ΤΕΧΝΗ - ΘΕΑΤΡΟ - ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ > ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ-ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ-ΔΙΑΚΟΣΜΗ

ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ
Από τότε που πρωτοκυκλοφόρησαν, στα μέσα της δεκαετίας του 1990, Τα μάτια του δέρματος δεν άργησαν να καθιερωθούν ως ένα κλασικό κείμενο της σύγχρονης αρχιτεκτονικής θεωρίας. Στις σελίδες τους ο Φινλανδός αρχιτέκτονας και στοχαστής Γιούχανι Πάλλασμαα, ο οποίος προλογίζει την ελληνική έκδοση, εκφράζει μια χειροπιαστή αρχιτεκτονική πρόθεση· σε μια εποχή κατά την οποία κυριαρχεί η ψηφιακή εικόνα και το χέρι του αρχιτέκτονα το έχει αντικαταστήσει ο ψηφιακός σχεδιασμός, η αρχιτεκτονική, για να εκφράσει ανθρώπινες ψυχολογικές ποιότητες και να επ...
Διαβάστε περισσότερα...

GOD - BUILT (ΣΚΛΗΡΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
I might as well say that I believe things will always endure if they are true to begin with - at birth; thus they retain forever their form, clear and immaculate; and their resplendent aspect. And let the world tart itself up as it does these days: humans daubing their faces and thoughts, landscapes and houses dolled up in similar fashion, all over the earth. And so we come to the land of Greece; for here too, upon this Greek soil, all things are gradually and "progressively" (in the name of progress) putting on the mask of artifice and pr...
Διαβάστε περισσότερα...

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ 5000 π.Χ. - 500 μ.Χ.
Για πρώτη φορά παρουσιάζεται στη διεθνή και ελληνική βιβλιογραφία η μακραίωνη πορεία της εξέλιξης της κατοικίας στην ανατολική λεκάνη της Μεσογείου από το 5000 π.Χ. έως το 500 μ.Χ. Από τις πρώτες ακεραμικές εγκαταστάσεις της ανατολικής Μικράς Ασίας προχωρεί στους ανεπτυγμένους πολιτισμούς της Μεσοποταμίας και της Αιγύπτου και επικεντρώνεται στην ελληνική και ρωμαϊκή αρχαιότητα. Παλαιές και πρόσφατες ανασκαφικές έρευνες στον ελλαδικό χώρο σε συνδυασμό με τις γραμματειακές πηγές παρέχουν πολλαπλά στοιχεία για την οργάνωση του δημόσιου και ιδ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΗΝ ΟΔΟ ΔΟΞΑΠΑΤΡΗ
Η Πολυκατοικία στην οδό Δοξαπατρή εκδόθηκε με την ευκαιρία της αναγόρευσης του Δημήτρη Αντωνακάκη σε Επίτιμο Διδάκτορα του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών τον Μάιο του 2022. Το βιβλίο παρουσιάζει αναλυτικά αρχειακό υλικό από όλα τα στάδια της σχεδιαστικής επεξεργασίας του σημαντικού αυτού έργου του Atelier 66 της Σουζάνας και του Δημήτρη Αντωνακάκη: σκίτσα, εναλλακτικές εκδοχές, λεπτομέρειες και όλα τα τελικά σχέδια. Στο τέλος παρουσιάζονται σύγχρονες φωτογραφίες της Πολυκατοικίας που έγιναν ειδικά για την έκδοση α...
Διαβάστε περισσότερα...

(P/B) DELEUZE AND GUATTARI FOR ARCHITECTS
The work of Gilles Deleuze and Felix Guattari has been inspirational for architects and architectural theorists in recent years. It has influenced the design work of architects as diverse as Greg Lynn and David Chipperfield, and is regularly cited by avant-gardist architects and by students, but usually without being well understood. The first collaboration between Deleuze and Guattari was Anti-Oedipus: Capitalism and Schizophrenia, which was taken up as a manifesto for the post-structuralist life, and was associated with the spirit of th...
Διαβάστε περισσότερα...

Ο ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ
Σπάνια μιλάμε οι αρχιτέκτονες για τους μάστορες, οι οποίοι μας συντροφεύουν και μας υποστηρίζουν με την τέχνη τους στη μακρά διάρκεια ολοκλήρωσης των έργων που αναλαμβάνουμε. Ίσως αιτία να είναι ο μεγάλος αριθμός τους -και ποιον να πρωτοθυμηθεί κανείς;-, ίσως επειδή όταν το έργο τελειώσει, και κάποιο άλλο παίρνει τη θέση του, σβήνονται οι εμπειρίες του και ξεχνιούνται οι οφειλές. Ανάμεσα όμως σε αυτές τις μεταβολές και τις μετακινήσεις, συχνά μένουν στη συνείδησή μας κάποιοι, στους οποίους οφείλουμε κάτι περισσότερο από μια απλή αναφορά. Έ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΘΗΝΑΙΚΑ ΣΠΙΤΙΑ - ΕΡΓΑ ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΙΚΙΩΝΗΣ
Δεν είμαι βέβαιος αν η προσωπική μου σχέση με τον μύθο του Πικιώνη, η οποία αρχίζει πολύ νωρίς, ήταν αυτή που με έσπρωξε ν' ασχοληθώ σοβαρά με το έργο του ή ήταν ίσως ακόμα πιο σημαντική η έγνοια μου, εδώ και χρόνια, για μια κριτική ματιά στην Ιστορία της Σύγχρονης Ελληνικής Αρχιτεκτονικής, ιδωμένη κάτω από το πρίσμα του μαχόμενου αρχιτέκτονα. Μια τέτοια κριτική αποτίμηση πρέπει να παίρνει σοβαρά υπόψη της, όχι ως δικαιολογίες, αλλά ως αντικειμενικά δεδομένα, πέρα από τις οικονομικο-κοινωνικο-ιστορικές συνθήκες, τις δεσμεύσεις της τρέχουσα...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΩΝ ΧΡΟΝΩΝ
Η ελληνιστική αρχιτεκτονική σπάνια αποτέλεσε αντικείμενο αυτόνομης παρουσίασης. Υπήρχε μία υποτίμηση που είχε τις ρίζες της στην άποψη ότι ο κλασικός ναός αποτελεί το αποκορύφωμα της αρχαίας ελληνικής αρχιτεκτονικής. Αυτό εμπόδιζε για καιρό να δούμε καθαρά την πρόοδο της αρχιτεκτονικής στους ελληνιστικούς χρόνους, οπότε, για πρώτη φορά στην ευρωπαϊκή ιστορία της αρχιτεκτονικής, άρχισε να διαμορφώνει τις δικές της ιδιότητες, όπως τον χώρο ή τη διαχείριση του φωτός, στοιχεία από τα οποία ξεκίνησε η εξέλιξη της Ρωμαϊκής αρχιτεκτονικής, που απ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΑΘΗΝΩΝ
[...] Αυτός, λοιπόν, είναι ο στόχος του Αρχιτεκτονικού Οδηγού. Να δώσει στον αναγνώστη, με άκρα συντομία και ακρίβεια, μερικές βασικές πληροφορίες για τα σημαντικά κτήρια της πόλης, να του θυμίσει την εικόνα τους και τη σημασία τους και να τον προτρέψει να τα ξαναδεί τώρα με μια καινούργια ματιά. Μπορεί έτσι να προκύψει για κάθε αναγνώστη μια νέα, διαφορετική εικόνα για την πόλη στην οποία ζει, για την ιστορία της και για τον τρόπο που αυτή η ιστορία εικονογραφείται από όσα βλέπει γύρω του, μπορεί να δοθεί η ευκαιρία για μια γόνιμη συζήτησ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΙ ΣΟΥΖΑΝΑ ΑΝΤΩΝΑΚΑΚΗ, ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ (ΔΙΓΛΩΣΣΗ ΕΚΔΟΣΗ, ΕΛΛΗΝΙΚΑ-ΑΓΓΛΙΚΑ)
Αντιμέτωποι με την ανομία και τη θραυσματοποίηση που, σαν basso continuo, κυριαρχούν στη σύγχρονη ελληνική αρχιτεκτονική, οι Αντωνακάκη πηγαίνουν κόντρα στο ρεύμα, ακολουθώντας την ιστορική πορεία της μεγάλης θάλασσας που γεφυρώνει τις χώρες γύρω από τη Μεσόγειο. Οι πολύσημες μελέτες τους ενσωματώνουν την αντίφαση, το μεσογειακό παράδοξο που αναφέρεται από τον Albert Camus ως διχοτομικό μεταξύ ατομικισμού-συλλογικότητας, την ανθρωπολογική και κοινωνική ποιότητα της Μεσογείου: του μεμονωμένου ατόμου έναντι του πλήθους του χορού. [...] (Από ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΝΙΚΟΣ ΒΑΛΣΑΜΑΚΗΣ, 3 ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ (1961-63) (ΔΙΓΛΩΣΣΗ ΕΚΔΟΣΗ, ΕΛΛΗΝΙΚΑ-ΑΓΓΛΙΚΑ)
Οι τρεις κατοικίες που σχεδιάζει και κατασκευάζει ο Νίκος Βαλσαμάκης στις αρχές της δεκαετίας του 1960 σηματοδοτούν συνοπτικά τη φάση εκσυγχρονισμού της σύγχρονης ελληνικής αρχιτεκτονικοί. Η κατοικία του αρχιτέκτονα στη Φιλοθέη και οι δύο κατοικίες στην Ανάβυσσο για τους φίλους και συνεργάτες του, τους μηχανικούς Αλέκο Λαναρά και Ίωνα Παράσχη, αποτελούν μία συγκροτημένη ελληνική εκδοχή υλοποίησης της διεθνούς μοντέρνας μεταπολεμικής αρχιτεκτονικής. [...] (Από την έκδοση) The three residences designed and realized by Nicos Valsamakis in th...
Διαβάστε περισσότερα...

Η ΖΩΗ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΑ ΚΤΗΡΙΑ
Με μεγάλη χαρά καλωσορίζω την παρούσα έκδοση του βιβλίου μου "Η ζωή ανάμεσα στα κτήρια" στην ελληνική γλώσσα. Η πρώτη έκδοση αυτού του βιβλίου, στις αρχές της δεκαετίας του 1970, είχε σκοπό να καταδείξει τις αποτυχίες της μοντερνιστικής πολεοδομίας, που την εποχή εκείνη κυριαρχούσε διεθνώς. Το βιβλίο καλούσε τους αρχιτέκτονες να επιστήσουν την προσοχή τους στους ανθρώπους που κινούνται στους χώρους ανάμεσα στα κτήρια και τους χρησιμοποιούν και έθετε το ζήτημα της κατανόησης των λεπτών ποιοτήτων, οι οποίες σ' όλη τη διάρκεια της ιστορίας τη...
Διαβάστε περισσότερα...

ΧΩΡΙΚΕΣ ΣΤΡΕΒΛΩΣΕΙΣ
Τα δοκίμια αυτού του βιβλίου ακολούθησαν, και σε κάποιο βαθμό συμπλήρωσαν, την προγενέστερη μελέτη μου για Το Αρχιτεκτονικό Ανοίκειο που είχε εκδοθεί οκτώ χρόνια νωρίτερα. Κοινή αφετηρία και των δυο ήταν η εμφανής πολιτιστική επίδραση της ανάδυσης της ψυχανάλυσης σαν μέσο αντιμετώπισης της μοντέρνας αποξένωσης, ξεκινώντας από τα τέλη του 20ού αιώνα με τον Freud και καταλήγοντας στην επαναδιατύπωση των αρχών της από τον Lacan κατά την δεκαετία του 1960. Ωστόσο, ενώ η θεωρία του ανοίκειου αφορούσε ειδικότερα τον εσωτερικό χώρο, οι θεωρήσεις ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΡΑΦΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Πολλές φορές κάθομαι και χαζεύω τα παλιά ξύλινα καΐκια των ψαράδων, έτσι που βρίσκονται δεμένα το ένα δίπλα στο άλλο στα λιμάνια των νησιών μας. Διαφορετικά σκαριά, ανάλογα με το σκοπό που εξυπηρετούν, το είδος της πλεύσης τους, τα πανιά τους, τον τρόπο κατασκευής τους. Είναι η απαράμιλλη τέχνη του καραβομαραγκού, φαίνεται, αποτυπωμένη πάνω στο ξύλινο σκαρί, που μαγνητίζει το βλέμμα και σε καλεί να το παρατηρήσεις προσεκτικά. Προσπαθώ να διακρίνω τα μυστικά της κατασκευής του, να αποκωδικοποιήσω όσο μπορώ τη δομή της αρμονικής γραμμής του,...
Διαβάστε περισσότερα...

Η παραγωγή του αστικού χώρου ως κοινωνικό και πολιτικό διακύβευμα
Το ανά χείρας βιβλίο περιλαμβάνει κείμενα της Μαρίας Μαντουβάλου, καθώς και κείμενα που έχει γράψει σε συνεργασία με τις Μαρία Μαυρίδου, Ντίνα Βαΐου, Αουίζα Μάρθα και Ευαγγελία Μπαλλά. Συνδετικό στοιχείο των κειμένων είναι η παραδοχή ότι οι διαδικασίες παραγωγής του χώρου αντανακλούν αλλά και καθορίζουν σημαντικές πλευρές των κοινωνικών σχέσεων σε πολλά επίπεδα. Οι αφηγήσεις από την Ελλάδα της μεταπολεμικής ανάπτυξης εμβαθύνουν επιλεκτικά και σε διαφορετικές συγκυρίες -από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι τις αρχές του 21ου αιώνα- στην κατανό...
Διαβάστε περισσότερα...

Βασιλική Β' των Φιλίππων
Η Βασιλική Β' στον αρχαιολογικό χώρο των Φιλίππων χρονολογείται στα μέσα, περίπου, του 6ου αιώνα μ.Χ. και αποτελεί ένα αίνιγμα στο κεφάλαιο της ιστορίας της αρχιτεκτονικής του ελλαδικού χώρου στην Ιουστινιάνεια περίοδο. Πρόκειται για μια αρχιτεκτονική και δομοστατική σύνθεση, βασισμένη στην εμπειρία και τις γνώσεις που προέκυψαν από τα μεγάλα έργα ναοδομίας της συγκεκριμένης περιόδου στην Κωνσταντινούπολη. Η παρούσα μελέτη επιχειρεί να διευκρινίσει βασικά ζητήματα των διισταμένων απόψεων, που βαραίνουν τη μέχρι τώρα σχετική βιβλιογραφία, κ...
Διαβάστε περισσότερα...

ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Το βιβλίο που δημοσίευσε ο Le Corbusier το 1923 ήταν μια ολοκληρωμένη έκφραση της νεωτερικότητας και αποτέλεσε πραγματικό σταθμό για την αρχιτεκτονική του 20ού αιώνα. Η ριζοσπαστική αναζήτηση του νέου πνεύματος απέρριπτε το ακαδημαϊκό παρελθόν, αλλά αυτό το νέο πνεύμα στηριζόταν προκλητικά στην επανερμηνεία του κλασικού ιδεώδους του Παρθενώνα μέσα σε ένα απρόσμενο περιβάλλον μηχανών (αεροπλάνα, αυτοκίνητα, πλοία). Αυτές οι ιδέες ξεπέρασαν το στενό πλαίσιο της εποχής τους και αποτέλεσαν πεδίο προβληματισμού για την πορεία της σύγχρονης αρχι...
Διαβάστε περισσότερα...

ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
Είναι δύσκολο να προσδιορίση κανείς με ακρίβεια τα πλαίσια του μαθήματος της Αρχιτεκτονικής Μορφολογίας και Ρυθμολογίας, γιατί είναι ευρύτατα και αγκαλιάζουν κάθε δημιούργημα του ανθρώπου, κτίσμα ή έργο τέχνης, πρωτόγονο ή κλασσικό. Για την κριτική ανάλυσι του αρχιτεκτονήματος η Μορφολογία προϋποθέτει γνώσι της Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής αλλά εντοπίζει προϋποθέτει γνώσι της Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής αλλά εντοπίζει το ενδιαφέρον της στις μορφές, στην γένεσι και την εξέλιξί τους. Ο κλάδος της Αρχιτεκτονικής Ρυθμολογίας αναφέρεται στην γν...
Διαβάστε περισσότερα...

ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΜΕΓΑΛΩΝΕΙ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ, 1934-1944
Με αφετηρία το ημερολόγιο που κρατούσε ο πατέρας του στα χρόνια του '30 και ως το 1944, ο Νίκος Βατόπουλος ξετυλίγει μια διπλή αφήγηση μέσα στον χρόνο και με φόντο την Αθήνα της Κατοχής αλλά και το τοπίο της παιδικής και εφηβικής ηλικίας εκείνα τα χρόνια. Μαζί με την καθημερινότητα, έρχονται στο φως διαδρομές μέσα στην Αθήνα, τα σχολικά χρόνια στη Λεόντειο Πατησίων, ο συνοικιακός αθλητισμός γύρω από το "Σπόρτιγκ", τα μπάνια στο Φάληρο, τα ταξίδια με καΐκι ως το Άστρος, η εξερεύνηση του παραμυθένιου τοπίου στις όχθες του Κηφισού. Όλα αυτά σ...
Διαβάστε περισσότερα...