ΙΣΤΟΡΙΑ - ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ - ΕΘΝΟΛΟΓΙΑ

Το τέλος του χαλιφάτου (1924-2024)
Στις 3 Μαρτίου 1924, η Τουρκική Εθνοσυνέλευση στην Άγκυρα υπερψήφισε την κατάργηση του Χαλιφάτου καθ' υπόδειξην του Μουσταφά Κεμάλ. Επρόκειτο για μια πρωτόγνωρη ενέργεια στην Ιστορία του Ισλάμ οι διαστάσεις της οποίας ξεπερνούσαν τα στενά σύνορα της νεοσύστατης Τουρκικής Δημοκρατίας. Ο πρώτος Χαλίφης (που σημαίνει διάδοχος του Προφήτη στα αραβικά) ήταν ο Αμπού Μπακρ (632-634 μ.Χ·). Ένας θεσμός 1292 ετών έπαψε να υφίσταται με ένα ψήφισμα του τουρκικού κοινοβουλίου... Πως φτάσαμε σε αυτό το -ιστορικής αξίας- γεγονός πριν από ακριβώς ιοο χρόν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ
Τι είναι η Αναγέννηση; Είναι η αναβίωση του πνεύματος της κλασικής αρχαιότητας ή η απαγκίστρωση από τον Μεσαίωνα; Από τον 18ο αιώνα έως σήμερα έχουν διατυπωθεί πολλές θεωρίες για τους όρους εμφάνισης και τον χαρακτήρα της Αναγέννησης, Κεντρική παραμένει η θεώρηση του Ελβετού ιστορικού Γιάκομπ Μπούρκχαρτ, ο οποίος ανέδειξε την Αναγέννηση σε διακριτή ιστορική περίοδο, κατά την οποία έκαναν την εμφάνισή τους η ατομικότητα και η νεωτερικότητα. Το έργο του επαινέθηκε και αμφισβητήθηκε, αλλά γεγονός είναι ότι η έννοια της Αναγέννησης εδραιώθηκε ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΣΑ ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΜΕΣΑΙΩΝΑ 500-1500
Ένα βιβλίο πανόραμα της ευρωπαϊκής μεσαιωνικής ιστορίας για να μάθουμε "αλήθειες" που η ιστορική έρευνα αντιπαρέρχεται ή αποσιωπά. Ο μεσαιωνικός κόσμος της Δύσης δεν είναι τόσο γνωστός στη χώρα μας όσο, για παράδειγμα, η μεσαιωνική ελληνική ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ή άλλες ιστορικές περίοδοι. Η κατάλυση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας οδήγησε στην παρακμή της οικονομίας και, συνακόλουθα, στην πολιτισμική παρακμή. Γι' αυτό και στον Μεσαίωνα δόθηκε ο χαρακτηρισμός "Σκοτεινοί Χρόνοι". Ωστόσο η εποχή αυτή, που διήρκεσε περίπου 1.000 χρό...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΛΟΡΔΟΣ ΕΛΓΙΝ ΚΑΙ ΤΑ ΜΑΡΜΑΡΑ
Βασισμένο σε λεπτομερειακή μελέτη όλων των πρωτότυπων αρχείων και στα αποτελέσματα πολύ πρόσφατων ερευνών, το βιβλίο «Ο Λόρδος Έλγιν και τα Μάρμαρα» αποτελεί την αυθεντική ανιστόρηση των εξαιρετικά ασυνήθιστων συνθηκών κάτω από τις οποίες η Μεγάλη Βρετανία απέκτησε τα Μάρμαρα του Έλγιν, την τρομακτική απήχηση που είχαν για την εκτίμηση της Ελληνικής τέχνης σε όλη την Ευρώπη, των πικρόχολων αντιδράσεων του Ναπολέοντα, του Μπάιρον και άλλων, καθώς και της πρόσφατης ιστορίας τους. Σ' αυτή την πλήρως αναθεωρημένη, ανανεωμένη και διευρυμένη έκδ...
Διαβάστε περισσότερα...

Στρεβλή πορεία 1960 - 1974
Τι εκπροσώπησε η δικτατορία των συνταγματαρχών στην ελληνική ιστορία; Ήταν μια «παρένθεση» που έκλεισε έτσι απότομα όπως άνοιξε ή μήπως εξέφρασε τάσεις που επιβίωσαν και μετά την πτώση της; Ποιες ήταν οι απαρχές της και ποιες οι συνέπειές της στον μακρύ χρόνο; Η μελέτη καλύπτει τα αίτια της απριλιανής δικτατορίας στη διάρκεια της δεκαετίας του '60 καθώς και την κληρονομιά της στην περίοδο της δημοκρατίας που ακολούθησε. Σκοπός δεν είναι η αναπαραγωγή κοινών τόπων αλλά η παρουσίαση νέων οπτικών, υποθέσεων και ερμηνειών. Το βιβλίο είναι διαρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑ
«Η αυτοκρατορία της Τραπεζούντας ήταν το αποτέλεσμα ενός ατυχήματος». Με αυτά τα λόγια ξεκινά να γράφει για αυτό το μεσαιωνικό βασίλειο ο George Finlay. Το ιδιόμορφο αυτό κράτος, απόρροια της ταραγμένης εποχής που ήταν για τη Ρωμανία το μεταίχμιο του δωδέκατου προς τον δέκατο τρίτο αιώνα, αν και φιλοδοξούσε στην απελευθέρωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους, περιορίστηκε γρήγορα, εδαφικά, στη νοτιοανατολική ακτογραμμή του Εύξεινου Πόντου. Ως εκ τούτου αναγκάστηκε να χαράξει τη δική του πορεία και να αγωνιστεί σκληρά για την επιβ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ 20ός ΑΙΩΝΑΣ
Σε κανέναν αιώνα δεν μεταβλήθηκε κατά τη διάρκειά του τόσο ριζικά ο τρόπος ζωής, η καθημερινή εμπειρία της πλειονότητας των ανθρώπων, όσο στον 20ό αιώνα. Ποιος είναι όμως ο δικός μας 20ός αιώνας; Μας αρκούν οι ιστορίες που γράφονται ως βιογραφία του έθνους ή που ενδιαφέρονται μόνο για την πολιτική; Στο βιβλίο αυτό, η ιστορία του ελληνικού 20ού αιώνα, που αρχίζει με τη δεκαετία των πολέμων 1912-1922 και φθάνει ως την είσοδο της Ελλάδας στην κρίση του 2010, αντιλαμβάνεται την Ελλάδα σαν ένα κύτταρο σε συνεχή μεταβολισμό με το περιβάλλον του....
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ
Φορείς μνήμης αλλότριας, οι τόποι, τα κτίσματα και τα μνημεία που συζητάμε σε αυτό το βιβλίο λειτουργούν στις παρυφές των κοινωνιών που τα γέννησαν - έστω κι αν στη συνέχεια οι ίδιες αυτές κοινότητες τους γύρισαν την πλάτη. Ιδωμένοι και βιωμένοι ως χώροι μη-ιστορίας και μη-μνήμης, ως μη-τόποι απ' όπου το παρελθόν είναι εκκωφαντικά απόν, τα αλλότρια μνημεία που παρουσιάζονται εδώ λειτουργούν, παρ' όλα αυτά, ως μηχανισμοί κατασκευής της κυρίαρχης ταυτότητας: είτε μιλάμε για το μνημείο της Marfin και το μη-μνημείο της Zackie Oh, το βανδαλισμέ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΕΥΣΙΣ
Τα Ελευσίνια Μυστήρια τελούνταν αδιάλειπτα για σχεδόν 2.000 χρόνια. Προσέλκυαν ανθρώπους από όλα τα μέρη του πολιτισμένου κόσμου, οι οποίοι επιθυμούσαν να μυηθούν σε αυτά. Ο μυστηριακός πυρήνας τους δεν αποκαλύφθηκε ποτέ, καθώς ίσχυε αυστηρά ο νόμος της σιγής. Υπήρξαν αντικείμενο σχολιασμού και μελέτης πάμπολλων μελετητών από την αρχαιότητα έως τις μέρες μας. Δεν επιμαρτυρείται ανάλογο φαινόμενο στην ιστορία της αρχαίας ελληνικής θρησκείας. Τη μοναδικότητά τους επιχειρεί να εξηγήσει ο Καρλ Κερένυϊ μέσα από την παρούσα μελέτη του. Το πρωτοπ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΟΥΛΙ ΚΑΙ ΣΟΥΛΙΩΤΕΣ
Η ιστορία του Σουλίου είναι ταυτόχρονα έμβλημα, μύθος και πραγματικότητα. Το υποδειγματικό, από επιστημονική άποψη, βιβλίο της Βάσως Ψιμούλη αναδεικνύει κυρίως την πραγματικότητα. Από την ταραγμένη εποχή του 14ου αιώνα, εποχή των δεσποτάτων και των τοπικών αριστοκρατιών, των αλβανικών και των σερβικών διεισδύσεων ή μετακινήσεων έως τις ιδιότυπες ορεινές κοινότητες του οθωμανικού κράτους. Από το καθεστώς της εσωτερικής οργάνωσης των ορεινών κοινοτήτων, το καθεστώς της εκτεταμένης αντεκδίκησης και της προστασίας των αόπλων από τους ενόπλους ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ, 1830-1981
Είναι αυτονόητη η ανάγκη μιας ευσύνοπτης ιστορίας της εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδος, από τη σύσταση του ανεξάρτητου κράτους έως το 1981, έτος το οποίο υποδηλώνει, αφενός, έναν σημαντικό σταθμό για τη διεθνή θέση της χώρας και, αφετέρου, το ύστατο χρονικό σημείο που επιτρέπει την αντικειμενική διερεύνηση του ιστορικού γίγνεσθαι. Στα χρονικά αυτά όρια είναι καταρχήν εφικτή η συγγραφική προσέγγιση των βασικών ιστορικών προβλημάτων με τρόπο συστηματικό και, κατά το δυνατόν, αντικειμενικό. Θα πρέπει, πράγματι, να αποφευχθεί η σύγχυση της κατ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΔΟΦΡΑΓΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΝΟΡΑ
Το βιβλίο αυτό προσφέρει μια πλήρη επισκόπηση της ευρωπαϊκής ιστορίας από το πραξικόπημα του Ναπολέοντα Βοναπάρτη έως τη δολοφονία του αρχιδούκα Φερδινάνδου στο Σαράγεβο, χωρισμένη σε τρεις χρονολογικές ενότητες. Η πρώτη, που ξεκινάει το 1800, ακολουθεί την κλιμάκωση των επαναστατικών ρευμάτων που θα ξεσπάσουν τελικά το 1848, το "Έτος των Επαναστάσεων". Η δεύτερη, από το 1850 έως το 1880, πραγματεύεται τη χρυσή εποχή του καπιταλισμού, την επιτυχημένη κατάληξη των αγώνων για εθνική ενοποίηση και την απειλή του αναρχισμού. Τα τελευταία κεφάλ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ 7 ΝΑΝΟΙ ΤΟΥ ΑΟΥΣΒΙΤΣ
"Στα καλά και στα κακά, ποτέ μη χωριστείτε. Να είστε ενωμένοι, να φυλάτε ο ένας τον άλλον, να ζείτε ο ένας για τον άλλον..." (Μπάτια Όβιτς) "Οι 7 Νάνοι του Άουσβιτς". Σίγουρα αυτό που σας έρχεται πρώτο στο μυαλό είναι το παραμύθι της Χιονάτης και των Εφτά Νάνων. Πώς μπορεί, όμως, ένα παραμύθι να συνδυαστεί με τη σκληρή πραγματικότητα του Άουσβιτς; Η αληθινή ιστορία της πολυμελούς οικογένειας Όβιτς, ζωντανεύει μέσα από τις σελίδες αυτού του βιβλίου και έρχεται να μας συγκινήσει αλλά και να μας αποκαλύψει όλα όσα έζησαν στο στρατόπεδο συγκέ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ - ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΓΛΩΣΣΑ
Με τους πρώτους ανθρώπους και τους πρώτους κατοίκους αυτού εδώ του χώρου, που ονομάστηκαν Έλληνες από τον μυθικό Έλληνα, τον γιο του Δευκαλίωνα και της Πύρρας, αρχίζει η συγκλονιστική περιπέτεια της πορείας του ελληνικού έθνους μέσα στους αιώνες. Πρωταγωνιστές: ο Περσέας, ο Ηρακλής, ο Θησέας, οι αργοναύτες, πλήθος ημίθεοι και ήρωες κι από κοντά τα πεισματικά πλήθη των θνητών μα πάνω απ’ όλους και όλα οι Ολύμπιοι Θεοί. Ύστερα οι Αχαιοί, ο Τρωικός πόλεμος - η πρώτη εξόρμηση των ελληνικών φυλών έξω από τα όρια του τόπου τους - η προϊστορική κ...
Διαβάστε περισσότερα...

Τουρκία 1923-2023
H απόφαση συγγραφής του ανά χείρας πονήματος προέκυψε από δύο λόγους: α) την 100ή επέτειο ίδρυσης της Τουρκικής Δημοκρατίας και β) την ανάγκη πληροφόρησης του Ελλαδίτη και Κύπριου για άγνωστες πτυχές της σύγχρονης Τουρκίας με τρόπο κατανοητό για τον μέσο αναγνώστη. Με εξαίρεση κάποιες διδακτορικές διατριβές ή μεταπτυχιακές εργασίες στις οποίες ο μέσος αναγνώστης δεν έχει εύκολα πρόσβαση, ελάχιστα πράγματα γνωρίζουμε για μια σειρά θεμάτων όπως π.χ. οι δομές του Τουρκικού Ισλάμ, τα εγκλήματα τιμής, οι δημογραφικές τάσεις, η παιδική εργασία, ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
...Η Ευρώπη, αυτή η διακριτή ιστορική, πολιτιστική, οικονομική και δυνάμει πολιτική ενότητα, παρουσιάζεται εδώ στη νεώτερη ιστορική της διαδρομή. Από την αυγή των νεότερων χρόνων, από τον 14ο αιώνα δηλαδή, και έως τις μέρες μας, ένας εξαίρετος θεράπων της Κλειούς, ο Edward Burns, παρουσιάζει την ιστορία και τον πολιτισμό της Ευρώπης κατά τους νεότερους χρόνους, όταν δηλαδή η Ευρώπη καλλιέργησε τον ιδιαίτερο πολιτισμό της, τον εξήγαγε σε όλον τον κόσμο και έπλασε αυτόν τον κόσμο κατ' εικόνα και ομοίωσή της. Είναι από αυτήν την άποψη η Ευρωπ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΑΚΡΩΝ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Βασισμένο στην προσωπική εμπειρία και παρατήρηση, το βιβλίο του Eric Hobsbawm αποτελεί ορόσημο τόσο για την κατανόηση του 20ού αιώνα όσο και για τις προσδοκίες μας για τον επόμενο. Πόλεμοι, επαναστάσεις, κοινωνικές, οικονομικές και πολιτιστικές εξελίξεις, οι μεγάλοι παράγοντες που διαμορφώνουν τις ιστορικές τάσεις που προκαλούν την ανάδυση, την παρακμή και πτώση των καθεστώτων, διαπλέκονται σε μια πανοραματική ιστορική σύνθεση. Ένας αιώνας δύει. Ένας καινούριος ανατέλλει σε λίγο. Χωρισμένο σε τρία κύρια χρονολογικά μέρη -«Η εποχή της κατασ...
Διαβάστε περισσότερα...

Οι ζωγραφιστοί τάφοι της Ταρκουίνια
«Η απεικόνιση διαθέτει ζωντάνια και φυσικότητα, εντούτοις εκπέμπει την ολκή της πληρότητας ενός αρχαϊκού νοήματος. Το δείπνο είναι νεκρικό και την ίδια στιγμή ο νεκρός δειπνεί στον κάτω κόσμο, γιατί ο κάτω κόσμος ήταν για τους Ετρούσκους ένας τόπος χαρωπός. Ενώ οι ζωντανοί γλεντούσαν εν ζωή, ο νεκρός γλεντούσε παρομοίως, με μια γυναίκα να του προσφέρει γιρλάντες και σκλάβους να του σερβίρουν κρασί, βαθιά μέσα στον κάτω κόσμο. Επειδή η ζωή πάνω στη γη ήταν τόσο όμορφη, η ζωή στον κόσμο των νεκρών δεν μπορούσε παρά να ήταν μια συνέχειά της»....
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΓΝΩΣΤΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ
Η Ιστορία του Βυζαντίου όπως παρουσιάζεται συνήθως από τους ιστορικούς μοιάζει με μια ατέλειωτη σειρά από πολέμους, μάχες, πολιτικούς και κοινωνικούς ανταγωνισμούς, μεγάλα κατορθώματα σπουδαίων ανδρών. Φαίνεται ότι δεν υπάρχει χώρος για τα μικρά και τα ασήμαντα, τα καθημερινά προβλήματα των ανθρώπων, τον τρόπο που ζούσαν, που σκέπτονταν, που διασκέδαζαν. Τα κείμενα των συγγραφέων της εποχής βρίθουν από "ασήμαντες" λεπτομέρειες. Πολλές από αυτές έχουν ενδιαφέρον ιστορικό, γιατί φωτίζουν τα ιστορικά γεγονότα, άλλες πάλι μας ξαφνιάζουν για τη...
Διαβάστε περισσότερα...

Σύντομη ιστορία της Σοβιετικής Ένωσης
Μια εμπεριστατωμένη επισκόπηση της πολυτάραχης διαδρομής μιας παγκόσμιας υπερδύναμης. Η πολύπλοκη ιστορία της Σοβιετικής Ένωσης συνεχίζει να μας συναρπάζει και να επηρεάζει την παγκόσμια πολιτική. Από τη Ρωσική Επανάσταση και τον Λένιν στον Μεγάλο Τρόμο του Στάλιν, από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι την περεστρόικα του Γκορμπατσόφ, στο βιβλίο αυτό ξετυλίγονται με κινηματογραφικό τρόπο τα εβδομήντα πέντε χρόνια της κομμουνιστικής διακυβέρνησης αλλά και της κατάρρευσης μιας αυτοκρατορίας. Η καταξιωμένη ιστορικός Sheila Fitzpatrick ζωνταν...
Διαβάστε περισσότερα...