FREUD SIGMUND

Η ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΟΤΗΤΑ
Στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, ο Αυστριακός Σίγκμουντ Φρόυντ, φυσιολόγος και ψυχίατρος, έθεσε με τις μελέτες του τις βάσεις της ψυχανάλυσης ως θεραπευτικής μεθόδου και έφερε επανάσταση στον τρόπο που ο σύγχρονος άνθρωπος αντιλαμβάνεται έννοιες όπως η συνείδηση και η σεξουαλικότητα. Η γυναικεία σεξουαλικότητα είναι η προσπάθεια του Φρόυντ να κατανοήσει τα άδυτα της γυναικείας φύσης. Με αφετηρία την παιδική ηλικία, μελετά τη μαύρη ήπειρο της γυναικείας σεξουαλικότητας, θέλοντας να δώσει απάντηση σε ένα βασικό ερώτημα: Τι εί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΩΤΙΚΗΣ ΖΩΗΣ
Στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, ο Αυστριακός Σίγκμουντ Φρόυντ, φυσιολόγος και ψυχίατρος, έθεσε με τις μελέτες του τις βάσεις της ψυχανάλυσης ως θεραπευτικής μεθόδου και έφερε επανάσταση στον τρόπο που ο σύγχρονος άνθρωπος αντιλαμβάνεται έννοιες όπως η συνείδηση και η σεξουαλικότητα. Η Συμβολή στην ψυχολογία της ερωτικής ζωής (Beitrage zur Psychologie des Liebeslebens, 1924) αποτελείται από τρία δοκίμια που -όπως δηλώνει και ο τίτλος- εντρυφούν στην ερωτική ζωή. Τι καθοδηγεί τις σεξουαλικές ενορμήσεις των ανδρών; Πόσο επηρε...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΩΝ ΟΝΕΙΡΩΝ
Στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, ο Αυστριακός Σίγκμουντ Φρόυντ, φυσιολόγος και ψυχίατρος, έδεσε με τις μελέτες του τις βάσεις της ψυχανάλυσης ως θεραπευτικής μεθόδου και έφερε επανάσταση στον τρόπο που ο σύγχρονος άνθρωπος αντιλαμβάνεται έννοιες όπως η συνείδηση και η σεξουαλικότητα. Ό,τι απωθείται δε σημαίνει πως παύει και να υπάρχει. Καταφέρνει κι εκπληρώνεται, μεταμφιεσμένο σε όνειρο. Αυτά ακριβώς τα όνειρα -δικά του μα και ασθενών- μελετά ο πατέρας της ψυχανάλυσης, αναλύοντας τους μηχανισμούς δημιουργίας και λειτουργίας...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑΤΙ ΠΟΛΕΜΟΣ;
«Πόλεμος πάντων μεν πατήρ εστί, πάντων δε βασιλεύς, και τους μεν θεούς έδειξε τους δε ανθρώπους, τους μεν δούλους εποίησε, τους δε ελευθέρους». Ηράκλειτος (544 π.Χ. - 484 π.Χ. περίπου) Άνοιξη του 1931 Το Διεθνές Ινστιτούτο για Πνευματική Συνεργασία, που υπάγεται στην Κοινωνία των Εθνών, είχε ξεκινήσει το 1931 ένα πρόγραμμα που ζητούσε από κορυφαίες πνευματικές προσωπικότητες της εποχής να συζητήσουν σε ανοιχτές επιστολές που θα αντάλλασσαν μεταξύ τους, θέματα παγκόσμιου ενδιαφέροντος. Καλοκαίρι του 1932 Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν καλείται να επι...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
... Θα έχετε ακούσει ότι ο όρος "σεξουαλικό" έχει υποστεί αδικαιολόγητη επέκταση στα χέρια των ψυχαναλυτών, για να μπορούν έτσι αυτοί να στηρίξουν τους ισχυρισμούς, σχετικά με τη σεξουαλική προέλευση των νευρώσεων και τη σεξουαλική σημασία των συμπτώσεών τους. Μπορείτε τώρα να κρίνεται αν αυτή η επέκταση είναι δικαιολογημένη ή όχι. Επεκτείναμε την έννοια του όρου "σεξουαλικό" μόνο όσο χρειάζεται για να συμπεριλάβει τη σεξουαλική ζωή των ατόμων και των παιδιών. [...] Το βιβλίο αυτό αναφέρει τέσσερις μελέτες για τη σεξουαλική ζωή του ανθρώπο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΣΗΣ
Αυτό το μικρό σε έκταση αλλά πυκνό σε σημασίες δοκίμιο σηματοδοτεί μια μεγάλη στροφή στο έργο του Φρόυντ. Γραμμένο λίγο μετά το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και επηρεασμένο, ενδεχομένως, από τις δυνάμεις καταστροφής που αυτός αποδέσμευσε, θα εγκαταλείψει την καθιερωμένη μέχρι τότε ψυχαναλυτική αντίληψη ότι τα ψυχικά φαινόμενα κυριαρχούνται από την παντοδυναμία της αρχής της ευχαρίστησης, εισάγοντας μια έννοια περισσότερο πρωτόγονη, περισσότερο καθοριστική, περισσότερο ζοφερή, την ενόρμηση του θανάτου. Ο Φρόυντ μελετά φαινόμενα όπως αυτ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΨΥΧΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ ΖΩΗΣ
Από τις πολλές πτυχές του φροϋδικού έργου (θεραπευτική, πολιτισμική, μεταψυχολογική κ.ά.) αυτή που εκπροσωπείται σε τούτο το βιβλίο είναι, σίγουρα, η πιο προσιτή, η πιο δημοφιλής, η πιο διασκεδαστική και η πιο φαινομενικά αθώα. Διότι ο συγγραφέας εστιάζει στην καθημερινή ζωή όλων μας, τόσο των ασθενών όσο και των λεγόμενων υγιών. Μετά τον Φρόυντ όμως, λάθη, παραλείψεις, παραγραμματισμοί, άστοχες κινήσεις, ακόμη και παραπατήματα, δεν θα είναι πια όσο αθώα πιστευόταν. Δεν είναι απλώς αποτελέσματα απροσεξίας και χαλαρότητας. Τα βαθύτερα κίνητ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΑΝΟΙΚΕΙΟ
Οι ψυχαναλυτές σπανίως αισθάνονται την ανάγκη να επιδοθούν σε αισθητικές αναδιφήσεις, και τούτο ακόμα κι αν δεν περιορίσουμε την αισθητική στη θεωρία για το ωραίο, αλλά την ορίσουμε ως θεωρία για τις ιδιότητες του αισθάνεσθαι. Ο ψυχαναλυτής ασχολείται με άλλες περιοχές του ψυχικού βίου κι ελάχιστα τον απασχολούν οι απροσδιόριστες και εξατμισμένες συναισθηματικές αντιδράσεις, οι οποίες ως επί το πλείστον αποτελούν το αντικείμενο της αισθητικής. Ωστόσο, υπάρχουν περιστάσεις που του επιβάλλουν να στρέψει το ενδιαφέρον του σε ένα συγκεκριμένο ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΜΩΥΣΗΣ ΤΟΥ ΜΙΧΑΗΛ ΑΓΓΕΛΟΥ
Ο αναγνώστης θα παρακολουθήσει στο δοκίμιο πάνω στον Μωυσή του Μιχαήλ Αγγέλου μιαν επαναστατική ερμηνευτική, που συγκροτείται από τη μεθοδική επεξεργασία λεπτομερειών, όπως στην αποκρυπτογράφηση των ονείρων. Αλλά αυτό που πρέπει να ερευνηθεί δεν είναι η φύση της τέχνης, ένα χρέος στη γενικότητα του οποίου ναυάγησαν πολλοί επίγονοι ψυχαναλυτές. Ο Φρόυντ θα προσπαθήσει να εξηγήσει τη συντριπτική εντύπωση του συνόλου, τον τρόπο με τον οποίο ο Μιχαήλ Άγγελος συναντά τις βαθύτερες ψυχικές ανάγκες μας, βαδίζοντας στο έμμεσο μονοπάτι του ήσσονος ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΟΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΖΩΗ
Αυτά τα έντεκα κείμενα του Freud, τα σχετικά με τη σεξουαλικότητα του ανθρώπου, τα οποία γράφτηκαν μεταξύ 1908 και 1931, ουσιαστικά αφορούν στη δομή και λειτουργία του ψυχισμού ενός υποκειμένου το οποίο ζει, ερωτεύεται, παντρεύεται, δημιουργεί απογόνους, εργάζεται, αυτοκαταστρέφεται και καταστρέφει, μέσα σ' ένα συγκεκριμένο πολιτισμικό και κοινωνικό περιβάλλον και όπου η βασική πηγή ζωής του είναι οι σεξουαλικές του ενορμήσεις. Πρόκειται για βασικά κείμενα της φροϋδικής γραμματείας τα οποία, μέχρι την παρούσα μεταφραστική προσπάθεια, παρέμ...
Διαβάστε περισσότερα...

Το ανοίκειο
Συνεχίζοντας την εξερεύνησή του στα βάθη του ανθρώπινου μυαλού, ο πατέρας της ψυχανάλυσης εξετάζει σ' αυτό εδώ το μικρό αλλά ιδιαίτερα επιδραστικό δοκίμιο την αίσθηση του ανοίκειου, που "χωρίς αμφιβολία ανήκει στη σφαίρα του τρομακτικού, αυτού που προκαλεί ανησυχία και φόβο" αλλά συγχρόνως δεν μας είναι απαραίτητα άγνωστη ή εντελώς καινούργια. Αντλώντας πλήθος παραδειγμάτων από τη λογοτεχνία και την πραγματικότητα (από τον Ηρόδοτο μέχρι τον Ε.Τ.Α. Χόφμαν, συγγραφέα του Καρυοθραύστη, και από ελάσσονες παιδικές αναμνήσεις μέχρι την απότομη α...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΑΣΤΟΛΗ, ΣΥΜΠΤΩΜΑ ΚΑΙ ΑΓΧΟΣ
Βρισκόμαστε στα 1926, ο Φρόιντ, έχει σχεδόν ολοκληρώσει το θεωρητικό κορμό της ψυχανάλυσης. Έχει αναπτύξει τη δεύτερη τοπική, την τρίτη θεωρία για τις ενορμήσεις (ζωής και θανάτου) και έχει αναδείξει το νόημα καταναγκασμός προς επανάληψη. Ταυτόχρονα, η ψυχανάλυση ως επιστημονική θεωρία και ως θεραπευτική μεθοδολογία, έχει πλέον μια ευρεία αποδοχή, από την επιστημονική κοινότητα. Αναδεικνύονται πολλοί νέοι αναλυτές, σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίοι θέτουν τα δικά τους θεωρητικά και κλινικά ερωτήματα. Ίσως, λοιπόν, αυτό το τελευταίο ν...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΠΗΓΗ ΔΥΣΤΥΧΙΑΣ
Στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, ο Αυστριακός Σίγκμουντ Φρόυντ, φυσιολόγος και ψυχίατρος, έθεσε με τις μελέτες του τις βάσεις της ψυχανάλυσης ως θεραπευτικής μεθόδου και έφερε επανάσταση στον τρόπο που ο σύγχρονος άνθρωπος αντιλαμβάνεται έννοιες όπως η συνείδηση και η σεξουαλικότητα. Στο σύγγραμμα "Ο Πολιτισμός Πηγή Δυστυχίας" (Das Unbehagen in der Kultur), που γράφτηκε το 1929, ο Φρόυντ ασχολείται με τις θεμελιώδεις συγκρούσεις μεταξύ του πολιτισμού και του ατόμου, αναγνωρίζοντας ως πρωταρχικό πρόβλημα την αντίθεση ανάμεσ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΑΡΚΙΣΣΙΣΜΟ
Καθίσταται, προφανές ότι ο ναρκισσισμός ενός ατόμου αναπτύσσει μεγάλη έλξη σε εκείνους που έχουν απαλλαγεί από κάθε ίχνος ναρκισσισμού και βρίσκονται σε αναζήτηση ερωτικού αντικειμένου. Η γοητεία του παιδιού βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στο ναρκισσισμό του, στο γεγονός ότι αρκείται στον εαυτό του, στο ότι είναι απρόσιτο. Παρόμοια, η γοητεία ορισμένων ζώων που δείχνουν να μην νοιάζονται για μας, όπως οι γάτες και τα μεγάλα κυνηγετικά ζώα, ακόμη και ο μεγάλος εγκληματίας και ο χιουμορίστας εκβιάζουν το ενδιαφέρον μας, όταν τους απεικονίζει η πο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΕΝΘΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΑΓΧΟΛΙΑ
Για τον Καντ, ο μελαγχολικός συνδέεται με την απουσία της παράστασης, την αδυναμία να την παραστήσουμε, μολονότι μπορούμε να τη σκεφτούμε. Στον Φρόιντ, δεν μπορούμε καν να τη σκεφτούμε. Ο καντιανός μελαγχολικός, ο μπωντλερικός αναρρωνύων, η φροϋδική διατύπωσή του στο Πένθος και μελαγχολία συνδέονται σε ένα πράγμα: η σχέση με την παράσταση είναι προβληματική, δεν μπορεί, πλέον, να στοιβάζεται στην adequatio rei et intellectus. Η νεωτερικότητα βρίσκεται μπροστά σε μία λευκή παράσταση και το φόβο που απορρέει από αυτή. Σε αυτή τη μεγάλη παράδ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΙΑ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ
Στο γράμμα για τα εβδομηκοστά γενέθλια του Ρομαίν Ρολλάν, ο Φρόυντ μπορεί πλέον να μιλήσει για τον ίδιο, ομολογώντας πως «η ανάμνηση αυτού του βιώματος πάνω στην Ακρόπολη επανέρχεται πολύ συχνά και με στοιχειώνει από τότε που γέρασα». Η ενοχή του να ξεπεράσει τον πατέρα του, η ενοχή υπέρβασης της πατρικής θέσης, η οποία παραπέμπει στην ασυνείδητη επιθυμία και ανάγκη πατροκτονίας για το προχώρημα στη ζωή, τον έφερε αντιμέτωπο με τη βιαιότητα του θανάτου, που επέκειτο πραγματικά λόγω της ηλικίας και βιωνόταν φαντασιωτικά στη σχέση του με του...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΝΕΥΡΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
Τον Σεπτέμβριο του 1918 στη Βουδαπέστη, το 5ο Διεθνές Ψυχαναλυτικό Συνέδριο οργανώνει ειδικό αφιέρωμα στις νευρώσεις του πολέμου. Ομιλητές ο Σάντορ Φερέντσι, ο Καρλ Άμπραχαμ και ο Έρνστ Ζίμμελ, οι οποίοι υπηρέτησαν ως γιατροί στον πόλεμο από την αρχή του και έκαναν καίριες παρατηρήσεις. Οι επισημάνσεις τους σχετικά με τα ψυχικά τραύματα ώθησαν τον Φρόυντ να γράψει την εισαγωγή στα πρακτικά του συμποσίου· μάλιστα αισθάνθηκε την ανάγκη να επανέλθει στα σοβαρά αυτά θέματα στο Πέρα από την αρχή της ευχαρίστησης. Το βιβλίο παρουσιάζει ιδιαίτερο...
Διαβάστε περισσότερα...

Μεγαλοδύναμη η Ντιάνα των Εφεσίων
Στο μικρό αυτό κείμενο ο πατέρας της ψυχανάλυσης διαπραγματεύεται την έννοια και τα χαρακτηριστικά της γυναικείας θεότητας. Γενικότερα το φροϋδικό ενδιαφέρον επικεντρώνεται κυρίως σε ανδρικές μορφές, όπως στον αρχαϊκό πατέρα της ορδής στο Τοτέμ και Ταμπού (1912), ή αργότερα στον Μωυσή. Στο ζήτημα της μητρικής θεότητας θα επανέλθει εκ νέου στο κείμενό του «Το μοτίβο των μικρών κουτιών» δύο χρόνια αργότερα (1913). Στα δύο κείμενα διατυπώνονται οι τρεις τρόποι με τους οποίους παρουσιάζεται η μητέρα στο αρσενικό ασυνείδητο. Αρχικά, ως μητέρα, ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΝΤΟΣΤΟΓΕΦΣΚΙ ΚΑΙ Η ΠΑΤΡΟΚΤΟΝΙΑ
Στη διάρκεια του πλούσιου και πολυτάραχου βίου του ο Φρόυντ δεν ασχολήθηκε μόνο με την κλινική ψυχανάλυση και τη συγγραφή επιστημονικών βιβλίων και μελετών που έμελλε ν' αλλάξουν ριζικά τον τρόπο που κατανοούμε και αντιμετωπίζουμε σήμερα τις ψυχικές ασθένειες, αλλά μελέτησε σε βάθος τη λογοτεχνία και το θέατρο. Σε πολλά κείμενά του ανέλυσε με τρόπο διεισδυτικό και πρωτότυπο κλασικά μυθιστορήματα και θεατρικά έργα, θέλοντας να δείξει ότι πολλές από τις θεωρίες του επιβεβαιώνονταν από τη δράση και συμπεριφορά των ηρώων τους. Εκτός από το κλα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΤΥΠΟΥΝ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ
Ο τίτλος του τόμου αυτού -από το φερώνυμο δοκίμιο που περιέχει- δεν παραπέμπει σε μια ουμανιστικής εμπνεύσεως ψυχοπαιδαγωγική ούτε σε μια καταγγελία της κακοποίησης των παιδιών. Για τη φροϋδική αντίληψη, απεναντίας, το ξύλο μέσα στη διανθρώπινη συνάντηση γίνεται ένα μέσο για να κυλήσει η τριχοειδής ροή της επιθυμίας. Το ξύλο βγαίνει από τον "παράδεισο" της ηδονής ή από την "κόλαση" του ασυνειδήτου, και γίνεται η πανούργα εκείνη βελόνα που, ξετυλίγοντας το κουβάρι των σαδομαζοχιστικών φαντασιώσεων, θα πλέξει το αίτημα της αγάπης ανάμεσα στα...
Διαβάστε περισσότερα...