ΤΗΝΟΣ

Ο ΘΕΑΝΘΡΩΠΟΣ
Στο ερώτημα του Χριστού "τίνα με λέγετε είναι;" (Ματθ. Ις' 15), ο μεν απόστολος Πέτρος έδωσε αμέσως και αυθορμήτως την απάντηση: "Συ ει ο Χριστός, ο υιός του Θεού του ζώντος" (στίχ. 16). Η χριστιανική Εκκλησία όμως, στο σύνολό της, για να διατυπώσει και αρθρώσει την πίστη αυτή για το πρόσωπο του Θεανθρώπου, σε θεολογικό λόγο, χρειάσθηκε τετρακόσια σχεδόν χρόνια, από τον 4ο μέχρι τον 8ο μ.Χ. αιώνα. Το βασικό και καίριο θεολογικό θέμα, το οποίο απασχόλησε τις δύο μεγάλες Θεολογικές Σχολές της Αλεξάνδρειας και της Αντιόχειας, τους εκκλησιαστι...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ ΩΣ ΜΕΘΟΔΟΣ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΓΝΩΣΕΩΣ
"Δεν μένει παρά η ασκητική και ατέλευτη οδός της ταπεινώσεως για να πραγματοποιήσουμε την αυτογνωσία ως μέθοδο καθολικής γνώσεως, μια πορεία που συνοδεύεται από τη μετάνοια και τα δάκρυα, έργα με τα οποία αρνούμαστε την απάτη της εμπιστοσύνης στον εαυτό μας και τον πειρασμό της αυτοδικαιώσεώς μας, και συγχρόνως αναζητούμε την ελπίδα της ευσπλαχνίας και της συγγνώμης του Θεού. Έχουμε ανάγκη να ταπεινωθούμε ενώπιον του Θεού, των ανθρώπων και όλων των κτισμάτων, γιατί τότε μόνο κατορθώνεται η αυτογνωσία στην καθολική σημασία της. Οποιαδήποτε ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΟΣΜΑ ΤΟΥ ΑΙΤΩΛΟΥ ΔΙΔΑΧΕΣ ΚΑΙ ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ
Τις τέσσερις τελευταίες δεκαετίες και ακριβέστερα αφότου εκδόθηκε στα 1940 το έργο του Φάνη Μιχαλόπουλου "Κοσμάς ο Αιτωλός", το ενδιαφέρον για τον "Άγιο των σκλάβων" αυξάνει αδιάκοπα. Αναφέρω χαρακτηριστικά ότι μέσα σ' αυτή την τεσσαρακονταετία έγινε η επίσημη αγιοποίηση του Κοσμά (1961), μια λαϊκή έκδοση με τη ζωή και τις διδαχές του ανατυπώθηκε τέσσερις φορές και κυκλοφόρησε σε πολλές δεκάδες χιλιάδες αντίτυπα, ενώ τα εξακριβωμένα λήμματα (βιβλία, άρθρα ή απλές αναφορές) τα σχετικά με τον Αιτωλό, που μέχρι το 1939 δεν έφταναν τα 300, τώρ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΣΧΙΣΜΑΤΟΣ - ΤΗΣ ΛΑΤΙΝΙΚΗΣ ΑΠΟ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΛΛΗΝΙ

Η ΧΑΡΑ ΣΤΗΝ ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ
Τη μικρή αυτή μελέτη την ξεκίνησα δειλά και διατακτικά, χωρίς να ξέρω που, θα με οδηγούσε τελικά η έρευνα. Βέβαια είχα υπόψη μου από πριν τις γενικές κατευθύνσεις της περί χαράς διδασκαλίας της Καινής Διαθήκης, μα δεν υποψιαζόμουν καθόλου την ομορφιά της διδασκαλίας αυτής στα επιμέρους και στις λεπτομέρειές της. Ευχαριστώ το Θεό που διηύθυνε τη θεολογική μου δουλειά και προς την κατεύθυνση αυτή. Γιατί μας βοηθάει να πάρουμε μια γεύση της φιλάνθρωπης αντιμετωπίσεως των υπαρξιακών μας θεμάτων από τη βασική πηγή της πίστεώς μας την Αγία Γραφή...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΤΟΡΠΙΛΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ «ΕΛΛΗΣ» ΚΑΙ ΤΟ ΕΠΟΣ ΤΟΥ 1940-41
Στην παρούσα μελέτη αντιμετωπίζονται τα προβλήματα, που προέκυψαν από την καταβύθιση του ευδρόμου "Έλλη" κατά την 15η Αυγούστου 1940. Ενδεικτικώς σημειώνουμε εδώ μερικά από τα προβλήματα αυτά: - Πώς αποφασίσθηκε η εκπροσώπηση του Έθνους στην Τήνο, από το εύδρομο "Έλλη"; - Ιταλικό αεροπλάνο κατασκόπευσε την "Έλλη" προ του τορπιλλισμού; - Τρεις τορπίλλες εξετόξευσε το ξένο υποβρύχιο. Ποία έπληξε την "Έλλη"; Ποίος ήταν ο στόχος των δύο άλλων τορπιλλών; - Ποίοι ακριβώς είναι οι απολεσθέντες του πολεμικού σκάφους; - Είχαν κατακλυσθή τα πυρομαχι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΜΑΧΟΜΕΝΟΣ
Σ' όλη την ιστορική του πορεία ο Ελληνισμός δίνει συνεχώς μια μάχη. Αμύνεται εναντίον εκείνων, που επιβουλεύονται όχι μόνο την ιστορική του ύπαρξη, αλλά προ πάντων την πολιτιστική και πνευματική ιδιαιτερότητά του. Διότι χωρίς τη δεύτερη η πρώτη είναι χωρίς νόημα. Αμύνεται στα πεδία των μαχών, όταν δεχθεί ιταμή επίθεση, αμύνεται όμως και στο χώρο του πνεύματος. Αυτή η πνευματική άμυνα είναι το κριτήριο της ζωτικότητας και ακμής του. Η πολιτική ή οικονομική του δύναμη, τα γεωγραφικά σύνορά του, αντίθετα με άλλους λαούς, έχουν για τον Ελληνισ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΚΟΛΛΥΒΑΔΕΣ ΚΑΙ Ο ΔΩΡΟΘΕΟΣ ΒΟΥΛΗΣΜΑΣ
Όλοι γνωρίζουν ότι, προϊόντος του χρόνου, ο ευτελής και ταπεινός βίος, η ένθεος πολιτεία και η πεφωτισμένη διδασκαλία του αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου εμπνέουν όλον και περισσότερον την ευσέβειαν των Ορθοδόξων. Όντως έγνωσαν άπαντες τον "ρακενδύτην Νικόδημον" κοσμούμενον "σοφίας χάριτι" και εβεβαιώθησαν ότι είναι θεόληπτος κήρυξ, "σάλπιγξ θεόφθογγος" του Αγίου Πνεύματος. Αυτός, ο οποίος ήτο αιδέσιμος μόνον εις τους "συν αυτώ ευσεβήσαντας" μακαρίους Κολλυβάδας, συν τω χρόνω απολαμβάνει της τιμής του Διδασκάλου πάσης της Εκκλησίας. [...] (...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΣΚΗΤΙΚΕΣ "ΑΚΡΟΤΗΤΕΣ" ΣΤΟΝ ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΜΟΝΑΧΙΣΜΟ
Κοινόβια υπάρχουν στη Συρία και Μεσοποταμία, όπως ερημίτες μοναχοί απαντώνται στην Αίγυπτο, τον Πόντο και σε μεγάλη έκταση στην Παλαιστίνη. Κοιτίδα όμως του ερημιτικού βίου είναι η Συρία. Στη χώρα αυτή το κοινόβιο θα χρησιμεύσει ως χώρος δοκιμασίας των μοναχών, για ένα μεγάλο ή μικρό χρονικό διάστημα, προτού βγουν στην έρημο, ως ελεύθερα πουλιά, για να ακολουθήσουν τη δική τους μορφή πνευματικού αγώνα, ως "βοσκοί", "έγκλειστοι", "στυλίτες" ή "κιονίτες", "δενδρίτες", "διά Χριστόν σαλοί", κ.λπ. Και υπάρχουν λόγοι που η Συρία γίνεται ο χώρος ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗ ΣΙΝΔΟΝΗ ΤΟΥ ΤΟΡΙΝΟΥ
Κάθε πρόκληση έχει μέσα στη φύση της το στοιχείο του αιφνιδιασμού. Ό, τι σε προκαλεί, σε αιφνιδιάζει! Αν μια πρόκληση δεν μας αιφνιδιάζει ή δεν μας αφυπνίζει, δεν είναι ασφαλώς πρόκληση! Το βιβλίο που έχουμε στα χέρια μας αυτή τη στιγμή μάς παρουσιάζει τον διάλογο τού συγγραφέα του με μια σιωπηλή πρόκληση. Αλλά κάθε αναγνώστης, που θα αποφασίση να διαβάση το βιβλίο τούτο, θα διαφωνήση με τον τίτλο του, καθώς θα φθάνη προς το τέλος του. Γιατί στις σελίδες αυτού του βιβλίου παρακολουθεί κανείς μια περιληπτική έκθεση της ανθρώπινης επιμονής ν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΘΕΜΕΛΙΟ ΤΩΝ ΑΡΕΤΩΝ Η ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ
Πέρασαν χρόνια όπου κατά καιρούς εντρυφούσα αλλά και που ακόμη εντρυφώ στις παρακάτω γραπτές ομιλίες του μακαριστού Σεβαστού μου παλαιού εξομολόγου, πατρός Ιγνατίου Κολιοπούλου. Τις ομιλίες αυτές είχε εκφωνήσει πριν 65 χρόνια περίπου, και τις οποίες αντέγραφα από χειρόγραφες σημειώσεις του. Διαβάζοντας τις ομιλίες αυτές, βλέπει κανείς, σαν σε καθρέφτη, τον εσωτερικό του κόσμο, και στις λεπτομέρειες. Περικλείουν μεγάλο βάθος αυτογνωσίας, οικοδομούν πολύ και οδηγούν τον αναγνώστη στην τελειότητα. Επειδή βρήκα πολλή ωφέλεια, από αυτά τα γραπτ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΝΑ ΟΝΟΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑ
Η ΣΥΜΦΟΡΑ ΜΟΥ ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΟΙ ΛΕΥΚΟΙ ΠΡΟΓΟΝΟΙ ΜΟΥ ΓΙΑΤΙ Η ΠΑΤΡΙΔΑ ΜΟΥ ΛΕΓΕΤΑΙ ΝΕΑΜΤΖ ΕΦΙΠΠΟΣ ΑΚΟΛΟΥΘΟΣ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑΣ ΤΟΥ ΟΥΡΑΝΟΥ ΙΕΡΕΙΣ - ΜΟΝΑΧΟΙ ΚΑΙ ΙΕΡΕΙΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΡΧΑΙ Ο ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΤΑ ΕΒΡΑΙΚΑ ΛΕΓΕΤΑΙ "ΜΑΛΑΧ" Ο ΑΡΤΟΣ ΗΜΩΝ Ο ΕΠΙΟΥΣΙΟΣ ΛΕΓΕΤΑΙ "ΜΑΜΑΛΙΓΚΑ" ΤΟ ΑΙΓΥΠΤΙΑΚΟ ΒΑΜΒΑΚΙ ΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΣΤΟ ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΙΟ Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΟΡΧΕΟΕΙΔΗ Ο π. ΜΕΛΧΙΣΕΔΕΚ Ο ΜΕΓΑΛΟΣ SCOBAY Η ΓΕΝΙΚΗ ΔΟΚΙΜΗ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΤΩΝ ΝΕΚΡΩΝ Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΙΣ ΜΕ ΤΟΝ ΠΡΩΤΟ ΕΧΘΡΟ ΜΟΥ ΤΟ ΤΑΞΕΙΔΙ ΑΠ' ΤΗΝ ΚΑΤΩ ΣΤΗΝ ΑΝΩ ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΔΥΟ ΚΑΝΟΝΕΣ (ΠΕΖΟΣ ΚΑΙ ΙΑΜΒΙΚΟΣ) ΤΩΝ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ ΜΕ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΗΝ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
Θεοφάνεια: "Θεός εφανερώθη εν σαρκί, εδικαιώθη εν Πνεύματι, ώφθη αγγέλοι, εκηρύχθη εν έθνεσιν, επιστεύθη εν κόσμω, ανελήφθη εν δόξη" και "επεφάνη γαρ η χάρις του Θεού η σωτήριος πάσιν ανθρώποις, ζει και διακηρύττει η Εκκλησία. [...] (Από την έκδοση)...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΓΙΟΤΗΤΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΟΡΘΩΤΗ ΣΗΜΕΡΑ;
Όλοι οι άγιοι της Εκκλησίας μας είναι οι "καλώς τον αγώνα τελέσαντες και την πίστιν τηρήσαντες". Οι άγιοι είναι οι καλλίνικοι αγωνιστές και οι απτόητοι ομολογητές. Αυτοί που τους επισκέφθηκε το Άγιον Πνεύμα και τους χαρίτωσε. Δεν είναι απλά οι καλοί, οι καλωσυνάτοι, οι ευγενείς, οι χαμογελαστοί, οι ηθικοί, αλλά οι εικόνες του Χριστού. Είναι αυτοί που παραμένουν πάντοτε αδιάσπαστα ενωμένοι με τον Χριστό, που τον φανερώνουν στον κόσμο και οδηγούν τον κόσμο στον Χριστό. Οι Άγιοι μας διαβεβαιώνουν ότι το ευαγγέλιο είναι εφικτό και πραγματοποιή...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΤΗΣ ΑΡΤΟΚΛΑΣΙΑΣ
Από τις παλαιότατες ακολουθίες της Εκκλησίας μας είναι και αυτή της Αρτοκλασίας, συνδεδεμένη αρχικά με την τάξη της Αγρυπνίας, με πολλές παραλλαγές και τροποποιήσεις στη συνέχεια, και οπωσδήποτε πολύ αγαπητή στο φιλακόλουθο πλήρωμα της Εκκλησίας μας. Και τούτο διότι ο άρτος από πολύ παλαιά εθεωρείτο σύμβολο τόσο του Χριστού όσο και της Εκκλησίας. Επομένως η βασική αυτή τροφή των ανθρώπων αγιαζομένη ήταν και μέσο μετάδοσης ευλογιών, χαρισμάτων και ιάσεων. Για την ιστορική εξέλιξη και τα επί μέρους λειτουργικά και τελετουργικά ζητήματα αυτής...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΚΕΨΕΙΣ ΕΝΟΣ ΠΙΣΤΟΥ ΣΟΦΟΥ
Έχοντας ο Pascal βρει απόλυτη ψυχική ικανοποίηση στη συνεπή χριστιανική ζωή, θέλησε να βοηθήσει και άλλους να βρουν την ευτυχία και τη χαρά τους μέσα σ' αυτή. Ιδιαίτερα στο μυαλό του είχε αυτούς που ειλικρινά αναζητούν, αλλά δεν έχουν κανένα να τους καθοδηγήσει. Για το λόγο αυτό συνέλαβε την ιδέα να γράψει ένα βιβλίο απολογητικό της χριστιανικής θρησκείας και άρχισε να συγκεντρώνει σχετικό υλικό. Υλικό ήταν οι σκέψεις που έρχονταν στο μυαλό του για τα θέματα που σκόπευε να διαπραγματευτεί. Κάθε τέτοια σκέψη, την έγραφε πρόχειρα σε φύλλα χα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΒΒΑΣ ΙΣΣΑΚ Ο ΣΥΡΟΣ
Το παρόν πόνημα με εργαλείο τη διακριτική επιστημονική έρευνα αξιοποιεί όλες τις πληροφορίες γύρω από το πρόσωπο του Αββά Ισαάκ του Σύρου και το αποκαθιστά μέσα στο μακάριο χώρο της αγίας Ορθοδοξίας μας. Ιδιαίτερα τεκμηριώνει την ορθόδοξη πνευματική καταγωγή του, απορρίπτοντας τις μη αληθείς ατεκμηρίωτες φήμες περί της δήθεν νεστοριανής πνευματικής καταγωγής του. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ ΚΑΙ Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ
Οι μεγάλες μορφές της Ιστορίας διδάσκουν. Διδάσκουν με το ήθος τους, με τα έργα τους, με την προσφορά τους στον Άνθρωπο. Η πεποίθηση αυτή οδήγησε στην εργασία που έχει στα χέρια του ο Αναγνώστης. Στις σελίδες που ακολουθούν, ξεδιπλώνεται, με απόλυτο σεβασμό προς την ιστορική αλήθεια, η ζωή και το έργο του Ιωάννη Καποδίστρια, του μεγάλου αυτού Έλληνα διπλωμάτη και πολιτικού. Αρχικά, με την προσφορά διοικητικών υπηρεσιών στην Ιόνιο Πολιτεία, αργότερα στη Ρωσική Αυτοκρατορία από τη θέση του Υπουργού Εξωτερικών και τέλος, σαν Κυβερνήτη της Ελλ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΟΓΟΣ ΕΓΚΩΜΙΑΣΤΙΚΟΣ ΕΙΣ ΤΑ ΕΙΣΟΔΙΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΣ ΗΜΩΝ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
Η εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου εις τον μοναχικόν κόσμον απέκτησεν ιδιαιτέραν σημασίαν. Ο νέος μοναχός, εισερχόμενος εις την μονήν της μετανοίας του, μιμείται μυστικώς την Παναγίαν εισερχομένην εις τα Άγια των Αγίων, ίνα ετοιμασθή διά την σωτηρίαν. Η Παναγία, με τον θεοειδή βίον Της εις τον Ναόν, κατέστη το αρχέτυπον της μυστικής ζωής κάθε αφιερωμένου εις τον Θεόν ανθρώπου. Και η είσοδος του μοναχού εις το μυστήριον της ιεράς ησυχίας τον αξιώνει να επιβεβαιώνη εις την ζωήν του, κατά το μέτρον της δωρεάς του Θεού, την εν τω Ναώ μυστικήν ζ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΚΤΙΣΙΣ
Τα τελευταία χρόνια του 20ού αιώνα, η ανθρωπότητα συνειδητοποίησε το οξύτατο οικολογικό πρόβλημα, καθώς και τις ολέθριες συνέπειες που έχει αυτό στη ζωή των ανθρώπων και στο γενικότερο οικοσύστημα του Πλανήτη μας. Εν όψει αυτής της κατάστασης, άρχισε να εκδηλώνεται παγκοσμίως ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την επαναθεώρηση του κοσμικού μοντέλου και της οικολογικής συμπεριφοράς των ανθρώπων. Από το 1970 και εξής, άρχισαν να εμφανίζονται διάφορες μελέτες και να γίνονται Συνέδρια και από την πλευρά της Ορθοδόξου Θεολογίας, και να διατυπώνονται αξιό...
Διαβάστε περισσότερα...