ΦΙΛΙΠΠΟΤΗΣ

... Και χορεύω τις νύχτες
Η ποίηση πάντα απλώνει την ματιά της μέσα στα μύχια, στο βάθος της ψυχής κι οσφραίνεται, ανιχνεύει αποτυπώματα επιθυμώντας να γίνει μνήμη, ανάμνηση, έρωτας, θλίψη και καταγγελία πολλές φορές. Να γίνει φωνή, να γίνει αγκαλιά, παρέα, συντροφιά, υμνωδία αλληλεγγύης ή κι οδηγός μέσα στα σκοτάδια των καιρών, ανάβοντας λυχναράκια, ανοίγοντας μονοπάτια, δρόμους συλλογισμών κι οραμάτων, γιατί υπάρχει κι αναπνέει από την ανάσα μας, από την ανάσα Όλων μας... Πιστεύω τελικά, ότι η Ποίηση είναι η ανάσα μας! Έτσι, αυτή η συλλογή ποιημάτων είναι μια φων...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΟΙΚΙΑΣ ΤΟΥ ΨΥΡΗ
Η πρώτη ερώτηση που, δικαιολογημένα, γίνεται από τους νεότερους Αθηναίους, αλλά και από πολλούς παλιούς είναι: Γιατί αυτή η ιστορική Αθηναϊκή συνοικία λέγεται Ψυρή; Το όνομα είναι κακόηχο οπωσδήποτε και μάλιστα, αν δεν λάβει κανείς υπόψη τη σωστή ορθογραφία της λέξης, που είναι Ψυρή με «υ» και όχι με «ει», τότε πάει ο νους στο ενοχλητικό παράσιτο έντομο, την ψείρα -στα αρχαία φθειρ της κεφαλής και του σώματος, αλλά και του εφηβαίου- που έχει και τη μεταφορική σημασία για τον άνθρωπο τον ενοχλητικό και επίμονο. Το όνομα της συνοικίας Ψυρή κ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΚΑΣΤΕΛΟ ΤΗΣ ΡΟΔΟΔΑΦΝΗΣ
Η ζωή της Σοφίας ντε Μαρμπουά-Λεμπρέν μοιάζει πράγματι με αληθινό παραμύθι. Ήταν η γνωστή στους Έλληνες Δούκισσα της Πλακεντίας, που έζησε την εποχή του Όθωνα αρκετά χρόνια στην Αθήνα, αφού πρώτα έμεινε για λίγο στο Ναύπλιο, πρώτη πρωτεύουσα του ελεύθερου Ελληνικού κράτους, την εποχή που κυβερνήτης ήταν ο Ιωάννης Καποδίστριας. Η ζωή της όχι μόνο μοιάζει με παραμύθι, αλλά ήταν τόσο επεισοδιακή, που έδωσε θέμα σε διάσημους συγγραφείς και μυθιστοριογράφους να γράψουν πολυσέλιδα βιβλία, που έγιναν "μπέστ σέλερ" την εποχή που κυκλοφόρησαν. Ακόμ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΣΤΕΛΛΟΡΙΖΟ

Η ΑΘΗΝΑ ΤΟΥ '40 ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ
Με το νέο βιβλίο του Γιάννη Καιροφύλα, που έχει τον τίτλο «Η Αθήνα του '40 και της Κατοχής», συμπληρώνεται μια «τριλογία» του συγγραφέα για την Αθήνα. Τα άλλα δύο βιβλία του, με τους τίτλους «Η Αθήνα της Μπελ Επόκ» και «Η Αθήνα του Μεσοπολέμου», παρουσιάστηκαν στη σειρά των εκδόσεων «Δοκίμιο-Ιστορία», το 1983 και το 1984 αντίστοιχα. Ο Γιάννης Καιροφύλας που κέρδισε με τη συγγραφική εργασία του πολλές τιμητικές διακρίσεις και καθιερώθηκε ως ο σύγχρονος ιστορικός της Αθήνας, παρουσιάζει και στο νέο του βιβλίο με τον ίδιο γλαφυρό, συναρπαστικ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΕΜΠΟΡΟΙ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ
Η ιστορία των πρώτων Εμπόρων των Αθηνών αναμφισβήτητα παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, επειδή ακριβώς αρχίζει σε μια εποχή ιδιαίτερα δύσκολη για την Αθήνα, αφού τα πρώτα χρόνια, που έγινε πρωτεύουσα, δεν υπήρχε σ' αυτή τίποτε σχεδόν, που να στοιχειοθετεί τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την ανάπτυξη του εμπορίου. Δεν υπήρχε όχι μόνο η κατάλληλη κτιριακή υποδομή, αφού τα ερείπια ήταν περισσότερα από τα κατοικήσιμα σπίτια και τις οικοδομές γενικά, αλλά και οι δρόμοι ήταν ανύπαρκτοι, ο πληθυσμός πολύ περιορισμένος σε αριθμό και οι δυσκολίες ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΟΙΞΗΣ
(. . .) Σκοπός και της νέας αυτής συγκεντρωτικής έκδοσης (που αποτελεί ένα "δίδυμο" βιβλίο με την πρώτη) είναι να παρουσιάσει πάλι επίκαιρα στο ελληνικό κοινό, όχι μόνο στους γονείς και στα παιδιά αλλά σε όλους μας, ή βέβαια και στους μεταγενέστερους, τα παραδοσιακά έθιμά μας, όπως τα έζησα και τα χάρηκαν οι πατέρες μας. Το διάβασμα των εθίμων αυτών θα είναι μια ζεστασιά ελληνικής εορταστικής ατμόσφαιρας, που θα μας ξαναδώσει την παλιά χαρά και "ξεκούραση", αλλά και θα μας τονώσει την εκτίμηση και τη διάθεση για διατήρησή τους, που τόσο μα...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΘΗΝΑ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ
"Η Αθήνα μετά τον πόλεμο" είναι το πέμπτο βιβλίο του Γιάννη Καιροφύλα, που εκδίδεται στη σειρά "Δοκίμιο-Ιστορία" των εκδόσεων Στρατή Γ. Φιλλιπότη και το όγδοο βιβλίο του συγγραφέα με θέμα την ιστορία της Αθήνας. Στο αποκαλυπτικό και γεμάτο άγνωστα στοιχεία χρονικό των μεταπολεμικών χρόνων, ο Γιάννης Καιροφύλας καταγράφει όλα τα συγκλονιστικά γεγονότα, που σφράγισαν την αμέσως μετά τον πόλεμο και την κατοχή κρίσιμη για την πρωτεύουσα περίοδο και με το γνωστό γλαφυρό του ύφος παραθέτει με κάθε λεπτομέρεια όλες τις κοινωνικές και άλλες αλλαγέ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΡΑΝΤΕΒΟΥ ΜΕ ΤΗ ΣΙΜΟΝΗ
Ποιο εντέλει είναι αυτό που ονομάζουμε «παρελθόν μου»; Είναι αυτό που θέλουμε να πιστεύουμε για ιστορία της ζωής μας ή και διηγούμαστε στους άλλους με λεπτομέρειες; Τι απ’ όσα μας συνέβησαν αποκρύβουμε, παραμορφώνουμε ή επινοούμε; Τα «αξέχαστα παιδικά χρόνια» είναι πάντοτε πράγματι αξέχαστα ή και εν μέρει επιμελώς ξεχασμένα; Και οι έρωτές μας; Ετούτες οι σκιερές περιπέτειες του υποσυνείδητου, ποιες αρχαίες πληγές μας καλούνται να παρηγορήσουν; Τα ραντεβού με τη Σιμόνη είναι τα ραντεβού μιας διάσημης ηθοποιού του θεάτρου με την ψυχαναλύτριά...
Διαβάστε περισσότερα...

ΘΗΣΕΙΟ
Βιβλίο πολύτιμο, βιβλίο μνήμης αλλά και πληροφοριών πάνω σε επαγγέλματα που χάθηκαν και που έδιναν το χρώμα μιας άλλης Αθήνας - εκείνης της δεκαετίας 1925-1935 - και που φαντάζει σήμερα πολύ πιο μακρινή, θα έλεγα του περασμένου αιώνα. Κι όμως εγώ που γεννήθηκα στο Θησείο και ξαναβρήκα στο από μνήμης σχέδιο του Γ. Σιμωνέτη την εκκλησία της Βλασσαρούς, τα παραπήγματα των προσφύγων της Μικρασιατικής καταστροφής και τους Γίγαντες, εντόπισα επιτέλους το χώρο που βρισκότανε το σπίτι του παππού με τ’ αχούρια και τους σιτοβολώνες του. Φυσικό είναι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΑ
Το Φθινόπωρο, λέξη ελληνική αρχαιοτάτη, σημαίνει την εποχή που τελειώνουν τα φρούτα, ή που έρχεται μετά τα φρούτα (Μετόπωρον). Είναι μια περίοδος μελαγχολική, επειδή πλησιάζει ο Χειμώνας, (λαϊκά: χειμόπωρο, χυνόπωρος, μοθόπωρο, ψιμόπωρο, στερνοκαίρι), αλλά κι αισιόδοξη για τη συγκομιδή και για το ετοιμασμένο ξεχειμώνιασμα. Ο παραγωγός (αγρότης ή βοσκός) δεν παύει, σε όλες τις εποχές των μόχθων του, να φοβάται ή να ελπίζει, για τη σοδειά του, γι' αυτό κι όλο προσέχει και παρακαλεί, εξευμενίζει ή και δοξάζει τους αγίους, για να του δώσουν, τ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΟ ΜΕΣΑΙΩΝΑ
Αρχαιότητα και Μεσαίωνας είναι δυο εποχές που ανέκαθεν αμιλλώνται σε ιστορικό ενδιαφέρον. Πριν από τον 20ό αιώνα, η πλάστιγγα του ενδιαφέροντος έκλινε αποφασιστικά προς την πλευρά της αρχαιότητας. Ιστορικοί και αρχαιολόγοι τη μελετούσαν εξαντλητικά, μέχρι που ο συνδυασμός μόχθου και φαντασίας των εραστών αυτών του παρελθόντος πέτυχε να διευρύνει απροσδόκητα τα χρονικά της όρια, αναπλάθοντας και θεμελιώνοντας από το μηδέν το πρώτο της κεφάλαιο: την Προϊστορία. Στον αιώνα μας, ιδιαίτερα μετά το πρώτο μισό του, ο συσχετισμός έχει αρχίσει ν' α...
Διαβάστε περισσότερα...

Sometime on Tinos
Throughout my childhood, Tinos existed as a place of revelations for me. Having numerous relatives on the island and spending my summers and sometimes other festivities there too, I was gently immersed into a rhythm of life different to that of Athens. As an adolescent, when poetry began to pluck mystical chords within me, Tinos always surfaced as the centre of my archipelago. Surrounded by Naxos (my father's native island), Mykonos (where my brother Matthew, an artist, had a gallery) and Syros (home to other relations), as well as other C...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΩΣ ΚΑΤΑΛΗΞΑΜΕ ΣΤΗ «ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ»
Όταν ο αείμνηστος Νικόλαος Μακαρέζος, μετά από δέκα οκτώ χρόνια "καθείρξεως" στον Κορυδαλλό -ως ένας των "πρωταιτίων" της Επαναστάσεως της 21ης Απριλίου 1967- μεταφέρθηκε σε "κατ' οίκον νοσηλεία", άρχισε να επεξεργάζεται τις ογκώδεις ιστορικές και ημερολογιακές "σημειώσεις" του, που με δυσκολία και "εν κρύπτω" βγάζαμε από τη φυλακή τα προηγούμενα χρόνια οι οικείοι και οι δικηγόροι του. Έτσι, σιγά-σιγά, πήραν την τελική τους μορφή τα μνημειώδη έργα του "Ιστορική Μαρτυρία Α' - Πώς οδηγηθήκαμε στην 21η Απριλίου 1967" και "Ιστορική Μαρτυρία Β'...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΟΥΚΑΚΙ - ΦΙΛΟΠΑΠΠΟΥ - ΓΑΡΓΑΡΕΤΤΑ
Το Κουκάκι, του Φιλοπάππου και η Γαργαρέττα, τρεις συνοικίες «σε συσκευασία της μιας», ανήκουν στις παλαιότερες από τις νέες συνοικίες της Αθήνας. Εκτεινόμενες νοτιοδυτικά της Ακροπόλεως, στο δρόμο προς τη θάλασσα, συνδυάζουν καλή τοπογραφία, καλό κλίμα, που το κάνει ακόμα καλύτερο η αύρα, το αεράκι που συχνά έρχεται από τη θάλασσα (. . .). Αυτής λοιπόν της περιοχής η ιστορική, κοινωνική, πολιτιστική κλπ. πορεία στο χρόνο, με τις καλές ή τις κακές της στιγμές, (. . .), είναι το αντικείμενο του βιβλίου αυτού, γραμμένο από δυο ανθρώπους που ...
Διαβάστε περισσότερα...

Αθηναϊκό ημερολόγιο 2024
Το σωτήριον έτος 2024 που θα υποδεχθούμε σε λίγες ημέρες, εκτός από δίσεκτο έτος, σηματοδοτεί και τη διακοσιοστή επέτειο σημαντικών ιστορικών γεγονότων για την Ελλάδα. Ειδικότερα (με χρονολογική σειρά): - Στις 9 Φεβρουαρίου του 1824 σύναψε η Ελλάδα το πρώτο της δάνειο ονομαστικής αξίας 800.000 λιρών στερλινών, που ονομάσθηκε «Δάνειο της Ανεξαρτησίας», με υποθήκη «εθνικές γαίες και τα έσοδα των τελωνείων, αλυκών και ιχθυοτροφείων». Το δάνειο αυτό αποτέλεσε απαρχή της υπερχρέωσης των ετών 1824-1826. Το χάος στην Ελλάδα σε συνδυασμό με την εμ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΛΑΙΩΝΑΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ
«Ποιος είναι ο Ελαιώνας της Αθήνας; Μέχρι πότε υφίστατο κατ' ουσίαν και όχι μόνο κατ' όνομα; Σε αυτά τα ερωτήματα έρχεται να απαντήσει το βιβλίο αυτό, φωτογραφίζοντας την πορεία του Ελαιώνα από τότε που ήταν το ιερό δάσος των Αθηνών, έως σήμερα που κανείς δεν μπορεί να ορίσει τι ακριβώς είναι. Ιστορικές πηγές επιχειρούν να συνθέσουν τη διαχρονική εικόνα της περιοχής, ενώ οι μαρτυρίες των κατοίκων της, καθιστούν δυνατή την κατανόηση των αλλεπάλληλων μετασχηματισμών της, μεταφέροντας τον παλμό μιας ζωής που πλέον δεν υπάρχει». (ΣΤΕΛΛΑ ΚΟΥΡΕΛ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ - ΑΚΡΟΠΟΛΗ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ 1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΟΡΙΑ 2. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ 3. ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ 4. ΟΙ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ 5. ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ - ΟΙ ΠΡΟΣΚΟΠΟΙ - ΟΙ ΟΔΗΓΟΙ 6. ΟΙ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ 7. ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ 8. ΜΟΥΣΙΚΗ ΖΩΗ 9. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ 10. ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ 11. Η «ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ» ΤΗΣ ΣΥΝΟΙΚΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΗΣ 12. ΔΡΟΜΟΙ ΚΑΙ ΠΛΑΤΕΙΕΣ ΕΠΙΜΕΤΡΟ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΕΙΚΟΝΩΝ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΤΟΥ ΧΕΙΜΩΝΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΟΙΞΗΣ
(. . .) Οι εορτασμοί των ημερών και των αγίων της Ορθοδοξίας μας (όπως συνέβαινε και με τις γιορτές της αρχαίας ελληνικής θρησκείας), ήταν για τους πατέρες μας γεφύρια αισιόδοξης πορείας από τη μια εποχική ή παραγωγική περίοδο στην άλλη, πολύ στερεότερα από τους περιστατικούς και "παραγγελμένους" σήμερα (τουριστικά ή πολιτικά) εορτασμούς, που μένουν πρόσκαιροι και θεαματικοί, χωρίς "μέθεξη" και οργανική παράδοση. (. . .) (ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΛΟΓΟ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΤΗΣ ΠΛΑΚΑΣ ΤΙΣ ΑΝΗΦΟΡΙΕΣ...
Η Πλάκα είναι η πιο παλιά συνοικία της Αθήνας και γι' αυτό έχει μια πολλών αιώνων ιστορία. Αρχίζει από τα αρχαία χρόνια, περνάει στην εποχή του Βυζαντίου και τα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας, φτάνει στα όμορφα και ρομαντικά χρόνια της λεγόμενης «Μπελ Επόκ», για να καταλήξει στο σήμερα. Η περιοχή αυτή της Παλιάς Αθήνας, κάτω από τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης, διατηρεί ακόμη τη γοητεία, όπως λένε, του Χτες. Στις σελίδες αυτού του βιβλίου, που γράφτηκε με αγάπη και νοσταλγία, αλλά και με αντικειμενικότητα, ο αναγνώστης θα διαβάσει την συναρ...
Διαβάστε περισσότερα...