ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ - ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ > ΤΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΖΗΤΗΜΑ

ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ, ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΑΙ ΦΥΛΟ
Είναι το θηλυκό για το αρσενικό ό,τι η φύση για τον πολιτισμό; Είναι οι σχέσεις των φύλων παντού και πάντοτε άνισες; Πίσω από την πολιτισμική ποικιλομορφία των διαφόρων κοινωνιών μπορούν άραγε να αναγνωριστούν τέτοια οικουμενικά μοτίβα, που χαρακτηρίζουν τις σχέσεις των ανδρών και των γυναικών ή τις νοητικές παραστάσεις των φύλων; Η διαπλοκή της φεμινιστικής προβληματικής με την ανθρωπολογική οπτική αποτελεί μια από τις πιο ενδιαφέρουσες όψεις της ανθρωπολογικής ενασχόλησης με τα φύλα κατά την τελευταία δεκαπενταετία. Τα κείμενα που παρου...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΣ ΣΤΗ ΦΕΜΙΝΙΣΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ
Από τα πιο σημαντικά στοιχεία, που ο αναστοχασμός ως ρεύμα σκέψης εισήγαγε στις επιστήμες του ανθρώπου, ήταν η αμφισβήτηση των ιεραρχικών δομών ανάμεσα στον ερευνητή και τα υποκείμενα της έρευνάς του. Η αντιεξουσιαστική αυτή λογική του αναστοχασμού στη φεμινιστική σκέψη πήρε διαστάσεις καταστατικής μεθοδολογικής διακήρυξης, καθώς συγκλίνει με το αξίωμα ότι, όταν πρόκειται για την απελευθέρωση των γυναικών, το επιστημονικό αποδεικνύεται και πάλι πολιτικό. Πράγματι, όπως φαίνεται από την εισαγωγική επισκόπηση των εξελίξεων, που σημειώθηκαν σ...
Διαβάστε περισσότερα...

Scum μανιφέστο
Το 1967 η Βαλερί Σολάνας πουλάει στους δρόμους της Νέας Υόρκης το "Μανιφέστο" της: δυόμισι δολάρια για τους άνδρες, ένα δολάριο για τις γυναίκες. Κηρύττει την ανάγκη εξάλειψης του αρσενικού φύλου και συνεπώς του καπιταλισμού και της πατριαρχίας, παραθέτοντας και αναλύοντας τα αδιέξοδα του κοινωνικού συστήματος της εποχής της. Καλεί τις «επίλεκτες» γυναίκες SCUM σε επιστράτευση ώστε να πάρουν την εξουσία και να εξολοθρεύσουν τα αρσενικά και όλα τα «Κοριτσάκια του Μπαμπά». Εξήντα σχεδόν χρόνια μετά το πρώτο μοίρασμα του "Μανιφέστου", η φαλλο...
Διαβάστε περισσότερα...

(P/B) THE FEMININE MYSTIQUE
When Betty Friedan produced "The Feminine Mystique" in 1963, she could not have realized how the discovery and debate of her contemporaries' general malaise would shake up society. Victims of a false belief system, these women were following strict social convention by loyally conforming to the pretty image of the magazines, and found themselves forced to seek meaning in their lives only through a family and a home. Friedan's controversial book about these women - and every woman - would ultimately set Second Wave feminism in motion and be...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΩΣ Η ΣΙΜΟΝ ΕΓΙΝΕ Η ΜΠΟΒΟΥΑΡ
Η Σιμόν ντε Μποβουάρ θεωρείται μία από τις πιο επιδραστικές διανοούμενες του 20ού αιώνα. Ως σύμβολο της απελευθέρωσης των γυναικών, ενέπνευσε αλλά και σκανδάλισε τη γενιά της μέσα από τις αντισυμβατικές σχέσεις της. Ως φιλόσοφος και συγγραφέας, κέρδισε σημαντικά λογοτεχνικά βραβεία και άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τα έμφυλα ζητήματα με το βιβλίο της Το δεύτερο φύλο. Παρά τις επιτυχίες της, όμως, αναρωτιόταν μήπως υποτιμούσε τον εαυτό της. Αν και η σχέση της με τον Ζαν-Πολ Σαρτρ έχει καταγραφεί στις θρυλικές ερωτικές σχέσει...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΦΕΜΙΝΙΣΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 1830-1936
Γράφω στην επικεφαλίδα του βιβλίου μου, «Το φεμινιστικό κίνημα στην Ελλάδα, 1830-1936». Μ' αυτό δε θέλω να πω ότι με τη σύσταση του ελληνικού κράτους άρχισε και η φεμινιστική κίνηση. Αλλά πως μέσα στο ζόφο, μες στο σκοτάδι που ζούσε η Ελληνίδα -τη θέση της θα τη δούμε στις πρώτες κιόλας σελίδες του βιβλίου, όπως αδρά σκιαγραφείται στο δημοτικό τραγούδι- από τότε, λέω, άρχισαν σιγά σιγά να κάνουν την εμφάνισή τους φωτισμένοι άνθρωποι που, για λόγους ανθρωπιστικούς ή ορθολογιστικούς, προπαγάνδιζαν τη μόρφωση των γυναικών. [...] Ουσιαστικά, δ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑ ΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΤΟΥ ΦΥΛΟΥ
Ποια αναγνωστικά φίλτρα διαθέτουμε προκειμένου να σκεφτούμε τη διαφορά των φύλων; Τι είναι το φύλο; Ποιες είναι οι αφετηριακές θεωρητικές προϋποθέσεις και αρχές του; Σε ποια σημεία η έννοια φύλο μάς επιτρέπει να κατανοήσουμε τις λογικές αποκλεισμού των γυναικών σε νεωτερικές κοινωνίες που ευαγγελίζονται αρχές με καθολική ισχύ; Εφόσον ο βιολογικός ντετερμινισμός έχει ξεπεραστεί, σε τι εδράζεται η συγκρότηση των έμφυλων κατηγοριών με όρους κοινωνικών σχέσεων και εξουσίας; Είναι δυνατόν να διατυπωθεί με οικουμενικούς όρους η μοναδική εμπειρία...
Διαβάστε περισσότερα...

(P/B) THE ARGONAUTS
A timely and genre-bending memoir that offers fresh and fierce reflections on motherhood, desire, identity and feminism. At the centre of The Argonauts is the love story between Maggie Nelson and the artist Harry Dodge, who is fluidly gendered. As Nelson undergoes the transformations of pregnancy, she explores the challenges and complexities of mothering and queer family making. Writing in the tradition of public intellectuals like Susan Sontag, Nelson uses arresting prose even as she questions the limits of language. The Argonauts is an i...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΥΝΑΙΚΕΣ, ΦΥΛΟ, ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ
Το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα έφερε σημαντικές κοινωνικές αλλαγές για τις γυναίκες σε όλες τις αναπτυγμένες χώρες και ιδίως στη Γαλλία: την ελευθερία στη διακοπή της κύησης και στην αντισύλληψη, το δικαίωμα ψήφου και τη δυνατότητα ισάριθμης αντιπροσώπευσης στους πολιτικούς θεσμούς, τη θεαματική αύξηση της γυναικείας συμμετοχής στην εκπαίδευση και στην επαγγελματική δραστηριότητα. Το ερώτημα που τίθεται είναι αν οι αλλαγές αυτές περιόρισαν την ανδρική κυριαρχία. Ζούμε σε μια εποχή γεμάτη παράδοξα και αντιφάσεις: υπάρχουν περισσότερες μορφω...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΟΥ ΦΕΜΙΝΙΣΜΟΥ
Η κομμουνιστική εξέγερση είναι ταυτόχρονα κατάργηση της μισθωτής εργασίας και της ανδρικής κυριαρχίας. Αυτό δεν θα επιτευχθεί σε μερικές εβδομάδες ή μήνες, πρέπει όμως να ξεκινήσει από τις πρώτες ημέρες. Το τέλος της μισθωτής εργασίας δεν είναι η αιτία η οποία έχει ως απλό επακόλουθο το τέλος της ανδρικής κυριαρχίας. Το τέλος της ανδρικής κυριαρχίας είναι αναγκαία πτυχή, μία από τις προϋποθέσεις του τέλους της μισθωτής εργασίας. Είτε θα πραγματοποιηθούν και τα δύο ταυτόχρονα είτε καθόλου. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου) Η...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΙΜΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ
"Είμαι επικίνδυνη". Υπάρχει κάτι σε αυτές τις δύο λέξεις όταν τις βλέπεις γραμμένες μαζί. Όταν τις βλέπεις τη μία δίπλα στην άλλη. Σου δίνουν θάρρος, δύναμη. Ή σου προκαλούν αμηχανία, αμφιβολία, ενδοιασμούς. 100 γυναίκες γράφουν για την πραγματικότητα που βιώνουν στην Ελλάδα του σήμερα και ξεκινώντας με τη φράση "Είμαι επικίνδυνη" η καθεμιά μοιράζεται την αλήθεια της. 100 γυναίκες με διαφορετικές ηλικίες, επαγγέλματα, οικογένειες, αξίες, ρίζες, επιλογές, τόλμησαν να καταθέσουν την ιστορία τους με ειλικρίνεια και ελευθερία. Οικειοποιήθηκαν ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟΝ ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΦΕΜΙΝΙΣΜΟ, ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ
"Μια καλογραμμένη, ξεκάθαρη αφήγηση και απαραίτητο ανάγνωσμα για όποιον ενδιαφέρεται για την κατάσταση του φεμινισμού σήμερα." (Stella Dadzie, συν-συγγραφέας του The Heart of the Race: Black Women's Lives in Britain) "Το βιβλίο αυτό είναι ένα σαφές και παθιασμένο κάλεσμα σε δράση από μια από τις πιο δυναμικές νεαρές φεμινίστριες της γενιάς μας. Το μανιφέστο της Ολουφέμι είναι για έναν πραγματικά ριζοσπαστικό φεμινισμό που μας απελευθερώνει όλες. Εάν αποκαλείς την εαυτή σου φεμινίστρια, πρέπει να διαβάσεις το βιβλίο αυτό." (Alison Phipps, ...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΚΑΚΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΓΥΝΑΙΚΑ
Μια γυναίκα στις δέκα, κάθε χρόνο, πέφτει θύμα βίας στη συζυγική της ζωή, στη Γαλλία, ενώ τρεις γυναίκες χάνουν τη ζωή τους απ' αυτήν κάθε 15 μέρες. Το 25% των εγκλημάτων στην Ευρώπη αφορά την κακοποίηση της γυναίκας από το σύντροφό της. Η βία μέσα στο ζευγάρι δεν κάνει κοινωνικές διακρίσεις. Σύμφωνα δε με πρόσφατη έρευνα αφορά κυρίως ανθρώπους μέσου και ανώτερου βιοτικού επιπέδου (Έρευνα της ομάδας Maryse Jaspard, 2000, στη Γαλλία). Η σωματική βία στο ζευγάρι δεν εμφανίζεται από τη μια μέρα στην άλλη. Πολύ πριν από αυτήν υπάρχει μια κλιμά...
Διαβάστε περισσότερα...

ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΑΣ ΠΕΔΙΟ ΜΑΧΗΣ
Το σώμα μας είναι πεδίο μάχης γιατί πάνω του χτίζονται σχέσεις εξουσίας και εκμετάλλευσης εναντίον μας. Ταυτόχρονα, το σώμα μας είναι πεδίο μάχης γιατί μαζί με τις πειθαρχήσεις που μας επιβάλλονται, οικοδομούνται και οι καθημερινές αρνήσεις μας. Ξεκινήσαμε εξιστορώντας η μία στην άλλη τις βίαιες εμπειρίες που μας προσέφερε απλόχερα η ιατρική επιστήμη. Συνεχίσαμε βρίσκοντας το νήμα που ενώνει τις κοινές μας εμπειρίες με τις κρατικές ταξικές πολιτικές. Δημιουργήσαμε έτσι συλλογικά εργαλεία κατανόησης των ιατρικών λόγων και πρακτικών που επηρ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΙΜΑΙ ΓΥΝΑΙΚΑ, ΓΙ' ΑΥΤΟ ΜΕ ΣΚΟΤΩΝΕΙΣ
Γυναικοκτονία: η λέξη που ενοχλεί, που διχάζει, που προκαλεί. Πατριαρχία, σεξισμός, τοξική αρρενωπότητα, εσωτερικευμένος μισογυνισμός, ενοχοποίηση του θύματος και σεξουαλική αντικειμενικοποίηση: συμπεριφορές και στερεότυπα που διαμορφώνουν, φυσιολογικοποιούν και δικαιολογούν τη γυναικοκτόνο πρόθεση. Αιτίες που οπλίζουν το χέρι κάθε κακοποιητή. Αποδείξεις πως η ισότητα των φύλων αποτελεί γράμμα του νόμου και όχι πνεύμα της πολιτείας. Η έμφυλη βία, που καταγράφεται καθημερινά σε όλες τις εκφάνσεις της, δεν αφήνει περιθώρια για αυταπάτες περί...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΘΝΟΣ, ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΚΙΝΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, 1880-1949
Ιστορίες σαν κι αυτήν της Βασιλικής Ντάνου, μιας ψηλής γυναίκας με κοτσίδες από τη Δρακοσπηλιά Φθιώτιδας, δείχνουν καλά το κοινωνικό προφίλ και τα κίνητρα των γυναικών αυτών της δεκαετίας του '40. Τη Βασιλική το 1940, σε ηλικία δεκαεπτά χρονών, ο πόλεμος την πέτυχε στην εγκυμοσύνη. Τον Οκτώβρη θα γινότανε κι ο γάμος. Αφού επέστρεψε ο αρραβωνιαστικός της, όμως, από το μέτωπο, αρνήθηκε να αναγνωρίσει το παιδί, με ό,τι αυτό συνεπαγόταν εκείνη την εποχή στην αγροτική ελληνική επαρχία. Λέγεται ότι ο αρραβωνιαστικός "πείσθηκε" από τους αντάρτες ...
Διαβάστε περισσότερα...

Μισώ τους άντρες
Στο βιβλίο Μισώ τους άντρες η Πολίν Αρμάνζ εξετάζει την πιθανότητα οι γυναίκες να έχουν όντως λόγο να μισούν τους άντρες και ο θυμός τους να είναι στην πραγματικότητα ένα "χαρούμενο και χειραφετητικό ταξίδι" εφόσον τον αφήσουν να εκφραστεί. Στην ουσία, πρόκειται για ένα φεμινιστικό και εικονοκλαστικό κείμενο, που υπερασπίζεται τη μισανδρία ως μέσο για να δημιουργηθεί χώρος για την αλληλεγγύη μεταξύ των γυναικών. Ο τίτλος του βιβλίου προκάλεσε την αντίδραση ενός συμβούλου στο Υπουργείο Ισότητας της Γαλλίας, ο οποίος επιχείρησε να εμποδίσει ...
Διαβάστε περισσότερα...

Ημερίδα για την παγκόσμια ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών
Καλημέρα σας, αγαπητές φίλες, συναγωνίστριες, αγαπητές μας προσκεκλημένες. Σας καλωσορίζουμε και σας ευχαριστούμε από καρδιάς που τιμάτε με την παρουσία σας τις εργασίες της Ημερίδας μας, με θέμα τον αγώνα για την εξάλειψη κάθε μορφής βίας κατά των γυναικών. Η ΟΓΕ, το ριζοσπαστικό γυναικείο κίνημα του τόπου μας, από γεννησιμιού της παλεύει συλλογικά για την κα-τάκτηση της ισοτιμίας των γυναικών του καθημερινού μόχθου και την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών μας. Σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, σηκώνουμ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΦΕΜΙΝΙΣΜΟΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ
... μόνον η «σύζευξη» θεωρίας και πράξης μπορεί να κάνει βιώσιμο το κάθε κίνημα. Αν η θεωρία προχωρεί μόνη της, ξεπερνιέται και χάνεται, αφού δεν έχει την ευκαιρία να δοκιμαστεί στην πράξη και να αποδείξει τη χρησιμότητά της. Η θεωρία δεν πρέπει να είναι αυτοσκοπός αλλά το εργαλείο, το μέσον, το θεώρημα που θα μας βοηθήσει να λύσουμε την άσκηση. Και προκειμένου για το φεμινιστικό κίνημα, θα επιβιώσει μόνον αν στοχεύει στο τι θα κερδίσουν απ' αυτό ξεχωριστά κάθε γυναίκα ή συγκεκριμένες κατηγορίες γυναικών, με σάρκα και οστά -οι νοικοκυρές, ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΦΕΜΙΝΙΣΜΟΥ
Ο ανά χείρας τόμος απευθύνεται ταυτόχρονα στο χθες και στο σήμερα, μιλώντας για το ιστορικό παρελθόν αλλά και το κοινωνικό παρόν. Κι αυτό γιατί το ελληνικό φεμινιστικό κίνημα, ιδίως από το 1974 και μετά, πιο μαζικό και διευρυμένο, με προωθημένα αιτήματα και θεματολογία, διεκδίκησε την υπόθεση της γυναικείας χειραφέτησης σε πολλά επίπεδα: θεσμικό, ιδεολογικό, πολιτικό και κοινωνικό. Οι μεγάλες κατακτήσεις που σημειώνονται τα χρόνια αυτά (από τις αλλαγές στο οικογενειακό δίκαιο μέχρι τη διεύρυνση της πρόσβασης στην εργασία και την εκπαίδευση...
Διαβάστε περισσότερα...