STRINDBERG AUGUST

ΠΑΣΧΑ - ΠΑΡΙΑΣ
Γραμμένο στο χάραγμα του αιώνα μας κι' ύστερα από την κρίση του "Ινφέρνο" το Πάσχα αποτελεί ένα σταθμό της Στριντμπεργκικής δραματουργίας. Βρισκόμαστε ακριβώς στη στιγμή, που ο μεγάλος Σουηδός συνέρχεται από τις ψυχονευρωτικές του κρίσεις και προσπαθεί να ξαναφτιάξη τη ζωή του για τελευταία φορά, να βρη την ισορροπία ανάμεσα στο θετικό του πνεύμα και τη μυστικιστική του ιδιοσυγκρασία, να ξεπεράση τις φοβίες, που τον κατατρέχουν και το φάσμα της παρακμής. Το ένστικτό του, ανυπόταχτο, δαιμονικό τον επιτάσσει και πάλι. Αποτέλεσμα αυτής της επ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΝΑ ΚΟΥΚΛΟΣΠΙΤΟ
Ίψεν ή Στρίντμπεργκ; Ποια η σχέση του εδώ Κουκλόσπιτου με το φερώνυμο δράμα του Νορβηγού αντίτεχνού του; "Το βιβλίο αυτό δεν καταπίνεται", λέει ο καπετάνιος Γιάλλ στη γυναίκα του, που του στέλνει να διαβάση το θεατρικό Νόρα -τα "καμώματα" της Νόρας για το λιβελλογράφο Στρίντμπεργκ- και, χωρίς πολλά-πολλά, το απορρίπτει! Στο σύντομο διήγημά του, ο Σουηδός αρχιμάστορας του λόγου ξετυλίγει μια καθημερνή ιστορία ενός αντρόγυνου, σχολιάζοντας ταυτόχρονα με ιδιαίτερα καυστικό τρόπο τις "φεμινιστικές" θέσεις του Ίψεν -τι "υψηλά" ενδιαφέροντα και ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ
Σ' αυτό το πειραματικό αλλά και ριζοσπαστικό έργο, που από πολλούς κριτικούς θεωρείται μια μεταφορά πάνω στην ίδια τη ζωή του συγγραφέα, ανακατεύονται περίεργα κωμικά μαζί με δραματικά στοιχεία και αναδεικνύονται οι κοινωνικές αδικίες, η ανοησία της καθεστηκυίας τάξης και η προδοσία που βίωσε ο ίδιος ο Στρίντμπεργκ. Μέσα σε μια ατμόσφαιρα παράξενη, απειλητική, περισσότερο εγκεφαλική και λιγότερο συναισθηματική, ο συγγραφέας μας ανοίγει μια πόρτα στο παρελθόν του και αφήνει να διαφανούν κομμάτια από τις μνήμες του. Μέσα στη δίνη του ταραγμ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΙΖΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΗ ΦΩΤΙΑ
Στο "Παίζοντας με τη φωτιά" όλα αρχίζουν και τελειώνουν μέσα σ' ένα καλοκαιριάτικο πρωινό. Κάτω από το φως του ήλιου, οι ψυχές των ανθρώπων είναι εκτεθειμένες στα βλέμματα των άλλων, πάνω και κάτω απ' τη σκηνή, όπως στο τραπέζι του ανατομείου. Κάτω απ' την ανέμελη επιφάνεια, μπορεί κανείς να διακρίνει την πλήξη και τις βαλτωμένες σχέσεις. Τα πρόσωπα προσπαθούν να γεμίσουν τα κενά της ζωής τους, να δώσουν νόημα στην ύπαρξή τους. Πώς; Ανανεώνοντας τα ερωτικά τους ενδιαφέροντα. Αρπάζονται απ' ό, τι βρίσκεται μπροστά τους. Θέλουν και δεν θέλου...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΥΡΕΣ ΣΗΜΑΙΕΣ
Οι "Μαύρες σημαίες" (1907) είναι ένα μυθιστόρημα - κλειδί, μια αποκαλυπτική τοιχογραφία της κοινωνίας του ψεύδους στα πρώτα χρόνια του αιώνα μας, μια βίαιη πολεμική που είχε ως στόχο εξέχουσες πνευματικές προσωπικότητες της εποχής: λογοτέχνες, εκδότες, δημοσιογράφους, καλλιτέχνες και κριτικούς, που κατά τον Στρίντμπεργκ οδήγησαν τη χώρα στην πνευματική αποτελμάτωση και το μαρασμό. Τα χειρόγραφα του βιβλίου έμειναν για καιρό κλειδωμένα στο συρτάρι του Στρίντμπεργκ. Όσοι εκδότες διάβασαν το έργο αρνήθηκαν να προχωρήσουν στην έκδοση, φοβούμεν...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΧΟΡΟΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ
Στο έργο του αυτό ο Στρίντμπεργκ είναι πολύ πιθανό να επηρεάστηκε από το έργο του Swedenborg De Coelo et Inferno, ένα έργο το οποίο, σύμφωνα με μια πληροφορία, ο συγγραφέας γνώριζε πολύ καλά. Στο έργο αυτό ο Swedenborg μας λέει πόσο ευτυχισμένος μπορεί να είναι ο γάμος που βρίσκεται κάτω από την επιρροή της θρησκείας. Αλλά μερικοί γάμοι, λέει, βρίσκονται κάτω από την επιρροή του κακού, κι αυτοί λέγονται "γάμοι του Διαβόλου". Σ' ένα τέτοιο γάμο, λέει ο ίδιος, τα μέρη μπορεί να μιλούν ο ένας στον άλλο, μπορεί να έλκονται από τον πόθο, αλλά μ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΡΟΣ ΔΑΜΑΣΚΟΝ (ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ)
Ο Αύγουστος Στρίντμπεργκ ολοκλήρωσε το πρώτο μέρος της τριλογίας Προς Δαμασκόν στο Παρίσι, την άνοιξη του 1898. Το δεύτερο μέρος γράφτηκε τον ίδιο χρόνο αργότερα, στη Στοκχόλμη, και το τρίτο το 1901. Και στα τρία μέρη, ο κεντρικός ήρωας, ο Άγνωστος, αναζητεί απαντήσεις στα υπαρξιακά του προβλήματα, ερευνά ιδέες και αντιλήψεις που έχουν σχέση με την ύπαρξη μιας ανώτερης δύναμης και αντιδρά στις προλήψεις της χριστιανικής πίστης. Το σπουδαίο αυτό έργο δεν ακολουθεί τη γνώριμη πλοκή των δραμάτων του Στρίντμπεργκ. Ως προάγγελος των εξπρεσιονι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΡΟΣ ΔΑΜΑΣΚΟΝ (ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ)
Ο Αύγουστος Στρίντμπεργκ ολοκλήρωσε το πρώτο μέρος της τριλογίας "Προς Δαμασκόν" στο Παρίσι, την άνοιξη του 1898. Το δεύτερο μέρος γράφτηκε τον ίδιο χρόνο αργότερα, στη Στοκχόλμη, και το τρίτο το 1901. Και στα τρία μέρη, ο κεντρικός ήρωας, ο Άγνωστος, αναζητεί απαντήσεις στα υπαρξιακά του προβλήματα, ερευνά ιδέες και αντιλήψεις που έχουν σχέση με την ύπαρξη μιας ανώτερης δύναμης και αντιδρά στις προλήψεις της χριστιανικής πίστης. Το σπουδαίο αυτό έργο δεν ακολουθεί τη γνώριμη πλοκή των δραμάτων του Στρίντμπεργκ. Ως προάγγελος των εξπρεσιο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΡΟΣ ΔΑΜΑΣΚΟΝ (ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ)
Στο βάθος της σκηνής η όχθη ενός μεγάλου ποταμού. Δεξιά, προβλήτα με γέρικες ιτιές. Στο κέντρο της σκηνής ο ποταμός κυλάει ήρεμα. Στο βάθος φαίνεται η αντίπερα όχθη που συνίσταται σ' ένα ψηλό δασωμένο βουνό. Πάνω από τις κορυφές των δέντρων προβάλλει το μοναστήρι, ένα τεράστιο τετράγωνο κτίριο, κάτασπρο και λαμπρό, με δύο σειρές μικρά παράθυρα. Το παρεκκλήσι του μοναστηριού, με τα δύο καμπαναριά σε ιησουίτικο στιλ, παρεμβαίνει στο ενιαίο αρχιτεκτονικό ύφος της πρόσοψης. Η πόρτα της εκκλησίας είναι ανοιχτή ώστε σε μια δεδομένη στιγμή οι ακτ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΠΡΟΜΗΝΥΜΑ
Γερμανική τραπεζαρία μακρύ τραπέζι στη μέση δεξιά, μεγάλος μπουφές, θερμάστρα κ.λπ. Από την ανοιχτή πόρτα του βάθους φαίνονται πλαγιές αμπελοφυτεμένες, ένα καμπαναριό κ.λπ. Αριστερά, πόρτα με κουρτίνα κοντά στον μπουφέ, επάνω σε μια καρέκλα, μια βαλίτσα ταξιδιού. ΣΚΗΝΗ ΠΡΩΤΗ Η κυρία γράφει στο τραπέζι επάνω είναι αφημένο ένα μπουκέτο κι ένα ζευγάρι γάντια. Ο κύριος μπαίνει. ΚΥΡΙΟΣ: Καλημέρα, αν και κοντεύει μεσημέρι. Κοιμήθηκες καλά; ΚΥΡΙΑ: Θαυμάσια! Ύστερα μάλιστα από όλη εκείνη την ιστορία! ΚΥΡΙΟΣ: Η αλήθεια είναι ότι μπορούσαμε να φ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΓΑΝΤΙ
Στην Ελλάδα το Μαύρο γάντι παρουσιάστηκε άπαξ, την παραμονή των Χριστουγέννων του 1989, ως χριστουγεννιάτικο δρώμενο από την Ελληνική Ραδιοφωνία. Ο Βάιος Παγκουρέλης, υπεύθυνος του θεατρικού αρχείου της ΕΡΤ, μου πρότεινε να μεταφράσω το έργο, προκειμένου να μεταδοθεί πανηγυρικά λόγω εορτών, αλλά και για να συσχετιστούν οι συμβολισμοί του κειμένου με τη λήξη της δεκαετίας του 1980. Τη σκηνοθεσία ανέλαβε ο Γιώργος Ρεμούνδος και πήραν μέρος επίλεκτοι ηθοποιοί. Τους αναφέρω με τη σειρά που παρουσιάστηκαν στη Ραδιοτηλεόραση: Ανδρέας Μπάρκουλης,...
Διαβάστε περισσότερα...

Το ονειρόδραμα
Το σκηνικό παρουσιάζει ένα τοπίο από σύννεφα. Μοιάζουν με απόκηρμνα βράχια που κρατούν στην κορφή τους ερειπωμένα κάστρα. Διακρίνονται οι αστερισμοί του Λέοντος, της Παρθένου και του Ζυγού. Στο κέντρο, ο πλανήτης Ζευς λαμποκοπάει. Η Αγνή, η κόρη του Θεού Ίντρα, στέκεται στο πιο ψηλό σύννεφο. ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΙΝΤΡΑ, από ψηλά: Που είσαι κόρη μου; ΚΟΡΗ ΤΟΥ ΙΝΤΡΑ: Εδώ, πατέρα! ΦΩΝΗ: Ξεστράτισες και πέφτεις, κυλάς στο μαύρο χάος! Πώς βρέθηκες τόσο μακριά και τόσο χαμηλά;... ΚΟΡΗ: Είχα οδηγό μου τη φωτιά της αστραπής και αμάξι μου ένα σύννεφο. Μα τώρα ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΕΣΠΟΙΝΙΣ ΤΖΟΥΛΙΑ
Τον αγαπάω, πάρα πολύ, αλλά θα πρέπει και να τον μισώ, επίσης. Νομίζω ότι αυτό έγινε χωρίς να το έχω καταλάβει. Αυτός όμως μου καλλιέργησε την απέχθεια για το ίδιο μου το φύλο. . . μισή γυναίκα και μισός άντρας! Τίνος λάθος είναι αυτό που συνέβη; Του πατέρα μου. . . της μητέρας μου. . . δικό μου; Δικό μου; Γιατί, δεν έχω τίποτα που να είναι δικό μου. Ούτε μια σκέψη μου δεν υπάρχει που να μην προέρχεται από τον πατέρα μου ούτε ένα πάθος που να μην προέρχεται από την μητέρα μου και τώρα αυτό το τελευταίο -ότι όλα τα ανθρώπινα πλάσματα είνα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΙΚΡΗ ΚΑΤΗΧΗΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΑΤΩΤΕΡΕΣ ΤΑΞΕΙΣ
Θρασείς και προκλητικές, διασκεδαστικές, ανατρεπτικές ή απελπισμένες, οι επιχειρούμενες απαντήσεις στις πολλαπλές ερωτήσεις περί ηθικής και κοινωνίας που περιλαμβάνονται σ' αυτή τη μικρή κατήχηση, αποκρύπτουν κάτω από το σαρδόνιο ύφος τους, τον αμφιλεγόμενο άνθρωπο, τον αντιρρησία συγγραφέα και τον πληγωμένο σύζυγο που υπήρξε ο Στρίντμπεργκ. Διότι το μικρό όσο και βίαιο αυτό έργο συνοψίζει όλα εκείνα με τα οποία συγκρούστηκε ο μεγάλος Σουηδός συγγραφέας κατά τη διάρκεια της βασανισμένης ζωής του. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΣΧΑ
Το Πάσχα είναι έργο των Παθών σε τρεις πράξεις, μοιρασμένες στις τρεις ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας, τη Μεγάλη Πέμπτη, τη Μεγάλη Παρασκευή και το Μεγάλο Σάββατο. Πηγές έμπνευσης το θεατρικό δρώμενο του Χριστού πάσχοντος που παρουσιαζόταν κάθε δέκα χρόνια, στο Oberammergau της νότιας Γερμανίας. Επομένως, συμπτωματικά επίκαιρο το καλοκαίρι του 1900. (Απόσπασμα από την έκδοση)...
Διαβάστε περισσότερα...

Το καμένο σπίτι
Το έργο είναι εμπνευσμένο από το πατρικό σπίτι του δραματουργού, που ήταν στο νούμερο 14, σχεδόν απέναντι από το καφέ. Το περιγράφει ο Στρίντμπεργκ, το 1909, σε επιστολή προς τον εκδότη του, όπου αναφέρει, μεταξύ άλλων, πως ο αδελφός του Axel έφτιαξε ένα θαυμάσιο σχέδιο της Norrtullsgatan 14 όπου ζήσαμε από το 1857 [1856]. Εκεί βίωσα ό,τι πιο φοβερό έγραψα στον "Γιο της δούλας", τον θάνατο της μητέρας μου, τον δεύτερο γάμο του πατέρα μου και την αποφοίτησή μου. Το σπίτι έχει γκρεμιστεί, αλλά υπάρχει στα "Εκδοθέντα και ανέκδοτα" (Νέμεσις), ...
Διαβάστε περισσότερα...

Οι συνάδελφοι
Οι Συνάδελφοι-Σύντροφοι είναι μια μελέτη της ατέλειωτης και πεισματάρικης δυσαρμονίας μεταξύ των δύο φύλων. Ένας νέος ζωγράφος και η γυναίκα του συμφωνούν ότι ο γάμος είναι μια συντροφιά βασισμένη στα αμοιβαία ωφελήματα. Η ιδέα ωστόσο δεν πάει καλά: η γυναίκα έχει όλα τα κέρδη της συντροφιάς, κυριεύει την ανήμπορη θέληση του άντρα της, τον παιζογελά και τον απατά χωρίς καμία επιφύλαξη. Στο τέλος ο νεαρός ζωγράφος διώχνει τη γυναίκα του και ετοιμάζεται να κάνει μια καινούρια συντροφιά, λιγότερο δεσμευτική, με μια άλλη γυναίκα. Το έργο αυτό ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΕΣΠΟΙΝΙΣ ΤΖΟΥΛΙΑ - Η ΠΙΟ ΔΥΝΑΤΗ - Ο ΠΑΡΙΑΣ
Η «μάχη των φύλων», η προαιώνια και αδιάλειπτη μονομαχία άντρα και γυναίκας, βρίσκει την πλήρη έκφραση στο έργο αυτό. Αλλά υπάρχει και μια άλλη σύγκρουση, αυτή ανάμεσα σε δύο κοινωνικές τάξεις. Η Τζούλια και ο Ζαν ανήκουν σε δύο διαφορετικές τάξεις. Η Τζούλια είναι μια αριστοκράτισσα που ξεπέφτει και ο Ζαν ο υπηρέτης που ανήκει σε μια λαϊκή τάξη που ανεβαίνει. Η όλη υπόθεση εκτυλίσσεται τη νύχτα του μεσο-καλόκαιρου, μια νύχτα γιορτής και μεθυσιού. Στο μονόπρακτο «Η πιο Δυνατή» ο Στρίντμπεργκ μάς δίνει έναν δυνατό μονόλογο. Μια παντρεμένη ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΕΣΠΟΙΝΙΣ ΤΖΟΥΛΙΑ - Η ΠΙΟ ΔΥΝΑΤΗ
"Οι ψυχές μου (ήρωες)" γράφει ο Στρίντμπεργκ στον πρόλογο της Δεσποινίς Τζούλια, "είναι ένα συνονθύλευμα από παλιούς και σύγχρονους πολιτισμούς, αποσπάσματα από βιβλία και εφημερίδες, απομεινάρια της ανθρωπότητας, κομμάτια ύφασμα από φανταχτερά ρούχα που σχίστηκαν και έγιναν κουρέλια, μπαλωμένα όλα μαζί όπως η ανθρώπινη ψυχή". (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΗΜΙΚΥΚΛΙΟ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ
"Ο Πρωταγόρας μας λέει, εν ολίγοις, ότι θα ήμασταν ευτυχέστεροι κάτω από τον ζυγό του Πέρση βασιλιά. Τι κάνει κάποιος με έναν τέτοιον άνθρωπο;" "Ρίχτε τον στο πηγάδι!" φώναξε ο Αλκιβιάδης. "Ενίσταμαι!" διαμαρτυρήθηκε ο σοφιστής. "Αυτά στον όχλο! Εκεί που πάντα σου δίνουν δίκιο!" τον διέκοψε ο Αλκιβιάδης. "Δεν λες "στον όχλο", Αλκιβιάδη, όταν είσαι δημοκράτης". Στο έργο του Ιστορικές Μινιατούρες ο Αύγουστος Στρίντμπεργκ στήνει ένα πανόραμα με σκηνές της παγκόσμιας Ιστορίας, που ξεκινάει με τη γέννηση του Μωϋσή και τελειώνει με τη Γαλλική Επ...
Διαβάστε περισσότερα...