ΕΘΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ (Ε.Ι.Ε.)

LES ALEXANDRES APRES ALEXANDRE
Le present volume rassemble les etudes presentees lors du colloque qui s'est tenu a la Fondation de la recherche hellenique a Athenes les 23 et 24 mai 2014. Ce colloque a beneficie du soutien de la Fondation de la recherche hellenique (Institut de recherches historiques, Section de l'Antiquite grecque et romaine), de l'Ecole francaise d'Athenes, du laboratoire Orient et Mediterranee (UMR 8167 du CNRS, Antiquite classique et tardive), de l'Universite Paris-Sorbonne / Sorbonne Universites (Conseil scientifique et Ecole doctorale «Mondes anci...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΚΑΙ ΟΙ ΑΒΑΡΟΙ (ΣΤ' - Θ' ΑΙ.)
Οι Άβαροι, που κινήθηκαν μέσω της ευρασιατικής στέπας προς τη Δύση, κατέληξαν στα μέσα του Στ' αιώνα στον χώρο μεταξύ του Μέσου Δούναβη και του Τισσού, βορείως των συνόρων της Αυτοκρατορίας, όπου εγκαταστάθηκαν. Οι επήλυδες, με τη δυναμική που διακρίνει έναν νομαδικό λαό, αλλά και έναν νέο παράγοντα σε μία περιοχή, προέβαιναν σε επιθέσεις και προσωρινές καταλήψεις πόλεων στα εδάφη του Βυζαντίου με τον τρόπο αυτόν υποβοήθησαν την εξάπλωση των Σλάβων νότια του Δούναβη. Οι δυσμενείς επιπτώσεις των αβαρικών επιθέσεων στην οικονομία και τον τρ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΣΕ ΚΡΙΣΗ (;)
Με πρωτοβουλία του αείμνηστου Νίκου Οικονομίδη και του διακεκριμένου συναδέλφου Σπύρου Βρυώνη το Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών συνεργάζεται από ετών με το Κέντρο για την Μελέτη του Ελληνισμού «Σπύρος Βασίλειος Βρυώνης» στην προαγωγή της επιστημονικής έρευνας με την επισήμανση συγκεκριμένων κρίσιμων πεδίων μελέτης για τα οποία ενθαρρύνεται και συντονίζεται η διεθνής έρευνα. Σε συναντήσεις εργασίας, όπως αυτή, αποκρυσταλλώνονται και ανακοινώνονται τα πορίσματα. Ο τελικός καρπός της προσπάθειας καταγράφεται σε έν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΑΓΛΥΦΑ ΜΙΑΣ ΤΕΧΝΗΣ ΝΟΜΙΚΗΣ
Ο πρώτος στόχος της μελέτης είναι να φέρει στο φως μια νομική συναγωγή που συγκροτήθηκε τον 16ο αιώνα στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Απαρτίστηκε από βυζαντινή νομική ύλη, από αποφάσεις του Πατριαρχείου του πρώτου αιώνα μετά την Άλωση και ήταν, για ένα διάστημα, σε επίσημη χρήση. Αυτό το σημαντικό για το νομικό βίο του μεταβυζαντινού Ελληνισμού γεγονός, που πρέπει να συνέβη στα 1564, είναι άγνωστο στην Επιστήμη και αθησαύριστο. Σημαντικό πιστεύω καθ' εαυτό, το γεγονός αποκτά μεγαλύτερη σημασία καθώς σώζονται μεγάλα τμήματα από το πρωτό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΚΑΙ Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥΣ (ΑΓΓΛΙΚΑ)
In the present volume, historians and literacy scholars, studying sources dating from the 5th to the 14th century and focusing on issues relating to literary expression, ideology and society, highlight the ways in which Byzantine authors perceived and presented events and situations, which for some belonged to the distant past, while for others constituted personal experiences. Comparisons between texts of the same period often reveal the significant changes that occurred at the ideological, political, social and religious level, while com...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΠΙΑΝΟΣ: ΝΟΤΑΡΙΑΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ, ΚΑΣΤΡΟ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑΣ (1571-1576)
Ο παρών τόμος αποτελεί συνέχεια του εγχειρήματος έκδοσης νοταριακών κωδίκων της Κεφαλονιάς που πραγματοποιείται με πρωτοβουλία του προγράμματος «Βυζάντιο και Δύση» του Ινστιτούτου Βυζαντινών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Μετά την παρουσίαση ενός νοταρίου των μέσων του 16ου αιώνα, του ιερέα Ανδρέα Αμάραντου, από μια απομονωμένη και καθαρά αγροτική περιοχή του νησιού, το Αράκλι, το ενδιαφέρον της εκδοτικής ομάδας μετατοπίστηκε στο διοικητικό και κοινωνικό κέντρο της Κεφαλονιάς, το Κάστρο του Αγίου Γεωργίου, σε αναζήτηση των χαρακτηρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΙΟΣ 'Η ΜΑΡΤΥΡΙΟΝ ΤΟΥ ΕΝ ΑΓΙΟΙΣ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ
Ο ανά χείρας τόμος εγκαινιάζει μια νέα σειρά πηγών στις εκδόσεις του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Ερευνών, καρπό του προγράμματος "Πηγές της Κυπριακής γραμματείας και ιστορίας". Το πρόγραμμα στοχεύει τόσο σε έρευνα όσο και στην πραγματοποίηση εκδόσεων πρωτογενών πηγών εν σχέσει προς τον διανοητικό βίο της Κύπρου και την ιστορία της μεγαλονήσου από τον δέκατο έκτο αιώνα και έξης. Ειδικότερο ενδιαφέρον του προγράμματος είναι να εμβαθύνει στην ιστορία της δράσης και την πνευματική μαρτυρία της κυπριακής λογιοσύνης των νεοτέρων χρόνων εκδίδοντας α...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΧΩΡΙΣ ΛΑΜΨΗ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Η συλλογή κειμένων του τόμου, καρπός ομώνυμου κύκλου ομιλιών, έχει ως στόχο τη διερεύνηση του ρόλου των ταπεινών χρηστικών αντικειμένων στην καθημερινή ζωή των Βυζαντινών, καθώς συνιστούν, μεταξύ άλλων, δείκτες των οικονομικών και κοινωνικών διαστρωματώσεων και συμπεριφορών. Το βιβλίο διαρθρώνεται σε τρεις ενότητες. Στην πρώτη, τα αντικείμενα εξετάζονται σε σύνδεση με το αρχαιολογικό τους περιβάλλον, ενώ προβάλλονται η ανασκαφή και η έρευνα επιφανείας. Η δεύτερη ενότητα επικεντρώνεται στα ίδια τα αντικείμενα και σε αντιπροσωπευτικές τους κ...
Διαβάστε περισσότερα...

Women and monasticism in the medieval eastern mediterranean (χαρτόδετη έκδοση)
The present volume of the workshop proceedings contains contributions which explore the specific characteristics that accompany the female sex and integrate them into the political, social, spiritual and religious structures, highlighting at the same time particular roles played by women of various classes in different areas of the Eastern Mediterranean within a changing political environment. Furthermore by examining the role of women in the context of court policies, ideology, economy, art, and religion allows us to re-evaluate our perce...
Διαβάστε περισσότερα...

Ceramics in plain sight: the Bacini of the churches of Crete (χαρτόδετη έκδοση)
This book forms part of a larger programme, aimed at locating and assembling the evidence on the glazed ceramics that are still preserved embedded in the facades of the churches of Crete. It constitutes the first step in a comprehensive cover of such from each regional unit of the island. More details upon the specific research programme will be presented below. [...] I have elsewhere remarked that through this research I was conducted on a journey through beauties of Crete. Producing a detailed corpus such as this deserves that some descr...
Διαβάστε περισσότερα...

Byzantium, 1180 - 1204
The present volume originated as a workshop entitled Byzantium, 1180-1204: "The Sad Quarter of a Century" held at the National Hellenic Research Foundation in Athens on June 20, 2014. The workshop was organized by Alicia Simpson as part of the research project "The Reign of Isaac II Angelos: Politics and Society in the Late Twelfth Century", funded by the Operational Programme "Supporting Postdoctoral Researchers" under the auspices of the General Secretariat for Research and Technology, and hosted by the Institute of Historical Research. ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΕ ΤΗ ΓΑΛΛΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ ΕΩΣ ΣΗΜΕΡΑ
Η σχέση της ελληνικής με τη γαλλική ιστοριογραφία ενδυναμώθηκε ιδιαίτερα στο β' μισό του 20ού αιώνα, όταν και εξ αιτίας των συνθηκών που επικράτησαν στο εσωτερικό της χώρας (Εμφύλιος, Δικτατορία 1967-1974) ένας μεγάλος αριθμός από Έλληνες διανοούμενους βρέθηκε στη Γαλλία. Ανάμεσά τους και ιστορικοί που σπούδασαν και σταδιοδρόμησαν σε γαλλικά πανεπιστήμια. Οι επιρροές που δέχτηκαν από τη γαλλική ιστοριογραφία και από τη γαλλική κουλτούρα γενικότερα σφράγισαν το έργο τους. Στα χρόνια της Μεταπολίτευσης οι περισσότεροι και περισσότερες από αυ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΥΘΑΝΑΣΙΑ
Όλες οι μορφές ενεργητικής και παθητικής ευθανασίας, που σήμερα βρίσκονται στο επίκεντρο των συζητήσεων από ιατρική άποψη, συναντώνται στην αρχαιότητα. Η γενική διάθεση του αρχαίου κόσμου προς την αυτοευθανασία δεν ήταν αρνητική. Στη σύγχρονη κοινωνία η ευθανασία, ως βασικό αντικείμενο προβληματισμού, ταυτίζεται με τη στάση του ανθρώπου απέναντι στο θάνατο. Ο παρών κύκλος δεν έχει σκοπό να επηρεάσει θετικά ή αρνητικά με δογματικές θέσεις πάνω στο διαρκώς αυξανόμενο θέμα της ευθανασίας, που πάντα είναι στην επικαιρότητα παγκοσμίως. Αντιθέτω...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΜΕΤΑΞΟΥΡΓΕΙΟ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ
Έχει συχνά διατυπωθεί ότι η συνάντηση των πολιτισμών της Ανατολής και της Δύσης πραγματοποιήθηκε άνετα, με ευχέρεια, πάνω στους μεγάλους δρόμους, τους δρόμους που πήραν με τον καιρό το όνομά τους από τη διακίνηση του μεταξιού. Από αυτούς κυκλοφορούν ο πλούτος, η πολυτέλεια, οι επιδράσεις, η γνώση, οι τεχνικές απ' αυτούς και οι φαντασιώσεις, οι ονειρικές ψευδαισθήσεις, τα παραμύθια, οι ήχοι, οι χαμένες θρησκείες, οι μυθικοί άνθρωποι, οι ουτοπικές πόλεις, αλλά και τα μικρόβια, οι αρρώστειες, οι λεηλασίες και οι κατακτήσεις που συχνά κατέληγ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΜΕΘΩΝΗ ΚΑΙ Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΕΩΣ ΤΑ ΝΕΟΤΕΡΑ ΧΡΟΝΙΑ
Ύστερα από αρκετές αντιξοότητες τυπώνεται ο τόμος των πρακτικών της Επιστημονική Διημερίδας με τίτλο "Η Μεθώνη και η περιοχή της από την αρχαιότητα έως τα νεότερα χρόνια. Αρχαιολογικές και ιστορικές προσεγγίσεις", η οποία πραγματοποιήθηκε στη Μεθώνη στις 16-17 Μαΐου 2015. Πρόκειται για το αποτέλεσμα της αρμονικής συνεργασίας του Συλλόγου Φίλων Κάστρου Μεθώνης με το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών (Τομέας Βυζαντινών Ερευνών) του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Στο διάστημα των επτά ετών που μεσολάβησαν από τη διεξαγωγή της Διημερίδας έως τη δημοσίε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΛΟΓΙΟΥ
Με αφετηρία τον κατάλογο της βιβλιοθήκης ενός μεσαίου διαμετρήματος Έλληνα λογίου των χρόνων του Διαφωτισμού, του Δημητρίου Δάρβαρη (1757-1823), το βιβλίο αυτό συζητά κομβικά ζητήματα της ιστορίας των ιδεών στον ευρωπαϊκό χώρο κατά τους νεότερους χρόνους. Από την ανάδυση του συγγραφικού υποκειμένου και τους υλικούς και κοινωνικούς όρους της συγγραφικής δραστηριότητας τον 18ο αιώνα, μέχρι τα συστήματα ταξινόμησης της γνώσης από τα ιδεολογικά πρότυπα της ανερχόμενης αστικής τάξης, μέχρι τα γνωστικά πρότυπα της νεωτερικότητας από την έννοια...
Διαβάστε περισσότερα...

AUREUS
Είναι ιδιαίτερα ευχάριστο το συναίσθημα που προκαλεί το γεγονός ότι έχουμε πλέον ανά χείρας τον πολυαναμενόμενο τόμο-αφιέρωμα στον καθηγητή Ευάγγελο Κ. Χρυσό. Ένα τόμο-κατάθεση εκτίμησης, σεβασμού, φιλίας και συναδελφικότητας από τους πολυάριθμους μαθητές και συνεργάτες του τιμωμένου, που έσπευσαν να ανταποκριθούν στην πρόσκληση για συμμετοχή σε αυτόν. Γνωρίζω ότι υπάρχουν πολλοί ακόμα από τον ευρύ κύκλο των φίλων και συναδέλφων του που θα έπρεπε να έχουν κληθεί να συμβάλουν με εργασίες τους στον αφιερωματικό τόμο. Η ανάγκη όμως οικονομίας...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗ ΜΕΣΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΕΠΟΧΗ
Αντικείμενο της μελέτης αποτελεί η γυναίκα της μέσης βυζαντινής εποχής, με επίκεντρο τη γυναίκα της πόλης και της αγροτικής κοινωνίας. Στις σελίδες του βιβλίου ερευνώνται οι επιμέρους ρόλοι της στην οικογένεια, στο ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον και στην οικονομία. Εξετάζεται η δράση και σκιαγραφείται η παρουσία της στην οικογένεια ως θυγατέρας, αδελφής και, μετά τον γάμο της, ως συζύγου και μητέρας. Διερευνώνται οι κοινωνικές ή νομικές προϋποθέσεις που διασφάλιζαν και διείπαν την προσωπική ζωή της, το ποσοστό στο οποίο της επιτρεπόταν να α...
Διαβάστε περισσότερα...

ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΑ ΣΤΗ ΔΥΣΗ (5ος - 11ος ΑΙΩΝΑΣ)
Το ζήτημα της κυριαρχίας της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας στην Ιταλική χερσόνησο απασχολούσε τους ιθύνοντες στην Κωνσταντινούπολη επί αιώνες και έχει απασχολήσει, όπως είναι φυσικό, και τους ιστορικούς. Στον παρόντα τόμο, προϊόν των ερευνών των μελών του Προγράμματος "Τράπεζα Πληροφοριών Βυζαντινής Ιστορίας" του Ινστιτούτου Βυζαντινών Ερευνών, επιχειρείται η παρουσίαση της πολιτικής που ακολούθησε το Βυζάντιο έναντι της Δύσης και κυρίως όσον αφορά στην ιταλική χερσόνησο. Μελετώνται, δηλαδή, και εκτίθενται οι προσπάθειες των Βυζαντινών να διατη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ 1784-1974 (ΤΕΤΡΑΤΟΜΟ, ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Η τετράτομη Εγκυκλοπαίδεια του Ελληνικού Τύπου, 1784 - 1974, αποτελεί καρπό μιας προσπάθειας που ξεκίνησε με το ομώνυμο Ερευνητικό Πρόγραμμα του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών το 1995. Με χρονική αφετηρία το 1784, έτος έκδοσης της πρώτης ελληνικής εφημερίδας στη Βιέννη και καταληκτική χρονολογία την Μεταπολίτευση, περίοδο που αποτελεί τομή και στην ιστορία του Τύπου, η Εγκυκλοπαίδεια προσφέρει ένα "πανόραμα" της έντυπης δημοσιογραφίας και των πρωτεργατών της στην ελληνική επικράτεια και το εξωτερικό, όπου αν...
Διαβάστε περισσότερα...