ΠΛΕΘΡΟΝ

ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Η αναπαράσταση, η παραγωγή δηλαδή νοήματος μέσω της γλώσσας, του Λόγου και της εικόνας, κατέχει κεντρική θέση στις πολιτισμικές σπουδές. Στο εισαγωγικό αυτό κείμενο ο Stuart Hall παρουσιάζει κατανοητά και συγκροτημένα τον τρόπο που οι εικόνες, η γλώσσα και ο Λόγος λειτουργούν ως συστήματα αναπαράστασης. Ο Hall αναλύει την αναπαράσταση ως σημασιοδοτική πρακτική σε διαφορετικά κοινωνικά και θεσμικά συγκείμενα, θέτοντας ερωτήματα που αφορούν τη σχέση της αναπαράστασης με το νόημα, τη γνώση και την εξουσία. Συνδυάζοντας εικονογραφημένα παραδεί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ
Παρά την πολυσημία και την ασάφεια που χαρακτηρίζει το εννοιολογικό της περιεχόμενο, η κοινότητα ως μια σύγχρονη ουτοπία μιας ρευστής και κατακερματισμένης κοινωνίας εκφράζει την ακατάσβεστη επιθυμία του υποκειμένου να ανήκει κάπου, και το πάθος του σύγχρονου ανθρώπου να λάβει μέρος στο κοινωνικό παιχνίδι των πανταχού παρόντων συλλογικών διαχωρισμών και διακρίσεων. Η κοινότητα υπόσχεται ένα καταφύγιο ασφάλειας και αλληλεγγύης σε έναν κατακερματισμένο κόσμο που δεν παρέχει επαρκείς ελπίδες και προσδοκίες για το μέλλον. Δεν είναι τυχαίο ότι ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ
"Το χρήμα ανήκει σε εκείνες τις δυνάμεις που η ιδιαιτερότητα τους συνίσταται ακριβώς στην έλλειψη ιδιαιτερότητας αλλά που, παρόλα αυτά, μπορούν να χρωματίσουν τη ζωή ποικιλότροπα, καθώς το απλώς και μόνο μορφικό, λειτουργικό και ποσοτικό στοιχείο στο οποίο συνίσταται ο τρόπος ύπαρξής τους έρχεται σε επαφή με ποιοτικά προσδιορισμένα περιεχόμενα και κατευθύνσεις ζωής, προορίζοντας και τα μεν και τις δε στη γένεση ποιοτικά νέων σχηματισμών. Η σημασία του για τον τρόπο ζωής δεν καταργείται αλλά ενισχύεται, δεν αναιρείται αλλά αποδεικνύεται από...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΧΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΤΕΧΝΗ
Πολλοί δεν θα ενδιαφερθούν γι' αυτό το βιβλίο λόγω της εκκωφαντικής εξειδίκευσης που χαρακτηρίζει την εποχή μας (και όλα αυτά πέρα από το περίπου σαφώς ορισμένο σύμπαν των «Καλών Τεχνών»): οι ειδικοί της φωτογραφίας διαβάζουν μόνο βιβλία για τη φωτογραφία, οι ειδικοί των κόμικς για τα κόμικς... Οι φωτογράφοι έχουν τη δική τους (πολυμελή) κοινότητα με τους δικούς τους θεωρητικούς, επιμελητές, περιοδικά και φεστιβάλ. Το ίδιο και τα κόμικς, η γραφιστική, τα βιντεοπαιχνίδια ή η ροκ μουσική. Σταδιακά συμβαίνει το ίδιο και για τις διάφορες υποκα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑ ΤΗ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ
Τα δύο φροϋδικά κείμενα της παρούσας συλλογής συγκαταλέγονται στα γραπτά που θεωρούνται ότι αφορούν την ψυχαναλυτική τεχνική. Ωστόσο, τα τεχνικά λεγόμενα γραπτά του Φρόυντ αφορούν κυρίως μια ψυχαναλυτική μέθοδο που επινοήθηκε από τον ίδιο τον Φρόυντ πρωτίστως ως μέθοδος κατανόησης του ανθρώπινου ασυνείδητου ψυχισμού και περιλαμβάνει κάποιες βασικές αρχές σχετικά γενικές και αφηρημένες, αποθαρρύνοντας τη φαντασίωση μιας τεχνικής επί της οποίας έχουμε τον πλήρη έλεγχο. Το πρώτο κείμενο συνιστά μια θεωρητική περισσότερο εξέταση του φαινομένο...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΠΤΥΧΩΣΗ
Στην Πτύχωση, ο Ζυλ Ντελέζ υποστηρίζει ότι τα έργα του Λάιμπνιτς αποτελούν τη βάση της φιλοσοφίας του Μπαρόκ, καθώς και των θεωριών που αναλύουν τη σύγχρονη τέχνη και επιστήμη. Η έννοια της μονάδας, ένα μοντέλο έκφρασης της σύγχρονης αισθητικής, αντιμετωπίζεται ως πτύχωση του χώρου, της κίνησης και του χρόνου. Επίσης, ο κόσμος ερμηνεύεται σαν ένα "σώμα" από άπειρες πτυχώσεις και επιφάνειες, οι οποίες συστρέφονται και διαπλέκονται διαμέσου του συμπιεσμένου χρόνου και χώρου. Ο Ντελέζ υποστηρίζει ότι ο Λάιμπνιτς, εκτός των άλλων, υπήρξε ο πρό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΤΙΖΕΙΝ, ΚΑΤΟΙΚΕΙΝ, ΣΚΕΠΤΕΣΘΑΙ
Όσο σκληρό και πικρό, όσο ανασταλτικό και απειλητικό κι αν παραμένει το έλλειμμα σε κατοικίες, η καθαυτό ανάγκη εν σχέσει προς το κατοικείν δεν συνίσταται πρωταρχικά στην έλλειψη κατοικιών [...]είναι επίσης παλαιότερη από τους παγκόσμιους πολέμους και τις καταστροφές, παλαιότερη επίσης από την αύξηση του πληθυσμού της γης και την κατάσταση των βιομηχανικών εργατών [...] συνίσταται στο γεγονός ότι οι θνητοί πρέπει να αναζητούν πάντοτε εξαρχής την ουσία του κατοικείν, στο γεγονός ότι πρέπει πρώτα να μάθουν να κατοικούν. Τι θα συνέβαινε άραγε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΚΑΤΟΙΚΗΣΗ
Η φιλοσοφία του Martin Heidegger προσέφερε τη θεωρητική βάση για μια ριζική αναθεώρηση της μοντέρνας αρχιτεκτονικής σε μια εποχή που αυτή άρχισε να καταγράφεται στην κοινή συνείδηση ως «ανεδαφική», «ανοίκεια», από τη σύστασή της «ουτοπική», αφού εμφανιζόταν να αγνοεί τον άνθρωπο ως ιστορική οντότητα και να απευθύνεται σ' αυτόν αποκλειστικά ως έμφρονο ον. Ο Heidegger εντόπισε ως βασικό πρόβλημα του σύγχρονου ανθρώπου την έλλειψη «εστίας» και διέκρινε το ζήτημα της «κατοικίας» από την «κατοίκηση», την οποία θεώρησε ως «τρόπο ύπαρξης» του ανθ...
Διαβάστε περισσότερα...

Επικλήσεις και επωδές στην αρχαία ελληνική τραγωδία
Το πρώτο εκτεταμένο και συνθετικό κείμενο του Ρολάν Μπαρτ έχει ως θέμα την αρχαία ελληνική τραγωδία, και συγκεκριμένα τις επικλήσεις και τις επωδές, δηλαδή τους τελετουργικούς και λεκτικούς τρόπους μέσω των οποίων οι άνθρωποι επιχειρούν να επηρεάσουν τη βούληση των θεών και των νεκρών. Το αδημοσίευτο μέχρι σήμερα κείμενο, που έχει γραφεί μέσα στη δίνη του πολέμου και των περιπετειών της υγείας του Μπαρτ, συνδέεται με την προσπάθεια για αναβίωση της σκηνικής παρουσίασης του αρχαίου δράματος εκ μέρους της Θεατρικής Ομάδας της Σορβόννης, η οπ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΟΤΗΤΑΣ (ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Ό,τι έγινε γνωστό ως η τρίτομη" Ιστορία της σεξουαλικότητας" (Η βούληση για γνώση, Η χρήση των ηδονών, Η επιμέλεια εαυτού) έθετε ένα λιτό και σαφές ερώτημα στοχεύοντας στην καρδιά της υποκειμενικότητας εντός του δυτικού πολιτισμού: «με ποιον τρόπο, κατά τη διάρκεια των αιώνων, ο δυτικός άνθρωπος οδηγήθηκε να αναγνωρίσει τον εαυτό του ως υποκείμενο επιθυμίας»; Ωστόσο, ο πρόωρος θάνατος του Michel Foucault το 1984 θα καλύψει με το γκρίζο χρώμα της σκόνης έναν ολόκλήρο τόμο, ο οποίος θα παραμείνει κλειδωμένος στα αρχεία για τρεις ολόκληρες δε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΟΤΗΤΑΣ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Η τρίτομη Ιστορία της Σεξουαλικότητας ("Η βούληση για γνώση", "Η χρήση των ηδονών", "Η επιμέλεια εαυτού") προεκτείνει τις έρευνες των βιβλίων "Η αρχαιολογία της γνώσης" και "Επιτήρηση και τιμωρία". Ο πρώτος τόμος επικεντρώνεται στον αστερισμό των φαινομένων που συνήθως περιγράφονται με τους όρους "σεξουαλικότητα" και "σεξ". Δεν επιχειρεί να καταδείξει μια υποτιθέμενη "καταστολή" της σεξουαλικότητας προκειμένου να συμβάλει στην "απελευθέρωσή" της, αλλά να αναλύσει με ποιον τρόπο διαμορφώθηκε μια βούληση για διεξοδική γνώση του σεξ, η οποία ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΤΡΕΣ ΧΩΡΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ
Σε μια πρώτη ματιά τα διηγήματα του "Άντρες χωρίς Γυναίκες" είναι μια συλλογή σύντομων ιστοριών που αναφέρονται σε ταυρομάχους, απατεώνες, πυγμάχους που λαδώνονται, πρεζάκηδες, στρατιώτες σε νοσοκομεία. Ό,τι όμως τις κάνει να ξεχωρίζουν δεν είναι τα θέματά τους, αλλά ο τρόπος με τον οποίο είναι γραμμένες και πού θα αποβεί καθοριστικός για όλο το κατοπινό έργο του Έρνεστ Χέμινγουαιη. Γιατί εδώ ακούγεται αυτός ο αξιοθαύμαστος οργανωμένος από τον συγγραφέα διάλογος των ανθρώπων του δρόμου, της γειτονιάς, των ανθρώπων που ζουν στα όρια μεταξύ ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΕΓΩ ΚΑΙ ΤΟ ΑΥΤΟ
Αλλά και το απωθημένο κυλάει μαζί με το Αυτό, και είναι μόνο ένα κομμάτι του. Το απωθημένο χωρίζεται αυστηρά από το Εγώ μέσω των αντιστάσεών του, αλλά μπορεί να επικοινωνεί με το Εγώ μέσω του Αυτό. Αναγνωρίζουμε αμέσως ότι όλες οι ειδικές καταστάσεις που μέχρι τώρα έχουμε περιγράψει υποκινούμενοι από την παθολογία συνδέονται μόνο με το επιφανειακό επίπεδο -το μοναδικό που μας είναι γνωστό- της ψυχικής συσκευής. Από αυτές τις σχέσεις θα μπορούσαμε να σχηματίσουμε ένα σχέδιο, οι γραμμές του οποίου εξυπηρετούν απλώς μια αναπαράσταση, δεν αξιώ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ
Στις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες η επιτυχία ενός διδακτορικού εξαρτάται από το πόσο πετυχημένες θα είναι οι επιμέρους εργασίες της εκπόνησής του -δηλαδή πώς θα φτιάξετε ένα αρχικό πλάνο, πώς θα δουλέψετε τα προσχέδια του κειμένου, πώς θα κάνετε αναθεωρήσεις, διορθώσεις, ανακατατάξεις και αναβαθμίσεις του υλικού σας και πώς θα διαμορφωθεί το τελικό κείμενο που θα παραδώσετε. Η ανάπτυξη αυτών των δεξιοτήτων είναι εξίσου σημαντική με τα άλλα στοιχεία που επηρεάζουν ένα διδακτορικό -τις ερευνητικές ιδέες, τη σκληρή σας δουλειά και τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΟΤΗΤΑΣ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ)
Η τρίτομη "Ιστορία της Σεξουαλικότητας" (Η βούληση για γνώση, Η χρήση των ηδονών, Η επιμέλεια εαυτού) προεκτείνει τις έρευνες των βιβλίων "Η αρχαιολογία της γνώσης" και "Επιτήρηση και τιμωρία". Στον δεύτερο τόμο ο Φουκώ συνεχίζει την ιστορική του έρευνα για τις ρίζες της δυτικής σεξουαλικότητας. Όμως, όπως εξηγεί στην Εισαγωγή, χρειάστηκε να τροποποιήσει το αρχικό του σχέδιο, προκειμένου να στραφεί στις αρχαίες (ελληνικές και ρωμαϊκές) πηγές και να μελετήσει από ποια πεδία της εμπειρίας και με ποιες μορφές προβληματοποιήθηκε η σεξουαλική σ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΚΑΚΟ
Η αυθεντική λογοτεχνία είναι προμηθεϊκή. Ο πραγματικός συγγραφέας τολμά να έρθει στην πράξη σε σύγκρουση με τους θεμελιώδεις νόμους της κοινωνίας, τολμά να επιθυμήσει και να αναζητήσει με λυσσαλέα επιμονή το αδύνατο. Και όπως ακριβώς η επιθυμία του συγγραφέα τοποθετείται πάνω από φραγμούς και αυτονόητες απαγορεύσεις έτσι και το έργο του αρνείται να περιορίσει τον κόσμο μέσα στο στενό πλαίσιο όπου το καθετί είναι δοσμένο εκ των προτέρων. Από τον Μπωντλαίρ μέχρι τον Ζενέ, περνώντας από τον Μπλέηκ, στον Σαντ, και τον Προύστ, ο Μπατάιγ μελετά ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ
Στο Παράδειγμα της Σύγχρονης Τέχνης η Nathalie Heinich περιγράφει το εσωτερικό του κόσμου της σύγχρονης τέχνης. Με πλούσιο υλικό από τις απαρχές έως τις πλέον πρόσφατες εξελίξεις της σύγχρονης τέχνης στον 21ο αιώνα, αναδεικνύει τις χαρακτηριστικές πρακτικές και νοοτροπίες που σπανίως γίνονται αντιληπτές αν και οριοθετούν αυτόν τον κόσμο. Τα ερωτήματα που τίθενται είναι ποικίλα: πώς γίνεται κάποιος καλλιτέχνης της σύγχρονης τέχνης, ποια προβλήματα αντιμετωπίζουν τα σημερινά μουσεία, ποια είναι η δύναμη της αγοράς της τέχνης, ποιες είναι και...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑ ΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΤΟΥ ΦΥΛΟΥ
Ποια αναγνωστικά φίλτρα διαθέτουμε προκειμένου να σκεφτούμε τη διαφορά των φύλων; Τι είναι το φύλο; Ποιες είναι οι αφετηριακές θεωρητικές προϋποθέσεις και αρχές του; Σε ποια σημεία η έννοια φύλο μάς επιτρέπει να κατανοήσουμε τις λογικές αποκλεισμού των γυναικών σε νεωτερικές κοινωνίες που ευαγγελίζονται αρχές με καθολική ισχύ; Εφόσον ο βιολογικός ντετερμινισμός έχει ξεπεραστεί, σε τι εδράζεται η συγκρότηση των έμφυλων κατηγοριών με όρους κοινωνικών σχέσεων και εξουσίας; Είναι δυνατόν να διατυπωθεί με οικουμενικούς όρους η μοναδική εμπειρία...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ
Στα τέλη του 20ού αιώνα ο μαρξιστής θεωρητικός Fredric Jameson απομακρύνεται από τις μελέτες του για το μεταμοντέρνο και θέτει υπό εξέταση το καυτό πολιτικό και θεωρητικό ζήτημα της λεγάμενης "παγκοσμιοποίησης". Η εξέταση αυτή θα θέσει υπό διερώτηση τις αντινομίες και τις αντιφάσεις του φαινομένου αναδεικνύοντας την ιστορική μετατόπιση του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού σε πέντε συναφή επίπεδα: το τεχνολογικό, το πολιτικό, το πολιτισμικό, το οικονομικό και το κοινωνικό. Γράφοντας σε μία συγκυρία όπου ακόμη δεν είχε διαφανεί η τρέχουσα παγκόσμι...
Διαβάστε περισσότερα...

Αρχές της μη-φιλοσοφίας
Η μη-φιλοσοφία απαιτούσε κάτι περισσότερο από σχεδιάσματα, κάτι λιγότερο από την πραγμάτωση ενός συστήματος: απαιτούσε μια πραγματεία για τη μέθοδο. Οι ανά χείρας Αρχές παρουσιάζουν τα βασικά αξιώματα, τις πράξεις και τους στόχους αυτής της μεθόδου. Ολοκληρώνουν και συστηματοποιούν τις προηγούμενες απόπειρες αυτού του τρόπου σκέψης. Εκθέτουν τις περιοχές τελικής δικαιοδοσίας της, διευκρινίζουν κάποιες από τις ασάφειές της και ολοκληρώνουν τη συναρμογή των στοιχείων της. Ως μη-επιστημολογία ή ενοποιημένη θεωρία της σκέψης, η μη-φιλοσοφία συ...
Διαβάστε περισσότερα...