ΓΑΝΩΤΗΣ ΣΤ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες, που ανασυστήθηκαν ως παγκόσμιοι πριν από 112 χρόνια και γίνονται κάθε τέσσερα χρόνια αποτελούν ένα ερέθισμα, για να σκεφτούμε γιατί καταργήθηκαν επίσημα για 1500 χρόνια και με ποιο ήθος ξαναγεννήθηκαν στην παγκόσμια σκηνή. Ούτε πριν από την κατάργησή τους είχαν το γνήσιο ήθος, που τους απέδιδε ο λαός -ο λαός πάντα βλέπει τον κόσμο αθώα και ιδανικά- ούτε βέβαια μετά την ανασύστασή τους το 1896. Ούτε η εκεχειρία ελειτούργησε ποτέ ούτε το Ολυμπιακό ιδεώδες υπερίσχυσε επάνω στα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα. Και σε μ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΜΙΚΡΟΣ ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΟΣ ΚΑΝΩΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑΝ ΘΕΟΤΟΚΟΝ
Ο μικρός Παρακλητικός Κανών είναι από τα πιο αγαπημένα και πιο χρησιμοποιούμενα κείμενα της Εκκλησιαστικής μας λογοτεχνίας. Με το πόνημα, που ακολουθεί, θέλομε να δώσομε μια όσο γίνεται μεγαλύτερη κατανόηση των νοημάτων του, ώστε σε συνδυασμό με τη θέρμη της ψυχής των ευλαβών χριστιανών, που προσπέφτουν στη βοήθεια της Θεοτόκου, να ξέρουν καλά οι χριστιανοί τι λένε στη Θεοτόκο, ώστε η λατρεία τους να είναι λογική. Με την εργασία αυτή καθώς και με τις άλλες σχετικές εργασίες μας (Ερμηνεία της θείας Λειτουργίας, του Ακάθιστου Ύμνου κ.ά.) απο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΛΙΣ ΠΗΜΟΝΗΣ ΥΠΑΡΧΕΙ
Όταν κροτούμε τη χαρά της Ανάστασης σ' αυτόν τον κόσμο, όταν γευόμαστε τον αρραβώνα της σωτηρίας μας, η καρδιά και ο νους μας πηγαίνουν να βρουν και ναγκαλιάσουν όλον τον κόσμο όλος ο κόσμος είναι όσοι γεννήθηκαν και πέθαναν κι όσοι γεννήθηκαν και ζουν κι όσοι θα γεννηθούν επάνω στη γη μέχρι τη συντέλια των αιώνων. Πώς μπορούμε να χαρούμε την προσωπική μας ανάσταση χωρίς έγνια για τους γονείς και τ' αδέρφια, ακόμα και για τους απογόνους μας; (Από τον πρόλογο της έκδοσης)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΑΙΑΝ ΠΑΣΧΑΛΙΟΣ (+ΕΝΘΕΤΟ: ΑΝΑΣΤΑΣΙΝ ΧΡΙΣΤΟΥ ΘΕΑΣΑΜΕΝΟΙ...)
Σ' αυτόν τον τόπο, που ζούμε, διαρκώς τα μάτια μας πέφτουν στα μνημεία του αρχαίου πολιτισμού μας, που αστράφτουν στον ήλιο με την κλασσική καλλονή τους. Ένα μεγάλο μνημείο όμως, που μας λέει πάρα πολλά, είναι η γλώσσα των προγόνων μας. Είναι μια γλώσσα φτιαγμένη, για να εκφράζει σωστά και με χάρη την αλήθεια. Και μας μαρτυρεί η αρχαία μας γλώσσα αυτά, που αδυνατούν να μας εξομολογηθούν τα σκληρά και αστραφτερά μας μάρμαρα. Μας μαρτυρεί η αρχαία μας γλώσσα τον καημό των προγόνων μας, γιατί δεν θα βρουν γιατρικό του θανάτου, γιατρικό των γη...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
Η θεία Λειτουργία είναι ένα μυστήριο, που το ζούμε. Κατά ένα μεγάλο μέρος όμως, η πληροφόρηση και η επικοινωνία μεταξύ των ιερέων, των ιεροψαλτών και του εκκλησιάσματος γίνεται με το λόγο. Γι' αυτό οι πιστοί, που μετέχουν στη λειτουργία, πρέπει να κατανοούν τα λεγόμενα. Με το πέρασμα του χρόνου στη γλώσσα μας εκφράσεις και λέξεις άλλαξαν το νόημα τους ή έπεσαν σε αχρηστία. Οι χριστιανοί μπαίνουν στον πειρασμό να ζητούνε μεταφράσεις της θείας Λειτουργίας στη σύγχρονη γλώσσα. Επειδή όμως τα λόγια της θείας Λειτουργίας είναι θεόπνευστα και τα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΙΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «ΣΤΗΝ ΑΓΙ-ΑΝΑΣΤΑΣΑ»
Ένας στοχαστικός άνθρωπος σαν τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη στα χρόνια εκείνα του 19ου αιώνα έβλεπε ότι αυτός ο όμορφος κόσμος έτρεφε και φιλοξενούσε στους κόρφους του δύο είδη ανθρώπων, σχεδόν θα λέγαμε δυο είδη λαού, τους διανοούμενους και τον απλό λαό. Τον ένα λαό τον σκηνοθετεί ο συγγραφέας στο διήγημα «Στην Αγι-Αναστασά» να είναι αρχαιολόγοι με διόπτρα, τον άλλον με τον Γιάννη τον Κούτρη, που απεκαλείτο και Γιάννης η γριά, γιατί ήταν άτριχος (. . .). Και οι δυο ομάδες χωριστά η κάθε μία κινούνται γύρω από το ερείπιο, που ο λαός το ονόμαζ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΙΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ «Η ΦΟΝΙΣΣΑ»
Η θυγάτηρ σου Δελχαρώ εγέννησε προ δυο εβδομάδων αυτό το θυγάτριον, το οποίον τώρα πάσχει δεινώς από κακόν βήχα, κοκκίτην, και η μητέρα κάμει βαρειάν λεχωσιά. (. . .) Όταν νανουρίζης το κλαυθμηρίζον θυγάτριον, εισορμά εις τον νουν σου το ερώτημα - λογισμός: "Θεέ μου, γιατί να έλθη στον κόσμον κι αυτό;" (. . .) Η λεχώνα εκινήθη . . .ήνοιξε τα όμματα: "-Πώς πάει μάννα; . . . Πώς το βλέπεις μάννα; -Πώς να το ιδώ; Μωρό παιδί είναι. . . να, που ήρθε στον κόσμο κι αυτό!" Επρόσθεσες με στρυφνόν και αλλόκοτον ήθος, γραία Φραγκογιαννού. Ο λογισμός ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΛΥΜΠΙΑΚΑ
Τα κείμενα που ακολουθούν, έχουν γραφτεί ένα με τρεις μήνες πριν από τους Ολυμπιακούς αγώνες του 2004 στην Αθήνα. Το πρώτο "Ολυμπιακοί αγώνες στο παρελθόν και στο σήμερα" αποτελεί διάλεξη, που δόθηκε στις 24 Ιουλίου στο Πνευματικό κέντρο στο Καμάρι της Σαντορίνης. Το άρθρο "Γιατί δεν με συγκινούν οι Ολυμπιακοί αγώνες" είναι άρθρο, που δημοσιεύτηκε σε 2-3 περιοδικά στις αρχές του καλοκαιριού. Το τρίτο κείμενο είναι εκπομπή, που έγινε από το Ραδιοφωνικό Σταθμό της Πειραϊκής Εκκλησίας μέσα στο καλοκαίρι αυτό του 2004 και ξαναμεταδόθηκε επίκαι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΡΤΥΡΙΟΝΙΚΟΙ
Ο ενθουσιασμός, που έφερε την αναβίωση των Ολυμπιακών αγώνων στο τελείωμα του 19ου αιώνα, δεν ήταν καθαρά αθλητικός συνδυαζόταν με ένα ρομαντισμό να πλησιαστούν οι λαοί, να μυρίσει ο ένας το χνώτο του άλλου, να γίνει ο κόσμος μια αμφικτιονία. Και βέβαια τίποτε απ' αυτά δεν έγινε πράξη και οι πόλεμοι από τοπικοί και Ευρωπαϊκοί έγιναν παγκόσμιοι και η αποικιοκρατική εκμετάλλευση δεν λιγόστεψε και τα οικονομικά συμφέροντα συνέχισαν να κινούν τα νήματα της παγκόσμιας πολιτικής. Και οι Ολυμπιακοί αγώνες όχι μόνο δεν σταμάτησαν τους πολέμους αλ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΔΥΟ ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ
Κανόνες ονομάζονται μεγάλα σύνθετα ποιήματα, πού αναφέρονται συνήθως σε μεγάλες εορτές. Για τη Γέννηση του Χριστού έχομε δύο Κανόνες, ένα του ποιητού Κοσμά του Μαϊουμά και ένα του Ιωάννου του Δαμασκηνού. Ο κάθε Κανών αποτελείται από έναν αριθμό μικροτέρων ποιημάτων, που ποτέ δεν είναι περισσότερα από εννιά, συνήθως είναι οκτώ και συχνά και λιγότερα σε κάθε Κανόνα. Τα ποιήματα αυτά λέγονται "ωδαί". Κάθε ωδή περιλαμβάνει τρία ως πέντε τροπάρια (δηλ. μικρότερα ποιήματα). Το πρώτο τροπάριο της κάθε ωδής λέγεται ειρμός και έχει ιδιαίτερο μέλος,...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ ΚΑΙ Η ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
[. . .] Οι σελίδες που γράφτηκαν μέχρις εδώ, αποτελούν μια ιστορική εισαγωγή στην κριτική μελέτη του γνωστού Επιταφίου του Περικλέους, που μας τον διασώζει ο Θουκυδίδης στο Β΄ βιβλίο της «Ξυγγραφής» του. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΩΡΑΙΟΤΕΡΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ
Γιατί μαλακώνει η καρδιά τις άγιες μέρες και φιλιώνουν οι εχθροί; Πώς ένα τόσο δα βρεφάκι μπορεί να αλλάξει τον κόσμο και να συγκινήσει τους ανθρώπους; Ανήμερα των Χριστουγέννων, σε ένα καλυβάκι αποκλεισμένο από το χιόνι, τα παιδιά κάθονται αμίλητα μπροστά στο τζάκι κι ο πατέρας εύχεται να μπορούσε να γιορτάσει και να χαρεί η οικογένειά του. Ένας κοκκινολαίμης, μια αλεπού και δύο ληστές θα δώσουν την απάντηση στην προσευχή του... Σε ένα άλλο χωριό, πάνω στην Πίνδο, μέσα σε ένα σταύλο, ένα μικρό κοριτσάκι ακουμπάει προσεκτικά τη ζωγραφιά το...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΚΑΘΙΣΤΟΣ ΥΜΝΟΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑΝ ΘΕΟΤΟΚΟΝ
Για να μη χάσομε τη θεόπνευστη χάρη των υμνογραφικών μας κειμένων και ξεπέσομε σε μεταφράσεις, πρέπει να μάθομε να κατανοούμε τη γλώσσα της Εκκλησίας μας. Αυτό αποτελεί αίτημα των καιρών σε μια κρίσιμη φάση της πορείας του πολιτισμού μας. Κι εμείς φιλόλογοι, που συντηρούμε ακόμα τη γνώση και την τριβή της Ελληνικής γλώσσας, αισθανόμαστε την υποχρέωση να μυήσομε τους νέους μας τουλάχιστον στη γλώσσα της Εκκλησίας μας. Έτσι θα θεραπεύσαμε το τραύμα της αποκοπής του λαού μας από τη γλώσσα των Πατέρων μας και θα βοηθήσομε στην επικοινωνία με τ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΜΟΥ
«Βιογραφικό Σημείωμα - Κωνσταντίνος Σταύρου Γανωτής»: Γεννήθηκε στο Βόλο το 1933, εσπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Διετέλεσε επί διετίαν βοηθός στην έδρα Βυζαντινής και Νεοελληνικής φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Υπηρέτησε ως φιλόλογος σε γυμνάσια της Κύπρου, της Ευβοίας και ως γυμνασιάρχης στα Γυμνάσια Κερατσινίου και Κολωνού. Το έτος 1983 μετά την κατάργηση της διδασκαλίας των αρχαίων Ελληνικών στα γυμνάσια ίδρυσε τα λεγόμενα «Κρυφά Σχολειά» σε ιερούς ναούς του Κολωνού, όπου με τη συνεργασία της συζύγου του ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΙ ΕΠΙ ΓΗΣ ΕΙΡΗΝΗ. . .
-...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΗΜΕΡΑ
"Η ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ": Ο κόσμος, όπου μας έβαλε ο θεός να κατοικήσομε, είναι όμορφος εμείς όμως μέσα σ' αυτόν τον όμορφο κόσμο λίγο παρηγοριόμαστε και πιο πολύ στενάζομε, γιατί αισθανόμαστε την ορφάνια μας, γιατί δεν βλέπομε τον Πατέρα μας και δημιουργό μας να μας κρατεί απ' το χέρι και να μας δίνει τη χαρά και την ασφάλεια, που έχομε την ανάγκη της και την ονειρευόμαστε. Έτσι φτιάξαμε τα παραμύθια. Είναι Ιστορίες, πού συνθέτομε από τά μοτίβα της εμπειρίας του Παραδείσου, από υλικά, πού διατηρεί η μνήμη μας από την γκρεμισμένη ει...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΤΙΦΩΝΑ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ Κ. ΚΑΒΑΦΗ
Αυτός ο λαός εγνώριζε από πολύ παλιά και τους δυο δρόμους, και της αρετής και της κακίας. Και πορεύτηκε χιλιάδες χρόνια με πολλούς πειρασμούς και κράτησε το πρόσωπό του και το ύφος του και οικονόμησε την ευτυχία του μέσα σ' αυτά. Και είναι να απορεί κανείς πως αυτός ο λαός κράτησε το ιστορικό του πρόσωπο με το όραμα της αρετής σταθερό μέσα σε τόσες ιστορικές περιπέτειες, μέσα σε θρησκευτικές αλλαγές συγκλονιστικές και άλλες πολιτικές και κοινωνικές ακόμα μεταλλάξεις. [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΘΗΤΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΟΝ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ
Ο Παπαδιαμάντης είναι ένας Έλληνας Χριστιανός συγγραφέας, πού δεν θέλει να εκπλήξει με την τέχνη του. Αγαπάει το Θεό, τους ανθρώπους και τη φύση. Βλέπει την ομορφιά όλων και την περιγράφει. Οι περιγραφές του δείχνουν μια ερωτική και ευλαβή παρατήρηση και δείχνει σεβασμό και αγάπη τόσο στα καλά και στα ευσεβή πρόσωπα και πράγματα, όσο και στα δυσάρεστα. Βλέπει το δράμα της ανθρώπινης ζωής με μεγάλη συμπάθεια και συμπάσχει. Βρίσκει και μέσα στην αποτυχία του ανθρώπου πολλά στοιχεία, πού φανερώνουν τη θεϊκή φύση της ανθρώπινης ψυχής με ανυπολ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΑΝΩΝ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟΥ ΚΑΙ ΚΑΝΩΝ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ
Αυτή η ανάλυση των δύο Κανόνων, του Μεγάλου Σαββάτου και του Πάσχα, δεν επιδιώκει να συγκριθεί με άλλες θεολογικές αναλύσεις. Ο σκοπός της είναι η γλωσσική κυρίως κατάκτηση του κειμένου, ώστε ο πιστός να κατανοεί τους ύμνους, όταν τους ακούει κατά τις εκκλησιαστικές ακολουθίες ή και όταν τους διαβάζει, χωρίς να χρειάζεται μετάφραση. Άλλωστε η έκδοση αυτή όπως και οι άλλες της ίδιας σειράς προορίζονται να χρησιμεύσουν για τη διδασκαλία της Λειτουργικής γλώσσας στη Σχολή Λειτουργικής γλώσσας, που ίδρυσε η Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών. (Από τον π...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΔΡΑΜΑ ΤΟΥ ΙΠΠΟΛΥΤΟΥ
Η φιλολογία θεωρείται ενίοτε μια στεγνή και σχολαστική ίσως επιστήμη, που εξετάζοντας τον τύπο κάποτε χάνει από τα μάτια της την ουσία. Τη διαδεδομένη αυτή παρεξήγηση ανατρέπει έργω η μελέτη του καταξιωμένου και πολυγραφότατου φιλολόγου Κωνσταντίνου Γανωτή στο δράμα του Ιππόλυτου. Μ' αυτό το δοκίμιο επιχειρείται η διείσδυση πέρα από τις παραδοσιακές φιλολογικές παραμέτρους και τις στατικές ψυχολογικές αναλύσεις στην υπαρξιακή αγωνία και στις φιλοσοφικές θέσεις τόσο του Ευριπίδη όσο και γενικότερα των αρχαίων πατέρων μας, όπως σηματοδοτούντ...
Διαβάστε περισσότερα...