ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΟΜΙΛΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΕΠΟΧΗ 5ος-15ος ΑΙΩΝΑΣ
Η τεχνοτροπία αλλά και η τεχνική των βυζαντινών "καλών τεχνών" (ζωγραφικής, αρχιτεκτονικής, μικροτεχνίας, κ.ά.) στον ελληνικό χώρο έχουν μελετηθεί σε ικανοποιητικό βαθμό. Αντίθετα, ελάχιστες είναι οι γνώσεις μας για τις "βάναυσες τέχνες" της ίδιας ιστορικής περιόδου, για τις βιοτεχνικές εγκαταστάσεις, λ.χ., της βυρσοδεψίας, της μεταλλουργίας, της μεταλλοτεχνίας, της βαφικής. Η πρόσφατη συνειδητοποίηση της μεγάλης σημασίας που έχουν τα τεκμήρια της τεχνογνωσίας επιβάλλει τη συστηματική μελέτη και ανάμειξή τους, με απώτερο σκοπό τον εμπλουτι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΝΑ ΚΟΡΙΤΣΙ ΦΤΕΡΟΥΓΙΖΕΙ ΣΤΟΝ ΚΕΡΑΜΕΙΚΟ
Η Μύρτις, ένα εντεκάχρονο κορίτσι της αρχαίας Αθήνας, ξαναζεί στις μέρες μας μια δεύτερη ζωή, μακριά από τον πόλεμο και τη δυστυχία που αυτός προκάλεσε στην αγαπημένη της πόλη. Την έφεραν στο φως οι αρχαιολόγοι το 1995 με τις ανασκαφές στον Κεραμεικό. Κι από τότε έγινε τούτο το κορίτσι κάτι σαν σύμβολο ειρήνης. Η Μύρτις αγαπάει τη ζωή, παίζει στο μικρό ποτάμι, τον Ηριδανό, με τις φίλες της, με τα βατραχάκια, με κομμάτια από σπασμένα αγγεία. Μαζεύει αγριολούλουδα για να στολίζει τις επιτύμβιες στήλες του Κεραμεικού και φτιάχνει πήλινα αγγεί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΓΕΙΡΕΥΟΝΤΑΣ ΜΕ ΛΑΔΙ (ΚΑΙ ΑΛΛΑ...) ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΛΕΣΒΟΥ
Οι νοστιμιές και τα αρώματα της παιδικής ηλικίας, εκείνα τα ζεστά καλοκαίρια στο χωριό, έρχονται ολοζώντανες στη μνήμη, έστω και απλώς διαβάζοντας τις τοπικές παραδοσιακές συνταγές από την Αγία Παρασκευή Λέσβου. Ξυπνάει η νοσταλγία του ουρανίσκου για τα φαγητά της γιαγιάς, που μαγείρευε με αγνό λάδι, ελιές και μυζήθρα με ό, τι έβγαζε το μποστάνι της και με ό, τι έφερνε ο ψαράς ή ο τσοπάνος. Η γιαγιά, όπως και όλες οι γιαγιάδες του Αιγαίου, σχεδόν αγνοούσε το βούτυρο και τα λίπη, οι παχιές κρέμες και τα συντηρητικά της ήταν άγνωστες, ενώ τ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΠΕΤΡΑΔΕΣ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ
Μια συστηματική διερεύνηση του φαινομένου των λιθόχτιστων κατασκευών, των τεχνικών της πέτρας και των μαστόρων της, σε δυο χωριά της βορειοδυτικής Λέσβου, το Σκαλοχώρι και την Ανεμότια, σε συνάρτηση με τη γενικότερη ιστορική διαδρομή της Λέσβου στα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτισμικά συμφραζόμενα του 19ου και του 20ού αιώνα. Ποιοι παράγοντες συνετέλεσαν στη δημιουργία της αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας που εν πολλοίς διατηρούν και σήμερα η πόλη της Μυτιλήνης και τα χωριά του νησιού; Ποια δίκτυα πολιτών διαμόρφωσαν και συγκρότησαν τη λεσβιακ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΑΣΤΙΧΑΣ ΧΙΟΥ
Η μαστιχοκαλλιέργεια, ζωντανή και σήμερα στη Χίο, είναι ορατή ακόμα και στον πιο ανυποψίαστο επισκέπτη του νησιού. Πλησιάζοντας στα Μαστιχοχώρια, όσο πιο βραχώδες γίνεται το τοπίο, τόσο πιο έντονα διακρίνονται οι πέτρινοι αναβαθμοί, ενώ σταδιακά κυριαρχούν τα δέντρα που στις ρίζες τους έχουν λευκό υπόστρωμα. Αυτοί είναι οι σχίνοι που παράγουν τη μαστίχα. Το Μουσείο Μαστίχας Χίου βρίσκεται στα Μαστιχοχώρια, στη νότια Χίο. Μόνο σε αυτό το σημείο της Μεσογείου καλλιεργείται ο σχίνος Pistacia lentiscus var. Chia και παράγεται η μαστίχα, η οποί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΡΓΥΡΟΤΕΧΝΙΑΣ
Η τέχνη της αργυροχρυσοχοΐας συνδέεται άρρηκτα με την παράδοση και την πολιτιστική κληρονομιά των Ιωαννίνων και της Ηπείρου γενικότερα. Διαγράφοντας μια μακροχρόνια διαδρομή που η αρχή της χάνεται στα πρώιμα μεταβυζαντινά χρόνια και το τέλος της δεν έχει ακόμη γραφτεί, το ασήμι και ο χρυσός δίνουν και σήμερα χαρακτήρα και χρώμα στα "μαλαματένια", όπως λέει και ο ποιητής, Γιάννενα. Στο διάβα των αιώνων η ηπειρώτικη αργυροχρυσοχοΐα αναπτύχθηκε, ήκμασε, ανέδειξε σπουδαίους τεχνίτες, επώνυμους και ανώνυμους, συνδιαλέχθηκε με άλλα κέντρα της Βα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΙΚΤΥΟ ΜΟΥΣΕΙΩΝ
Το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ) συμβάλλει στην ανάδειξη και προβολή της παραγωγικής ιστορίας του τόπου μας, με αιχμή του δόρατος το Δίκτυο θεματικών τεχνολογικών Μουσείων που αναπτύσσεται στην ελληνική περιφέρεια. Τα Μουσεία του ΠΙΟΠ, ζωντανά κύτταρα πολιτισμού, λειτουργούν όχι μόνο ως χώροι καθημερινής πολιτιστικής δραστηριότητας, αλλά και ως πόλοι έλξης για τους κατοίκους και τους επισκέπτες των πόλεων και των περιοχών, όπου φιλοξενούνται. Σε συνεργασία και σε συνεχή ώσμωση με την τοπική κοινωνία, δίνεται έμφαση στην ανάδειξ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΡΟΜΟΙ ΤΟΥ ΛΑΔΙΟΥ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΝΟΤΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ
Η πλειονότητα των ανθρώπων μπορεί σε καθημερινή βάση να γεύεται το λάδι, όμως ελάχιστα γνωρίζει για τη διαδικασία παραγωγής του. Ακόμη και όσοι κατοικούν στην ύπαιθρο και σε ελαιοπαραγωγικές περιοχές δεν έχουν σαφή εικόνα, ενώ προφανώς οι νεώτεροι, και μάλιστα οι κάτοικοι των πόλεων, αγνοούν πολλά, γνωρίζοντας το μόνον από τις προβεβλημένες διαφημιστικώς μαζικές τυποποιήσεις και συσκευασίες του. Το παρελθόν του είναι άγνωστο και μόνον οι ηλικιωμένοι ίσως να έχουν εικόνες από προκατοχικά βιώματα παραγωγής, που προσιδιάζουν και δεν απέχουν π...
Διαβάστε περισσότερα...

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΜΠΟΡΙΟΝ 1870-1970
Η έκδοση «Θεσσαλονίκης εμπόριον, 1870-1970. Εισαγωγή στην εμπορική ιστορία και γεωγραφία τηςς πόλης», απόρροια συστηματικής μελέτης πηγών και τεκμηρίων, αναδεικνύει ένα σημαντικό κεφάλαιο της ιστορίας της Θεσσαλονίκης. Αφορμή για την έκδοση αποτέλεσαν το σχετικό ερευνητικό πρόγραμμα που εκπόνησε ο δρ Ευάγγελος Χεκίμογλου, καθώς και η έκθεση «Θεσσαλονίκης Εμπόριον 1870-1970», την οποία είχε παρουσιάσει το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς στη Θεσσαλονίκη (2017). Από την ίδρυσή της έως και τις μέρες μας η πόλη υπήρξε, για μεγάλα διαστήματα,...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΗΣ ΕΛΙΑΣ ΤΟ ΔΑΚΡΥ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΑΡΜΑΡΟΤΕΧΝΙΑΣ
ΕΝΑ ΜΟΥΣΕΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΡΜΑΡΟ 1. ΤΟ ΜΑΡΜΑΡΟ: ΠΡΩΤΗ ΥΛΗ 2. ΛΑΤΟΜΕΙΟ 3. ΜΑΡΜΑΡΟΤΕΧΝΙΑ 4. ΤΕΧΝΙΤΕΣ ΚΑΙ ΠΕΛΑΤΕΣ 5. ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΜΑΡΜΑΡΟΤΕΧΝΙΑΣ 6. Η ΜΑΡΜΑΡΟΓΛΥΠΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΤΗΝΟ 7. ΤΗΝΙΑΚΟΙ ΤΕΧΝΙΤΕΣ ΣΤΗ ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΗ ΑΘΗΝΑ 8. ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΣΤΗΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΓΛΥΠΤΙΚΗ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΛΥΚΕΙΟΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΔΩΝ
Η ένταξη στις εκδόσεις τον Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς ενός αφιερωματικού τόμου για τα 100 χρόνια του Λυκείου των Ελληνίδων ήταν για το ΠΙΟΠ μια πρόκληση. Πρόκληση, γιατί η εκατοντά-χρονη διάρκεια ζωής και ο χαρακτήρας ενός γυναικείου σωματείου που η δράση του συνυφάνθηκε με πολλές από τις πτυχές της νεότερης ιστορίας του τόπου μας καθιστούσαν το εγχείρημα εξαιρετικά δύσκολο. Επιπλέον, στις δυσκολίες θα πρέπει να συνυπολογίσει κανείς ότι το Λύκειο των Ελληνίδων συνεχίζει να υπάρχει, να προσφέρει, να κρίνεται για τη σημερινή σημα...
Διαβάστε περισσότερα...

A GIRL HOVERS OVER KERAMEIKOS
Myrtis, an eleven-year old girl from ancient Athens, acquires a new life in our days, far from the war and the misery it caused to her beloved city. Myrtis was brought to light by archaeologists in 1995, during excavations in Kerameikos. And since then, this girl has become a symbol of peace. Myrtis loves life, loves to play in the small river of Heridanos with her friends, with the frogs, with shards from broken pottery. She picks wildflowers to decorate the funerary "stelai" in Kerameikos and she makes clay pots in her father's workshop,...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΙΟΣ ΤΟΠΟΣ ΕΝΤΟΣ (ΔΙΓΛΩΣΣΗ ΕΚΔΟΣΗ, ΕΛΛΗΝΙΚΑ-ΑΓΓΛΙΚΑ)
Οι δεσμοί του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς με τη Χίο έχουν αφετηρία το Μουσείο Μαστίχας Χίου, που λειτουργεί από το 2016 στα Μαστιχοχώρια. Γέννημα της συνεργασίας του Ιδρύματος με την Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου, το Μουσείο Μαστίχας, το οποίο έχει αποσπάσει εγκωμιαστικά σχόλια από τους κατοίκους αλλά και από όσους επισκέπτονται τη Χίο, αναδεικνύει τη μαστίχα ως μοναδικό φυσικό προϊόν, άρρηκτα συνδεδεμένο με την πολιτισμική ταυτότητα και φυσιογνωμία του νησιού. Γι' αυτό και υποδεχόμαστε με θέρμη την παρούσα έκδοση. Ο Στρατής Βογια...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΧΩΡΟΤΑΚΤΗΣ
Το κατά θάλασσαν κράτος της Βενετίας, από τη χερσόνησο της Ίστριας και τις κτήσεις στο Ιόνιο έως την Κύπρο, αποτέλεσε για τους Βενετούς μιαν εκτεταμένη διοικητική περιφέρεια με ελαστικά γεωγραφικά όρια, τόσο ως προς τις χρονικές περιόδους της συμπερίληψης όσο και ως προς την ίδια τη φυσική υπόσταση τέτοιων ορίων. Ενώ έως το δεύτερο μισό του 15ου αιώνα τα εδάφη στην ανατολική Βαλκανική και στο Αιγαίο αποτελούσαν όχι μόνο διαμετακομιστικούς σταθμούς, αλλά και την κυρίως αγροτική γη του κράτους, με την είσοδο στον 16ο αιώνα αρχίζουν να αντιμε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΛΙΑΣ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΔΙΟΥ
Η έκδοση του Οδηγού του Μουσείου της Ελιάς και του Ελληνικού Λαδιού (ΜΕΕΛ) σηματοδοτεί την ολοκλήρωση ενός έργου ιδιαίτερης σημασίας για το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς. (. . .) Ο Οδηγός του Μουσείου της Ελιάς και του Ελληνικού Λαδιού συμβάλλει ουσιαστικά στη βαθύτερη γνωριμία του επισκέπτη με το αντικείμενο. Συγχρόνως, συνοδεύει και συμπληρώνει το φάκελο δραστηριοτήτων του ΜΕΕΛ, προσφέροντας ένα πολύτιμο εργαλείο για τις επισκέψεις σχολικών ομάδων στο Μουσείο. Σκοπός μας είναι να αποτελέσει αφετηρία για ένα ευρύ φάσμα εξειδικευμένων...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΛΙΝΘΟΚΕΡΑΜΟΠΟΙΙΑΣ Ν. & Σ. ΤΣΑΛΑΠΑΤΑ
Ο οδηγός του Μουσείου πλινθοκεραμοποιΐας Ν.&Σ. ΤΣΑΛΑΠΑΤΑ είναι ένα ακόμη βοήθημα για να γίνει το Μουσείο ακόμη πιο προσιτό στο κοινό. Στο Μουσείο, που είναι "μουσείο του εαυτού του", δεδομένου ότι έχουν διατηρηθεί όλοι οι μηχανισμοί παραγωγής στην αρχική τους θέση, έχουν χρησιμοποιηθεί μουσειοδιδακτικά μέσα που καλούν τον επισκέπτη σε συμμετοχικές διαδικασίες, προκειμένου να γίνει κατανοητή η διαδικασία παραγωγής των προϊόντων. Ταυτόχρονα, με την οργάνωση εκδηλώσεων στους χώρους του, το μουσείο συμβάλλει και αναδεικνύει την πολιτιστική και...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΙΣ ΒΕΝΕΤΟΚΡΑΤΟΥΜΕΝΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ
(. . .) Ο παρών τόμος περιέχει τις επιστημονικές ανακοινώσεις στην ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Ιδρύματος, το Σάββατο 10 Σεπτεμβρίου 2005. Στη διεθνή αυτή συνάντηση έγκριτοι επιστήμονες, εκκινώντας από τα δικά τους ερευνητικά ενδιαφέροντα και σε διάλογο με αυτά, κλήθηκαν να σχολιάσουν το είδος, το εύρος και τη χρησιμότητα των τεκμηρίων, καταδεικνύοντας τις δυνατότητες για περαιτέρω αναζητήσεις, όχι μόνο προς την κατεύθυνση της ιστορίας της τεχνολογίας, αλλά και ευρύτερα της ιστορίας της Βενετοκρατίας. (ΑΠ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΤΟΥ
Ακολουθώντας τη γενικότερη αντίληψη ότι η οικονομία ενός τόπου διαμορφώνεται διαχρονικά και μέσω της εξέλιξης των βασικών κλάδων παραγωγής, είτε αυτοί παραμένουν σε επίπεδο οικοτεχνίας και βιοτεχνικής οργάνωσης είτε έχουν περάσει στο στάδιο της εκμηχάνισης, το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς προάγει και υποστηρίζει τη διαχρονική και διεπιστημονική μελέτη βασικών κλάδων της ελληνικής παραγωγής, με τη διοργάνωση αντίστοιχων Τριήμερων Εργασίας. Στον παρόντα τόμο περιλαμβάνονται οι εργασίες του Τριημέρου Εργασίας με τίτλο «Η ιστορία του ελλ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΩΝ ΦΤΩΧΩΝ
Ο αγνοημένος από την ελληνική πραγματικότητα θεσμός των Monti di Pieta έχει εμπράκτως καταδείξει τη μακροβιότητά του (από το 15ο αιώνα μέχρι και σήμερα), σε αρκετές περιοχές του κόσμου. Που εντοπίζονται οι απαρχές της δημιουργίας τους; Πως μετασχηματίζονται και συγκροτούν έναν υβριδικό αρχικά και σημαντικό αργότερα πιστωτικό οργανισμό; Ποια είναι η δομή της χρηματοοικονομικής τους λειτουργίας; Αυτά είναι μερικά από τα βασικά ερωτήματα στα οποία επιχειρεί να απαντήσει το βιβλίο. Στις σελίδες του ο αναγνώστης έχει τη δυνατότητα να εμβαθύνει ...
Διαβάστε περισσότερα...