ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ - ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ - ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ

Πασχαλινές κατηχήσεις
Στο έβδομο τεύχος της σειράς πατερικών κειμένων υπό τον γενικό τίτλο ΟΣΙΟΣ ΣΥΜΕΩΝ Ο ΝΕΟΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ εκδίδουμε από τις Κατηχήσεις του μεγάλου πατρός και διδασκάλου οσίου Θεοδώρου του Στουδίτου επιλογή περικοπών, που αναφέρονται στα άχραντα Πάθη και την αγία του Χριστού μας Ανάσταση, σε ελεύθερη νεοελληνική απόδοση. [...] (Από το σημείωμα της έκδοσης)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ
Κάθε τόμος της παρούσας σειράς εγχειριδίων του Cambridge τα οποία πραγματεύονται μείζονες φιλοσόφους περιλαμβάνει εξειδικευμένες μελέτες, η εκπόνηση των οποίων ανατέθηκε σε διεθνή ομάδα ερευνητών. Περιέχει χρήσιμη βιβλιογραφία και μπορεί να χρησιμεύσει ως έργο αναφοράς τόσο για τον σπουδαστή όσο και για τον μη ειδικό. Ένας από τους βασικούς στόχους της σειράς των εγχειριδίων είναι να διασκεδάσει τους δισταγμούς που συχνά νιώθουν οι αναγνώστες, όταν έρχονται σε επαφή με το έργο ενός δυσερμήνευτου αλλά και προκλητικού στοχαστή. (. . .) Ο παρ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΣ ΜΗΔΕΝΙΣΜΟΣ (ΔΥΝΑΜΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ)
«Αυτοί που μου έχουν προκαλέσει τη μεγαλύτερη αηδία ως τώρα είναι τα παράσιτα του πνεύματος: τα συναντάμε ήδη παντού στην άρρωστη Ευρώπη μας και μάλιστα να θεωρούν την ηθική τους συνείδηση ως την καλύτερη του κόσμου. Μπορεί να είναι λίγο τεθλιμμένοι, με κάποιο αέρα πεσιμισμού, αλλά κυρίως είναι αδηφάγοι, βρομεροί, που σκορπίζουν παντού βρομιά, καταχθόνιοι, άνθρωποι που χώνονται παντού, που ρέπουν στην κλεψιά, πρόστυχοι -και αθώοι, όπως όλοι οι μικροί αμαρτωλοί και τα μικρόβια. Ζουν σε βάρος των άλλων ανθρώπων που διαθέτουν πνεύμα και το μο...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΟ ΜΗΔΕΝ (ΕΠΙΤΟΜΟ)
"Ανάμεσα στον κόσμο και στη συνείδηση δεν υπάρχει τίποτα, αλλά αυτό το τίποτα, είναι αδιαπέραστο, είναι ο πιο ριζικός χωρισμός. Δεν είμαι αυτός ο κόσμος, όπως δεν είμαι και το παρελθόν μου, ή το μέλλον μου. Χρειάζεται να είμαι όλα αυτά χωρίς ποτέ να τα κατέχω οριστικά, διότι ως συνείδηση είμαι αυτή η άρνηση που εμφανίζει τον κόσμο σαν κόσμο και εμένα σαν καθορισμένη κατάσταση μέσα στον κόσμο" (Ζαν Ιπολίτ) "Ενίοτε στο Είναι και το Μηδέν εκφράζεται ο μάταιος χαρακτήρας της ύπαρξης, όπως με τη φράση "ο άνθρωπος είναι ένα άχρηστο πάθος". Αν μ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΗΘΙΚΗ
Στην «Ηθική» του Σπινόζα συνδέονται συστηματικά οι διαφορετικές διαστάσεις της φιλοσοφίας, η μεταφυσική, η γνωσιολογία, η ηθική και η πολιτική. Μέσω της γεωμετρικής δομημένης επιχειρηματολογίας του έργου, υποστηρίζεται η ενότητα σώματος και πνεύματος, η ισοδυναμία του φιλοσοφικού λόγου με την πράξη, και αναπτύσσεται η δυνατότητα μετασχηματισμού του ανθρώπου και της κοινωνίας, από την κατάσταση της δουλείας στην ελευθερία. [...] (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου) [...] Μια σύγχρονη, εξαιρετικά επιμελημένη μετάφραση της Ηθικής...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο άνθρωπος και η τεχνική
Οι ιδέες που περιλαμβάνονται σε τούτο το σύντομο βιβλίο συνεχίζουν, εμβαθύνουν αλλά κι ανανεώνουν συνάμα, τις αναλύσεις της "Παρακμής της Δύσης", του μείζονος έργου του Όσβαλντ Σπένγκλερ. Το βασικό ζήτημα που απασχολεί εδώ τον Γερμανό φιλόσοφο είναι η ανάδυση κι οι πολλαπλές συνέπειες της επικράτησης της βιομηχανικής τεχνικής: σε επίπεδο κοινωνικό, οικονομικό και πνευματικό, εντός της ίδιας της παρακμάζουσας Δύσης· σε επίπεδο γεωπολιτικό, σε ό,τι αφορά τις σχέσεις της Δύσης με τους μη δυτικούς λαούς· τέλος, σε επίπεδο οικολογικό, καθώς ο σ...
Διαβάστε περισσότερα...

Θεία Λειτουργία (σκληρόδετη έκδοση)
Η Μονή μας, και στο παρελθόν και στο παρόν, δέχεται πολλούς προσκυνητές: αρχιερείς, ιερείς, διακόνους, μοναχούς και φιλακολούθους λαϊκούς. Το ενδιαφέρον και οι συζητήσεις περί των λειτουργικών θεμάτων όλο και αυξάνονται. Επειδή για μερικούς φιλοξενουμένους, ιδιαίτερα για όσους υπηρετούν την Εκκλησία στον κόσμο, η λειτουργική μας τάξη είναι ασυνήθιστη, για πολύ καιρό μας παρακαλούσαν να την εκδώσουμε, γνωρίζοντας ότι τα περισσότερα ζητήματα της Θείας Λειτουργίας, κατόπιν έρευνας, συζητήθηκαν σε πολλές τακτικές και έκτακτες ενδομοναστηριακές...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ
Η συμβολή του έργου του Henri Bergson στην ανανέωση της φιλοσοφίας των αρχών του εικοστού αιώνα, καθώς και η επιρροή που άσκησε το έργο του στον στοχασμό μειζόνων φιλοσόφων, ψυχολόγων, λογοτεχνών, καλλιτεχνών, αλλά και επιστημολόγων ή θετικών επιστημόνων του εικοστού αιώνα (κυρίως στο πρώτο μισό του, και όχι μόνο στη Γαλλία) είναι αδιαμφισβήτητες. Στα πλαίσια μιας δυναμοκρατικής θεώρησης της πραγματικότητας, αναδεικνύονται ως θεμελιώδεις οι έννοιες της διάρκειας, της ενόρασης, των δύο ειδών μνήμης, της ζωτικής ορμής, της ανοιχτής και κλεισ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ)
[...] Οποιαδήποτε αναφορά ή προσπάθεια προσέγγισης και ερμηνείας της σκέψης του αρχαϊκού ελληνισμού γενικότερα, που εξέθρεψε το στοχασμό των Προσωκρατικών προϋποθέτει τη βαθειά γνώση της κοινωνίας και όλων των ανθρωπολογικών χαρακτηριστικών της. Κάθε πτυχή της σκέψης των μεγάλων εκείνων διανοητών απηχεί κοινωνικές διεργασίες και καταστάσεις πολιτικές στην ευρεία έννοια του όρου αυτού, όπως τον αντιλαμβάνονταν οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι, δηλαδή την ηθική διάσταση της κοινωνίας. [...] Είναι ανάγκη όμως να επισημάνουμε ακόμα ότι αναγκαία πρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΚΕΙΜΕΝΑ 1934-1940
Ο ΒΑΛΤΕΡ ΜΠΕΝΓΙΑΜΙΝ (1892-1940) συνιστά μια από τις πλέον χαρακτηριστικές και ταυτόχρονα ιδιαίτερες φυσιογνωμίες των χρόνων του Μεσοπολέμου. Το έργο του, με εύρος που εκτείνεται από τη θεωρία της λογοτεχνίας ως τη φιλοσοφία και την κριτική του πολιτισμού, αντανακλά τις μεγάλες θεωρητικές και πολιτικές διενέξεις της εποχής. Στην περίοδο 1934-1940, από την οποία προέρχονται τα δοκίμια που συγκεντρώνει ο παρών τόμος, δεσπόζει η σύγκρουση με τον εθνικοσοσιαλισμό και τα πνευματικά του παράγωγα. Εξόριστος στο Παρίσι, ο Μπένγιαμιν θα προβεί σε μι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ;
Η φιλοσοφία: δεν είναι ούτε ενατένιση, ούτε αναστοχασμός, ούτε επικοινωνία, αν και κάποια στιγμή κατάφερε να πιστέψει ότι είναι πότε το ένα, πότε το άλλο, λόγω της ικανότητας που έχει ο κάθε πνευματικός κλάδος να γεννά τις ίδιες του τις αυταπάτες και να κρύβεται πίσω από ένα σύννεφο ομίχλης το οποίο εκπέμπει επί τούτου. Δεν είναι ενατένιση, επειδή ενατένιση είναι τα ίδια τα πράγματα καθ' όσον τα βλέπουμε μέσα από την δημιουργία των ίδιων τους των εννοιών. Επίσης, δεν είναι αναστοχασμός αφού κανείς δεν χρειάζεται την φιλοσοφία για να αναστο...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΚΑΝΤΙΑΝΗ ΗΘΙΚΗ ΤΗΣ ΥΠΟΣΧΕΣΗΣ
Ο Παύλος Κόντος επιχειρεί να αναδείξει την -τόσο οικεία- πράξη της υπόσχεσης σε θεμέλιο της ηθικότητας. Στόχος του είναι να αφήσει να διαφανεί γιατί η υπόσχεση χαίρει προνομιακής θέσης στην ηθική εμπειρία του σύγχρονου δυτικού ανθρώπου. Ένα φιλοσοφικό δοκίμιο, βέβαια, ούτε υπαγορεύει ούτε νομιμοποιεί την ηθική εμπειρία, απλώς τη φωτίζει - αρκεί να τη φωτίζει με τρόπο ακριβή και διεισδυτικό. Ιδανικό εφαλτήριο για μια τέτοια αναζήτηση προσφέρουν οι αναλύσεις του Καντ όπου αυτός συνδέει απρόσμενα την υπόσχεση με κάθε πτυχή του ηθικού και του ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΥΣΤΑΓΩΓΙΑ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Ο μακαριστός Γέροντάς μας Ιωσήφ ο Βατοπαιδινός ήταν ένας από τους λίγους που είχε λάβει το χάρισμα της καθαράς, αδιάλειπτης προσευχής, αλλά και της κατάστασης που προκύπτει επέκεινα της προσευχής. Στο βιβλίο αυτό προσπαθήσαμε να περιγράψουμε πώς έγινε αυτό και πώς ενεργούσε η προσευχή στην ζωή του Γέροντος, βοηθούμενοι από την διδασκαλία του για την προσευχή, από όσα ζήσαμε στα τριάντα χρόνια που ήμασταν μαζί του, αλλά και από αυτοσχέδιες προσευχές του που παρουσιάζουμε για πρώτη φορά στο αναγνωστικό κοινό. ΑΡΧΙΜ. ΕΦΡΑΙΜ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΝΟΣ Ήμαρ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ
Ο Αμπού Μπακρ Ιμπν Τουφάυλ (π. 1110-1185) ήταν ένας Άραβας λόγιος από την Ανδαλουσία, ο οποίος διετέλεσε επί αρκετά χρόνια γιατρός, αλλ' και σύμβουλος της αυλής των Αλμοχαδών χαλιφών που κυβερνούσαν το δυτικό μέρος της αραβικής επικράτειας από την έδρα τους στο Μαρρακές του Μαρόκου. Ο Χάυυ Ιμπν Γακζάν είναι το μόνο έργο του που μας είναι πλήρως γνωστό, και αποτελεί ένα σχεδόν μοναδικό δείγμα μεσαιωνικής φιλοσοφικής μυθογραφίας, όπου περιγράφεται η πνευματική εξέλιξη του ανθρώπου από τα πρώτα σκιρτήματα της λογικής ζωής κατά την παιδική του...
Διαβάστε περισσότερα...

Όσιος Γεράσιμος
Το χαρμόσυνο άγγελμα της αγιοκατατάξεως του Υμνογράφου της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, Γέροντος Γερασίμου του Μικραγιαννανίτου, ενστάλαξε γλυκασμό θείας ευφροσύνης στις καρδιές των ορθοδόξων πιστών, μοναχών και λαϊκών. Ο Όσιος Γέρων Γεράσιμος εκτιμούσε τον αείμνηστο Γέροντά μας αρχιμανδρίτη Χριστόδουλο, διότι γνώριζε πως ως υποτακτικός του Γέροντος Χερουβείμ του Αγιορείτου, κτήτορος της Ιεράς Μονής του Παρακλήτου, και κληρικός του Αγίου Καλλινίκου, Μητροπολίτου Εδέσσης, βίωνε τον ορθόδοξο παραδοσιακό μοναχισμό αγωνιζόμενος να καταστήσει...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΑΝΟΙΧΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΕΧΘΡΟΙ ΤΗΣ (ΕΠΙΤΟΜΟ)
Ο Sir Karl Popper γεννήθηκε το 1902 στη Βιέννη, όπου σπούδασε φυσική, μαθηματικά, μουσική και όλο σχεδόν το φάσμα των ανθρωπιστικών σπουδών. Από το 1937 ως το 1945 δίδαξε φιλοσοφία στο Christchurch της Ν. Ζηλανδίας και από το 1945 ως το 1909 στη London School of Economics and Political Science ως Καθηγητής της Λογικής και της Επιστημονικής Μεθόδου. Μέλος της βρετανικής Βασιλικής Έταιρείας, της Βρετανικής Ακαδημίας, του Ινστιτούτου της Γαλλίας, της αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών, της Διεθνούς Ακαδημίας για τη Φιλοσοφία της Επισ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΗΣ ΕΝΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ
Το Θαύμα της Ενσυνείδησης είναι πιο γνωστό βιβλίο του αγαπημένου σε όλο τον κόσμο Βουδιστή μοναχού, Δάσκαλου Ζεν και υποψήφιου για Νόμπελ Ειρήνης Thich Nhat Hanh. Είναι το πρώτο του βιβλίο και το βασικό όχημα μέσα από το οποίο ο "Πατέρας της Ενσυνείδησης" σύστησε την έννοια στο ευρύ κοινό στα μέσα της δεκαετίας του '70. Το βιβλίο διαμορφώθηκε από τις επιστολές που έστελνε ο συγγραφέας, εξόριστος τότε στο Παρίσι, για να εμψυχώσει και να στηρίξει τους συντρόφους του που δοκιμάζονταν σε ακραίες συνθήκες στο Βιετνάμ μέσα στον παραλογισμό του Π...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ
Η παρούσα μελέτη επιχειρεί να φωτίσει το πολυεπίπεδο σκηνικό της αποκαλύψεως, στο οποίο πρωταγωνιστικό όντως ρόλο κατέχει το "εσφαγμένον αρνίον", από την πλευρά του γυναικείου συμβολισμού και της γαμήλιας εικονοποιίας. Με τα παραπάνω μέσα αποδίδει ο Ιωάννης, κατά τρόπο αναγωγικό και ποιητικό ταυτόχρονα, την περιπετειώδη πορεία του ανθρώπου προς τα Έσχατα, καθώς και την αποκαλυπτόμενη εν αγίω Πνεύματι άπειρη θεία αγάπη. Η αγάπη αυτή, εσφραγισμένη με το σταυρικό Αίμα του Κυρίου, προσλαμβάνει τη ζωή του κόσμου και τη μεταμορφώνει, την εκκλησι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΟΙ ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΕΙΣ ΜΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΓΗΣ
Από την αρχαία Σουμέρια μέχρι την Κνωσό, και από την κεντρική Αμερική μέχρι την Κωνσταντινούπολη, οι εξερευνήσεις, τα εμπόδια, τα απρόοπτα αλλά και οι συναρπαστικές ανακαλύψεις που τεκμηριώνουν τις ανατρεπτικές θεωρίες του αιρετικού αρχαιολόγου. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΥΣΦΟΡΙΑ ΣΤΗΝ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ
[...] Αλλά η "αυτονομία" της τέχνης δεν είναι πια η σκηνή μιας αντίφασης η οποία καταθέτει μαρτυρία για μια αλλοτρίωση που πρέπει να εξαλειφθεί. Εκείνο που παράγει ο καλλιτέχνης δεν είναι πια το παιχνίδι μιας αντίφασης. Είναι η εγγραφή ενός σοκ. Αυτό που παρουσιάζει το σοκ εξακολουθεί να είναι μια αλλοτρίωση, όμως μια αλλοτρίωση ανυπέρβλητη. Ο double bind δεν ανήκει πια στο έργο. Είναι το σημάδι μιας συνθήκης, της συνθήκης του όντος που είναι υποταγμένο στην αισθητή συνθήκη: είτε υποταγή στο αισθητό που μας ασκεί βία είτε απουσία αισθητού,...
Διαβάστε περισσότερα...