ΥΨΙΛΟΝ / ΒΙΒΛΙΑ

ΣΑΡΑΖΙΝ - ΤΟ ΑΓΝΩΣΤΟ ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΗΜΑ
Τα δύο διηγήματα που περιλαμβάνονται στο βιβλίο αυτό, γραμμένα με λίγους μήνες διαφορά, ανήκουν χρονικά στην πλέον γόνιμη δεκαετία του Μπαλζάκ. Πρόκειται για δύο από τα πιο διαβασμένα και σχολιασμένα διηγήματά του. "Το άγνωστο αριστούργημα" υπήρξε το αγαπημένο ανάγνωσμα του Σεζάν και του Πικάσο, ο οποίος φιλοτέχνησε γι' αυτό μια σειρά σχεδίων, ενώ ο Μπρετόν επικαλείται το λόγο του Φρενχόφερ για να κηρύξει την απεξάρτηση της τέχνης από τη μίμηση και την πρωτοκαθεδρία της φαντασίας στην καλλιτεχνική δημιουργία. Η τέχνη συμμετέχει στην πλοκή ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗ ΡΟΔΟ
Ένας από τους Γάλλους συγγραφείς του περασμένου αιώνα που ταξίδεψαν στην Ανατολή ήταν κι ο Γουσταύος Φλωμπέρ. Το ταξίδι αυτό είχε ως κίνητρο την ίδια επιθυμία κι ανάγκη που εκφράζονταν μέσα από το κίνημα του Ανατολισμού: να γνωρίσουν οι διανοούμενοι, συγγραφείς και καλλιτέχνες τ' αρχαία μνημεία, την κουλτούρα, τη θρησκεία, τη φιλοσοφία των λαών της Ανατολής που περιλάμβανε την Αίγυπτο, Παλαιστίνη, Λίβανο, Περσία, Ελλάδα, Τουρκία μέχρι και Ινδία, Ιαπωνία, Κίνα. Ο εξωτικός χαρακτήρας του ταξιδιού, το στοιχείο του μυστηρίου και της περιπέτεια...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΙΤΣΚΟΚ
Σήμερα σ' ολόκληρο τον κόσμο θαυμάζουν το έργο του Άλφρεντ Χίτσκοκ, και οι νέοι που ανακαλύπτουν τώρα το Rear Window (Σιωπηλός μάρτυς), το Vertigo (Δεσμώτης του ιλίγγου) ή το North by Northwest (Στη σκιά των τεσσάρων γιγάντων), χάρη στις επανεκδόσεις, θα φαντάζονται πως αυτό συνέβαινε πάντοτε. Κι όμως δεν είναι έτσι. Στη δεκαετία του '50 και του '60 ο Χίτσκοκ βρισκόταν στο αποκορύφωμα της δημιουργικότητας και της επιτυχίας του. Διάσημος κιόλας χάρη στη δημοσιότητα που του είχε εξασφαλίσει ο Ντέιβιντ Σέλτζνικ στη διάρκεια των τεσσάρων με πέ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΓΩ Ή ΠΛΟΥΣ ΑΕΡΟΣΤΑΤΟΥ
Ο ναυς -διότι επρόκειτο περί νηός- διέσχιζε το πέλαγος εν ώρα αγαθής σύμπνοιας των στοιχείων, ενώ ο ήλιος ανήρχετο εις το σημείον εκείνο του στερεώματος, από το οποίον, το φως πίπτει κατά τοιούτον τρόπον, ώστε αι σκιαί να καθίστανται βαθμηδόν βραχύταται και εν τέλει να εκμηδενίζωνται σχεδόν ολοσχερώς. Και ενώ οι επιβάται -τι λέγω, οι Αργοναύται- συνήρχοντο βραδέως από τας πρώτας ευχάριστους εντυπώσεις της περιπέτειας, ο οιακοστρόφος, ή, μάλλον, ο πηδαλιούχος, σαν μέσα από χονδρό κογχύλι, έκανε να πλαταγίζουν τα πανιά με την οργή του και εμ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΓΟΗΤΕΙΑ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ - Ο ΧΙΤΛΕΡ ΤΟΥ ΖΥΜΠΕΡΜΠΕΡΓΚ (ΔΥΟ ΔΟΚΙΜΙΑ)
Τα δύο δοκίμια της Σούζαν Σόντακ που παρουσιάζουμε, ανήκουν στην ίδια θεματική περιοχή "τέχνη και φασισμός", το καθένα τους όμως με διαφορετικό τρόπο και από διαφορετική γωνία σκόπευσης. Έτσι, ενώ το δοκίμιο για το σπουδαίο και περιθωριοποιημένο κινηματογραφικό έργο του Γιούργκεν Ζύμπερμπεργκ υποβάλλει κάποιες πτυχές του προβλήματος της γερμανικής ενοχής όπως αυτό αντανακλάται στη συνείδηση ενός Γερμανού δημιουργού θρεμμένου με την ειρωνεία του Τόμας Μαν και του μπρεχτικά ανεστραμμένου Ριχάρδου Βάγκνερ, στο δοκίμιό της για τη Λένι Ρίφενστα...
Διαβάστε περισσότερα...

Το νόημα της Ρωσικής Επανάστασης
Ο Μαξ Βέμπερ εξισώνει τον επαναστατικό και συνδικαλιστικό αναρχισμό με τις ηθικές και θρησκευτικές κοσμοθεωρητικές απόψεις του Λέοντος Τολστόι. Όπως επισημαίνουν οι Μικαέλ Λέβυ και Ελένη Βαρίκα σε πρόσφατο άρθρο τους με τον τίτλο "Max Weber and Anarchism" ("Ο Μαξ Βέμπερ και ο αναρχισμός"), σε ένα κείμενό του σχετικά με τη Ρωσική Επανάσταση του 1905, ο Βέμπερ "υποστηρίζει ότι η χριστιανική αρχή "Να μην αντιστέκεστε στο κακό" είχε εισχωρήσει βαθιά όχι μόνο στην ψυχή του Τολστόι, αλλά και ολόκληρου του ρωσικού λαού [...] Προφανώς, ο Βέμπερ δ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΙΕΡΟ ΚΕΝΟ
Ντροπαλά φώτα με ολάνοιχτα φτερά ανοιγοκλείνουν τον αβοήθητο καθρέφτη καθώς το φεγγάρι γλυστρώντας στα βάθη του τον μαγεύει Ποια είσαι εσύ; Μου ψιθυρίζει ο ερημίτης προσφέροντάς μου ένα ποτήρι κόκκινο κρασί Τον κοιτάζω πάντα σαν μέσ' από τους ίσκιους ενός άτολμου ονείρου Είμαι τόσο φανταστική όσο και πραγματική μαζί του Γιατί ήρθε από το δάσος της παντομίμας και του χορού σέρνοντας πίσω του μια συμφορά πάθους Και δεν ήτανε που δεν μπορούσα να κουβεντιάσω μαζί του αλλά εξωθούσε τόσο το φεγγάρι σε δάκρυα και βογγητά που άρχισε το δάσος να τ...
Διαβάστε περισσότερα...

Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗΣ: ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ
«Ο πιο ασφαλής τρόπος, για να γνωρίσουμε τις ιδέες και την ποιητική του Καβάφη, είναι να ακούσουμε, όσο μπορούμε καλύτερα, τι μας λένε τα ποιήματά του», ακούμε και διαβάζουμε τη γνώμη του Γιώργου Σεφέρη. Πράγματι, τα 154 «αναγνωρισμένα» ποιήματα (1897-1933) του Κωνσταντίνου Καβάφη μας προτρέπουν, αν θέλουμε να ανακαλύψουμε την ποιητική τους, να διαβάσουμε καθένα ξεχωριστά, πέρα από προκατασκευασμένες προσλήψεις - τον «ιστορικό», τον «ερωτικό», τον «διδακτικό», τον «πολιτικό», τον «κοινωνικό» Καβάφη. Γιατί η ιδιομορφία του ποιητή του «Περιμ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΔΗΛΟΣ ΑΝΑΠΝΟΗ
Ξοδεύτηκα με το άλλοτε και με το τότε Αυτοί 'ναι οι άνθρωποι που θέλω να ξεχάσω κι αυτοί που πρέπει να θυμούμαι Αν το θελήσεις μείνε Μια και βρεθήκαμε τόσο μακριά μπορούμε ακόμη να ονειρευτούμε [Από την έκδοση]...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΕΚΑΕΞΙ ΓΑΛΛΙΚΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΟΥΙΛΛΙΑΜ ΚΑΡΛΟΣ (ΔΙΓΛΩΣΣΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Τά δεκαέξι άγνωστα ποιήματα του Νικόλαου Κάλας πού παρουσιάζουμε στό ανά χείρας βιβλίο γράφτηκαν από τό 1937 μέχρι τό 1940. Παρ' ότι μερικά χρονολογούνται από τήν εποχή πού ό ποιητής ζούσε ακόμη μέ τό ένα πόδι στην Αθήνα, είναι γραμμένα κατ' εύθείαν στα γαλλικά. Ολοκληρώθηκαν κυριολεκτικά καθ' οδόν, στό Παρίσι, στό Μαρόκο, στη Λισσαβώνα καί στη Νέα Υόρκη, καταγράφοντας έτσι τό δρομολόγιο καί τούς σταθμούς τού Κάλας κατά τήν πολυτάραχη τριετία πού κορυφώθηκε μέ τό ξέσπασμα τού Πολέμου. Ο Ουίλλιαμ Κάρλος Ουίλλιαμς έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον γι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΚΑΝΑ 17
Η τέχνη ας δώσει αποφασιστικά την προτεραιότητα σ’ αυτό που θεωρείται γυναικείο «παράλογο», ας θεωρεί άσπονδο εχθρό της οτιδήποτε έχει την αλαζονεία να θεωρείται βέβαιο, σταθερό, και έχει στην πραγματικότητα τη σφραγίδα αυτής της αρσενικής αδιαλλαξίας, που, στο επίπεδο των ανθρωπίνων σχέσεων σε διεθνή κλίμακα, δείχνει αρκετά, σήμερα, τι είναι ικανό να κάνει. Δεν είναι πια καιρός λέω, σ΄ αυτό το σημείο να μείνεις σε ευγενείς προθέσεις, σε συμβιβασμούς λιγότερο ή περισσότερο επαίσχυντους, αλλά είναι καιρός να εκφραστείς στην τέχνη χωρίς διφο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΓΥΡΙ
Όπως κι αν είναι, η οδός Ιεροθέου -το μέρος τούτο μπρος στα περιβόλια- έχει μια σύσταση ξεχωριστή ολότελα. Ίσως να τη χρωστάει στο ρεύμα του ανέμου που κατεβαίνει από το βουνό - α, κάτι τρίβει ο άνεμος απ' το μυαλό του ανθρώπου, λεπταίνει ακόμη ως και τ' άψυχα. Τις νύχτες του καλοκαιριού, όσο λούφαζ' η άλλη χώρα μέσα στην ασφυξία της μαλάτσας, εδώ φυσάει το αγέρι του βουνού και μαστιγώνει τα αίματα. . . Ίσως το άλλο στοιχείο της, η σκόνη, να πρόσθετε την ξωτικιά του χάρη. Ο δρόμος τυλιγότανε μέσα σ' ένα κυματισμό από πέπλα, τα πρόσωπα κα...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΧΑΡΤΑ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ
Η "Χάρτα των Αθηνών" είναι ίσως το πλέον αμφιλεγόμενο κείμενο του "μοντέρνου κινήματος" στην αρχιτεκτονική. Θεωρήθηκε από πολλούς υπαίτια για την κατάπτωση των πόλεων κατά την περίοδο της μεταπολεμικής ανοικοδόμησης, και ιδίως στις δεκαετίες 1950 και 1960. Άλλοι πάλι, συνεχίζουν να τη θεωρούν ως ένα ανεκπλήρωτο μανιφέστο της σύγχρονης πολεοδομίας, που συνοψίζει ταυτόχρονα τις προσπάθειες του 19ου και 20ου αιώνα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων των πόλεων. Αυτή είναι η πρώτη ελληνική έκδοση της "Χάρτας των Αθηνών", που συμπεριλαμβάνει ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΤΑΥΛΙΣΜΟΣ
ΕΝΑ ΚΟΧΥΛΙ Κι αν είναι άνοιξη, ακόμα ά νοιξη μέσα σ' αυτό το άδειο στόμα ένα τσόφλι αιωνιότητας όμως κι ούτε λάμπει ούτε πουλιέται οι ντόπιοι το μαζεύουν πάντα όπου κι αν το βρουν το φυλάνε με προσοχή κοντά στο μαξιλάρι τους πρόχειρο να είναι γιατί, όπως μου λένε, φέρνει τα καλά όνειρα. [Από την έκδοση]...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΤΡΙΣΑΓΑΠΗΜΕΝΗ
«Η χερσόνησος που έκοψε ο χρόνος από έναν ενιαίο ογκόλιθο και που πάνω της τοποθετούνται οι περισσότερες σκηνές απ' όσες ακολουθούν, υπήρξε για αιώνες αμνημόνευτους η πατρίδα ενός παράξενου και σχεδόν ξεχωριστού λαού, με αλλόκοτες δοξασίες και παράδοξες συνήθειες, ξεχασμένες ως επί το πλείστον σήμερα. Οι φαντασιώσεις, όπως ορισμένα κωνοφόρα δέντρα που δεν αντέχουν στις σιωπηλές παγωνιές του εσωτερικού, αλλά ευδοκιμούν στα παραθαλάσσια μέσα στις χειρότερες δυνατές καιρικές συνθήκες, μοιάζει να αναπτύσσονται εδώ φυσιολογικά, ιδίως ανάμεσα στ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΜΑΛΟΝ ΠΕΘΑΙΝΕΙ
Όπως ο Δάντης πορεύεται από κύκλο σε κύκλο για να φτάσει στην Κόλαση ή στον Παράδεισό του, έτσι και ο Σάμιουελ Μπέκετ τοποθετεί, καθέναν σε πολύ διακριτό κύκλο, τους τρεις κεντρικούς ήρωες των μυθιστορημάτων της τριλογίας του ("Μολλόυ", "Ο Μαλόν πεθαίνει" και "Ο ακατονόμαστος"), προκειμένου να φτάσουν, ίσως, στην ανυπαρξία την οποία επιζητούν. Από το ένα μυθιστόρημα στο άλλο, αυτός ο κύκλος όλο και στενεύει. Πολύ πιο περιορισμένος από τον Μολλόυ, ο Μαλόν είναι καθηλωμένος σ' ένα κλειστό δωμάτιο, ξαπλωμένος στο κρεβάτι του, σχεδόν ακίνητος,...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΤΑΞΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ Κ. ΒΑΡΝΑΛΗ
"Το κεφάλι του λαού. Να το πρόβλημα!". Η συνείδηση του λαού, του μεγάλου πλήθους πού ζει μέσα στη φτώχεια, μα και μέσα στην πρόληψη, τη συνήθεια, το σκοταδισμό, την αντιδραστικότητα. Η συνείδηση του άθλιου και εξαθλιωμένου πλήθους - αυτό είναι ένας από τους κύριους καημούς, η μεγάλη έγνοια που διατρέχει το έργο του Κ. Βάρναλη. Η αντινομία της προχωρημένης συνείδησης ανθρώπων άξιων (που δεν είναι ούτε πεινασμένοι ούτε κουρελήδες) και της καθυστερημένης και "αλλοτριωμένης" συνείδησης ενός "λαού" (που η αστική κοινωνία τον απομυζά και δεν του...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΑ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΕΑ
Από τις δύο πυρηνικές φαντασιακές σημασίες, των οποίων η πάλη καθόρισε τη νεώτερη Δύση, την απεριόριστη επέκταση της ψευδο-ορθολογικής ψευδο-κυριαρχίας και το πρόταγμα της αυτονομίας, η πρώτη φαίνεται να θριαμβεύει εφ' όλης της γραμμής, η δεύτερη να υφίσταται μια παρατεταμένη έκλειψη. Ο πληθυσμός βυθίζεται στην ιδιώτευση, εγκαταλείποντας τον δημόσιο χώρο στις γραφειοκρατικές, διευθυντικές και χρηματιστικές ολιγαρχίες. Ένας νέος ανθρωπολογικός τύπος ατόμου αναδύεται, που καθορίζεται από την απληστία, την αποστέρηση, τον γενικευμένο κομφορμι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΤΟΥ ΑΛΜΠΕΡΤΟ ΤΖΑΚΟΜΕΤΤΙ
Ίσως δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει νιώσει εκείνο το είδος θλίψης, αν όχι τον τρόμο, διαπιστώνοντας ότι ο κόσμος και η ιστορία του δείχνουν αιχμάλωτοι μιας αναπόδραστης κίνησης, που κάθε μέρα παίρνει ολοένα και μεγαλύτερες διαστάσεις και που, για λόγους ολοένα και πιο ποταπούς, δεν φαίνεται να στοχεύει παρά στην τροποποίηση των ορατών μόνο εκδηλώσεων του κόσμου. Ο ορατός όμως κόσμος είναι αυτός που είναι, κι εμείς δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για να τον αλλάξουμε. Νοσταλγεί λοιπόν κανείς μια οικουμένη όπου ο άνθρωπος, αντί να δρα μ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΕΡΑΣΜΑ
Κολυμπάει ανάμεσα Το πλήθος μια θάλασσα Έρχεται κατά κύματα Με τον καιρό ενάντια Με τον αέρα πριμα καρφώνει Τους ανθρώπους ολόπρωρα Με ελεύθερη κατάδυση φέρνει Πλησιέστερα εκεί όπου Στροβιλίζεται ο βυθός [Από την έκδοση]...
Διαβάστε περισσότερα...