ΠΛΕΘΡΟΝ

ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ
Τον Απρίλιο του 1951, σε τρεις εβδομάδες, ο Τζακ Κέρουακ έγραψε την πρώτη εκδοχή του Στο δρόμο - δακτυλογραφημένη με μονό διάστημα, χωρίς παραγράφους, σε οκτώ φύλλα λεπτού χαρτιού ιχνογραφίας, τα οποία στη συνέχεια κόλλησε μεταξύ τους ώστε να σχηματίσουν ένα ρολό. Το "ρολό" αποτελεί τη "χωρίς περικοπές" εκδοχή του αριστουργήματος του Κέρουακ -ακατέργαστο, άγριο και απροκάλυπτα σεξουαλικό, σε σχέση με την ξαναδουλεμένη εκδοχή που εκδόθηκε το 1957. Το αρχικό χειρόγραφο είναι το πιο χαρακτηριστικό επίτευγμα του Κέρουακ- και ένα από τα σημαντι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΤΕΧΝΗ;
Αυτό το ωραίο και ευχάριστο βιβλίο αποτελεί ιδεώδη εισαγωγή στη σκέψη σχετικά με την τέχνη. Η Σύνθια Φρήλαντ εξηγεί γιατί η καινοτομία και η διαμάχη βρίσκονται μονίμως στην πρωτοπορία της τέχνης, και γιατί αυτό έχει σημασία. Μελετά τη σχέση της τέχνης με το ωραίο, τον πολιτισμό, το χρήμα, το φύλο και τις νέες τεχνολογίες και προχωρεί αναφερόμενη παραδειγματικά στον Rembrandt, τον Goya και τον Damien Hirst αλλά και στα αφρικανικά γλυπτά-φετίχ, τους χορούς των Ινδιάνων Pueblo και το MTV. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου) Δεν ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΨΥΧΙΚΗ ΖΩΗ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ
Ως μορφή εξουσίας, η καθυπόταξη είναι παράδοξη. Η κυριαρχία που μας ασκεί μια εξωτερική εξουσία αποτελεί μια οικεία και βασανιστική μορφή της. Είναι όμως εντελώς διαφορετικό να διαπιστώνουμε ότι η ίδια η διαμόρφωση που έχουμε ως υποκείμενα εξαρτάται από αυτήν ακριβώς την εξουσία. Η Ψυχική ζωή της εξουσίας παρουσιάζει μια πρωτότυπη θεωρία για τις περίπλοκες σχέσεις του υποκειμένου με την εξουσία, ανατρέχοντας σε κείμενα των Χέγκελ, Νίτσε, Φρόυντ, Φουκώ και Αλτουσέρ. Με βάση μια ανάγνωση του Χέγκελ και του Νίτσε της "δυστυχισμένης συνείδησης...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΤΟΥ ΚΑΚΟΥ
Στο συμβολικό κατώφλι του τέλους του 20ού αιώνα, μέσα από την επίγευση και τη μελαγχολία ενός οργίου που άφησαν πίσω τους οι ποικιλώνυμες επαναστάσεις, οι επιτεύξεις της τεχνικής και της γενετικής, η έκρηξη της πληροφορικής και το απρόβλεπτο των οικονομικών διακυμάνσεων, απαιτείται μια εξήγηση για τη φύση των ακραίων φαινομένων: AIDS, κραχ, πληροφορικοί ιοί, κλωνοποιήσεις αποτελούν τα ακραία φαινόμενα απέναντι στα οποία ο ορθός λόγος των συστημάτων δεν έχει καμία ισχύ και θα επιτείνονται όσο πιο εξεζητημένα είναι τα συστήματά μας. Η πληροφ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΥΝ-ΗΧΗΣΕΙΣ
Ο Πικιώνης κατά καιρούς επιστρέφει, πιο πολύ με τον λόγο του, στη συνέχεια με τα σκίτσα του, τέλος με τις κατά καιρούς φωτογραφίσεις των διαδρομών προς την Ακρόπολη [...] επειδή η αναζήτηση αυθεντικών φωνών, εξαίρετων σχεδίων και συγκροτημένων χώρων αποτελεί ζητούμενο όχι μόνο εντός, αλλά και εκτός των συνόρων μας. Στον Δημήτρη Πικιώνη μπορούμε να πούμε πως το μοντέρνο λειτούργησε ως τρόπος σκέψης και γραφής, ως μονόδρομος ικανός, που οργανώνει τις σχέσεις μας με τον κόσμο. Η παράδοση εμφανίζεται ως προσωπική, επίπονη επεξεργασία των γνωστ...
Διαβάστε περισσότερα...

«...ΠΟΙΗΤΙΚΑ ΚΑΤΟΙΚΕΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ...»
Από όλες τις προσαγορεύσεις που μπορούμε εμείς οι άνθρωποι να εκφράσουμε, η γλώσσα είναι η υψηλότερη και μακράν όλων η πρώτη. Η γλώσσα είναι αυτή που κατ' αρχάς και τελικά μας στέλνει νεύματα για την ουσία ενός πράγματος. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει σε καμμία περίπτωση ότι η γλώσσα -με κάθε σημασία της λέξης, που την έχουμε συλλάβει τυχαία- μας παρέχει και τη διαφανή ουσία του πράγματος άπαξ δια παντός, όπως συμβαίνει με ένα έτοιμο προς χρήση αντικείμενο. Αλλά η αντίστοιχη κατάσταση, στην οποία ο άνθρωπος ακούει πραγματικά την προσαγόρευση τ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑΤΙ Η ΦΥΛΑΚΗ;
Ο Michel Foucault έγινε γνωστός όχι μόνο για το σπουδαίο θεωρητικό του έργο, αλλά και για το εύρος των πολιτικών συνεπειών που είχε αυτό με αφορμή τη συγκυρία του παρόντος. Ειδικότερα για το ζήτημα των φυλακών και του ποινικού συστήματος, ο Foucault δεν έγινε γνωστός μόνο για το βιβλίο του "Επιτήρηση και τιμωρία, η γέννηση της φυλακής", αλλά και για την πολιτική του δράση στο πλευρό των εξεγερμένων στις γαλλικές φυλακές μέσα από την Ομάδα Πληροφόρησης για τις Φυλακές. Τον Μάιο του 1978 συμμετείχε σε μία «στρογγυλή τράπεζα» με ιστορικούς σχ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΤΙΜΩΡΗΤΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Το πρώτο τρίμηνο του 1973 ο Μισέλ Φουκώ θα εκφωνήσει στο Κολλέγιο της Γαλλίας αυτές τις δεκατρείς παραδόσεις σχετικά με την "τιμωρητική κοινωνία", εξετάζοντας τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνονται οι σχέσεις δικαιοσύνης και αλήθειας που διέπουν το νεωτερικό ποινικό δίκαιο και διερευνώντας αυτό που τις συνδέει με την ανάδυση ενός καινούριου τιμωρητικού καθεστώτος που διέπει ακόμη τη σύγχρονη κοινωνία. Τούτη η σειρά μαθημάτων, η οποία υποτίθεται ότι ήταν προπαρασκευαστική του "Επιτήρηση και τιμωρία", έργου που θα δημοσιευτεί το 1975, ανελίσσ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΡΑΝΣΙΣ ΜΠΕΙΚΟΝ
Το βιβλίο του Ζιλ Ντελέζ για τον Φράνσις Μπέικον είναι κάτι τελείως διαφορετικό από μια σπουδή ενός φιλοσόφου πάνω σε έναν ζωγράφο. Είναι, κατά τα άλλα, αυτό το βιβλίο "για" τον Μπέικον; Και ποιος είναι ο φιλόσοφος, ποιος ο ζωγράφος; Θέλουμε να πούμε: ποιος στοχάζεται και ποιος κοιτά αυτόν που στοχάζεται; Μπορούμε βέβαια να στοχαστούμε τη ζωγραφική, μπορούμε επίσης να ζωγραφίσουμε τον στοχασμό, συμπεριλαμβανομένης εκείνης της συναρπαστικής, βίαιης, μορφής στοχασμού - της ζωγραφικής. Σκεφτήκαμε: "Αναμφίβολα θα είναι αδύνατον να αντισταθμίσ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
"Η Γέννηση της Βιοπολιτικής", σειρά μαθημάτων που παρέδωσε ο Μισέλ Φουκώ στο Κολλέγιο της Γαλλίας από τον Ιανουάριο έως τον Απρίλιο του 1979, συνεχίζει το "Ασφάλεια, Επικράτεια, Πληθυσμός", σειρά μαθημάτων του προηγούμενου έτους. Ο Μισέλ Φουκώ, αφού κατέδειξε τον τρόπο με τον οποίο η πολιτική οικονομία κατά τον 18ο αιώνα σηματοδοτεί τη γέννηση μιας καινούργιας διακυβερνησιακής λογικής -λιγότερη διακυβέρνηση, μέσω της μέριμνας για μέγιστη αποτελεσματικότητα, με δεδομένη τη φυσικότητα των προς αντιμετώπιση προβλημάτων-, ασχολείται με την ανά...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΣΤΟΧΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΞΩ
Στο κείμενο αυτό ο Μισέλ Φουκώ μας προτείνει μια φιλοσοφική προέκταση των σύγχρονων αναζητήσεων για τη σχέση μεταξύ γλώσσας και ομιλούντος υποκειμένου. Η γλώσσα δεν είναι πλέον ο χώρος μιας αλήθειας, μιας εσωτερικότητας ή μιας υποκειμενικότητας. Δείχνει τη γυμνή της ουσία, καθώς το υποκείμενο εξαφανίζεται μέσα σ' αυτήν, αφήνοντας πίσω του μιαν ανυπαρξία, όπου η γλώσσα διαχέεται. Και μέσα σ' αυτό το χάσμα μεταξύ υποκειμένου και γλώσσας εντοπίζεται η εμπειρία, ο στοχασμός του έξω. Δεν πρόκειται για μιαν αποφατική θεολογία της γλώσσας ούτε γι...
Διαβάστε περισσότερα...

WALTER BENJAMIN : ΠΡΟΜΗΝΥΜΑ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
Οι «Θέσεις για τη φιλοσοφία της ιστορίας» (1940) του Walter Benjamin είναι ένα από τα πιο σημαντικά κείμενα του 20ού αιώνα, και ίσως η πιο σημαντική απόδειξη της κριτικής σκέψης από την εποχή των «Θέσεων για τον Φόυερμπαχ» του Marx. Κείμενο υπαινικτικό, συβιλλικό, του οποίου ο ερμητισμός είναι διάσπαρτος από εικόνες και αλληγορίες, παραδοξολογίες και ενοράσεις. Ο Michael Loewy δεν επιδιώκει τόσο να ασκήσει κριτική στις «Θέσεις», όσο προσπαθεί να τις κατανοήσει. Η προτεινόμενη ανάγνωση δεν έχει στόχο να θεωρηθεί η πιο σωστή ή η πιο επιστημο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ
Από πού κατάγεται άραγε η "σεξουαλική ηθική" του σύγχρονου δυτικού πολιτισμού, με τις μονογαμικές σχέσεις, την αμοιβαία συζυγική αφοσίωση και τον γάμο ως απόλυτη αξία; Μήπως έχει καθαρά χριστιανική προέλευση ή σχετίζεται με την αστική "ιουδαιο-χριστιανική ηθική", την τόσο πρόσφορη για την τάξη της καπιταλιστικής παραγωγής; Αρχίζει μήπως ήδη πριν από τον χριστιανισμό, στα ελληνιστικά και ρωμαϊκά χρόνια, μήπως εγκαινιάζεται από τη στωική φιλοσοφία και από τις τέχνες του ζην που διέκριναν τον ελληνικό τρόπο ζωής; Ήταν ο αρχαίος κόσμος τόσο αν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΟΓΟΣ, ΜΟΙΡΑ, ΑΛΗΘΕΙΑ
Η πρώτη απαρχή των Προσωκρατικών κατέχει μια εξέχουσα θέση στη διαρκή αναμέτρηση του Χάιντεγκερ με την ιστορία της μεταφυσικής, και τα τρία κείμενα που ακολουθούν μια εξέχουσα θέση σε αυτή την επικέντρωση. Πρόκειται για κείμενα που παρουσιάστηκαν αρχικά ως διαλέξεις την περίοδο 1943-1952, για να ενταχθούν το 1954 στον τόμο Διαλέξεις και δοκιμές. Στο πρώτο από αυτά, ο Χάιντεγκερ επιχειρεί να αναδείξει ως αρχέγονο νόημα του ηρακλείτειου λέγειν τη "συγκομίζουσα απόθεση και μόνο τούτο", ενώ η λεκτική διατύπωση δεν είναι παρά έκφραση αυτής της ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΤΥΠΟΥΝ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ
Ο τίτλος του τόμου αυτού -από το φερώνυμο δοκίμιο που περιέχει- δεν παραπέμπει σε μια ουμανιστικής εμπνεύσεως ψυχοπαιδαγωγική ούτε σε μια καταγγελία της κακοποίησης των παιδιών. Για τη φροϋδική αντίληψη, απεναντίας, το ξύλο μέσα στη διανθρώπινη συνάντηση γίνεται ένα μέσο για να κυλήσει η τριχοειδής ροή της επιθυμίας. Το ξύλο βγαίνει από τον "παράδεισο" της ηδονής ή από την "κόλαση" του ασυνειδήτου, και γίνεται η πανούργα εκείνη βελόνα που, ξετυλίγοντας το κουβάρι των σαδομαζοχιστικών φαντασιώσεων, θα πλέξει το αίτημα της αγάπης ανάμεσα στα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΡΕΜΠΟ: ΠΟΙΗΜΑΤΑ
Ο τόμος αυτός περιέχει τα περισσότερα ποιήματα που έγραψε ο Αρτύρ Ρεμπώ σε παραδοσιακό στίχο. Σε τούτη τη φόρμα εκφράστηκε -φέρνοντάς την πολλές φορές μέχρι τα άκρα- από την αρχή της τόσο σύντομης, αλλά και τόσο βαρύνουσας ποιητικής του σταδιοδρομίας, μέχρι σχεδόν το τέλος της - έστω κι αν την εγκαταλείπει στις μείζονες συνθέσεις του (Μια εποχή στην Κόλαση, Εκλάμψεις) για τον ελεύθερο στίχο. Μπορούμε να παρακολουθήσουμε εδώ τη καθοριστική εξέλιξη που γνώρισε η ποιητική του προσωπικότητα, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο ακόμη και οι βαθύτε...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΚΑΙ Η ΦΑΝΤΑΣΙΩΣΗ
Ο δρόμος που οδηγεί από τη φαντασία στην πραγματικότητα είναι ο δρόμος της τέχνης. Ο καλλιτέχνης είναι κάποιος που ωθείται από εξαιρετικά ισχυρές ορμικές ανάγκες ποθεί την απόκτηση τιμών, δόξας, δύναμης, πλούτου, φήμης και αγάπης από τις γυναίκες, αλλά του λείπουν τα μέσα για να τα ικανοποιήσει. Έτσι, όπως κάθε άλλος με ανικανοποίητους πόθους, απομακρύνεται από την πραγματικότητα και μεταφέρει το ενδιαφέρον και τη λίμπιντό του στις επιθυμίες των φαντασιώσεών του. [...] Ένας αληθινός καλλιτέχνης γνωρίζει πώς να επεξεργάζεται τις ονειροπολ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΜΙΚΡΟΣ ΧΑΝΣ
Ένα παιδί φοβάται να βγει στον δρόμο, φοβάται τα άλογα, αυτά που κουβαλούν βαρύ φορτίο, φοβάται μην πέσουν κάτω και αρχίσουν να κλοτσούν με τα πόδια τους. Τι σχέση μπορεί να έχει αυτός ο φόβος με τη γέννηση της μικρής αδελφής του, με την επιμονή του να κοιμάται στο κρεβάτι των γονιών του; Στηριγμένος μόνο σ' ένα ιστορικό ασθενείας που συντάσσει ο πατέρας, ο Φρόυντ θα παρακολουθήσει την τριχοειδή πορεία της επιθυμίας του πεντάχρονου αγοριού, μέσα από τις αναπάντεχες μεταμορφώσεις και τα στρατηγήματά της, και θα ορίσει το περιεχόμενο μιας πά...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΕΡΑΤΗ ΚΑΙ ΜΗ ΠΕΡΑΤΗ ΑΝΑΛΥΣΗ
Το θέμα πότε τελειώνει μια ψυχανάλυση, πώς τελειώνει, αν τελειώνει, τι εμποδίζει το τέλος της, αν πετυχαίνει τον σκοπό της, τη θεραπεία -την "απαλλαγή ενός ανθρώπου από τα νευρωτικά συμπτώματα, τις αναστολές και τις ανωμαλίες του χαρακτήρα"- και για ποιους λόγους τυχόν αποτυγχάνει, υπερβαίνει κατά πολύ το πεδίο της τεχνικής, γιατί για τον Φρόυντ ούτε οι χειρισμοί, ούτε οι όποιες ιδιαίτερες παρεμβάσεις αποτελούν αντικείμενο του Περατή και μη περατή ανάλυση. Είτε πρόκειται για τη νόσηση, την ίαση ή εν τέλει την υγεία, όπως χαρακτηριστικά υπ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΡΕΙΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ
Όπως και να διαβάσει κανείς τις "Τρεις μελέτες για τη σεξουαλική θεωρία", το κείμενο αυτό διατρέχεται από μία γενική και θεμελιώδη θέση: η διαστροφή δεν είναι εκτροπή, παρέκκλιση της σεξουαλικότητας, αλλά στην ίδια της την ουσία η ανθρώπινη σεξουαλικότητα είναι διαστροφική. Με άλλα λόγια, η "εξαίρεση", δηλαδή η διαστροφή, καταλήγει να συμπαρασύρει στην κίνησή της και τον κανόνα. Η εξαίρεση, που θα έπρεπε να προϋποθέτει την ύπαρξη ενός προκαθορισμένου ενστίκτου, μιας προκαθορισμένης σεξουαλικής λειτουργίας με σαφώς προσδιορισμένους τους καν...
Διαβάστε περισσότερα...