεις και αρχές της ηθικής φιλοσοφίας του. Θα ακολουθήσουν η Κριτική του πρακτικού Λόγου (1788), η οποία παρέχει τη συστηματική θεμελίωση της ηθικής, και η Μεταφυσική των ηθών (1797), η οποία περιλαμβάνει την εφαρμογή της επί της φιλοσοφίας του δικαίου και του ειδικού μέρους της ηθικής. Η Θεμελίωση της μεταφυσικής των ηθών αναπτύσσει μιαν εντελώς πρωτοποριακή ηθική φιλοσοφία, η οποία δεν αποβλέπει ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΣΤΟΝ ΕΙΚΟΣΤΟ ΑΙΩΝΑ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Το ανά χείρας συλλογικό έργο συνιστά τον «δεύτερο τόμο» -ή μάλλον τον δίδυμο αδελφό- του επίσης συλλογικού έργου "Φιλοσοφία και επιστήμες στον 20ό αιώνα" που εκδόθηκε το 2013 από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης υπό την επιμέλεια του Αριστείδη Μπαλτά και του Κώστα Στεργιόπουλου. Οι δύο τόμοι αποτελούν ενιαίο καρπό και απόσταγμα μιας μακράς διαδρομής που ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του 1980 ως μεταπτυχιακό σεμινάριο στο ΕΜΠ και συνεχίζει έκτοτε αδιάλειπτα. Ο πρώτος τόμος αφορά τις σχέσεις ανάμεσα στις ριζοσπαστικές καινοτομίες που γν...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΩΝ ΟΡΙΩΝ
Η έκφραση "ελευθερία των ορίων" ενέχει, εκ πρώτης όψεως, μια αντίφαση: Πώς είναι δυνατόν την ελευθερία μας να την εγγυώνται τα όρια που εμείς οι ίδιοι θέτουμε σ' αυτήν; Στο πλαίσιο της κυρίαρχης κουλτούρας της εποχής μας, που πρεσβεύει την αέναη οικονομική ανάπτυξη και βλέπει τη μεγέθυνση και τη γιγάντωση ως πεπρωμένο των σύγχρονων κοινωνιών, τα όρια φαντάζουν όντως σαν ένας εξωγενής καταναγκασμός τον οποίο καλούμαστε να υπερβαίνουμε διαρκώς. Η πραγματικότητα όμως είναι αμείλικτη: η εξάντληση των φυσικών πόρων, οι αγροτοδιατροφικές κρίσεις...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΟΣΙΑ
Υπάρχει επιστήμη γι' αυτή την ίδια την επιστήμη; Σ' αυτό το θεμελιακό επιστημολογικό ερώτημα επιχειρεί, όσον αφορά την Ανοσολογία, να απαντήσει ο συγγραφέας του βιβλίου. Πρόκειται για μια ιστορία προβληματικής με επίκεντρο την ανοσία, ως τη δομική έννοια της Ανοσολογίας, και με γνώμονα την αμφίδρομη σχέση που κατά καιρούς είχε η διαμόρφωση και η εξέλιξή της με το κλασικό βιολογικό ζήτημα της ταυτότητας. Προκειμένου να ανιχνεύσει το ευρύτερο εννοιολογικό πλαίσιο λειτουργίας της Ανοσολογίας, ο συγγραφέας επεκτείνει την προβληματική του, αβία...
Διαβάστε περισσότερα...

Η τιμή και το χρήμα
Η "Τιμή και το χρήμα" του Κωνσταντίνου Θεοτόκη είναι ένα έργο για τον ρόλο του χρήματος στον έρωτα και τις οικογενειακές σχέσεις στην Ελλάδα των αρχών του 20ού αιώνα. Η νεαρή ηρωίδα Ρήνη ερωτεύεται έναν νέο από ανώτερη τάξη. Η μητέρα της όμως αρνείται να δώσει την προίκα που θέλει ο υποψήφιος γαμπρός, ακόμη κι όταν εκείνος κλέβει την κόρη της. Μέσα από μια ιστορία απλή και σύντομη, ο συγγραφέας κατορθώνει να αποτυπώσει με παραστατική δύναμη και κριτική σκέψη ένα διαχρονικό και καίριο κοινωνικό πρόβλημα, με μια πολύ προωθημένη για την ελλην...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ
Ο Σερ δεν θέλει να εντυπωσιάσει. Γράφει απλά, στρωτά, για ένα κοινό που δεν το αποτελούν οι «ειδικοί». Εκθέτει ένα ιδιαίτερο αυστηρό επιχείρημα που συνδέει, σε ένα σφιχτοπλεγμένο όλο, τη «φύση» της επιστήμης και την ιστορία της, με τους όρους συγκρότησης των κοινωνιών όπου αναδείχθηκε το επιστημονικό φαινόμενο, με τις αρχές που διέπουν τις κοινωνίες αυτές και με την κατάσταση στην οποία έχουν σήμερα περιέλθει λίγο-πολύ όλες. Πρόκειται για επιχείρημα βαθιά φιλοσοφικό και ουσιαστικά πολιτικό. Ποια επιστημολογία μπορεί να αντιμετωπίσει το οι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΗΜΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Σε αντίθεση με τον άνθρωπο, που στηρίζεται στην όραση και την ακοή για την επικοινωνία του με τον κόσμο, οι περισσότεροι ζωντανοί οργανισμοί συγκεντρώνουν τις απαραίτητες πληροφορίες για το περιβάλλον τους χρησιμοποιώντας συνήθως τη «γλώσσα των χημικών σημάτων»: ανιχνεύουν χημικές ουσίες που προέρχονται από άλλους οργανισμούς, του ίδιου ή διαφορετικού είδους, καταγράφοντας μηνύματα ζωτικής σημασίας για την επιβίωση και τη διαιώνισή τους. Πολλές από τις ουσίες αυτές, και συγκεκριμένα όσες ανταλλάσονται μεταξύ των μελών του ίδιου είδους, ονο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΠΟ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΣΤΗ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ
Το παρόν βιβλίο αποτελεί προϊόν των Διαλέξεων Tarner που παρέδωσε ο Michael Redhead στο Καίμπριτζ το 1993. Ασχολείται με την έσχατη φύση της πραγματικότητας, καθώς και με τον τρόπο με τον οποίο αυτή αποκαλύπτεται μέσα από τις σύγχρονες θεωρίες της φυσικής, όπως η θεωρία της σχετικότητας και η κβαντική μηχανή. Ο συγγραφέας υπερασπίζεται την αντικειμενικότητα και την ορθολογικότητα της επιστήμης ενάντια στις απόψεις των σχετικιστών και των οπαδών του κοινωνικού κονστρουκτιβισμού. Η θέση του Redhead είναι πως η μοντέρνα φυσική μας προσφέρει μ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΙΛΑ ΜΟΥ ΓΙΑ ΓΛΩΣΣΑ
- Πως μαθαίνουμε να μιλάμε; - Από τι είναι φτιαγμένη η γλώσσα; - Ποια είναι η παλιότερη γλώσσα του κόσμου; - Ποια η διαφορά γλώσσας και διαλέκτου; - Τι σημαίνει μιλάω σωστά (ελληνικά); - Γιατί μαθαίνουμε αρχαία; - Θα μιλάμε όλοι αγγλικά σε 50 χρόνια; - Πάσχουν οι νέοι μας από αφασία; - Κινδυνεύουν τα παιδιά που μεγαλώνουν σε δίγλωσσο περιβάλλον; - Είναι η πολυγλωσσία τεκμήριο ευφυΐας; - Γιατί μας δυσκολεύουν οι ξένες γλώσσες; - Που βρίσκεται η Λατβία; - Σε τι χρησιμεύει η γλωσσολογία; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που εξετάζονται σε τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΕΤΑΒΟΛΩΜΑ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΒΙΩΜΑ
Τα τελευταία χρόνια η ιατρική έρευνα, με τη συνδρομή της νέας τεχνολογίας, έχει κάνει τεράστια βήματα, ενώ ταυτόχρονα έχει αρχίσει να διαμορφώνεται ένα νέο ιατρικό λεξιλόγιο. Πολλά νοσήματα προκύπτουν -εφόσον υπάρχει κάποια γενετική προδιάθεση- από τον συνδυασμό ενός συγκεκριμένου προτύπου διατροφής με έναν συγκεκριμένο τύπο εντερικού μικροβιώματος, αυτού του «πρόσθετου οργάνου» που συχνά το παραβλέπουμε και το οποίο αποτελείται από βακτήρια παρόντα στο έντερό μας: από τούτο και μόνο τον συνδυασμό είναι δυνατόν να σχηματιστούν μεταβολίτες ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΝ 21ο ΑΙΩΝΑ
Η εξωτερική πολιτική αφορά το πώς αλληλεπιδρούν διαφορετικές κοινωνίες, άλλοτε ανταγωνιζόμενες μεταξύ τους και άλλοτε επιτυγχάνοντας να αναπτύξουν μια συνεργασία σε τακτική βάση. Καλείται να διαχειριστεί τη συνεχή διελκυστίνδα μεταξύ, αφενός, του κράτους, που επιδιώκει να διατηρήσει την ανεξαρτησία του και την αυτοτέλεια της δράσης του και να προωθήσει τα συμφέροντά του, και, αφετέρου, του άμεσου και ευρύτερου εξωτερικού του περιβάλλοντος, που θέτει διαρκώς όρια στη δράση του κράτους. Το βιβλίο του Κρίστοφερ Χιλ πραγματεύεται το θέμα σε όλ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΟΥΣ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗ
Το "Νους, Εγκέφαλος και Επιστήμη" εξετάζει εκείνα ακριβώς τα προβλήματα, που φέρνουν σε αμηχανία τους ανθρώπους, και κάνει αυτό που το καλό φιλοσοφικό έργο πάντα πετυχαίνει: διαλύει την πλάνη που δημιουργεί η απατηλή σύγκρουση των αληθειών. Πώς μπορούμε να δεχθούμε τη σύμφωνη με την κοινή λογική και διαίσθηση άποψη ότι είμαστε συνειδητά, ελεύθερα, έλλογα όντα σε ένα σύμπαν που η επιστήμη μας λέει ότι αποτελείται από άνοα φυσικά σωματίδια; Ο Searle αναπτύσσει με συντομία και σαφήνεια τα επιχειρήματα ενάντια σε διαδεδομένες θέσεις της φιλοσο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΙΟΛΟΓΙΑ, ΕΝΑΣ ΚΗΠΟΣ ΓΕΜΑΤΟΣ ΘΑΥΜΑΤΑ
Γιατί δεν είμαστε σκλάβοι των γονιδίων μας και σε τι διαφέρουμε απ' τους χιμπατζήδες; Τι είναι η επιγενετική και γιατί η τρυφερότητα κατά τον θηλασμό καθορίζει πώς θα συμπεριφέρεται το νεογέννητο ποντικάκι σε όλη τη μετέπειτα ζωή του; Πώς μετατρέπεται σε αχαλίνωτο Δον Ζουάν ένας μονογαμικός αρουραίος και πώς επηρεάζουν τη συμπεριφορά μας ουσίες όπως η ντοπαμίνη, η σεροτονίνη ή η κοκαΐνη; Γιατί στον πόλεμο κατά των μικροβίων χαμένοι θα είμαστε πάντα εμείς; Σε τι παραπέμπουν οι "πρωτόγονοι" μονοκύτταροι οργανισμοί που δραστηριοποιούνται σε ν...
Διαβάστε περισσότερα...

PRINCIPIA ETHICA
Τα Principa Ethica αποτελούν ορόσημο στην ιστορία της ηθικής φιλοσοφίας. Δημοσιευμένο το 1903 το κείμενο του Moore έθεσε το πλαίσιο εντός του οποίου αναπτύχθηκε αναλυτικά η φιλοσοφική σκέψη κατά τον 20ό αιώνα. Η πρωτοτυπία του έργου δεν έγκειται μόνο στην εισαγωγή ιδεών που θα επηρεάσουν την εξέλιξη των ηθικών αντιλήψεων, των κοινωνικών επιστημών, της λογοτεχνικής πρωτοπορίας και της αισθητικής θεωρίας, αλλά και στην καινοφανή μέθοδο με την οποία προσεγγίζει θεμελιώδη ζητήματα της ανθρώπινης σκέψης. Στα Principa Ethica τίθεται σε εφαρμογή ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΕΡΙ ΒΕΒΑΙΟΤΗΤΟΣ
Μολονότι υπό μία έννοια ο τίτλος είναι παραπλανητικός λόγω της μονομέρειάς του, το "Περί βεβαιότητος" έχει δικαίως χαρακτηριστεί ως έργο πάνω στη γνωσιολογία, έργο το οποίο εγκαινιάζει νέες γραμμές σκέψης πάνω στις έννοιες της γνώσης, της αμφιβολίας και της δικαιολόγησης των πεποιθήσεων. Αλλά και ανεξάρτητα από τη συμβολή του στην άρθρωση γνωσιοθεωρητικών θέσεων, το βιβλίο αποτελεί σαφώς το τρίτο αριστούργημα του Βίττγκενσταϊν (μετά το Τρακιάτους και τις Φιλοσοφικές έρευνες), επεκτείνοντας και διευρύνοντας τους βιττγκενσταϊνικούς στοχασμού...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΟΡΑΤΗ ΕΠΙΔΡΑΣΗ
Αλήθεια, τι φάγατε για πρωινό; Ποια ρούχα φορέσατε για να πάτε στη δουλειά σας; Ποια ταινία διαλέξατε να δείτε το βράδυ; Και, μια που μιλάμε ανοιχτά, πώς διαλέξατε το επάγγελμα που κάνετε, το ταίρι σας ή το κόμμα που ψηφίζετε; Γιατί ήταν αυτές οι επιλογές σας και όχι άλλες; Να μερικές ερωτήσεις που μοιάζουν εύκολες. Αυτές ακριβώς δεν ήταν οι προσωπικές σας προτιμήσεις; Δεν οφείλονται στο τι θεωρήσατε νόστιμο και θρεπτικό, άνετο, ευχάριστο, ενδιαφέρον, γοητευτικό ή κοινωνικά υπεύθυνο; Είναι τόσο προφανές, ώστε δεν υπάρχει καν λόγος να το συ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΝΟΥΣ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ
Η σχέση ανάμεσα στον ανθρώπινο νου και τον φυσικό κόσμο αποτελεί για τη φιλοσοφία των Νέων Χρόνων ένα πρόβλημα. Από τη μια μεριά, ο άνθρωπος πρέπει να νοηθεί ως ένα φυσικό πλάσμα υπαγόμενο στους ίδιους ακριβώς νόμους με αυτούς που διέπουν την υπόλοιπη φύση. Από την άλλη μεριά, μοιάζει να είμαστε υποχρεωμένοι να αναγνωρίσουμε στον άνθρωπο την ικανότητα να δρα ελεύθερα και, συνεπώς, να φέρει την ευθύνη για τις αποφάσεις και τις πράξεις του. Όμως, η ιδέα μιας τέτοιας ελευθερίας δύσκολα μπορεί να συμφιλιωθεί με την ιδέα μιας νομοκρατούμενης φύ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΑΡΑΚΜΗ ΚΑΙ Η ΑΝΟΔΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Ενώ τα ιστορικά έργα που διερευνούν την εμφάνιση της δημοκρατίας εστιάζονται κατά κανόνα στην αρχαία Ελλάδα και στην προαναγεννησιακή Ευρώπη, Η παρακμή και η άνοδος της δημοκρατίας υιοθετεί έναν παγκόσμιο ορίζοντα έρευνας και αντλεί στοιχεία από όλες τις εποχές και τις ηπείρους για να δείξει ότι η ιστορία της δημοκρατίας είναι πολύ πιο πλούσια και πολύ πιο σύνθετη: μορφές δημοκρατικής λειτουργίας εντοπίζονται σε πολλούς τόπους, σε πολύ διαφορετικές εποχές, από την προκολομβιανή Αμερική ώς την αρχαία Μεσοποταμία και την προαποικιακή Αφρική....
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΙ ΘΑ ΕΒΛΕΠΕ Η ΑΛΙΚΗ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΦΥΤΩΝ
Γιατί η κίνηση είναι περιττή στα φυτά; Πώς κάνει σεξ και πώς αμύνεται ένας ακίνητος οργανισμός; Γιατί τα φυτά είναι ασύμμετρα και χωρίς σταθερό μέγεθος; Γιατί μερικά είναι πρακτικώς αθάνατα; Γιατί στον φυτικό κόσμο η δημιουργία κλώνων είναι καθημερινό φυσικό φαινόμενο; Με ποιον μηχανισμό καταφέρνουν τα φυτά να εκμεταλλεύονται μια πρακτικά ανεξάντλητη, εξωγήινη ενεργειακή πηγή; Με ποιον τρόπο ρυθμίζουν τη σύσταση της γήινης ατμόσφαιρας, τον υδρολογικό κύκλο, τη ροή της ύλης και της ενέργειας και, τελικά, το κλίμα; Γιατί τα φυτά δεν υπέστησα...
Διαβάστε περισσότερα...