ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ - ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ

Ο ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΣ ΣΤΗ ΦΕΜΙΝΙΣΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ
Από τα πιο σημαντικά στοιχεία, που ο αναστοχασμός ως ρεύμα σκέψης εισήγαγε στις επιστήμες του ανθρώπου, ήταν η αμφισβήτηση των ιεραρχικών δομών ανάμεσα στον ερευνητή και τα υποκείμενα της έρευνάς του. Η αντιεξουσιαστική αυτή λογική του αναστοχασμού στη φεμινιστική σκέψη πήρε διαστάσεις καταστατικής μεθοδολογικής διακήρυξης, καθώς συγκλίνει με το αξίωμα ότι, όταν πρόκειται για την απελευθέρωση των γυναικών, το επιστημονικό αποδεικνύεται και πάλι πολιτικό. Πράγματι, όπως φαίνεται από την εισαγωγική επισκόπηση των εξελίξεων, που σημειώθηκαν σ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΛΟΥΡΑΛΙΣΜΟΣ, ΠΟΛΥΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑ, ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ, ΑΦΟΜΟΙΩΣΗ
Σήμερα οι δυτικές χώρες είναι εγκλωβισμένες σ' ένα αδιέξοδο παρακμής, αυτο-απέχθειας και υπερσυναισθηματισμού. Εκτός από τις οικονομικές και θεσμικές αναταράξεις, αντιμετωπίζουν τις συνέπειες της μεταναστευτικής τους πολιτικής και των πολυπολιτισμικών πρακτικών διαχείρισης των μεταναστών που εφάρμοσαν από τα τέλη της δεκαετίας του 1950. Αυτές οι συνέπειες επιβαρύνονται από τη διεθνή συγκυρία, την αναβίωση του ισλαμοφασισμού και της σύγκρουσης μεταξύ της Ανατολής και της Δύσης. Στο εσωτερικό των δυτικών δημοκρατιών, οι πολυπολιτισμικές πρακ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΡΙΖΕΣ
"Ως πολιτική διανοήτρια, όπως και σε όποιο άλλο πεδίο, η Σιμόν Βέιλ δεν μπορεί να ταξινομηθεί σε κάποια κατηγορία. [...] Από τη μια υποστήριζε παθιασμένα τους απλούς ανθρώπους και ιδίως τους καταπιεσμένους - όσους καταπιέζονταν από τη μοχθηρία και την ιδιοτέλεια και όσους καταπιέζονταν από τις ανώνυμες δυνάμεις της μοντέρνας κοινωνίας. Είχε εργαστεί σε εργοστάσιο της Ρενό, είχε εργαστεί ως αγρότισσα, για να μοιραστεί τις ίδιες συνθήκες ζωής με τους ανθρώπους της πόλης και της υπαίθρου. Από την άλλη, ήταν εκ φύσεως μοναχική και ατομικίστρια...
Διαβάστε περισσότερα...

RORSCHACH AUDIO
Ποια είναι η σχέση ανάμεσα στον Leonardo Da Vinci και στον Dick Whittington, μεταξύ της Υπηρεσίας Παρακολούθησης του BBC και των Clash, ανάμεσα στην στρατιωτική κατασκοπική δράση την περίοδο του πολέμου, στα συστήματα διαχείρισης μάχης, στον Πνευματισμό και στις εγκληματικές μαρτυρίες και καταθέσεις; Τι ρόλο παίζουν ο J. G. Ballard, ο Osama bin Laden, ο William Burroughs, o Jean Cocteau, o Jean Genet, o Adolf Hitler, o William Hogarth, o Victor Hugo, o Joe Meek, o Πάπας Πίος ο XII, o Primo Levi, ο πρώτοσουρεαλιστής συγγρα φέας Raymond Rous...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΟΙΚΙΑΣ ΤΟΥ ΨΥΡΗ
Η πρώτη ερώτηση που, δικαιολογημένα, γίνεται από τους νεότερους Αθηναίους, αλλά και από πολλούς παλιούς είναι: Γιατί αυτή η ιστορική Αθηναϊκή συνοικία λέγεται Ψυρή; Το όνομα είναι κακόηχο οπωσδήποτε και μάλιστα, αν δεν λάβει κανείς υπόψη τη σωστή ορθογραφία της λέξης, που είναι Ψυρή με «υ» και όχι με «ει», τότε πάει ο νους στο ενοχλητικό παράσιτο έντομο, την ψείρα -στα αρχαία φθειρ της κεφαλής και του σώματος, αλλά και του εφηβαίου- που έχει και τη μεταφορική σημασία για τον άνθρωπο τον ενοχλητικό και επίμονο. Το όνομα της συνοικίας Ψυρή κ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΕΣ: ΝΕΕΣ ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ - ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ
Τα τελευταία χρόνια η δημόσια συζήτηση για τις διάφορες εκφάνσεις πολιτιστικής κληρονομιάς έχει αναθερμανθεί τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς. Το πλαίσιο της συζήτησης ορίζεται από τάσεις που φαινομενικά τουλάχιστον μπορεί να θεωρηθούν αντιφατικές, όπως για παράδειγμα η ανάδειξη διαφόρων εκδοχών "τοπικότητας" και "αυθεντικότητας" σε έναν κόσμο που όλο και περισσότερο γίνεται αντιληπτός ως αποτέλεσμα της παγκοσμιοποίησης. Παράλληλα, οι πολιτιστικές κληρονομιές μπορεί να αναδεικνύουν όψεις του παρελθόντος, συγκροτούνται όμως και αποκτούν νόη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΝΑΣ ΥΛΙΣΤΙΚΟΣ ΦΕΜΙΝΙΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΣ
"Συνεπώς μια υλιστική προσέγγιση δεν μπορεί να είναι ικανοποιημένη με την πρόσθεση της υλιστικής ανάλυσης της καταπίεσης των γυναικών στην ανάλυση της καταπίεσης των εργατών που έγινε από τον Μαρξ και στη συνέχεια από τους μαρξιστές [...] Ο φεμινισμός τροποποιεί αναγκαστικά το "μαρξισμό" με πολλούς τρόπους: πρώτον, επειδή είναι αδύνατο γι' αυτόν να αποδεχτεί τον περιορισμό του μαρξισμού μονάχα στην ανάλυση του κεφαλαίου δεύτερον, δεδομένου πως ο αγώνας μεταξύ εργατών και καπιταλιστών δεν είναι ο μόνος αγώνας, αυτός ο ανταγωνισμός δεν μπορ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ψήγματα Σοφίας Λαϊκής
Σταλαγματιά-σταλαγματιά βγαίνει απ' τον αποστακτήρα του χρόνου η σοφία του λαού... Κι έπειτα... Έπειτα, γίνεται αχνάρι, πατημασιά, πρόσλογο, προσκυνητάρι, λαδολύχναρο και δρομοδείκτης για τους επόμενους... (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

Scum μανιφέστο
Το 1967 η Βαλερί Σολάνας πουλάει στους δρόμους της Νέας Υόρκης το "Μανιφέστο" της: δυόμισι δολάρια για τους άνδρες, ένα δολάριο για τις γυναίκες. Κηρύττει την ανάγκη εξάλειψης του αρσενικού φύλου και συνεπώς του καπιταλισμού και της πατριαρχίας, παραθέτοντας και αναλύοντας τα αδιέξοδα του κοινωνικού συστήματος της εποχής της. Καλεί τις «επίλεκτες» γυναίκες SCUM σε επιστράτευση ώστε να πάρουν την εξουσία και να εξολοθρεύσουν τα αρσενικά και όλα τα «Κοριτσάκια του Μπαμπά». Εξήντα σχεδόν χρόνια μετά το πρώτο μοίρασμα του "Μανιφέστου", η φαλλο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΕΡΙ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑΣ
Η βαθιά κρίση που πλήττει τις ελληνικές κοινωνιολογικές σπουδές, την παραγωγή ερευνητών κοινωνικών επιστημών καθώς και την πολιτική εκπροσώπηση της κοινωνιολογίας, συνδέεται με την περιορισμένη αυτονομία του εθνικού κοινωνιολογικού πεδίου σε σχέση με την πολιτική και οικονομική εξουσία. Η κρίση αυτή, σύμφωνα με το συγγραφέα, είναι καιρός να διατυπωθεί δημοσίως. Απευθυνόμενος στους μαθητευόμενους κοινωνιολόγους, ο Νίκος Παναγιωτόπουλος αναλύει τις αιτίες αυτής της κρίσης και προτείνει μια σειρά από προτάσεις οι οποίες θα μπορούσαν να συμβάλ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΑΠΕΙΡΟ ΠΛΗΘΟΣ ΤΩΝ ΕΝΤΟΜΩΝ
Τα έντομα, από τους αρχαιότερους οντογονικά οργανισμούς, έχουν στενά συνδεθεί με το ανθρώπινο είδος τόσο για καλό όσο και για κακό. Χωρίς τα έντομα που γονιμοποιούν τα φυτά, δε θα μπορούσε να εξασφαλισθεί η τροφή των ανθρώπων. Αντιθέτως, άλλα έντομα μεταδίδουν επιδημικά νοσήματα με τεράστιους αριθμούς θυμάτων. Όμως εδώ "Το άπειρο πλήθος των εντόμων" εξετάζεται από τη γλωσσική, τη γραμματολογική και τη λαογραφική πλευρά. Ο Όμηρος με πολλαπλές αναφορές του στα Έπη, ο Αίσωπος, οι Κλασικοί και κυρίως ο Αριστοφάνης, ο Θεόκριτος, ο Αριστοτέλης, ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ
Μεταξύ των στοιχείων που συγκέντρωσα για τους Έλληνες-Αρβανίτες, περιείχοντο αρκετά που αναφέρονταν στο σεξουαλικό βίο, καθώς και χυδαίες ιστορίες και στιχάκια. Τα είχα ξεχωρίσει. Δεν σκόπευα να τα χρησιμοποιήσω, γιατί και εγώ κατεχόμουν από την αρβανίτικη αντίληψη ότι αυτά ανήκουν στα μη λεγόμενα. Ο αγαπητός μου Άλκης Ράφτης με έπεισε ότι τίποτα δεν είναι καλό ή κακό, αλλά γίνεται καλό ή κακό ανάλογα με τις προθέσεις του πράττοντος. Η πρώτη επεξεργασία των στοιχείων που διέθετα εδραίωσε την άποψη του φίλου μου. Κατάλαβα ότι μπορούσα να ασ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΚΙΝΓΚ ΚΟΝΓΚ
Η συγγραφέας αμφισβητεί κατεστημένες αντιλήψεις για το βιασμό, την πορνεία, την πορνογραφία και διηγείται, για πρώτη φορά, πώς έφτασε να γίνει "Virginie Despentes". Το μανιφέστο ενός νέου φεμινισμού από τη συγγραφέα του "Baise-moi". (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου) «Γράφω από τη μεριά των άσχημων και για τις άσχημες [...] τις ψυχρές, τις κακογαμημένες, τις αγάμητες [...] όλες τις αποκλεισμένες από την αγορά της γυναικείας ομορφιάς [...]. Ομοίως, γράφω για τους άνδρες που δεν θέλουν να είναι προστατευτικοί, αυτούς που θα ήθ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΑΠΟΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Ζούμε σε μια εποχή στασιμότητας, ταχείας φτωχοποίησης ενός τεράστιου μέρους του πληθυσμού, αυξανόμενων ανισοτήτων και κοινωνικοοικολογικών καταστροφών. Στον κυρίαρχο λόγο, αυτά είναι αποτελέσματα της οικονομικής κρίσης ή της έλλειψης ανάπτυξης. Αυτό το βιβλίο υποστηρίζει ότι η ίδια η ανάπτυξη είναι η αιτία αυτών των προβλημάτων και ότι έχει γίνει αντιοικονομική, οικολογικά μη βιώσιμη και εγγενώς άδικη. Όταν η γλώσσα που μιλάμε δεν αρκεί ώστε να αρθρώσουμε αυτό που εκλιπαρεί να αρθρωθεί, τότε σημαίνει ότι έχει έρθει η ώρα για ένα νέο λεξιλό...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ
Η υγεία αποτελεί ένα από τα πρώτα πεδία άσκησης και εξειδίκευσης της κοινωνικής εργασίας, ενώ τα ζητήματα που σχετίζονται με την υγεία και την ασθένεια απασχολούν τους κοινωνικούς λειτουργούς που εργάζονται σε πλήθος υπηρεσιών και τομέων, όπως, για παράδειγμα, οι κοινωνικές υπηρεσίες της τοπικής αυτοδιοίκησης, η εκπαίδευση, η φροντίδα και η απασχόληση, πέραν των δομών και προγραμμάτων που αφορούν αμιγώς στην υγεία και την ψυχική υγεία. Με αφετηρία τις ποικίλες νοηματοδοτήσεις που συνοδεύουν την υγεία, το παρόν βιβλίο πραγματεύεται τις θεωρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Ως εφαρμοσμένη κοινωνική επιστήμη, η κοινωνική εργασία υπηρετεί την πραγμάτωση της κοινωνικής δικαιοσύνης, στοχεύοντας στη χειραφέτηση των ατόμων, την αλλαγή και το ευ ζην, όπως αυτά ορίζονται στο εκάστοτε πολιτισμικό και κοινωνικό πλαίσιο εντός του οποίου εφαρμόζεται η πρακτική της. Το παρόν βιβλίο αποκαλύπτει την ταυτότητα της κοινωνικής εργασίας ως διεργασία κατανόησης, αποκάλυψης δυνατοτήτων, απόδοσης νοήματος, ερμηνείας, παρέμβασης και δράσης, που οδηγεί στην επίλυση προβλημάτων, στη διαχείριση κρίσεων και αδιεξόδων, και ευνοεί την απ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Το βιβλίο αυτό, αφιερωμένο στην ομότιμη καθηγήτρια Μαρία Πετμεζίδου, αποτελεί μια συλλογή κειμένων εστιασμένων στη διερεύνηση και ανάλυση κρίσιμων και επίκαιρων ζητημάτων Κοινωνικής θεωρίας και Κοινωνικής Πολιτικής που απασχολούν τον σύγχρονο δημόσιο και ακαδημαϊκό διάλογο. Οι ενότητες του βιβλίου συνδέονται με διαφορετικές πτυχές του έργου της τιμώμενης, ενώ ταυτόχρονα συνθέτουν ένα αυτόνομο σύνολο εργασιών το οποίο διακρίνεται σε τέσσερα μέρη. Το πρώτο μέρος εστιάζει στο κοινωνικό κράτος και τις πολιτικές του, στον ευρωπαϊκό χώρο και στη...
Διαβάστε περισσότερα...

(P/B) THE FEMININE MYSTIQUE
When Betty Friedan produced "The Feminine Mystique" in 1963, she could not have realized how the discovery and debate of her contemporaries' general malaise would shake up society. Victims of a false belief system, these women were following strict social convention by loyally conforming to the pretty image of the magazines, and found themselves forced to seek meaning in their lives only through a family and a home. Friedan's controversial book about these women - and every woman - would ultimately set Second Wave feminism in motion and be...
Διαβάστε περισσότερα...

ΛΟΓΩ ΤΙΜΗΣ
Η βεντέτα, ο φόνος δηλαδή που τελείται με κίνητρο την εκδίκηση για έναν άλλο φόνο, υπήρξε από τα πολύ παλιά χρόνια και, δυστυχώς, εξακολουθεί ακόμη να αποτελεί μια από τις πιο χαρακτηριστικές εκδηλώσεις της κρητικής ιδιαιτερότητας - ή εγκληματικότητας, αν προτιμάτε. Η εκδήλωση αυτή, εξεταζόμενη με ιστορικά και εγκληματολογικά κριτήρια, μπορεί να εξηγηθεί ως ο απόηχος ενός μακρινού παρελθόντος και, πιο συγκεκριμένα, ως επιβίωση ενός αρχαίου τρόπου απονομής δικαιοσύνης ενός τρόπου, ο οποίος προέβλεπε τον κολασμό του δράστη ενός εγκλήματος, ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΙΟΣ ΑΚΥΡΩΝΕΙ ΤΙ;
Εκ των υστέρων επανόρθωση εξόφθαλμων αδικιών. Δύσκολο να συνοψίσει κανείς καλύτερα σε μια φράση τα επίδικα που πυροδοτούν την πολεμική γύρω από την cancel culture. Συμπυκνώνονται σε κάθε λέξη αυτής της πρότασης. Πράγματι, δεν αισθάνεται όλος ο κόσμος την ανάγκη να «επανορθώσει» (γιατί; με ποιον τρόπο;), πόσο μάλλον να επανορθώσει τις «αδικίες» που κρίνονται ως «εξόφθαλμες» (με βάση ποια κριτήρια;) και που από ορισμένους θεωρούνται ως τυχαία περιστατικά ή ως ιστορικό fatum, και επιπλέον όλα αυτά να γίνουν «εκ των υστέρων», ανοίγοντας έτσι τ...
Διαβάστε περισσότερα...