ΤΡΟΧΑΛΙΑ

ΟΙ ΑΣΣΑΣΙΝΟΙ
Η λέξη «ασσασίνος» είναι σήμερα ένα κοινό ουσιαστικό σε όλες τις λατινογενείς γλώσσες κι έχει την έννοια του «πληρωμένου δολοφόνου». Είναι όμως μια λέξη αραβική που πρωτοήρθε στην Ευρώπη την εποχή των Σταυροφοριών, τότε που αποτελούσε το φοβερό όνομα ενός κρυφού Ισλαμικού τάγματος που το έτρεμαν τόσο οι Σταυροφόροι όσο και ολόκληρο το Μουσουλμανικό κατεστημένο. Εδώ ο Μπέρναρντ Λιούις εξιχνιάζει την καταγωγή του αιρετικού τάγματος των Ασσασίνων μέσα από το Σιϊτικό παρακλάδι του Ισλάμ και καταγράφει τις φιλοσοφικές τους πεποιθήσεις αλλά και ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΕΓΑΛΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΕΩΣ ΤΟ 1650 (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ-ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Η επιλογή των μεγάλων στιγμών είναι προσωπική και ενδεχομένως διαφέρει από την επιλογή κάποιου άλλου. Μερικές στιγμές εκτίθενται με μεγάλη ακρίβεια ενώ άλλες αναφέρονται φευγαλέα. Πρέπει να θυμηθούμε πως μια στιγμή στην ιστορία διαρκεί όσο μια έκλαμψη του μυαλού, ενώ άλλες φορές εκτείνεται σε μακρά χρονικά διαστήματα. Πολλά από τα θέματα και τα προβλήματα των διαλέξεων βρίσκονται στο βιβλίο μου "Εισαγωγή στην Ιστορία των μαθηματικών" και στο "Εισαγωγή στα θεμέλια και τις έννοιες των μαθηματικών" που τα έγραψα με τον Κάρολ Νιούσον (Carro...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΕΓΑΛΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ
Στο δεύτερο τόμο των μεγάλων στιγμών στα μαθηματικά, συνεχίζουμε τη σειρά των διαλέξεων που αρχίσαμε στον πρώτο τόμο. Εκεί, παρουσιάσαμε είκοσι διαλέξεις αφιερωμένες σε ξεχωριστά μαθηματικά γεγονότα που σημειώθηκαν πριν από το 1650. Εδώ, στο δεύτερο τόμο, αφιερώνουμε άλλες είκοσι διαλέξεις σε ξεχωριστά μαθηματικά γεγονότα που συνέβησαν μετά από το 1650. Αυτή τη φορά, η επιλογή των θεμάτων μας δυσκόλεψε πολύ περισσότερο. Η περίοδος των σύγχρονων μαθηματικών περιέχει τόσο πολλές μεγάλες στιγμές, που, καθαρά για λόγους χώρου, αναγκαστήκαμε με...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΛΩΣΣΑ ΑΛΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΛΟΓΙΚΗ
Μεγάλο μέρος της παραδοσιακής φιλοσοφίας αναφέρεται σε δηλώσεις οι οποίες κυριολεκτικά δεν έχουν νόημα... Τούτο το εκπληκτικό συμπέρασμα συνιστά τον πυρήνα αυτού του μνημειώδους βιβλίου, που αποτέλεσε το μανιφέστο του Λογικού Θετικισμού ή Νεοθετικισμού. Με το βιβλίο του "Γλώσσα, Αλήθεια και Λογική", ο Sir Alfred Julus Ayer στα είκοσι πέντε χρόνια του ανατάραξε τον αγγλικό εμπειρισμό, τον κλασικό θετικισμό και τον εμπειριοκριτικισμό. Το έργο αυτό εξακολουθεί να εντυπωσιάζει με τη διεισδυτική και κριτική του δύναμη. (Από την παρουσίαση στο ο...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΘΗΒΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΛΕΒΑΔΕΙΑΣ
Η παρούσα μελέτη αποτελεί εκτεταμένη μορφή της επιστημονικής ανακοίνωσης, την οποία πραγματοποίησα στα πλαίσια του Β' Διεθνούς Συνεδρίου Βοιωτικών Μελετών, που έλαβε χώρα στην πόλη της Λιβαδειάς (6-10 Σεπτεμβρίου 1992). Στο τέλος της μελέτης παρατίθενται εκτυπώσεις Η/Υ από το πρόγραμμα του ΚΒΕ/ΕΙΕ "ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ". (Από τον πρόλογο της έκδοσης)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΗΜΕΙΑΣ ΑΠΟΣΤΑΓΜΑ
Η Χημεία είναι κάπως παρεξηγημένη ως Επιστήμη. Τα λαμπρά της επιτεύγματα έχουν συμβάλει σε μεγάλο βαθμό στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής μας από υλικής πλευράς. Και όμως, οι προβολείς της δημοσιότητας φωτίζουν συνήθως κάποιες δυσάρεστες πλευρές της, που οφείλονται άλλοτε σε δική μας αμέλεια και άλλοτε στην επιδίωξη του εύκολου κέρδους. Το "Χημείας Απόσταγμα" παρουσιάζει σε όσο το δυνατό απλούστερη γλώσσα ένα πανόραμα της Χημείας, με κάθε είδους ενδιαφέρουσες αναφορές, από την αρχαιότητα ως και το 1992. Προσπαθεί να δώσει μια πνευματική ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΜΟΥ ΣΤΗ ΑΘΗΝΑ - 1922 ΤΟ ΕΠΟΣ ΤΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
ΠΡΟΤΙΘΕΜΑΙ σ' αυτό το βιβλίο να αφηγηθώ την ιστορία ενός επικού εγχειρήματος. Η σκηνή κατακλύζεται από ηρωικές μορφές: Ο Βενιζέλος, ένας σύγχρονος Περικλής που με τη μεγαλοφυΐα του οικοδόμησε ένα έθνος ο Καραμάνος μια μορφή αστραποβόλα όπως εκείνη του Αχιλλέα, ένας γεννημένος ηγέτης ανθρώπων ο καλοπροαίρετος, δραστήριος και σώφρονας Δέλτας ο τολμηρός σαν τον Έκτορα και πιο πετυχημένος απ' αυτόν σε μια καλύτερη υπόθεση Χαρίλαος ο Διομήδης, ένας θαρραλέος και καλόκαρδος άνθρωπος των χρημάτων και πολλοί άλλοι που τα ονόματα και οι πράξεις...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΤΑ ΠΑΡΕΙ ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ
Ο Τσώρτσιλ, ένας από τους πιο οξυδερκείς πολιτικούς του αιώνα μας, γράφει στο βιβλίο του Closing the Ring για τα προτερήματα και τα ελαττώματα του Έλληνα. Αξίζει τον κόπο να μεταφράσω μια παράγραφο: "Οι Έλληνες συναγωνίζονται τους Εβραίους στο να είναι η πιο απασχολούμενη στα πολιτικά φυλή του κόσμου. Δεν έχει σημασία πόσο απελπιστικές είναι οι περιστάσεις ή τι μεγάλο κίνδυνο έχει η πατρίδα, είναι πάντοτε διαιρεμένοι σε κόμματα, με πολλούς αρχηγούς, που πολεμούν αναμεταξύ των, με απεγνωσμένο σθένος. Καλά είπανε πως όπου υπάρχουν τρεις Εβρα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ
Το βιβλίο αυτό του καθηγητή Ιωάννη Λουκά πραγματεύεται ένα θέμα του τομέα της πολιτικής ιστορίας και των διεθνών σχέσεων σχετικά άγνωστο στη χώρα μας: τις «θεωρίες ισχύος» των δυο μεγαλύτερων και επικρατέστερων σχολών πολιτικής σκέψης, της αγγλοσαξονικής και της γερμανικής. Για τον ελληνισμό οι εν λόγω θεωρίες έχουν ιδιαίτερη αξία για δύο βασικούς λόγους: Αφενός, επειδή ο χώρος του Αιγαίου (και γενικότερα της Ανατολικής Μεσογείου) αποτελεί σταθερό σημείο προβληματισμού και αναφοράς τους. Και αφετέρου, διότι, ως πνευματικά-ιδεολογικά οικοδο...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ
Το βιβλίο αυτό αποτελεί την πρώτη ολοκληρωμένη παρουσίαση της γεωπολιτικής επιστήμης στην ελληνική βιβλιογραφία, ενώ παράλληλα καλύπτει και ένα μεγάλο κενό της διεθνούς βιβλιογραφίας: είναι το πρώτο εγχειρίδιο που καταγράφει όλα τα στάδια από τα οποία διήλθε η συγκρότηση της γεωπολιτικής σκέψης και των αντίστοιχων στρατηγικών προσανατολισμών των Μεγάλων Δυνάμεων των τελευταίων αιώνων (Μεγάλης Βρετανίας, ΗΠΑ, Γερμανίας, Ρωσίας, Γαλλίας). Ο συγγραφέας προβαίνει σε μια αναλυτική παρουσίαση της γεωπολιτικής καθώς και των δύο πυλώνων της, δηλαδ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΙ ΣΤΟ ΗΛΙΟΒΑΣΙΛΕΜΑ
(...) Το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας είναι το τρίτο μιας σειράς που σκοπό έχει να καταδείξει μια απλή και σημαντική ιδέα: είναι δυνατό να παρατηρήσει κανείς πως οι νόμοι της φύσης, που οι επιστήμονες τους ανακαλύπτουν μοχθώντας στο εργαστήριο και ξοδεύοντας πολλά χρήματα, εκδηλώνονται με τον ίδιο τρόπο στον κόσμο που μας περιβάλλει. Μπορείτε βέβαια να μελετήσετε τους νόμους της φύσης στο εργαστήριο μπορείτε όμως να τους μελετήσετε και παρατηρώντας απλώς ένα ηλιοβασίλεμα, μια οροσειρά ή ακόμα και μια χούφτα άμμο. Μερικές φορές, μάλιστ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΙΧΑΛΑΚΗ ΙΣΗΓΟΝΗ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ
Η θεία μου Ελένη Ισηγόνη-Τζόνσον, κατά την πολύμηνη παραμονή της στην Παιανία το 1993, μου πρότεινε να τη βοηθήσω να γράψει την ιστορία της οικογένειας του πατέρα της Μιχαλάκη Ισηγόνη, γνωστού οφθαλμίατρου και σημαίνοντος πολίτη της Σμύρνης. Δέχτηκα με μεγάλο ενθουσιασμό την πρότασή της για δύο κυρίως λόγους: Ο πρώτος ήταν ότι στο παρελθόν κατ' επανάληψη με είχε συνεπάρει με τις συγκλονιστικές διηγήσεις της, διηγήσεις από αξέχαστα γεγονότα της ζωής τους. Ο δεύτερος και κυριότερος λόγος ήταν πως τα γεγονότα αυτά εξελίσσονται στις αλησμόνητε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΒΑΡΚΑΡΗΔΕΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Το βιβλίο του Γιάννη Μέγα «Οι Βαρκάρηδες της Θεσσαλονίκης» προσφέρει άφθονο και πρωτότυπο υλικό γύρω από ένα περιστατικό που οι πιο πολλοί ιστοριογράφοι της Θεσσαλονίκης το αγνοούν, αν και συνδέεται άμεσα με την έναρξη του μακεδονικού αγώνα είναι γραμμένο με συναρπαστική ενέργεια μας δείχνει την σημασία που έχουν οι καρτ-ποστάλ στο ζωντάνεμα παλιών εποχών και τόπων συνδέει αβίαστα το μακεδονικό πρόβλημα των αρχών του αιώνα με την σημερινή κατάσταση στη Μακεδονία φωτίζοντας αιτίες και αποτελέσματα μ’ έναν τρόπο επαγωγικό. Για όλους αυτού...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑ ΤΟ 1893
[...] Γεωγραφικά η Καππαδοκία ορίζεται: στα βόρεια από τον ποταμό Άλυ, ανατολικά από τον ποταμό Γκοκ-Σου και το όρος Αντίταυρος, νοτιοανατολικά από το όρος Αλά-Νταγ και τον Αντίταυρο, νότια από το όρος Ταύρος και δυτικά από τη Λυκαονία. Τα γεωγραφικά σύνορα δε συνέπιπταν πάντα με τα πολιτικά, κατά τις διάφορες ιστορικές περιόδους, ιδιαίτερα προς τα βόρεια και προς τα ανατολικά. Στις δύο αυτές κατευθύνσεις έφτασε κατά καιρούς μέχρι τη θάλασσα. Στο κείμενο αναφέρονται συχνά οι τουρκικές διοικητικές διαιρέσεις, γι' αυτό είναι χρήσιμο να τις α...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΙΣ ΚΑΙ ΑΠΟΛΟΓΙΑ
Από τον πρώτον καιρόν μετά την εις Κύριον εκδημίαν του μακαριστού Γέροντος ημών π. Επιφανίου Θεοδωροπούλου είχον δεχθή πολλάς φιλικάς πιέσεις, υπό στενών πνευματικών αδελφών προς τους οποίους εγνωστοποίησα το περιεχόμενον της ανά χείρας ταύτης μνημειώδους επιστολής, όπως την δημοσιοποιήσω επ' ωφελεία των σεβομένων και τιμώντων την ιεράν αυτού μνήμην, αλλά και όλων εκείνων οι οποίοι αυτήν μελετώντες ευκόλως και αβιάστως δύνανται να αντιληφθούν ότι ο θεός και εις τας ημέρας μας έχει τους εκλεκτούς Του, οι οποίοι εμφανώς ή αφανώς εργάζονται μ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙΝΗΡΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ
Αναδιφώντας στους φακέλλους ενός πλούσιου αρχείου, επιλέξαμε δεκατέσσερις διαλέξεις και εισηγήσεις που τα θέματά τους εξακολουθούν να είναι επίκαιρα και όχι σπάνια "καυτά". Η επιλογή των κειμένων έγινε με γνώμονα την ανάγκη να διαφανεί το πολυδιάστατο του οινικού τομέα, αλλά και να ικανοποιηθεί το επί μέρους ενδιαφέρον τού κάθε αναγνώστη: η έννοια της οινικής ποιότητας, επιστήμη και έρευνα στον εθνικό και διεθνή χώρο, αμπελοοινική πολιτική, ενδογενείς και εξωγενείς παράγοντες που επηρεάζουν τις εξελίξεις, οίνοι ονομασίας προελεύσεως και το...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΑΝΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
(...) Ο συγγραφέας της παρούσας εργασίας δεν θέτει μεγαλεπήβολους στόχους. Δεν επιχειρεί δηλαδή μία ερμηνευτική προσέγγιση των συλλογικών στάσεων της ελληνικής διανόησης στο μεταίχμιο 19ου και 20ου αιώνα. Σκοπός του είναι η καταγραφή του υπάρχοντος υλικού που αφορά αποκλειστικά στο Νεοκλή Καζάζη, η επιλογή κατάλληλων μεθόδων ανάλυσης (π.χ. της βιογραφίας ως πρίσματος που μέσω του ατομικού αναδεικνύεται το συλλογικό), καθώς και η εξαγωγή συμπερασμάτων που αναφέρονται στο ρόλο που διαδραμάτισε στο μακρό βίο του ο Καζάζης. Όχι μόνο ως «άτυπο»...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΔΗΓΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ
Το βιβλίο αυτό είναι ένας πλήρης οδηγός διδασκαλίας της φυσικής που διδάσκεται στο γυμνάσιο, στο λύκειο και, ως ένα βαθμό, σ' έναν ανώτερο κύκλο σπουδών. Συγγραφέας του είναι ο Arnold Arons, ένας από τους πιο έμπειρους ερευνητές διδακτικής της φυσικής. Καλύπτοντας κάθε περιοχή της φυσικής, εντοπίζει μια προς μια τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι μαθητές στην κατανόηση των φυσικών εννοιών. Παράλληλα, προτείνει συγκεκριμένους τρόπους «θεραπείας». (. . .) Περιέχονται περιγραφές πρωτότυπων πειραμάτων, πρωτότυπα προβλήματα, ερωτήσεις για τεστ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ
Η σημασία της μαθηματικής έρευνας και σπουδής στα πλαίσια μιας σύγχρονης επιστημονικά και ανθρωπιστικά συγκροτημένης παιδείας είναι προφανής και δεδομένη. Η εξοικείωση, όμως, με το χώρο των μαθηματικών και προϋποθέτει και συνεπάγεται μια ιστορική αίσθηση της πορείας και της ανάπτυξης των μαθηματικών. Μια τέτοια ιστορική αίσθηση, για να υπάρξει, προϋποθέτει, με τη σειρά της, τουλάχιστον τη γνώση των κομβικών σημείων και περιόδων ανάπτυξης της μαθηματικής γνώσης. Μια περίοδος ανάπτυξης της μαθηματικής γνώσης, που θα μπορούσε, όχι μόνο να χαρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΤΣΙΡΚΟ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ
"Ο Martin Gardner αναδεικνύει τις μαγικές του ικανότητες, όταν αναπτύσσει μαθηματικές έννοιες και με υποχρεώνει να ξενυχτάω μέχρις ότου τελειώσω τα κείμενά του. Έχει ένα καταπληκτικό ταλέντο να εμβαθύνει και να ερμηνεύει μαθηματικές έννοιες, κάνοντάς τες προσιτές σε αναγνωστικό κοινό χωρίς ειδικές μαθηματικές γνώσεις ταυτόχρονα διατηρεί μια αυστηρή επιστημονική συλλογιστική". Isaac Asimov (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)...
Διαβάστε περισσότερα...