ΑΝΤΙΠΟΔΕΣ

Η ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΤΟΥ ΖΗΝΩΝΑ
Δεν θα μιλήσω για ψυχανάλυση, επειδή εδώ γίνεται αρκετός λόγος. Πρέπει να δικαιολογηθώ που ώθησα τον ασθενή μου να γράψει την αυτοβιογραφία του οι μελετητές της ψυχανάλυσης θα σουφρώσουν τη μύτη τους μ' αυτή την καινοτομία. Ήταν όμως γέρος και ήλπισα ότι με αυτές τις αναμνήσεις το παρελθόν του θα αναβίωνε, ότι η αυτοβιογραφία θα ήταν ένα καλό πρελούδιο στην ψυχανάλυση. Ακόμα και σήμερα η ιδέα μου φαίνεται καλή, γιατί μου έδωσε ανέλπιστα αποτελέσματα, που θα ήταν ακόμα περισσότερα αν ο ασθενής δεν παρατούσε τη θεραπεία πάνω στο καλύτερο, κ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΟΛΥΜΒΗΣΗΣ
Βλέπεις ένα σπίτι και το αναγνωρίζεις ως δικό σου. Έναν άντρα και τον αναγνωρίζεις ως γείτονα. Έναν δρόμο ως καταγωγή. Έναν ήλιο ως ήλιο. Και ούτω καθεξής. Με τον καιρό μπερδεύεσαι και ορίζεις ξανά. Κάτι δικό σου ως σπίτι. Τον γείτονα ως άντρα. Και ο ήλιος πάντα ήλιος. Η Μαρία έλειπε πάνω από δέκα χρόνια από εκεί όπου είχε γεννηθεί. Εντωμεταξύ είχαν πεθάνει κι άλλοι που δεν τους θυμόταν πια και είχαν γεννηθεί πολλοί που δεν τους ήξερε καν. Η Άννα έμοιαζε στη μητέρα της. Τα ίδια χείλια, τα ίδια μαλλιά, η ίδια πίσω απ' όλα ειρωνεία. Το σπίτι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΟΥ ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΥΝ
Οι ιστορίες εννιά γυναικών από τις παραλογές του δημοτικού τραγουδιού έδωσαν την αφορμή σε ισάριθμα χαρακτικά έργα που μιλούν για τις εκφάνσεις του πόνου. Τα αρχετυπικά μοτίβα της θυσίας, του αποχωρισμού, της κακοποίησης, της βίας, της προσμονής, τοποθετήθηκαν σε ένα άχρονο και άτοπο εικαστικό περιβάλλον, όπου αποτυπώνεται ο θρήνος των γυναικών. Ο Χρυσόστομος Τσαπραΐλης κλήθηκε να διηγηθεί εκ νέου τις ιστορίες αυτές, έχοντας όμως πλέον ως αφετηρία τα χαρακτικά και όχι τα δημοτικά τραγούδια. Δημιούργησε έτσι μια νέα αφήγηση του πόνου των γυ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΑ ΤΕΛΕΙΩΝΟΥΜΕ ΜΕ ΤΟΝ ΕΝΤΥ ΜΠΕΛΓΚΕΛ
Ο Εντύ Μπελγκέλ μεγαλώνει σε ένα χωριό της βόρειας Γαλλίας στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Ο κόσμος του, το χωριό, το σχολείο, η οικογένεια, είναι ένας κόσμος βίας, εκφοβισμού και αποκλεισμού, που ο Εντύ βιώνει ακόμη πιο τραυματικά επειδή είναι διαφορετικός. Ο Εντουάρ Λουί κατορθώνει, με μια φορτισμένη και βίαιη αφήγηση, που αμφισβητεί τα όρια αυτοβιογραφίας και ρεαλισμού, να αναμετρηθεί με το περιβάλλον που τον διέπλασε, με το παρελθόν που τον στιγμάτισε. Το "Να τελειώνουμε με τον Εντύ Μπελγκέλ" φέρνει στην επιφάνεια όσα η λογοτεχνία επι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΚΑΚΙ
64 τετράγωνα, 32 κομμάτια, ελάχιστοι απλοί κανόνες, που συνθέτουν όμως έναν ολόκληρο ξεχωριστό κόσμο. Το βασιλικό παιχνίδι του σκακιού γοητεύει τους ανθρώπους σε όλον τον κόσμο εδώ και πάνω από 1.500 χρόνια. Ο Κρίστιαν Μαν ακολουθεί βήμα προς βήμα αυτό το συναρπαστικό φαινόμενο, αναλύοντας την ιστορία και την κουλτούρα ενός παιχνιδιού που ήταν πάντοτε κάτι περισσότερο από απλή διασκέδαση. Ιστορικές παρτίδες του παρελθόντος και αγώνες ανάμεσα στους σύγχρονους κορυφαίους σκακιστές, η ζωή και η σκέψη των παιχτών, αλλά και η κοινωνική, πολιτικ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΠΟΛΤΟΣ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ
Ανοιγοκλείνω τα μάτια ή δεν τα ανοιγοκλείνω; Νιώθω σίγουρα μια σύσπαση στο μάτι, ένα «τικ» χτυπάει επαναλαμβανόμενα στο βλέφαρο. Στο αριστερό μάτι, και ίσως είναι απλή διαταραχή του κυκλοφορικού. Πιθανώς ασήμαντη διαταραχή. Πιθανώς όχι ακριβώς ανεξήγητο ανοιγοκλείσιμο. Είμαι ακόμη σε κακή κατάσταση, είμαι κουρασμένος, εξαντλημένος, σε απόγνωση, νεκρός. Ξυπνάω; Γιατί; Είμαι τέτοιο ράκος που πρέπει αμέσως να ξανακοιμηθώ να μη βλέπω καθόλου γύρω μου. Με απασχολούσε άραγε κάτι προχθές; Πριν απ' όλα αυτά είχα ζωή; Πριν συμβεί ό,τι συνέβη, γινότ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΒΙΑΣ
Δεν αναγνώριζα πια αυτά που έλεγα. Δεν αναγνώριζα πια τις ίδιες μου τις αναμνήσεις όταν τις αφηγούμουν δεν αναγνώριζα πια αυτά που είχα ζήσει με τη μορφή που είχαν επιβάλει στην αφήγησή μου, έχανα τον εαυτό μου, ήξερα πως αν προχωρούσα σε αυτή την αφήγηση θα ήταν πολύ αργά για να γυρίσω πίσω, αυτό που θα ήθελα να πω θα χανόταν, αισθανόμουν πως αν ένα πράγμα δεν λεγόταν τη στιγμή που έπρεπε να ειπωθεί θα εξαφανιζόταν, χωρίς δυνατότητα επιστροφής, η πραγματικότητα θα απομακρυνόταν, θα διέφευγε, εκείνη τη στιγμή και για πάντα, καταλάβαινα πω...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΛΛΑΓΗ: ΜΕΘΟΔΟΣ
Ένα αγόρι μετακομίζει από το χωριό του σε μια μικρή πόλη του γαλλικού Βορρά για να φοιτήσει στο λύκειο. Στην προσπάθειά του να ενσωματωθεί στο νέο περιβάλλον και να κόψει οριστικά τους δεσμούς με το παρελθόν, είναι αναγκασμένο να μάθει από την αρχή, με πολύ κόπο και αυτοθυσία, κάθε πτυχή της πραγματικότητας. Όμως η διαρκής επανεπινόηση του εαυτού και η εσωτερική ορμή της αλλαγής τον ωθούν και πάλι σε ρήξη με το καινούργιο πλαίσιο, που αποδεικνύεται εξίσου ασφυκτικό με το παλιό. Ο Εντουάρ Λουί σε μια βαθιά προσωπική και συγκινητική αφήγηση,...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΚΥΡΙΑΚΕΣ ΤΟΥ ΖΑΝ ΝΤΕΖΕΡ
Ο Ζαν Ντεζέρ ξυπνάει στις οχτώ. Ετοιμάζει μόνος του τον καφέ του με γάλα, στην εστία γκαζιού. Στις εννιά ακριβώς φτάνει στο γραφείο του, στην οδό Βανώ. Γευματίζει αφηρημένος σε ένα μαγειρείο. Η ζωή του δεν έχει τίποτα το αξιοπερίεργο, φαινομενικά τουλάχιστον. Η φαντασία του παίρνει μπρος εκτός ωρών γραφείου και κυρίως την Κυριακή. Για τον Ζαν Ντεζέρ, η Κυριακή είναι όλη του η ζωή. Εκτιμάει βαθιά αυτή τη μέρα που τόσοι λίγοι άνθρωποι κατανοούν πραγματικά. Τα μάτια του δεν εγκαταλείπουν τη γη, το βλέμμα του δεν υψώνεται πάνω από αυτόν τον κό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΩΣ ΔΟΥΛΕΥΕΙ Η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Η λογοτεχνία διαφέρει από τη ζωή επειδή η ζωή είναι γεμάτη από αταξινόμητες και άμορφες λεπτομέρειες και πολύ σπάνια μας κατευθύνει προς αυτές, ενώ η λογοτεχνία μας διδάσκει να τις παρατηρούμε. Αυτή η διδασκαλία είναι διαλεκτική. Η λογοτεχνία μας κάνει να παρατηρούμε καλύτερα τη ζωή· στην πορεία ασκούμαστε στην ίδια τη ζωή· πράγμα που με τη σειρά του μας κάνει να διαβάζουμε καλύτερα τη λεπτομέρεια στη λογοτεχνία· που με τη σειρά του μας κάνει καλύτερους αναγνώστες της ζωής, και ούτω καθεξής. Ο Τζέημς Γουντ μιλά με ενθουσιασμό για θεμελιώδε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΟΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ;
Δέκα γυναίκες ανάμεσα στο 1822 και στο 1827 απευθύνονται σε μία διοικητική αρχή της αναδυόμενης επαναστατικής εξουσίας. Δέκα ιστορίες από τα χρόνια της ελληνικής Επανάστασης: ιστορίες πολέμου, ιστορίες αδικίας, ιστορίες έμφυλων και κοινωνικών σχέσεων. Ιστορίες που φωτίζουν την καθημερινότητα ενός κόσμου που αλλάζει και την ίδια στιγμή μας επιτρέπουν να εστιάσουμε στους αόρατους πρωταγωνιστές του: τις ανώνυμες γυναίκες του ελληνικού 19ου αιώνα. Μέσα από τη φωνή τους, τα παράπονά τους, την ίδια τη λογική της διατύπωσης ενός γραπτού αιτήματος...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΦΑΝΤΑΣΜΑ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΤΡ ΒΟΛΦ
Κατά τη διάρκεια του ρωσικού εμφυλίου, ένας νεαρός στρατιώτης των Λευκών σκοτώνει στην ουκρανική στέπα έναν καβαλάρη. Χρόνια αργότερα, εξόριστος στο Παρίσι, όπου εργάζεται ως δημοσιογράφος, θα διαβάσει τυχαία ένα διήγημα, γραμμένο από κάποιον Αλεξάντρ Βολφ, όπου το περιστατικό που τον σημάδεψε περιγράφεται με κάθε λεπτομέρεια από τη σκοπιά του θύματος. Η αναζήτηση του φασματικού Βολφ φέρνει διαρκώς τον αφηγητή αντιμέτωπο με το παρελθόν και με τον εαυτό του. Ο Γκαϊτό Γκαζντάνοφ συνθέτει με απαράμιλλη δεξιοτεχνία ένα μεταφυσικό νουάρ, προσδί...
Διαβάστε περισσότερα...

Σωτηρία
Ένα καλοκαίρι στο χωριό που καταλήγει σε τραγωδία, μια βόλτα στο καινούργιο σουπερμάρκετ που τελειώνει σαν φάρσα, ένας έρωτας που δεν λέει να ξεχαστεί, ένας άλλος που ευτυχώς ξεχνιέται για πάντα, μια εξόρμηση για τα κάλαντα των Χριστουγέννων που μετατρέπεται σε μάθημα ταξικής αυτογνωσίας, η φωτογραφία μιας βάφτισης που αποκαλύπτει μια κρυμμένη ζωή. Η Χαρά Ρόμβη συλλέγει στοιχεία για την Ελλάδα της δεκαετίας του '80 και του '90, δίνοντας φωνή σε έξι λαϊκά πρόσωπα και κοιτάζοντας με τρυφερότητα ένα απωθημένο, συλλογικό παρελθόν. (Από την παρ...
Διαβάστε περισσότερα...

Σπουδή στο μπλε
Το μπλε δεν είναι ένα χρώμα, είναι ένα σύνολο αποχρώσεων, αντικειμένων, διαθέσεων, αναφορών, αναμνήσεων, συναισθημάτων. Η Μάγκι Νέλσον, ερωτευμένη με το μπλε, περιπλανιέται στη μελαγχολία, την απώλεια και τον πόθο διερευνώντας τη σύνδεση του χρώματος με το σώμα και το πνεύμα. Συνομιλώντας με τον Γκαίτε, τον Βιττγκενστάιν και τον Μπαρτ, γράφει ένα λυρικό δοκίμιο για τον έρωτα που τελειώνει, για το σώμα που υποφέρει και για την ομορφιά ως καταφύγιο στον καιρό της μοναξιάς και της θλίψης. "Το να ερωτευτεί κανείς το μπλε μήπως σημαίνει λοιπόν ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΗΣ ΧΙΠΣΤΕΡ
Ο χιπστερισμός του 21ου αιώνα τα χωράει όλα: κάθε πολιτική άποψη και καλλιτεχνική έκφραση γίνεται μέρος ενός μενού από το οποίο επιλέγει κανείς για να δημιουργήσει την ατομική του ταυτότητα. Ωστόσο οι σύγχρονοι χίπστερ είναι επίσης η τελευταία παραλλαγή μιας παλιάς πολιτισμικής παράδοσης. Τα θεμελιώδη στοιχεία του χιπ, τα ρούχα, η συμπεριφορά, η μουσική, η λογική του γνώστη, μας οδηγούν στην ιστορία της αποικιοκρατίας και του δουλεμπορίου. Οι χίπστερ, εμπροσθοφυλακή της αστικής και πολιτισμικής αποικιοκρατίας, είναι επίσης η αιχμή του δόρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΝΗΤΙΚΟ ΦΟΡΤΙΟ
Σε αντίθεση με τη μουσική, σε αντίθεση με τη ζωγραφική, σε αντίθεση επίσης με τον κινηματογράφο, η λογοτεχνία μπορεί να απορροφήσει και να χωνέψει απεριόριστες ποσότητες παρωδίας και χιούμορ. Οι κίνδυνοι που την απειλούν σήμερα δεν έχουν καμία σχέση με όσους απείλησαν και μερικές φορές κατέστρεψαν τις άλλες τέχνες· έχουν πολύ περισσότερο να κάνουν με την επιτάχυνση των αντιληπτικών και αισθητηριακών παραστάσεων που χαρακτηρίζει τη λογική του σουπερμάρκετ. [...] Με όλες τις δυνάμεις της (που είναι μεγάλες), η λογοτεχνία αντιτίθεται στην ιδέ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΟΝΕΤΑ
Τα ωραία πλάσματα ποθούμε να βλασταίνουν, Της ομορφιάς ποτέ το ρόδο να μη σβήνει, Κι ώριμα πια, όταν σαπίζουν και πεθαίνουν, Σ' έναν απόγονο η μνήμη τους να μείνει. Λατρεύεις μόνο του ματιού σου την αχτίνα, Τη φλόγα συντηρείς, μα δαπανάς εσένα, Εκεί που υπάρχει αφθονία φέρνεις πείνα, Στον εαυτό σου εχθρός, δε θες οίκτο κανένα. Του κόσμου αν είσαι δροσερό στολίδι τώρα Κι όπως ο κήρυκας της άνοιξης γιορτάζεις, Μες στο μπουμπούκι θάβεις του καρπού τα δώρα, Γλυκέ φιλάργυρε, σωρεύοντας ρημάζεις. Αυτό που οφείλεις δώσε, άσ' την απληστία! Ε...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΤΕΛΛΑ ΚΟΙΜΗΣΟΥ
Ένα κυριακάτικο μεσημέρι, καλοκαίρι, ίσως Αύγουστος. Το σπίτι πολυτελές, σε κάποιο από τα βόρεια προάστια των Αθηνών, ίσως στην Πολιτεία. Η οικογένεια ελληνική, ίσως τυπική, σίγουρα πλούσια. Τα μέλη της μαζεύονται σιγά σιγά γύρω από το τραπέζι -πλούσιο κι αυτό, ίσως εορταστικό-, όχι όμως σαν πρόσωπα αγαπημένα, ίσως σαν συγγενείς. Αυτός είναι ο κόσμος του "Στέλλα κοιμήσου". Ένας κόσμος οικείος σχεδόν σε όλους μας. Κάποιοι τον έχουμε φαντασιωθεί, κάποιοι έχουμε απλώς έρθει αντιμέτωποι με μια από τις πολλαπλές αντανακλάσεις του, αφού ως θέμα ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΙΜΑΙ ΤΟ ΤΕΡΑΣ ΠΟΥ ΣΑΣ ΜΙΛΑ
Όταν θα έχετε κόψει όλα τα δέντρα και θα έχετε σκάψει όλα τα βουνά, όταν θα έχετε αναλύσει όλα μας τα όνειρα, δεν θα σας έχει μείνει τίποτα άλλο να διαλύσετε. Η Γη θα είναι τότε μια χωματερή, ένα τεράστιο διεμφυλικό σώμα, διαμελισμένο και ρημαγμένο. Τα σώματα των αποικιοκρατών και τα σώματά σας, αγαπητοί ψυχαναλυτές, θα θαφτούν μαζί με τα τρανς όργανα που θα έχετε αποσπάσει από μας. Αλλά τα όργανα που δεν έχουμε δεν θα μπορέσουν ποτέ να θαφτούν. Τα ουτοπικά μας όργανα θα ζουν αιώνια. Θα είναι οι μαχητές των συνόρων. (Από την παρουσίαση στο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΕΡΙ ΘΑΝΑΤΟΥ, ΣΠΑΡΑΓΜΑΤΑ [ΕΛΑΦΡΩΣ ΚΑΨΑΛΙΣΜΕΝΑ]
Δυο από τα τελευταία κείμενα του Τζωρτζ Στάινερ, που αποτελούν κατά κάποιο τρόπο ένα παιγνιώδες και ταυτόχρονα ολοκληρωμένο προσχέδιο πνευματικής διαθήκης. Στο πρώτο, ένας μισοκαμένος πάπυρος που βρέθηκε στην ανασκαφή μιας βίλας στο Ερκολάνο, γεμάτος κρυπτικούς και ημιτελείς αφορισμούς, δίνει την αφορμή για μια επισκόπηση σχεδόν κάθε θέματος που απασχόλησε τον συγγραφέα στη ζωή του. Στο δεύτερο, μια σκέψη γύρω από την ιστορία, τους μετασχηματισμούς και εντέλει το θάνατο της ιδέας του θανάτου εξελίσσεται, με τη μέγιστη δύναμη συμπύκνωσης πο...
Διαβάστε περισσότερα...